Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το δοκίμιο αυτό προσπαθεί να φωτίσει την καλλιτεχνική δημιουργία, στον λαϊκό πολιτισμό, μελετώντας το παράδειγμα του ελληνικού Καραγκιόζη: τη διαδικασία με την οποία τα λαϊκά στρώματα του τόπου μας μετάγγισαν σ' αυτή την "ξενόφερτη" προφορική παράδοση τις δικές τους εμπειρίες και διαμόρφωσαν, σε μιαν ορισμένη ιστορική περίοδο, το δικό τους ομαδικό έργο. Αυτός είναι ο πυρήνας της εργασίας μου: ο αναγκαίος διαλεκτικός δεσμός ανάμεσα στον παραδοσιακό (προφορικό) χαρακτήρα ενός δεδομένου είδους και στον "λαϊκό" (ομαδικό) χαρακτήρα της αναδημιουργίας του. Προβληματική, θαρρώ, κα...

Το βιβλίο αυτό περιλαμβάνει τις επιστημονικές ανακοινώσεις που παρουσιάστηκαν στο 3ο Φεστιβάλ Αφήγησης Ολύμπου, που διοργάνωσε το Εργαστήριο Λόγου και Πολιτισμού του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας για τρίτη συνεχή χρονιά, σε συνεργασία με τον Μορφωτικό Εκπολιτιστικό Σύλλογο "Απανταχού Καλλιπευκιωτών" και τον Πανελλήνιο Όμιλο Φίλων της Αφήγησης (ΠΟΦΑ), τον Ιούνιο του 2007, στην Καλλιπεύκη Λάρισας. Συγκεκριμένα, μετά τα εισαγωγικά, στο πρώτο μέρος περιλαμβάνονται τα άρθρα: - "Το παραμύθι και η επικαιρότητα", του Μηνά Αλ. Αλεξιάδη, καθηγητή του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημί...

Ο χορός, λοιπόν, στην αρχέγονη και στη δια μέσου των αιώνων δημιουργική του ορμή και έκφραση λειτουργεί μέσα μας· ξεχωριστά σε κάθε ένα από εμάς· σαν μια ακατάσχετη λυτρωτική δύναμη που, μάρτυρές του τώρα, καταγράφουμε στη συνέχεια, στις σελίδες της παγκόσμιας ιστορίας, τη δική μας πορεία με το δικό μας ποιοτικό χρώμα και περιεχόμενο. Ένας μαγικός κόσμος είναι ο χορός, που ενσαρκώνει εθνικά βιώματα και εμποτίζει, με το άρωμα και την επαναστατική πανορμητική του φλόγα, ολόκληρο το ιστορικό γίγνεσθαι του έθνους μας.

Πολλοί από εσάς θα αναρωτηθούν: "γιατί γράφτηκε αυτό το βιβλίο;" Εύλογη η ερώτηση, αφού κατά την επικρατούσα άποψη και στερεότυπη αντίληψη, έχουν γραφτεί για το χωριό μας τα ...πάντα! Πραγματικά έχουν γραφτεί τα πάντα αλλά ...όχι όλα! Όχι τελεσίδικα! Και αυτό για δύο λόγους. Ο πρώτος αφορά την ιστορία ως επιστήμη, που καταγράφει και αναλύει την πορεία της ανθρώπινης δραστηριότητας αλλά και που συνεχώς εμπλουτίζεται με νέα στοιχεία, τα οποία, ο ιστιοριογράφος καλείται με όσο γίνεται πιο αντικειμενικό τρόπο, να αναλύσει κι όχι απλώς να καταγράψει. Αλλιώς δεν γράφουμε ιστορία,...

Όλοι μας λίγο πολύ έχουμε δοκιμάσει ένα ή περισσότερους μεζέδες από το πανόραμα της ελληνικής κουζίνας. Με ρεμπέτικους μεζέδες και λιχουδιές, σας δίνεται η ευκαιρία να πετύχετε ένα ρεμπέτικο ξεφάντωμα, στο επόμενο γλέντι σας. Γύρω από ένα πιάτο με καλοφτιαγμένους μεζέδες, έχοντας σαν συντροφιά ένα ποτήρι κρασί, πόσες συζητήσεις και φιλοσοφίες γίνονται! Πόσο φιλικό και ευχάριστο άλλωστε, είναι το μοίρασμα του φαγητού και με πόση λαιμαργία απολαμβάνουμε την νοστιμιά του! Μέσα σ' αυτό το βιβλίο, προσπάθησα να σας μεταδώσω την τεχνική πλευρά της εργασίας μου, με την εμπειρία κα...

[...] Πολλά τραγούδια μου, ιδιαιτέρως οι ομολογουμένως λιγοστές ρίμες μου, είναι περιγραφικές νοσταλγικές αθιβολές (αναπολήσεις) των περασμένων ευτυχισμένων παιδικών μου χρόνων με συναισθήματα και λαογραφικά στοιχεία. Σχεδόν όλα μου τα δίστιχα τα έγραψα κατά αραιά διαστήματα πριν αρχίσω να γράφω ριζίτικα, και ελάχιστα μετά. Τα ριζίτικα και οι ρίμες της συλλογής, εκτός από τα "Γ-η μαμά μου γ-η Μαριώ" (1983) και "Ν-τ' ο-σπίθι μας" (2003), γράφτηκαν σε διάστημα επτά μηνών, από τα μέσα Αυγούστου 2008 έως τα μέσα Μαρτίου 2009, παρ' όλες τις παντοειδείς πιέσεις, και οικογενειακέ...

[...] "...Το μικρόβιο της πολιτικής υπάρχει στον ελληνικό λαό από πολύ παλιά, τότε που κάθε Αθηναίος πολίτης θεωρούσε όχι μόνον αναφαίρετο δικαίωμα, αλλά και στοιχειώδες καθήκον τη συμμετοχή του στα κοινά..." "...μέσα στις σελίδες του βιβλίου αυτού προσπαθήσαμε να ξαναζωντανέψουμε την αξέχαστη ζωή του χωριού με τις απλές και αγνές συνήθειες. Με τα πρωτόγονα μέσα καλλιεργείας με το ψωμί να βγαίνει με ιδρώτα, αλλά μια ζωή που ήτο σε αρμονία με τη φύση..." "Σκληρές αντιθέσεις, αντιπαραθέσεις και ανατροπές, αλλά και διδάγματα αρετής και αφοσίωσης χαρακτηρίζουν το κοινωνικό αυ...

[...] Η αναζήτηση πληροφοριών ποικίλου περιεχομένου, που ήταν απαραίτητες για το βιβλίο, στάθηκε για μένα ένα ταξίδι με πολλές συγκινήσεις. Ο λόγος δεν ήταν μόνο ότι στρεφόμουν στο παρελθόν του χωριού μου και έφερνα στο παρόν πράγματα με τα οποία έζησαν γενιές και γενιές ανθρώπων. Εκείνο που εδώ και χρόνια με συγκινούσε ήταν η διαπίστωση στην οποία κατέληγα κάθε φορά που μελετούσα κείμενα αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων ή μελέτες πάνω σ' αυτά τα κείμενα. Κάθε φορά που εντρυφούσα σ' αυτά, συνειδητοποιούσα πως πολλές από τις δραστηριότητες των κατοίκων του χωριού ήταν κοινές με αν...

Πέρασαν επτά χρόνια από τότε που φωτογράφισα το πρώτο ρόπτρο. Την περίοδο εκείνη δε μπορούσα να φανταστώ ότι το slide με το ασημί χειροποίητο χεράκι του 1935, στη μαύρη σιδερένια αυλόπορτα της γιαγιάς μου, στη Λιβαδειά, θα αποτελούσε την αφορμή για την έκδοση λευκώματος. Στο μεσοδιάστημα έκανα αμέτρητες διαδρομές στην ηπειρωτική και τη νησιώτικη Ελλάδα, αναζητώντας ρόπτρα σε ερειπωμένα νεοκλασικά κτίσματα, σε αναπαλαιωμένες κατοικίες, καθώς και σε συνοικιακά σπίτια κάποιας ηλικίας. [...] Επιθύρια χεράκια, κρίκοι, χαλκάδες, λάμες λαξεμένες με μεράκι στο χέρι, πουλιά έτοι...

Με τα όσα θα γράψω παρακάτω δεν θέλω να ψάλλω ύμνους, θέλω να ξαναθυμηθούμε όλοι οι παλαιότεροι και να μάθουν οι νεότεροι τα όσα διαδραματίστηκαν εδώ, σε τούτους τους τόπους της Φθιώτιδας και της Ρούμελης στο πέρασμα του χρόνου και με τούτη τη θύμηση ν' αγαπήσουν και οι νεότεροι την "πατρώα γη", όπως την αγαπήσαμε και μεις, όπως την αγάπησαν και οι πρόγονοί μας από αρχαιοτάτων χρόνων. [...] (από το κείμενο της συγγραφέως)

Το Ρουμλούκι (ονομασία που δηλώνει ότι πρόκειται για τον τόπο των Ρωμιών - τον Ρωμιότοπο όπως και στην περίπτωση της Ρούμελης, αλλά και της Ανατολικής Ρουμελίας ή Ρωμυλίας στη Βόρειο Θράκη) είναι μια περιοχή που παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον από μουσικοχορευτική άποψη. Εκεί συναντάμε, ακόμη και σήμερα, πολλούς και παλαιότατους δημοτικούς χορούς και τραγούδια. Το Λύκειον των Ελληνίδων ξεκίνησε την προσπάθεια ηχογράφησης των χορών του Ρουμλουκιού στα τέλη της δεκαετίας του '80 κυρίως για δική του, εσωτερική χρήση. Η προσπάθεια αυτή στηρίχθηκε κατ' εξοχήν στη συνεργασία με...

[...] Η σειρά «Τόπων Λαογραφία» έχει αποστολή να καταγράψει και να προσφέρει στο αναγνωστικό κοινό τις (καλλι)τεχνικές, ψυχικές και πνευματικές εκδηλώσεις του λαού μας, που εκδηλώθηκαν τους δυο τελευταίους αιώνες. Να καταγράψει και να κάνει γνωστό στο ευρύ κοινό, τον τρόπο που οι πρόγονοί μας διαμόρφωναν την καθημερινή τους ζωή, την ψυχική τους αρμονία και την αισθητική τους αντίληψη. Την πηγή δηλαδή, απ’ όπου πρέπει να αντλούμε στοιχεία για την πολιτιστική και ψυχική ιδιομορφία μας. Αυτό ήταν που μας έσωσε στο παρελθόν από την απειλή της διάσπασης αυτών που μας ενώνουν, κα...

Πενήντα χρόνια μεσολάβησαν από την πρώτη έκδοση της μελέτης της Αγγελικής Χατζημιχάλη για τους Σαρακατσάνους για να καταστεί δυνατή η επανέκδοσή της. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το έργο αυτό ήταν το σημαντικότερο της Ελληνίδας λαογράφου, έργο για το οποίο μόχθησε επί χρόνια, έδωσε όλο της το είναι, και δυστυχώς δεν κατόρθωσε να το δει ολοκληρωμένο. Το Διοικητικό Συμβούλιο του Ιδρύματος Αγγελικής Χατζημιχάλη, σε στενή συνεργασία με την Επιτροπή που ορίστηκε για την έκδοση του πεντάτομου αυτού έργου, προχωράει όχι μόνο στην επανέκδοση του πρώτου τόμου που κυκλοφόρησε το 1957...

Ο δεύτερος τόμος του ανέκδοτου υλικού της μελέτης της Αγγελικής Χατζημιχάλη για τους Σαρακατσάνους αφιερώνεται στη μνήμη της άξιας μαθήτριας και συνεργάτιδάς της Τατιάνας Γιανναρά, που έφυγε από τη ζωή τον Μάιο του 2008. Η Αγγελική Χατζημιχάλη ενέπνευσε στην Τατιάνα το πάθος για τη λαογραφική έρευνα από μικρή ηλικία. Στο πρόσωπο της μαθήτριας της βρήκε τον μόνο άνθρωπο που μπορούσε να την καταλάβει πραγματικά. Και οι δύο αντιμετώπισαν το ερευνητικό τους έργο έχοντας ως πυξίδα την εμπειρία του χώρου και την πρακτική του βουνού. Η Τατιάνα θαύμαζε την Αγγελική για το έργ...

Είναι αλήθεια ότι για να μπορέσουμε να φτάσουμε ως την έκδοση αυτής της σειράς των βιβλίων μαθητεύσαμε για πολλά χρόνια στην... Ελλάδα! Ίσως το μεγαλύτερο "πανεπιστήμιο" απ' όσα έχουμε πάει να βρίσκεται στο πεδίο, στον δρόμο, στη διαδρομή, στο ταξίδι σε τούτη δω τη χώρα. Οι περισσότεροι από τους συντελεστές της έκδοσης "Ρίζες Ελλήνων", δημοσιογράφοι και φωτογράφοι, είναι τα τελευταία χρόνια με μια βαλίτσα στο χέρι. Μια βαλίτσα που δεν αδειάζει σχεδόν ποτέ, δεν έχει περιττά πράγματα μέσα, δεν έχει χώρο για πολλά παραπάνω. Ταξιδεύοντας μάθαμε για τους Σαρακατσάνους, εκτιμήσα...