Θρακική λαογραφία
Μαυριώτης Αυγερινός
Λεξίτυπον (2012)
Το υλικό που καταγράφεται σε τούτο το βιβλίο, είναι προϊόν εξήντα χρόνων δουλειάς και ενδιαφέροντος. Άρχισε δειλά-δειλά στην αρχή και κατόπιν έγινε πάθος.
Σχολική ενδυματολογία
Αγγέλη Μαρία Ν.
Εκδόσεις Πασχέντη (2012)
Δόθηκε ευκαιρία, "βήμα", στον παππού και τη γιαγιά να μιλήσουν για τα παιδικά, τα μαθητικά τους χρόνια. Να πουν αυτά που είναι χαραγμένα ανεξίτηλα στη μνήμη τους. Να μιλήσουν αυτοί που λόγω συνθηκών δεν μπόρεσαν να συνεχίσουν το σχολείο, είτε γιατί "πιάσκε ο πόλεμος", είτε εξαιτίας της φτώχειας, της "αρφάνιας", της προσφυγιάς και της ανάγκης. Δόθηκε η ευκαιρία να μιλήσουν με "τη δική τους γλώσσα" ή καλύτερα με "τα κόλπα της διαλέκτου τους" όπως λέει ο ποιητής. Να "γράψουν" έτσι τη δική τους με μικρό (ι) ιστορία που είναι εξίσου σημαντική με εκείνη με το μεγάλο (Ι). Να γρ...
Καραβόλοι στη Σύμη και τις νησίδες της
Ζαχαρίου - Μαμαλίγκα Ελένη
Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας (2012)
Η κυρία Ελένη Ζαχαρίου-Μαμαλίγκα με τη βοήθεια των ανθρώπων του νησιού που παρατηρούν τα "ταπεινά της γης" κάθε φορά που αυτά βγαίνουν από τις κρυψώνες τους "για να φάου, να γονιμοποιηθού, να γεννήσου" κατέγραψε τους καραβόλους της Σύμης και των νησίδων της. Η εργασία της, είναι εμπλουτισμένη με πλήθος λαογραφικών στοιχείων και την αγάπη για τον τόπο που ελπίζει να διατηρήσει ανέπαφο και αμόλυντο ώστε να διασωθεί το φυσικό του περιβάλλον και μαζί τα ταπεινά σαλιγκάρια του.
Σπάτα (Άγιος Νικόλαος) - Βερούχο (Άγιος Κωνσταντίνος)
Ασημακόπουλος Αντώνης Ν.
Ασημακόπουλος Αντώνιος Νικ. (2011)
Κρητικά αξεμουριστά
Λενακάκης Ανδρέας
Mystis Editions (2011)
Πρόκειται για μια συλλογή ελευθερόστομου λαογραφικού υλικού από την Κρήτη που καλύπτει μια χρονική περίοδο δύο αιώνων. Σ' έναν καλαίσθητο τόμο καταγράφεται το ελευθερόστομο λεξιλόγιο και οι εκφράσεις της κρητικής διαλέκτου, ελευθερόστομα τραγούδια, μαντινάδες, παροιμίες, ανέκδοτα, αινίγματα, παιχνίδια, πετσώματα, γητειές, παραμύθια, ευτράπελες αφηγήσεις, sms και γενικά όλες τις εκφάνσεις του αθυρόστομου λαϊκού λόγου. Πιστεύουμε ότι πρόκειται για ένα έργο σταθμό στην κρητική λαογραφία και σημαντική συμβολή των εκδόσεων Mystis στη λαογραφική έρευνα. Μέχρι σήμερα ο κ...
Ο γάμος εν Κρήτη
Βλαστός Παύλος Γ.
Δρόμων (2011)
Ο "Γάμος εν Κρήτη" δεν είναι μια απλή και συστηματοποιημένη καταγραφή των ηθών και εθίμων που συνδέονται άμεσα με το γάμο σε διάφορες επαρχίες της Κρήτης του δέκατου ένατου αιώνα. Πέρα απ' τα ήθη, τα έθιμα, τα τραγούδια, τις μαντινάδες, τα πουγκιά, το πάρσιμο της νύφης, το γλωσσάρι που παρατίθεται στο τέλος του έργου και πολλά άλλα στοιχεία, οι σελίδες του βιβλίου μυούν τον αναγνώστη στο πνεύμα της παράδοσης του λαού. Η αγάπη του συγγραφέα προς την πατρίδα του και την ιστορία της δεν είναι μόνο παρούσα σε κάθε σελίδα του βιβλίου, αλλά αναδύεται απ' το πνεύμα του έργο...
Στα χρόνια του μόχθου
Σιαβρακάς Θανάσης Μ.
Πολίτης της Αρκαδίας (2011)
Στο ιστορικό αυτό βιβλίο, παρουσιάζεται η λειτουργική διαδικασία των επαγγελμάτων παλαιότερων εποχών, η τεχνολογική εξέλιξη και ο εκσυγχρονισμός κάποιων, όπως του οργώματος και του αλωνισμού, καθώς και η διαδικασία παρασκευής ορισμένων παραδοσιακών οικιακών προϊόντων, όπως του ψωμιού, του παστωμένου χοιρινού και του τυριού. Προσπάθησα να δώσω μαζί με το φωτογραφικό υλικό, περισσότερη ζωντάνια στα γραφόμενα. Αυτό κατέστη δυνατό χάρη στις σύντομες συνεντεύξεις που μου παραχώρησαν άνθρωποι που είχαν εργαστεί, σ' αυτά τα επαγγέλματα, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις παρακολούθησα ε...
Γητειές
Χριστοδουλάκης Σταύρος Ν.
Μπατσιούλας Ν. & Σ. (2011)
Οι γητειές (επωδές) αποτελούν ένα σημαντικό κεφάλαιο στον χώρο του λαϊκού πολιτισμού. Ως κείμενα, πεζά ή ποιητικά, με αποτροπαϊκό ή θεραπευτικό χαρακτήρα συνοδεύονται από δρώμενα τελετουργικού τύπου ή και από μαγικού χαρακτήρα αντικείμενα και κινούνται ανάμεσα στη μαγεία, στη θεραπευτική, στη δεισιδαιμονία και στη λατρεία. Παραδίδονται πάντοτε προφορικά από γενιά σε γενιά, διατηρώντας έτσι μια παράδοση που έρχεται πριν ακόμη από τη χρήση της γραφής. Για τον λόγο αυτό και ο έμμετρος χαρακτήρας τους, ο οποίος βοηθά στην απομνημόνευσή τους. Η εν λόγω συλλογή, "Γητειές, Λαϊκή...
Εδεσματολόγιον Ιωαννίνων, Άρτας, Πρέβεζας, Θεσπρωτίας
Σαραντοπούλου Νάντια
Σαββάλας (2011)
Ένα ταξίδι στην Ήπειρο σε κάνει να νιώθεις μια παράξενη γοητεία και μια περίεργη επίδραση, όπως αυτή που νιώθεις πάντα όταν σκύβεις πάνω σε άξια έργα τέχνης και αιχμαλωτίζεσαι από αυτά. Εδώ αισθάνεσαι το ζεστό αγκάλιασμα της ζωής. Εδώ οι σκέψεις σου φορτίζονται με συναισθήματα, αξίες και ιδανικά, που ζωντανεύουν τον παραδοσιακό ελληνικό κόσμο και τον πολιτισμό του. Τα πάντα γύρω σου, οι βουνοπλαγιές , οι κάμποι, τα ποτάμια, οι λίμνες, τα γεφύρια, οι κεφαλόβρυσες με τους μύθους, οι απολιθωμένοι ήχοι των πετρομαστόρων και των αργυροχόων, διαποτίζονται με δύναμη ζωής. Φύ...
The Greek Chest
Ματσέλη Βιργινία
Καπόν (2011)
The chest was, for hundreds of years, the sole piece of storage furniture in the Greek house. In it were kept the family's most precious possessions, clothing, linen, jewellery, embroideries, tools, weapons, money, even foodstuffs and drinks. It was, at the same time, a good 'container' for transporting goods, since the traveller, the pedlar, the seafarer, and in general those who ventured to foreign parts, placed all their belongings in the chest. The chest is associated with many aspects of daily life and, only naturally, everyone attached great importance to it. Emigrant...
Έντυπα μέσα επικοινωνίας και λαϊκός πολιτισμός
Αλεξιάδης Μηνάς Α.
Καρδαμίτσα (2011)
Το βιβλίο αυτό, περιλαμβάνει πέντε κεφάλαια - μελετήματα με κοινή λαογραφική οπτική. Το υλικό τους προέρχεται, κατά βάση, από τα Έντυπα Μέσα Επικοινωνίας στην ευρύτερη τους έννοια. Έχει αντληθεί από εφημερίδες, περιοδικά, βιβλία, λευκώματα, καρτ ποστάλ, φωτογραφήματα και διάφορα άλλα δημοσιεύματα. Άλλωστε, όπως είναι γνωστό από τη διεθνή και ελληνική βιβλιογραφία, η λαογραφία, στη σύγχρονη και νεωτερική διάσταση της, προσεγγίζει θέματα που παρουσιάζονται σε κάθε είδους έντυπα. Όπως έχει ήδη υπογραμμισθει, τα έντυπα αυτά θεωρούνται από τις βασικές πηγές γενικότερου και περιε...
Μυτιληνιό σαντούρι
Κοφτερός Δημήτρης Β.
Αιολίδα (2011)
Ο Δ. Κοφτερός μάς ξεναγεί με την έκδοση αυτή στον κόσμο του σαντουριού. Περιγράφει την ιστορική εξέλιξή του από την αρχαία Ελλάδα, τη Μ. Ασία, τη Μεσοποταμία και την Περσία, το πώς κατασκευάζεται, πώς κρατιέται, πώς παίζεται, ποια θέση έχει στην κομπανία, τι ρόλο επιτελεί στη μουσικοχορευτική ζωή της Λέσβου και παρουσιάζει τους δεξιοτέχνες του σαντουριού στο νησί. Το βιβλίο περιλαμβάνει ακόμη σημειώσεις και τη μουσική αποτύπωση των σκοπών, που μπορούμε να απολαύσουμε στο CD που συνοδεύει την έκδοση.
Κέα Κυκλάδων
Αλεξάκης Ελευθέριος Π.
Δωδώνη (2011)
Το εθνογραφικό αυτό ημερολόγιο διαφέρει σημαντικά από τα δύο προηγούμενα για πολλούς λόγους. Ο κυριότερος είναι ότι, ενώ τα προηγούμενα είχαν τη μορφή ταξιδιωτικών κειμένων, λόγω της ολιγοήμερης παραμονής μου στα χωριά και της συνεχούς μετακίνησής μου, τώρα πρόκειται για μια εθνογραφική, ουσιαστικά κοινωνικο-ανθρωπολογική επιτόπια έρευνα διάρκειας με συμμετοχική παρατήρηση στον ίδιο τόπο, το νησί της Κέας. Γιατί όμως αποφάσισα να κάνω αυτή την έρευνα με αυτόν τον τρόπο και στο συγκεκριμένο νησί; Αρχικά ήθελα, οπωσδήποτε να πραγματοποιήσω μια επιτόπια εθνογραφική έρευνα κ...
Ένα δρώμενο ευτεκνίας από τη Θεσσαλία το "Μπουρανί" Τυρνάβου
Σωτήρχου Παναγιώτα
Συμπαντικές Διαδρομές (2011)
Τα παραστατικά δρώμενα αποτελούν πρωτοθεατρικές εκδηλώσεις που ανήκουν στον ευρύτερο χώρο του λαϊκού θεάτρου. Αυτή η μελέτη αφορά το «Μπουρανί», ένα αποκριάτικο φαλλικό δρώμενο που οργανώνεται κάθε χρόνο την Καθαρά Δευτέρα στον Τύρναβο, στην κεντρική Θεσσαλία. Στο παρελθόν αποτελούσε καθαρά ανδρική υπόθεση και υπήρξε απαγορευμένο για τις γυναίκες, ενώ οι υπάρχουσες καταγραφές είναι αρκετά περιορισμένες. Η παρούσα έρευνα έχει ιστορικό και θεατρολογικό προσανατολισμό και βασίστηκε στην εξέταση της βιβλιογραφίας, στην αναζήτηση πληροφοριών στα αρχεία τύπου, στις προφορικές μαρ...
Παιχνίδια του χωματένιου δρόμου
Χατζηκοκολάκη Σοφία
Κέδρος (2011)
Τα παιχνίδια του χωματένιου δρόμου παίζονταν σε χρόνια που τα αυτοκίνητα ήταν λίγα, οι δρόμοι δεν είχαν άσφαλτο και η τεχνολογία δεν είχε εισβάλει τόσο στη ζωή μας. Ήταν παιχνίδια που επέτρεπαν την κίνηση και την έκφραση των παιδιών, τον αυθορμητισμό και τη φαντασία. Μερικά από αυτά παίζονται ακόμα και σήμερα...