Τα χοιροσφάγια στη Μύκονο
Ρουσουνέλος Δημήτρης
Ίνδικτος (2002)
Τα χοιροσφάγια είναι η διαδικασία που αφορά στην κατ' έτος επαναλαμβανόμενη, σαν έθιμο πλέον, τακτοποίηση των προϊόντων του χοίρου. Η ομαδική εργασία, η γαστρονομική απόλαυση, το γλέντι και το τραγούδι, εξαγνίζουν το έθιμο, παρά το ότι κυρίαρχο -αν και στιγμιαίο- γεγονός είναι η σφαγή του ζώου. Η γιορτή εξάλλου είναι συστατικό στοιχείο του χοιροσφαγιού. Είναι η διονυσιακή του φλέβα. Μέσα της ρέει πολιτισμικό υλικό κατευθείαν από την αρχαιότητα. Στις μέρες μας παραμένει ακόμα ζωντανή αυτή η παράδοση. Με ρίζες που χάνονται στα βάθη των αιώνων. Στην αρχαιότητα, και στο Βυζάντ...
Τα υφαντά της Κρήτης
Σταθάκη - Κούμαρη Ροδούλα
Δόμος (1987)
[...] Με γνώση και αγάπη μελετά στο βιβλίο της η κ. Σταθάκη τα μοτίβα των κρητικών υφαντών σ' όλη την ποικιλία τους και ζητεί να βρει την ιστορία τους, τη μακρινή καταγωγή και το θρησκευτικό συμβολισμό τους. Στις σελίδες της εξετάζονται τα μοτίβα αυτά ταξινομημένα σε διακοσμητικά, φυτικά και ζωϊκά, θρησκευτικά, καθημερινά και ιστορικά. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν ορισμένα που μπορεί να έχουν πολύ παλιές ρίζες, όπως το ιερό δένδρο και ο διπλούς πέλεκυς. Η εκκλησία συνδυάζεται με ένα επίτευγμα του βιομηχανικού πολιτισμού, το βαπόρι. Σε γραφικές μορφές παρελαύνουν εμπρός...
Τα Τσίντζινα
Μούτουλας Παντελής
Αλφειός (2010)
Είναι ευχάριστο, που υπάρχουν στη χώρα μας άνθρωποι με μεράκι για τον ιδιαίτερο τόπο καταγωγής τους, με ανησυχίες ως προς το παρελθόν του τόπου τους και με τη διάθεση να το καταγράψουν. Ωστόσο στη συγγραφή των περισσότερων βιβλίων αυτού του είδους, ακολουθείται η πεπατημένη. [...] Η δική μας προσέγγιση είναι διαφορετική. Παρακολουθούμε το συνοικισμό, όπως παρουσιάζεται μπροστά μας, αλλά δεν τον βλέπουμε σαν απολίθωμα. Κάθε άλλο. Είναι ζωντανός οργανισμός και έχει ιστορία. Αυτό σημαίνει ότι έχει υποστεί αλλοιώσεις ως αποτέλεσμα της δράσης των οικιστών, οι οποίοι συνιστούν...
Τα τσελιγκάτα Σαρακατσάνων και Βλάχων
Αρσενίου Λάζαρος Α.
Έλλα (2005)
[...] Λίγα λόγια για το βιβλίο: η ανάγκη αντιμετώπισης των προβλημάτων της κτηνοτροφίας, οδήγησε τους ποιμένες στην επινόηση τρόπου συνεργασίας τους μ' έναν άτυπο συνεταιρισμό, γνωστό στην εποχή μας με την ονομασία "Τσελιγκάτο". Αυτή η απλή οργάνωση αγαθών ποιμένων για ειρηνική παραγωγή διέθετε τόσο δυναμισμό, ώστε διατηρήθηκε επί χιλιετίες αναλλοίωτη, μ' όλες τις πολεμικές αναστατώσεις και μ' όλες τις κοινωνικές διαφοροποιήσεις που μεσολάβησαν, παρέχοντας συνεχώς στην κοινωνία τον κύριο όγκο κτηνοτροφικών ειδών. Έτσι, το Τσελιγκάτο ανήκει στα συλλογικά εκείνα όργανα που επ...
Τα τσαρούχια και οι τσαρουχάδες στην Ήπειρο
Βρέλλη - Ζάχου Μαρίνα
Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα (1991)
Τα τετράδια της μάνας
Σταμούλης Αντ. (2019)
Τα σαρακατσιάνικα τσελιγκάτα του Βερμίου και η ζωή στις στάνες τους
Κατσαρός Νίκος Η.
Σύλλογος Σαρακατσαναίων Ν. Ημαθίας Οι Σταυραετοί (2009)
Τώρα, που ξεψύχησαν τα σαρακατσιάνικα τσελιγκάτα και έμεινε η ανάμνησή τους, ξεθωριασμένη στους πολλούς, ζωντανή όμως σ' όσους τα έζησαν, ένιωσα ιερό μου χρέος να θυμίσω σ' όλους το εντυπωσιακό τους πέρασμα, τη μεγάλη τους προσφορά και στα μέλη τους, αλλά και στην ίδια την πατρί δα μας. Και θεωρώ ιερό αυτό το χρέος μου και επιτακτικό το καθήκον μου να παρουσιάζω ένα θεσμό που έδωσε εξετάσεις και πέτυχε, ένα θεσμό του οποίου είμαι γέννημα και θρέμμα. (Από τον Πρόλογο του συγγραφέα)
Τα πρωτινά και τα τωρινά
Κουβάς Γιάννης Γ.
Εντός (1992)
"Ο εμποράκος, ο έμπορος, ο γυαλοπώλης, ο πραματευτής, άλλοι με καροτσάκια κι άλλοι με κοφίνια, πουλούσανε την πραμάτιά τους, όλοι με "βερεσέ". Το τεφτεράκι έκανε χρυσές δουλειές. Προσταφαιρέσεις, λογαριασμούς, κι όταν γινότανε εξόφληση, τραβούσε ένα μεγάλο Χου". (απόσπασμα από το βιβλίο) "Τα πρώτινα και τα τωρινά" είναι μικρές ιστορίες παρμένες από τη διαχρονική πορεία της Καισαριανής, από το 1922 που έφτασαν οι πρώτοι πρόσφυγες έως το ξεκίνημα της τελευταίας δεκαετίας της χιλιετηρίδας. Ο Γιάννης Κουβάς, χρησιμοποιώντας τη γλώσσα της προσφυγιάς, παρουσιάζει παραστατικά...
Τα παλιά σπίτια της Λευκάδας
Μαλακάσης Δήμος
Fagotto (2000)
Το βιβλίο αυτό του Δ. Μαλακάση αποτελεί μια μαρτυρία για την πολιτιστική παράδοση του νησιού, όπως εκφράζεται μέσα από τα εναπομείναντα κτίρια της παλιάς Πόλης της Λευκάδας. Περιλαμβάνει μεταξύ άλλων πολύτιμα στοιχεία για τον ιδιαίτερο τρόπο κατασκευής (ξύλινος σκελετός και πέτρα), ο οποίος αποτελεί την πλέον αντιπροσωπευτική αντισεισμική κατασκευή της Ευρώπης.
Τα παιχνίδια της Κούταλης
Ψάρρας Στέλιος
Οσελότος (2016)
Μ' αυτά τα παιχνίδια, που με τόση τρυφερότητα συγκέντρωσε ο Στέλιος Ψάρρας, παίξανε πολύ τα παιδιά της Κούταλης, παίξανε με τα χώματα, τσαλαβουτήσανε στη θάλασσα. Γελάσανε πολύ παίζοντας, για να ξορκίσουνε τη θλίψη, που σαν αρμυρή γύρης ήρθε απ' την Ανατολή με τα καΐκια μας το 1922, από την Παλιά την Κούταλη. Παλιά και Νέα Κούταλη. Αδιαχώριστες. Το κύμα απ' τον Ελλήσποντο -αυτό ενώνει τις δύο πατρίδες- φέρνει κάθε βράδυ τ' αρχαία σκαριά και απ' το καρνάγιο τ' ανεβάζει ένα-ένα στα όνειρα των Κουταλιανών. Είχαν χαρά τα παιχνίδια μας. Αυτό το βιβλίο, δίχως καμιά νοσταλγία,...