Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Πριν από τέσσερις περίπου δεκαετίες επήρα ν' ασχολούμαι συστηματικά με το μάζεμα πνευματικών δημιουργημάτων του λαού μας. Μάζευα ό,τι άκουγα και τ' αποδελτίωνα για καιρό πολύ. Έτσι έχω φτάσει τώρα σε ένα σημείο που η συλλογή κατέχει εκατοντάδες δοξασίες, παρατσούκλια, ταχταρίσματα, εύθυμες ιστορίες, κατάρες, ευχές, φρασεολογία και απειλές μα και λεξιλόγια δημώδους ιατρικής και ύβρεων. Την ώρα που τα κατέγραφα σκέφτηκα ν' αποδελτίωνα ό,τι λαογραφικό στοιχείο αφορά τους μήνες. Αυτό το ύλικο, το οποίο δεν έχω δει να υπάρχει συγκεντρωμένο και αναπτυγμένο, θέλησα να το δώσω στη...

... Είδες, όταν φτάνουμε ανάμεσα Τσιρίγου κι Αλαφονησιού, που φαίνονται κρεμασμένα στο βουνό τέσσερα πέντε χωριά; Είναι τα χωριά των Βατίκων. Κι από αυτά το Φαρακλό είναι το μεγαλύτερο. Εκείνα τα χρόνια ο πλουσιότερος και δυνατότερος Μπέης των Βατίκων ήταν ο Μπέης του Φαρακλού. Ακόμη και τα εικοσιτέσσερα μοναστήρια του Καβομαλιά πλήρωναν φόρο σε κείνον... ... Συνάζει ο μάγος τα φουσάτα, τα διασκορπίζει περίγυρα. Τρία ρίχνει στις Νεραϊδοσπηλιές, κάτι σταχτιές πέτρες που κρέμονται απάνω από τη χούνη του Λαχιού· αλλά τρία ρίχνει στον Κούνο, ψηλά στο Παραδείσι. Και το φοβερότε...

Η μελέτη αυτή έχει στόχο να παρουσιάσει μια φθίνουσα μορφή παραδοσιακής έκφρασης, των επαγγελματιών ιδιοκτητών καταστημάτων διάθεσης αγαθών και παροχής υπηρεσιών, έτσι όπως αυτή παρουσιάζεται στις ταμπέλες (αναρτημένες ή αποτυπωμένες) στην πρόσοψη των καταστημάτων τους. Η συλλογή καλύπτει μια ευρύτατη περιοχή του ελληνικού χώρου. Καταγράφηκαν με όλα τα στοιχεία τους και αρκετές φωτογραφήθηκαν. Ο τόπος καταγραφής κάθε ταμπέλας δεν έχει ιδιαίτερη σημασία πέρα από το γεγονός ότι ερμηνεύεται ευκολότερα η επιλογή γεωγραφικού όρου ως διακριτικού τίτλου. [...]

Σχεδόν τριάντα χρόνια μετά την πρώτη αγγλική έκδοσή του (The Ritual Lament in Greek Tradition, Cambridge University Press, 1974), το βιβλίο της Μάργκαρετ Αλεξίου παραμένει η πιο ενδελεχής και πολυσυζητημένη διαχρονική αλλά και ταυτόχρονα συγχρονική μελέτη του θρήνου στην ελληνική παράδοση. Οι συνεχείς αναφορές της διεθνούς βιβλιογραφίας στο έργο αυτό από την πρώτη εμφάνισή του μέχρι σήμερα διαγράφουν την ξεχωριστή πορεία του και το καθιερώνουν πλέον στο χώρο των κλασικών, βυζαντινών και νεοελληνικών σπουδών, καθώς και της Ανθρωπολογίας και της Λαογραφίας. Γράφοντας σε μια...

Η ιστορία των αρχαιοελληνικών ηθών αποτελεί μια ζωντανή έκφραση της προσωπικής ζωής των προγόνων μας. Μέσα στη δική τους ηθική ανακαλύπτουμε και τους δικούς μας προβληματισμούς. Προσεγγίζοντας περισσότερο τον αρχαιοελληνικό τρόπο σκέψης, ίσως μπορέσουμε να ξεπεράσουμε και τα δικά μας εμπόδια βελτιώνοντας την θέση μας. Το μέλλον πάντα προδιαγράφεται απ' το παρελθόν. Πρέπει να θεωρούμε τον εαυτό μας ευτυχή που έχουμε στην κατοχή μας το πιο ένδοξο πολιτιστικό παρελθόν που γνώρισε ποτέ ο κόσμος: Εκείνο της ηθικής της αρχαίας Ελλάδος!

