Λαογραφία, Ελληνική

Οι αναμνήσεις έχουν γεύση

Δαρδανός Χρήστος Ε. (2007)

..."Το μικρό, τρυφερό αλλά και ...νόστιμο βιβλίο απαρτίζουν μικρές αφηγήσεις βγαλμένες από τις μνήμες της παιδικής ηλικίας των δύο συγγραφέων και πλεγμένες με τη μαγειρική. Στο τέλος καθεμιάς από τις ιστορίες αυτές, δίνεται, αντί, ας πούμε, επιμυθίου, με όλες τις λεπτομέρειες, μία συνταγή (ή και περισσότερες) φαγητών ή και γλυκισμάτων, που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο έχουν αναφερθεί στις αφηγήσεις. Αναφέρω ένα παράδειγμα, τον κοκκινιστό κόκορα με χοντρά μακαρόνια, που βρέθηκε, από το θρόνο του στα κοτέτσια του παππού και της γιαγιάς, στη χύτρα, με πρόσχημα -πιο πολύ- ένα τ...

Οι "αθυρόστομες" παροιμίες της Διαλεχτής Ζευγώλη - Γλέζου από την Απείρανθο της Νάξου: Κριτική έκδοση

Σταμούλης Αντ. (2019)

Η παρούσα εργασία συμπληρώνει το "κλασικό" έργο της αείμνηστης Διαλεχτής Ζευγώλη - Γλέζου (Δ. Ζ. - Γλ.) "Παροιμίες από την Απείρανθο της Νάξου" (1963). Πρόκειται για την έκδοση 39 "αθυρόστομων" παροιμιακών κειμένων, τα οποία η προαναφερθείσα συλλογέας είχε αποστείλει στο (τότε) Κέντρο Συντάξεως του Ιστορικού Λεξικού της Ακαδημίας Αθηνών. Ο συγγραφέας (σ.) αναλύει σε κάθε "παροιμία" την φαντασιακή της κατάσταση (imaginary situation) και τα "δομικά υλικά" της, το πώς, δηλαδή, συντίθεται η ενυπάρχουσα σε αυτήν μεταφορά ή η μετωνυμία μεταξύ της φαντασιακής κατάστασης και της κ...

Ό,τι θυμιέμαι...

Ιδιωτική Έκδοση (2010)

Προσπάθησα κάποια μέρα πριν μερικά χρόνια, να θυμηθώ τα τραγούδια που λέγαμε στα κάλαντα το Σάββατο του Λαζάρου. Μεγάλη ήταν η στεναχώρια μου όταν διαπίσωσα ότι δεν τα θυμόμουν όλα και σε διάφορα σημεία και των έξι τραγουδιών η μνήμη μου κολλούσε. Έτσι έβαλα σκοπό να τα βρω και να τα γράψω. Και ένα βράδυ στο χωριό την Αράχωβα, με κάποιους άλλους χωριανούς, κατορθώσαμε βοηθώντας ο ένάς τον άλλον όπου ξέχναγε, να καταγράψουμε σωστά τα κάλαντα του Λαζάρου. Αυτό ήταν και η αρχή μιας γενικότερης λαογραφικής καταγραφής που τόλμησα να ξεκινήσω να γράφω, χωρίς καμιά δοκιμασμένη...

Ο χρόνος έγινε λόγος

Βόλος (2006)

Η παρέα μας γεννήθηκε τον Οκτώβριο του 2001 από τη σύμπραξη δύο δημοτικών οργανισμών του Βόλου, του Κ.Α.Π.Η. και του "Κέντρου Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών" Νεάπολης του Δ.Ο.Υ.Κ. πάνω σε μια ιδέα του παραμυθά και μελετητή του προφορικού πολιτισμού, Στέλιου Πελασγού. Με τη φροντίδα και την καθοδήγησή του, η παρέα αυτή αντάμωνε ένα απόγευμα κάθε βδομάδα. Παρούσα σε κάθε συνάντηση ήταν η Ελένη Ζαφειρίου, διευθύντρια του ΚΑΠΗ, που με την τρυφερότητα και την κατανόησή της συνέδεε με λεπτότητα τις ιδιαιτερότητες καθενός σε μια σφιχτοδεμένη ομάδα. Η ιστορικός Παρασκευή Τσιμά απ...

