Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το μικρό αυτό βιβλίο προέκυψε από την ευγενική παραχώρηση προς τις εκδόσεις Άλφα Πι, ενός σημαντικού χειρογράφου που βρέθηκε να έχει συγκεντρωμένα κάλαντα, έθιμα, παραδόσεις, δοξασίες για τους Καλλικαντζάρους, καθώς και συνήθειες και τρόπους διασκέδασης των κατοίκων της Νότιας Χίου, κατά τη διάρκεια του Δωδεκάμερου, στα παλιά τα χρόνια. Το κείμενο βρίσκεται γραμμένο με ωραία καλλιγραφικά γράμματα σε σχολικό τετράδιο εποχής και υπάρχει σήμερα στο προσωπικό αρχείο του Δημήτρη Μελαχροινούδη. Του παραδόθηκε, από τη χωριανή του κ. Μαρία Μιχ. Μελαχροινούδη, σύζυγο Ματθαίου Θλιβ...

Η παρούσα έκδοση αφορά υλικό που έχει καταθέσει στο Αρχείο Χειρογράφων του Κέντρου Λαογραφίας η Αλίκη Λάμπρου, με θέμα "Ο αργαλειός στη Σκύρο" κατά το έτος 2008 (αριθμ. χειρογράφου 4847). Πρόκειται για τη συλλογή και καταγραφή υλικού με θέμα την υφαντική στη Σκύρο. Κεντρικός άξονας του βιβλίου είναι οι γραπτές σημειώσεις της μητέρας της για την ύφανση συγκεκριμένων σχεδίων. Αυτές συμπληρώνονται από τις μνήμες αλλά και τις καταγραφές των σκυριανών υφαντριών (συγγενών και οικείων προσώπων στο σύνολό τους) για τον αργαλειό και τα υφαντά, στοιχεία από την αναδίφηση των τοπικ...

The more than three hundred Greek folksongs and poems in this collection were dictated from memory by Vasiliki Scotes from her ninety-seventh year until the beginning of her hundred and fourth. The collection comes from a time now long gone, lived out in a remote mountain village in Greece when folk customs and beliefs were still vigorous and unaffected by urban and foreign influences. It also marks the end of an eons-old Greek tradition of oral transmission, which Vasiliki ably personified and maintained and whose riches she passionately and hopefully wanted to convey to f...

Η εργασία αυτή αποσκοπεί να δώσει γενικά στοιχεία για τους παραδοσιακούς νησιώτικους χορούς, κυρίως ως προς την μορφολογία και τους ρυθμούς τους. Δεν έγινε καταγραφή βημάτων κατά χορό, γιατί πιστεύουμε, πως η κίνηση διαμορφώνεται ανάλογα με την ατμόσφαιρα, την εξέλιξη του χορού, τη διάθεση του χορευτή, τη συνάρτηση με τη μουσική και άλλους παράγοντες.

[...] Οι χοροί της Μακεδονίας μπορεί να χωριστούν σε δύο ενότητες. Στους κατ' εξοχήν τοπικούς και σε εκείνους που παρουσιάζουν φανερές επιδράσεις από γειτονικές περιοχές. Τοπικούς χορούς συναντάμε κυρίως στην κεντρική Μακεδονία, ενώ στη δυτική υπάρχουν κάποιες επιδράσεις από την Ήπειρο και τη Θεσσαλία. Το ανατολικό τμήμα εξάλλου παρουσιάζει θρακικές επιδράσεις, ενώ σε πολλές περιοχές συναντάμε χορούς από τον Πόντο, τη Μ. Ασία και την Ανατολική Ρωμυλία. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι στις περιοχές αυτές έχουν εγκατασταθεί και αφομοιωθεί με τον τοπικό πληθυσμό πολλοί πρόσφυγε...

Η Ήπειρος έχει να παρουσιάσει πλούσια καλλιτεχνική και πνευματική παράδοση που η άνθησή της ξεκινάει από τα χρόνια της τούρκικης σκλαβιάς. Σπουδαίοι πνευματικοί άνθρωποι και εξαίρετοι λαϊκοί τεχνίτες έδωσαν πλούσια δημιουργήματα στην εθνική μας ζωή. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες δημιουργήθηκε και η μουσικοχορευτική της παράδοση.

Ο τόμος περιλαμβάνει κείμενα των αειμνήστων Στέργιου Ζ. Παπαγεωργίου και Βασίλη Βήκα, όπως και του Ζήση Μότσιου, φοιτητών του ιδρυτού της Ελληνικής Λαογραφίας Νικολάου Πολίτη (1852-1921), με θέμα τα έθιμα του γάμου στους Βλάχους. Τα τρία κείμενα αποτελούν πρωτογενείς λαογραφικές καταγραφές. Oι συγγραφείς περιγράφουν τα έθιμα του γάμου, όπως τα έχουν γνωρίσει βιωματικά στους τόπους καταγωγής τους δηλαδή την Σαμαρίνα Γρεβενών ο Παπαγεωργίου, την Καλομοίρα (παλ. Γουδοβάσδα) Τρικάλων ο Βήκας, το Καλοχώρι (παλ. Τόιβασι) Λάρισας και το Ιστόκ Αχρίδας (οι κάτοικοι τους κατάγονται α...

Το βιβλίο αυτό είναι ένα αξιόλογο ταξίδι στον χρόνο και στον χώρο, στα όμορφα μέρη της πατρίδας μας, διανθισμένο με τοπικά τραγούδια που συνόδευαν μία από τις μεγαλύτερες χαρές των Ελλήνων, τον γάμο, και εμπλουτισμένο με σημαντικές πληροφορίες σχετικά με την ιστορία της Ελλάδας μας. Είναι μια γνωριμία με τα ήθη και τα έθιμα του λαού μας, τις παραδόσεις που κληρονομήθηκαν από γενιά σε γενιά με σεβασμό και αγάπη, καθώς και τα λαογραφικά στοιχεία που κράτησαν το έθνος μας περήφανο και ενωμένο μπροστά στους όποιους κινδύνους.

Έχουν περάσει πάνω από ογδόντα χρόνια από το θάνατο του Σαλαμίνιου Πέτρου Α. Φουρίκη, καθηγητή, διδάκτορα φιλολογίας, ερευνητή, διευθυντή του Λαογραφικού Αρχείου της Ακαδημίας Αθηνών, του επιστήμονα που εκτός των άλλων ιστορικών και λαογραφικών μελετών του, έθεσε πρώτος τις βάσεις για την νεότερη αλβανολογία-αρβανιτολογία και γενικά την Ιστορία και τη μελέτη των αρβανιτών στην Ελλάδα. Είχε πάντοτε την βεβαιότητα ότι δεν έκανε κάποιο εθνικό κακό κάνοντας γνωστή την ψυχή και την σκέψη των αρβανιτών, γιατί πίστευε ότι έτσι φανέρωνε κομμάτια της ελληνικής ζωής κρυμμένα μέσα...

Λαϊκό δρώμενο, που λαμβάνει χώρα εδώ και αιώνες ανήμερα του 15 Αύγουστου στην περιοχή των Τζουμέρκων της Ηπείρου και ειδικότερα στους Μελισσουργούς Άρτας. Το βιβλίο αναφέρεται στο τραγούδι και στον χορό του δρώμενου, περιλαμβάνει παλαιότερες και νεότερες φωτογραφίες καθώς και cd με τραγούδια της περιοχής, που ηχογραφήθηκαν στο Πανηγύρι των Μελισσουργών από το μουσικό συγκρότημα των "Λαλητάδων".

Δύο αγαθά που δώρισε η λαϊκή καλλιτεχνία στη Λευκάδα, τα υφαντά που ονομάζονται καρπέτες και η παλαιά βελονιά του κεντήματος, αποτελούν το θέμα αυτής της μελέτης της φιλολόγου συγγραφέως. Στα δημιουργήματα αυτά της λευκαδίτικης λαϊκής παράδοσης εντοπίζονται γεωμετρικά σχήματα, τρίγωνα, τετράγωνα, ορθογώνια ή όχι, ρόμβοι, σύμβολα σαφή ή ανερμήνευτα, απεικονίσεις μορφών, χορών, τελετών, φυτών, καραβιών, σπιτιών, αγγείων κ.ά. Υφέρπουν η μυθολογία, η ιστορία, η λογοτεχνία, η θεολογία, η φύση, στοιχεία τα οποία συνδυάζει η επινοητικότητα της υφάντρας, αλλά προπάντων της κεντήστρ...

"Το βιβλίο αυτό γράφτηκε για να ξυπνά το ενδιαφέρον, να συνθέτει, να ανοίγει το πέπλο του παρελθόντος, όχι ως μνημείο το οποίο πρέπει να διατηρηθεί αλλά για να το αντιμετωπίζουμε ως ένα αδιάσπαστο κομμάτι της ζωής μας, όπου αναγνωρίζουμε τον εαυτό μας και επικυρώνουμε την ταυτότητά μας, που μας καθορίζουν την αυθεντικότητα της πολιτιστικής κληρονομιάς του πολίτη της Μικρομάνης. Καθοδηγούμενη από μια τέτοια ματιά και ένα προβληματισμό, της διαφύλαξης της μνήμης και αξιοποίησής της, έκανα μια προσπάθεια διάσωσης της πλούσιας κληρονομιάς μας, επειδή πιστεύω ότι αυτή αποτελε...

The more than three hundred Greek folksongs and poems in this collection were dictated from memory by Vasiliki Scotes from her ninety-seventh year until the beginning of her hundred and fourth. The collection comes from a time now long gone, lived out in a remote mountain village in Greece when folk customs and beliefs were still vigorous and unaffected by urban and foreign influences. It also marks the end of an eons-old Greek tradition of oral transmission, which Vasiliki ably personified and maintained and whose riches she passionately and hopefully wanted to convey to f...

Η γιορτή του Αϊ-Γιάννη του Προδρόμου είναι ταυτισμένη με δύο κύκλους εθίμων: με τις φωτιές που ανάβονται την παραμονή της εορτής (23 Ιουνίου), "κάψαλα" ονομάζονται στη Λέσβο, και με τον Κλήδονα. Το βιβλίο χωρίζεται σε τρία μέρη: Στο πρώτο μέρος, με βάση την υπάρχουσα βιβλιογραφία, το πλούσιο αρχείο του Βάσου Βόμβα καθώς και τις προφορικές συνεντεύξεις, παρουσιάζονται τα Κάψαλα και ο Κλήδονας στη Λέσβο, δηλαδή πώς γινόταν παλαιότερα η τελετουργία των δύο αυτών εθίμων στη Μυτιλήνη και σε πολλά χωριά της Λέσβου. Παρουσιάζονται, επίσης, οι δύο λαογραφικές συλλογές του Βάσ...

Όταν ανέτρεξα για πρώτη φορά στο χρονοντούλαπο της ψυχής μου, αναζητώντας τις παιδικές μου αναμνήσεις και άρχισα βήμα βήμανα σκιαγραφώ την πτυχή κάθε θεματικής ενότητας, αρχίζοντας από την ιστορική αναδρομή και συνεχίζοντας στο ιδιοκτησιακό καθεστώς, τη συγκρότηση και τις οικογένειες του χωριού, καθώς και τις δραστηριότητες των κατοίκων, τα ήθη-έθιμα και τις συνήθειές τους, μέχρι τα παιχνίδια και τις μικρές ιστορίες τους και τέλος την καταγραφή της ντοπιολαλιάς τους, προσπάθησα να ρίξω λίγο φως σε αυτή τη φτωχική άκρη του κόσμου και ενώνοντας όλα τα κομμάτια του παζλ που τη...

Το παρόν βιβλίο, αφιερωμένο στο όμορφο και φιλόξενο νησί της Καρπάθου και στον συνάδελφο Μηνά Αλ. Αλεξιάδη, ομότιμο καθηγητή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και Γενικό Γραμματέα της Ελληνικής Λαογραφικής Εταιρείας, αποτελείται από ένα ποιητικό εγκώμιο της νήσου, δύο μελετήματα και πέντε βιβλιοκρισίες. Τα μελετήματα είναι μια δραματουργική και διαλεκτολογική ανάλυση των κωμωδίας "O Kαρπάθιος ή ο κατά φαντασίαν ερωμένος" του Σωτήρη Kουρτέση (1862) και η λαογραφική μελέτη "Ο Καρπαθιακός Τύπος και η λαϊκή στιχουργία". Μια περίπτωση της "ενδιάμεσης λογοτεχ...

Ο συλλογικός τόμος "Ο λαϊκός πολιτισμός και η ναυτική παράδοση του Αιγαίου" προήλθε από τις εισηγήσεις του Πανελλήνιου Συνέδριου για τη ναυτική παράδοση, με τίτλο: "Μάγνητες και ο πολιτισμός της θάλασσας", που διοργανώθηκε στις 4-5 Δεκεμβρίου 2015 στο Βόλο από την Ακαδημία Λαϊκού Πολιτισμού & Τοπικής Ιστορίας της "Μαγνήτων Κιβωτού" της Ιεράς Μητρόπολης Δημητριάδος & Αλμυρού, το Τμήμα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου και την Ομάδα Εργασίας για την Προστασία και την Ανάδειξη των Παραδοσιακών Σκαφών και της Ξυλοναυπηγικής Τέχνης του Ελληνικού Χώρου του Υπουργείου Πολιτισμού...