Πρόθεση του βιβλίου αυτού δεν είναι τόσο η παρουσίαση μιας επί πλέον συλλογής μοιρολογιών, αλλά η επισήμανση των στοιχείων και η καταγραφή των συνθηκών που συνέβαλαν στην πνευματική αυτή παραγωγή, και τούτο γιατί τα μοιρολόγια μπορούν να κατανοηθούν μόνο με την σύστοιχη μελέτη του πολιτισμού που τα δημιούργησε. Η προσθήκη ερμηνευτικών στοιχείων φωτίζει πλευρές της λαϊκής δημιουργίας, έτσι που το κάθε μοιρολόι, ενταγμένο στον χρόνο και τον χώρο, μπορεί να προαχθή από απλό συμβάν σε ιστορικό γεγονός της τοπικής μικροϊστορίας. Θεωρήσαμε το κάθε μοιρολόι ως αυτοτελές λογοτεχνικ...

[...] Τρία ήταν, και εξακολουθούν να είναι, τα πλεονεκτήματα της έρευνάς μου: α) οι έρευνες των προηγούμενων από μένα ερευνητών και η έκδοσής τους σε βιβλία, β) η προθυμία των ανθρώπων να μου τραγουδήσουν και γ) το ότι ξέρω να μιλάω τη γλώσσα. Τα βιβλία του Κώστα Μπίρη, του Πέτρου Φουρίκη, του Χρίστου-Πέτρου Μεσογείτη, του Αριστείδη Κόλλια, της Γιόνας Μικέ-Παϊδούση, της Μαρίας Δέδε, του Νίκου Σαλτάρη, του Γιάννη Γκίκα, του Τίτου Γιοχάλα, του Γιάννη Λιάπη, του Τάσου Καραντή, του ιερωμένου Παύλου Αποστολόπουλου, η μαρκοχρόνια έρευνα (ανέκδοτη ως τώρα) του Λάμπρου Μπαλτσιώτη...

Από το Αυλωνάρι και το Αλιβέρι μέχρι την Καρυστία και τον Καβοντόρο ξεδιπλώνονται, ωσάν δύο ανάστροφες βεντάλιες, 65 αρβανιτόφωνα και πρώην αρβανιτόφωνα χωριά και οικισμοί. Εγκατεστημένοι εκεί, δίγλωσσοι και σε μεγάλο βαθμό εξελληνισμένοι αλβανικοί πληθυσμοί, από τις αρχές του 15ου αι., μετά από πρόσκληση των Βενετών κυριάρχων του νησιού, ημέρεψαν τον άγριο τόπο, κράτησαν με φανατισμό την ορθοδοξία και όντας πλέον αφομοιωμένοι από τους γηγενείς έδωσαν το μεγάλο "παρών" στον ξεσηκωμό του 1821. Η γλώσσα τους, τα Αρβανίτικα, αποτελούν ένα πολυσήμαντο, μεσαιωνικό, άγραφο μνημε...

Στους δύο πρώτους τόμους από μια σειρά τεσσάρων, τα Παραμιλητά, "Κείμενα για τον πολιτισμό και την ιστορία της Μυκόνου", τα περισσότερα στοργικά φιλοξενημένα στην πρώτη τους μορφή στην εφημερίδα Η Μυκονιάτικη, ακροβατούν με παιγνιώδη τρόπο πάνω στα σχοινιά της επιστημοσύνης, της λογοτεχνίας, ακόμα και του χωρατού, και ξετυλίγουν μπροστά μας την ταυτότητα του πασίγνωστου νησιού. Διαβάζοντάς τα βυθιζόμαστε στην ουσία του, εκπλησσόμαστε με τις αντοχές και την επιμονή του και παραμιλούμε κι εμείς: Πρέπει, λοιπόν, να είχε πολλά αποθέματα αυτός ο τόπος, ώστε να μην έχει ακόμη φτά...

Στους δύο πρώτους τόμους από μια σειρά τεσσάρων, τα Παραμιλητά, "Κείμενα για τον πολιτισμό και την ιστορία της Μυκόνου", τα περισσότερα στοργικά φιλοξενημένα στην πρώτη τους μορφή στην εφημερίδα Η Μυκονιάτικη, ακροβατούν με παιγνιώδη τρόπο πάνω στα σχοινιά της επιστημοσύνης, της λογοτεχνίας, ακόμα και του χωρατού, και ξετυλίγουν μπροστά μας την ταυτότητα του πασίγνωστου νησιού. Διαβάζοντάς τα βυθιζόμαστε στην ουσία του, εκπλησσόμαστε με τις αντοχές και την επιμονή του και παραμιλούμε κι εμείς: Πρέπει, λοιπόν, να είχε πολλά αποθέματα αυτός ο τόπος, ώστε να μην έχει ακόμη φτά...

Τα χοιροσφάγια είναι η διαδικασία που αφορά στην κατ' έτος επαναλαμβανόμενη, σαν έθιμο πλέον, τακτοποίηση των προϊόντων του χοίρου. Η ομαδική εργασία, η γαστρονομική απόλαυση, το γλέντι και το τραγούδι, εξαγνίζουν το έθιμο, παρά το ότι κυρίαρχο -αν και στιγμιαίο- γεγονός είναι η σφαγή του ζώου. Η γιορτή εξάλλου είναι συστατικό στοιχείο του χοιροσφαγιού. Είναι η διονυσιακή του φλέβα. Μέσα της ρέει πολιτισμικό υλικό κατευθείαν από την αρχαιότητα. Στις μέρες μας παραμένει ακόμα ζωντανή αυτή η παράδοση. Με ρίζες που χάνονται στα βάθη των αιώνων. Στην αρχαιότητα, και στο Βυζάντ...

"Μια πνευματική αντίσταση στην τουριστική Μύκονο, που όλοι νομίζουν ότι δεν έχει διατηρήσει τίποτα από το παρελθόν, ένα λάθος: το νησί αυτό κατοικείται από ανθρώπους που αγαπούν τον τόπο τους, διαθέτουν πολλή ευφυΐα για να τον προστατεύσουν από τους εισβολείς και πολλή εργατικότητα, για να εξασφαλίσουν το μέλλον του..." [Κυριάκος Ντελόπουλος, εφημ. Καθημερινή, 4 Δεκ. 1986]. [...] "Μιά εκπληκτικής καλαισθησίας έκδοση του Δήμου Μυκονίων μας δείχνει μιαν άλλη αντίληψη του τι είναι "πολιτιστική εκδήλωση"... Μακάρι να ακολουθήσουν το παράδειγμά του και άλλοι Δήμοι της χώρας......

Μελέτη που αναφέρεται στην κοινότητα Μυλοποτάμου Δράμας από την ίδρυση του οικισμού και την εκεί εγκατάσταση των προσφύγων ως τις μέρες μας. Ειδικά κεφάλαια αφιερώνονται στην τοπογραφία και το φυσικό περιβάλλον του δημοτικού διαμερίσματος και σε ζητήματα διοικητικά, δημογραφικά, εκκλησιαστικά, σχολικά, οικονομικά, λαογραφικά, γλωσσικά, κ.ά. Το βιβλίο είναι το δεύτερο στη σειρά των εκδόσεων της Δ.Ε.Κ.ΠΟ.Τ.Α. που αφιερώνεται στα δημοτικά διαμερίσματα του Δήμου Δράμας. "Ένα νέο βιβλίο έρχεται να προστεθεί στις εκδόσεις της Δ.Ε.Κ.ΠΟ.Τ.Α. και να εμπλουτίσει τη δραμινή βιβλιο...

Το βιβλίο περιγράφει τις τέχνες και τις συνήθειες της παραδοσιακής ζωής με τους αγώνες και τα μεράκια της. Γίνεται αναφορά στα όργανα, στους οργανοπαίχτες και στο χορευτικό τραγούδι.

Μια επιτόπια έρευνα που διήρκεσε 15 χρόνια. Όλες οι πτυχές του χορευτικού φαινομένου, όπως αποκαλύπτονται ανάγλυφα σε ένα νησί που κράτησε όσο κανένα άλλο τα στοιχεία του παραδοσιακού του πολιτισμού. Μια μοναδική σε έκταση και σε βάθος διερεύνηση των διασυνδέσεων του χορού με τις άλλες πλευρές της κοινοτικής ζωής, όπου ο χορός καταδεικνύεται σαν πρωταρχικό εργαλείο για την κατανόηση της κάθε κοινωνίας. Προβάλλεται ο λόγος των ίδιων των κατοίκων, καθώς δίνουν πολύτιμες πληροφορίες για τον τρόπο που αντιλαμβάνονται τους κώδικες συμπεριφοράς μέσα και γύρω από τη χορευτική σ...

- Είντα γίνεται στη Χιό; - Όπου βλέπεις κ' είναι δυό, ούτε στάλα να διστάντζεις: Χιώτες να τους λογαριάντζεις. Χιώτεμπεργκ στη Γερμανίαν, Ντέλα - Χιώτ' και στη Γαλλίαν. Χιώτλοντον στην Αγγλετέρα, μα κι ακόμα παραπέρα. Χιώτεφ στη Βαλκανικήν, Χιώτ - Χιώτ στην Αμερικήν. Στην Ιαπωνία Χιώτο και στην Άφρικα Μποχιώτο. Στη Ρουσία και παρέκειν Χιώτετς, Χιώτοφ και Χιωτέφκιν.

[...] Το έργο ενός λαογράφου είναι δύσκολο, συνάμα όμως και πολύ σημαντικό για το λόγο ότι πρέπει να διατηρηθεί ο λαογραφικός χαρακτήρας της πατρίδας μας που είναι τόσο πλούσιος. Ο Γεώργιος Αποστολάκης μέσα στις 1.400 παροιμίες καταθέτει τις σκέψεις του, σχολιάζει, παραθέτει εικόνες, φωτογραφίες, συμπεράσματα. Δίδει θαυμάσιες περιγραφές εθίμων, διαφόρων αντικειμένων και τρόπους κατασκευής τους και γενικά παρελαύνει μέσα στις σελίδες του βιβλίου του ο λαϊκός μας πολιτισμός. Μας πληροφορεί για το λάδι, το ψωμί, το κρασί, τα βασικά στοιχεία επιβίωσης, δίδοντας τρόπους παραγ...