Ο χορός στον πολιτισμό της Καρπάθου

Θέατρο Ελληνικών Χορών "Δόρα Στράτου" (2003)

Μια επιτόπια έρευνα που διήρκεσε 15 χρόνια. Όλες οι πτυχές του χορευτικού φαινομένου, όπως αποκαλύπτονται ανάγλυφα σε ένα νησί που κράτησε όσο κανένα άλλο τα στοιχεία του παραδοσιακού του πολιτισμού. Μια μοναδική σε έκταση και σε βάθος διερεύνηση των διασυνδέσεων του χορού με τις άλλες πλευρές της κοινοτικής ζωής, όπου ο χορός καταδεικνύεται σαν πρωταρχικό εργαλείο για την κατανόηση της κάθε κοινωνίας. Προβάλλεται ο λόγος των ίδιων των κατοίκων, καθώς δίνουν πολύτιμες πληροφορίες για τον τρόπο που αντιλαμβάνονται τους κώδικες συμπεριφοράς μέσα και γύρω από τη χορευτική σ...

Ο τελετουργικός θρήνος στην ελληνική παράδοση

Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (2002)

Σχεδόν τριάντα χρόνια μετά την πρώτη αγγλική έκδοσή του (The Ritual Lament in Greek Tradition, Cambridge University Press, 1974), το βιβλίο της Μάργκαρετ Αλεξίου παραμένει η πιο ενδελεχής και πολυσυζητημένη διαχρονική αλλά και ταυτόχρονα συγχρονική μελέτη του θρήνου στην ελληνική παράδοση. Οι συνεχείς αναφορές της διεθνούς βιβλιογραφίας στο έργο αυτό από την πρώτη εμφάνισή του μέχρι σήμερα διαγράφουν την ξεχωριστή πορεία του και το καθιερώνουν πλέον στο χώρο των κλασικών, βυζαντινών και νεοελληνικών σπουδών, καθώς και της Ανθρωπολογίας και της Λαογραφίας. Γράφοντας σε μια...

Ο Σαλαμίνιος αρχαιολόγος-ιστορικός-λαογράφος-γλωσσολόγος Πέτρος Αν. Φουρίκης (1878-1936): Ανάλεκτα

ΑΩ Εκδόσεις (2017)

Έχουν περάσει πάνω από ογδόντα χρόνια από το θάνατο του Σαλαμίνιου Πέτρου Α. Φουρίκη, καθηγητή, διδάκτορα φιλολογίας, ερευνητή, διευθυντή του Λαογραφικού Αρχείου της Ακαδημίας Αθηνών, του επιστήμονα που εκτός των άλλων ιστορικών και λαογραφικών μελετών του, έθεσε πρώτος τις βάσεις για την νεότερη αλβανολογία-αρβανιτολογία και γενικά την Ιστορία και τη μελέτη των αρβανιτών στην Ελλάδα. Είχε πάντοτε την βεβαιότητα ότι δεν έκανε κάποιο εθνικό κακό κάνοντας γνωστή την ψυχή και την σκέψη των αρβανιτών, γιατί πίστευε ότι έτσι φανέρωνε κομμάτια της ελληνικής ζωής κρυμμένα μέσα...

Ο πολιτισμός της υπαίθρου

Εκδόσεις Γκοβόστη (2012)

Η παρούσα μελέτη αποτελεί τεκμηριωμένη ανάλυση του πολιτισμού και της πολιτιστικής κληρονομιάς της ελληνικής υπαίθρου. Άξονάς της είναι η ιδιαίτερη πατρίδα ηρωικών και φιλοπρόοδων μορφών, όπως ο Νικηταράς και ο θείος του, Θεόδωρος Κολοκοτρώνης. Ένα χωριό, το Τουρκολέκα, με παράδοση πανελλαδικά μοναδική -σαν την αμπάρα που χώριζε τις καλλιέργειες από το βοσκότοπο-, με θησαυρούς μνημειακούς και φυσιογνωμία μνημειώδη, στο οποίο αποτυπώνεται η κουλτούρα των χωριών του χθες και του σήμερα.

Ο Πατροκοσμάς

Ιδιωτική Έκδοση (2007)

Λαογραφική έρευνα και προσέγγιση, η βιογραφία του, φωτογραφικό υλικό από τα χωριά κι από τους τόπους που πέρασε, όλες οι εντός Ευρυτανίας προφητείες του...

Ο παραμυθάς με το νταούλι

Ιδιωτική Έκδοση (1998)

Ο παραδοσιακός φούρνος στις Κυκλάδες και στα Δωδεκάνησα

Ιδιωτική Έκδοση (2005)

[...] Το πρώτο μέρος του βιβλίου παραθέτει πληροφορίες που αφορούν την ιστορία, την αρχιτεκτονική, την κατασκευή, τα εργαλεία και τη χρήση του αιγαιοπελαγίτικου φούρνου. Το δεύτερο και τρίτο μέρος αφορούν τις "Κυκλάδες" και τα "Δωδεκάνησα" αντίστοιχα και αποτελούνται από 43 ενότητες, μία για κάθε νησί. Εδώ καταγράφονται στοιχεία και πληροφορίες για το φούρνο (κατασκευαστικά στοιχεία, αρχιτεκτονική, λαογραφία, χρήσεις, τεχνικές κ.ά.), με έμφαση στις ιδιαιτερότητες που παρουσιάζονται σε κάθε περίπτωση, μέσα από μαρτυρίες νησιωτών, φωτογραφίες και σχέδια. Στις υποενότητες "γε...

Ο παραδοσιακός γάμος στην Ευρυτανία

Σμυρνιωτάκη (2009)

Ο Νικόλαος Γ. Πολίτης και το Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας

Ακαδημία Αθηνών (2012)

[set δύο τόμων] Πρακτικά συνεδρίου με θέμα τον Νικόλαο Γ. Πολίτη και το Κέντρο Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών. Ο Ν. Γ. Πολίτης (1852-1921) υπήρξε ο ιδρυτής του Λαογραφικού Αρχείου (1918, σήμερα Κέντρο Λαογραφίας). Στα 44 κείμενα των δύο τόμων των πρακτικών οι συγγραφείς των οποίων είναι ειδικοί επιστήμονες, ερευνητές και πανεπιστημιακοί εξετάζεται η επιστημονική σκέψη, η κοινωνική και πολιτική δράση του Ν. Γ. Πολίτη που τον οδήγησε σε ώριμη ηλικία στη ίδρυση του Λαογραφικού Αρχείου με στόχο την συστηματική συλλογή και επιστημονική μελέτη της λαογραφικής ύλης. Περιεχό...

Ο Νικόλαος Γ. Πολίτης και το Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας

Ακαδημία Αθηνών (2012)

[set δύο τόμων] Πρακτικά συνεδρίου με θέμα τον Νικόλαο Γ. Πολίτη και το Κέντρο Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών. Ο Ν. Γ. Πολίτης (1852-1921) υπήρξε ο ιδρυτής του Λαογραφικού Αρχείου (1918, σήμερα Κέντρο Λαογραφίας). Στα 44 κείμενα των δύο τόμων των πρακτικών οι συγγραφείς των οποίων είναι ειδικοί επιστήμονες, ερευνητές και πανεπιστημιακοί εξετάζεται η επιστημονική σκέψη, η κοινωνική και πολιτική δράση του Ν. Γ. Πολίτη που τον οδήγησε σε ώριμη ηλικία στη ίδρυση του Λαογραφικού Αρχείου με στόχο την συστηματική συλλογή και επιστημονική μελέτη της λαογραφικής ύλης. Περιε...

Ο μύσταξ

Νεφέλη (1990)

Ο μύλος και ο μυλωνάς στον παραδοσιακός μας πολιτισμό

Παύλος Εκδόσεις (2012)

[...] Στην παρούσα μας εργασία δεν θα κάνουμε εξειδικευμένο λόγο για τη δομή, την αρχιτεκτονική και τη λειτουργία του συστήματος του νερόμυλου, γιατί μ' αυτά έχουν ασχοληθεί άλλοι πιο ειδικοί από μας και έχουν γραφτεί πολλά. Θα καταβληθεί προσπάθεια να τονιστεί μια άλλη διάσταση του θέματος, η λαογραφική. Και πιο συγκεκριμένα, ο επηρεασμός του μύλου στη δημώδη ποίηση, τον παροιμιακό λόγο και γενικότερα στη θυμοσοφία του λαού. [...] (από το προλογικό σημείωμα του βιβλίου)

Ο Μυλοπόταμος Δράμας

Δημοτική Επιχείρηση Κοινωνικής Πολιτιστικής και Τουριστικής Ανάπτυξης Δήμου Δράμας (2002)

Μελέτη που αναφέρεται στην κοινότητα Μυλοποτάμου Δράμας από την ίδρυση του οικισμού και την εκεί εγκατάσταση των προσφύγων ως τις μέρες μας. Ειδικά κεφάλαια αφιερώνονται στην τοπογραφία και το φυσικό περιβάλλον του δημοτικού διαμερίσματος και σε ζητήματα διοικητικά, δημογραφικά, εκκλησιαστικά, σχολικά, οικονομικά, λαογραφικά, γλωσσικά, κ.ά. Το βιβλίο είναι το δεύτερο στη σειρά των εκδόσεων της Δ.Ε.Κ.ΠΟ.Τ.Α. που αφιερώνεται στα δημοτικά διαμερίσματα του Δήμου Δράμας. "Ένα νέο βιβλίο έρχεται να προστεθεί στις εκδόσεις της Δ.Ε.Κ.ΠΟ.Τ.Α. και να εμπλουτίσει τη δραμινή βιβλιο...

Ο Μπασμάς καπνός του πρώτου γιακά

Μέθεξις (2015)
Συνολικά Βιβλία 1121
243.186 Βιβλία
122.585 Συντελεστές
4.631 Εκδότες
Με την υποστήριξη του ΒιβλιοNet και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου