Λαογραφία, Ελληνική

Λογοτεχνικό μηνολόγιο

Μεταίχμιο (2003)

Mηνολόγια ονομάζονται οι βυζαντινές συλλογές με βίους αγίων και τροπάρια που καταχωρίζονταν κατά μήνα, ανάλογα με την εορτή. Tο "Λογοτεχνικό Mηνολόγιο" αναφέρεται στη ζωή των ανθρώπων γενικά, αγίων και μη. Kαι, φυσικά, και στα... τροπάριά τους. Mε άλλα λόγια: Tο βιβλίο αυτό ανιχνεύει από μήνα σε μήνα τα λογοτεχνικά κείμενα, πεζογραφίας και ποίησης, που σχετίζονται με τις εναλλαγές της φύσης, τις ασχολίες και τις έγνοιες των ανθρώπων, τις γιορτές και τις συνήθειες, τα αισθήματά τους και τα πάθη τους σε όλη τη διάρκεια του έτους. Ή, για να το πούμε κι αλλιώς, είναι σαν να παρ...

Πατρινολογήματα

Περί Τεχνών (2003)

[...] Όσα ιστορώ αναφέρονται κυρίως στην Πάτρα των τελευταίων χρόνων του ΙΘ΄ αιώνα και των πρώτων δεκαετιών του Εικοστού. Στηρίζονται σε γραπτές και μόνο μαρτυρίες. Το πρώτο μέρος του έργου θίγει δύο ζητήματα, που δεν έχουν απασχολήσει τους ερευνητές της τοπικής ιστορίας στην έκταση που θα ανέμενε κανείς. Το ένα είναι εάν έζησε η Πάτρα μιαν Belle Epoque. Το άλλο αναφέρεται στην πατρινή αριστοκρατία. Παρατίθενται επιλεκτικώς οι αντιλήψεις, που επικρατούσαν σχετικώς μεταξύ των Πατρινών της χρονικής εκείνης περιόδου. Ίσως οι αναφερόμενες επισημάνσεις φανούν χρήσιμες στον ερευν...

Τα νεοελληνικά κύρια ονόματα

Εκδόσεις Πατάκη (2003)

Τα ονόματά μας δεν έχουν δημιουργηθεί τυχαία. Η λαογραφική και γλωσσολογική έρευνα δείχνει την επινοητικότητα των εμπνευστών-δημιουργών, στην προσπάθειά τους να συνθέσουν και να αποδώσουν κάτι καλό, υψηλό και ωραίο. Με το βιβλίο αυτό επιχειρείται μια παρουσίαση των νεοελληνικών ονομάτων, με εξέταση σημαντικών ερευνητικών πτυχών: -Ετυμολογία και ερμηνεία του ονόματος -Λαϊκή αντίληψη γι' αυτό -Ποιοι ή ποιες είχαν ή έχουν το συγκεκριμένο όνομα -Σύντομο βιογραφικό προσωπικοτήτων με το όνομα αυτό -Ημερομηνία ή ημερομηνίες εορτασμού του ονόματος, με σκοπό να ανακαλύψουμε τη...

Ψυρρή

Εκδόσεις Πατάκη (2003)

Εδώ, ο μίτος της Κλειούς ξετυλίγεται και αφήνει να αποκαλυφθούν η ξεχασμένη αρχαιότητα και η ηρωική παλαιότητα της θρυλικής περιοχής του Ψυρρή. Άνθρωποι, ανθρώπινα πάθη και πόθοι, γραφικότητες, παραδόσεις, σεπτά μνημεία, αξίες και ηρωικά δρώμενα, όλα όσα είχε σκεπάσει το πέπλο της λήθης κατά τα χρόνια του ναδίρ και της δύσκολης καθημερινότητας -τότε και πρόσφατα- ιστορούνται στην παρούσα μελέτη. "Ψυρρή, η γειτονιά των ηρώων" και εδώ, επιχειρείται η δικαίωση του τίτλου, καθώς τεκμηριώνεται πως πραγματικά εδώ γεννήθηκαν, γαλουχήθηκαν κι έδρασαν αυτοί που κυρίως έγραψαν το έ...

Πλαισίτες ,ήτοι, Όμορφα σκίτσα με παλιούς Πλαισίτες

Δωδώνη (2003)

Αγαπητέ μου Πλαισίτη, Πάνω στην προσπάθεία μου να δημιουργήσω την έργασία μου "Τα έθιμα των Κατσανοχωρίων (Ιωαννίνων) στο εορτολόγιο όλου του χρόνου", που ήδη εκδόθηκε σε βιβλίο, μου γεννήθηκε η σκέψη να γράψω το βιβλιαράκι που κρατάς στα χέρια σου. Σκέφτηκα πως η ιστορία ενός τόπου δεν βγαίνει μονάχα από τα γραπτά μνημεία που θα αφήσουν οι κάτοικοί του, γιατί αυτά ναφέρονται συνήθως στη γενική ζωή των κατοίκων κάθε τόπου. Το χρώμα όμως της ζωής αυτής είναι δύδκολο να διασωθεί, εκτός αν υπάρχουν ζωντανές απεικονίσεις, όπως ο κινηματογράφος και οι μαγνητοφωνημένες σκηνές τ...

Ζαγορισίων βίος

Ριζάρειο Ίδρυμα (2003)

[...] Το φωτογραφικό υλικό του βιβλίου ανάγεται στην περίοδο από τα μέσα της δεκαετίας του 1860 μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1950. Οι παλαιότερες φωτογραφίες, που αποτελούν τη χρονική αφετηρία της συλλογής μας, είναι δύο και φέρουν ημερομηνία 1864. Εικονίζουν αντίστοιχα μέλη των οικογενειών Στέα από το Μονοδένδρι και Τζιμοπούλου από τους Κήπους και ανήκουν στο οικογενειακό αρχείο του Κ. Κατσουλίδη. Η επιλογή του υλικού έγινε μεταξύ περίπου 2.800 φωτογραφιών που τις είχαν στα οικογενειακά τους αρχεία και τις προσέφεραν ευγενικά για χρήση στο Ριζάρειο Ίδρυμα εκλεκτοί...

Ανάμεσα στην τιμή και το χρήμα

Εμπορική Τράπεζα της Ελλάδος - Ιστορικό Αρχείο (2003)

Η Κέρκυρα, στα χρόνια της αγγλικής κυριαρχίας (1814-1864), ως πεδίο οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής συγκρότησης, ξεδιπλώνεται μέσα από το βιβλίο του Γιώργου Προγουλάκη. Πρόκειται για μια μονογραφία τοπικής ιστορίας, "ένα παράδειγμα ανάδειξης γενικών μηχανισμών όπως εξειδικεύονται στον παρατηρούμενο χώρο". Μέσο της ανάλυσης των τοπικών οικονομικών μηχανισμών, προνομιακού πεδίου για την ανάγνωση των αντιφάσεων μιας κοινωνίας, στην περίπτωσή μας της κερκυραϊκής, ο συγγραφέας επιχειρεί να κατανοήσει γεγονότα και συμπεριφορές που εκδηλώνονται στο δημογραφικό και πολι...

Η γυναίκα της Κρήτης

Παναγιωτάκης Γεώργιος Ι. (2003)

Με την πιο αντιπροσωπευτική αλλά και πιο θελκτική εικόνα που θα μπορούσε να κοσμήσει το εξώφυλλο ενός μνημειακού αφιερώματος στη γυναίκα της Κρήτης, κυκλοφόρησε το βιβλίο του γνωστού και διακεκριμένου ερευνητή και μελετητή - συγγραφέα κ. Γεωργίου Παναγιωτάκη. Μια ειλικρινά σημαντική δουλειά, από ένα καταξιωμένο πια συγγραφέα, τίθεται στη διάθεση του βιβλιόφιλου κοινού. Και είναι βέβαιο ότι θα αγκαλιαστεί πολύ περισσότερο από προηγούμενες συγγραφικές του εργασίες, γιατί το θέμα που επέλεξε αγγίζει την ψυχή του κάθε Κρητικού, της κάθε Κρητικιάς. Η γυναίκα της Κρήτης είναι η π...

Γιατροσόφια, γητειές, ξόρκια και σημάδια του καιρού από τη Χίο

Πυξίδα (2004)

Χαρά νιώθω, που γράφω ξανά ύστερα από τόσα χρόνια, για γιατροσόφια, γητειές, ξόρκια και σημάδια του καιρού από το νησί των γιασεμιών, τη Χίο. Θέλησα να προσφέρω εκτός από την λαογραφία και στοιχεία γλωσσικά, γράφοντας έτσι γλωσσικούς ιδιωματισμούς, παραθέτοντας και λεξιλόγιο. Χριστόφορος Γ. Γατανάς

Η Λάκκα Πωγωνίου και το Ψηλόκαστρο Ιωαννίνων

Δωδώνη (2004)

Στην ιστορική έρευνα για ένα λαό ή μιας κοινωνίας είτε ευρύτερης είτε τοπικά περιορισμένης δεν αρκούν μόνο τα πρόσωπα, τα γεγονότα και οι καταστάσεις, που συνθέτουν την ιστορική εξέλιξή της. Η ανθρώπινη δράση δεν περιορίζεται στις πολεμικές ή άλλες περιπέτειες και στον αγώνα της επιβίωσης μέσα στην αντιξοότητα, που διαμορφώνουν οι εδαφικές δυσκολίες και οι συνθήκες, που επιβάλλουν οι εξωτερικοί παράγοντες. Οι άνθρωποι δεν έχουν μόνο σωματική υπόσταση με υλικές ανάγκες, αλλά και πνευματική και ψυχική, που πρέπει να ικανοποιηθούν με τις ανάλογες εκδηλώσεις. Παράλληλα με την π...

Συνάντηση με την παράδοση

Βλάσση Αδελφοί (2004)

Στιχάκια του στρατού

Μπιλιέτο (2004)

Άνθρωποι και παραδοσιακά επαγγέλματα στο Αιγαίο ΙΙ

Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού (2004)

Ευχή και κατάρα

Μύρτος (2004)

Οι αντιλήψεις, οι πεποιθήσεις και η πίστη των απλών ανθρώπων μέσα από τα ομηρικά έπη, τις τραγωδίες, τις λόγιες δημιουργίες, τις παροιμίες, τα κάλαντα, το δημοτικό τραγούδι, τις παραδόσεις μας. Οι άνθρωποι εύχονται με κάθε ευκαιρία: Εύχονται για μικρά, ασήμαντα καθημερινά γεγονότα, αλλά και για κάθε εξαιρετικό ή έκτακτο γεγονός. Οι ίδιοι άνθρωποι που εύχονται μπορούν και να καταραστούν. Αυτοί που καταριούνται είναι εκείνοι που έχουν την αίσθηση ότι αδικήθηκαν, αλλά δεν έχουν τη δύναμη να αποκαταστήσουν μόνοι τους την αδικία. "Ευχή και κατάρα": Λέξεις πανάρχαιες, με αμετάβλη...

Δρώμενα έθιμα του Κερκυραϊκού λαού

Τυπωθήτω (2004)

Το βιβλίο τούτο περιγράφει τα κερκυραϊκά έθιμα που έχουν ομαδική δράση. Όλα τα έθιμα αυτά έχουν αρχαιοελληνική προέλευση και γι' αυτό αποδεικνύουν κοινωνία με συνέχεια άνω των τριών χιλιάδων χρόνων ζωής. Τούτο έρχεται σε αντίθεση με την νεοελληνική αντικερκυραϊκή και φυσικά ανθελληνική και αντεθνική αντίληψη ότι η κοινωνία της Κέρκυρας είναι ένα μείγμα που δεν έχει σχέση με ελληνική εθνικότητα και Ορθοδοξία. Τούτη η αντίληψη προέρχεται από την τουρκική κατοχή και την λατινική των νησιών του Αιγαίου για τους υπόλοιπους Έλληνες. Όμως για την Κέρκυρα θα πρέπει να βρεθούνε οι π...

Παραδοσιακός κρητικός γάμος

Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη (2004)

[...] Για τη συλλογή των στοιχείων και των λεπτομερειών έψαξα και στους τέσσερις νομούς του νησιού. Δε βασίστηκα μόνο στη θύμηση των παιδικών μου χρόνων κι αυτό, γιατί εδώ δεν περιγράφεται ο γάμος του χωριού μου αποκλειστικά, αλλά ο κρητικός γάμος. Δέχομαι ότι από χωριό σε χωριό μπορεί να υπάρχουν μικρές διαφορές που δεν κατέγραψα. Πιθανόν επίσης να υπάρξουν και εκ των υστέρων διαφωνίες ως προς κάποια από τα γραφόμενα. Σέβομαι τις τυχόν διαφορετικές απόψεις, διαβεβαιώνω όμως ότι σ' όλα αυτά που γράφτηκαν έγινε εμπεριστατωμένη έρευνα και μελέτη. Επιτελέστηκε, νομίζω, υπεύθυν...

Εδεσματολόγιον Μακεδονίας

Κοχλίας (2004)

Μακεδονία, ένα σημαντικό κομμάτι ελληνικής γης που γαλούχησε θρύλους και ήρωες, μύθους και πολιτισμούς. Ένα οδοιπορικό στις γεύσεις, τα έθιμα και τις παραδόσεις της Μακεδονικής γης επιχειρεί αυτό το βιβλίο που καταδύεται στην ψυχή της Μακεδονίας και ξεκινά ένα ταξίδι από τις πηγές των Τεμπών, περνάει από τα Γρεβενά, την Κοζάνη, τη Βέροια, τη Νάουσα και πάει βορειότερα. Καστοριά, Έδεσσα, Φλώρινα, Κιλκίς, Θεσσαλονίκη. Παντού αναδύεται το κάλλος του πολιτισμού, οι μυρωδιές από τα υπέροχα φαγητά και γλυκά, η πνευματική ανάταση και η ιστορία των προγόνων μας. Το "Εδεσματολόγιο...

Τα οδωνύμια της Κηφισιάς και η ιστορία τους

Κηφισιά (2004)

[...] Το βιβλίο της κας Μαίρης Σιμώνη - Λιόλιου αποτελεί έναν περίπατο στην πολιτιστική μας κληρονομιά, καταφέρνοντας να μας θυμίσει τη δική μας ταυτότητα και να μας συμφιλιώσει με την πραγματικότητα του 21ου αιώνα. Οι δρόμοι μας, μας συντροφεύουν πέρα από τα όρια της προσωπικής μας ζωής. Η ιστορία της δικής μας πόλης ταυτίζεται έντονα με προσωπικότητες, με γεγονότα, με ανθρώπινες στιγμές. Με απόλυτη επιτυχία, η κα Λιόλιου καταγράφει μνήμες και μας ξεναγεί από μια άλλη οπτική γωνία σε κόσμους βαθιά αποτυπωμένους στην κοινωνική μας συνείδηση, πάντα με σεβασμό στη ρομαντικ...

Υφαντά και λαϊκά κεντήματα στη Χίο

Αιγέας (2004)

"...μέσα από το βιβλίο αυτό θα προσπαθήσουμε να παρουσιάσουμε την καλλιτεχνική δημιουργία της Χιώτισσας υφάντρας και κεντήστρας κυρίως μέσα από εικόνες, που στην εποχή μας είναι το πιο δυνατό και γλαφυρό στοιχείο επικοινωνίας. Δεν ήταν δυνατόν να φωτογραφηθούν και να καταγραφούν όλα τα Χιώτικα υφαντά και κεντήματα. 'Εχουμε κάνει μια επιλογή ικανή να δώσει μια ολοκληρωμένη εικόνα στους αναγνώστες της πλούσιας παράδοσης των νησιών Χίου, Ψαρών και Οινουσσών στην υφαντική και στο κέντημα. Προσπαθήσαμε να παρουσιάσουμε τα υφαντά και τα κεντήματα μέσα στο φυσικό περιβάλλον που ζο...

Σμυρνέικες ιστορίες και παραμύθια

Αστήρ (2004)

Η τρίτομη αυτή συλλογή των σμυρνέικων παραμυθιών, με τον τίτλο "Σμυρνέικες ιστορίες και παραμύθια", αποτελεί καρπό ανασκαφικής έρευνας και συστηματικής προσπάθειας του ποιητή, δοκιμιογράφου και κριτικού της λογοτεχνίας Δημήτρη Νικορέτζου. Πρόκειται για σπάνιο λαογραφικό υλικό, που ο συγγραφέας ανέσυρε κυριολεκτικά από την αφάνεια, αναδιφώντας σε εξαφανισμένα -σήμερα- φύλλα της εβδομαδιαίας σατυρικής εφημερίδας "Κόπανος", που εκδιδόταν στη Σμύρνη (1908-1922) και που οι τόμοι της κάηκαν με την πυρπόληση της άμοιρης ιωνικής πολιτείας στη μικρασιατική καταστροφή. Τα παραμύθια...

Συνολικά Βιβλία 1121
243.186 Βιβλία
122.585 Συντελεστές
4.631 Εκδότες
Με την υποστήριξη του ΒιβλιοNet και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου