Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

«...Το βιβλίο μιλάει για τις γυναίκες στην αρχαία Ελλάδα και, όταν κυκλοφόρησε για πρώτη φορά, θεωρήθηκε ότι πήγαινε κόντρα στο ρεύμα, γιατί δεν έφερε τη σφραγίδα της θυματοποίησης. Πράγματι, αναζητούσα κάτι καινούριο, κάτι φρέσκο, επιθυμούσα να ανακαλύψω νέα πεδία και νέα προβλήματα. Ήταν ανάγκη να αποτινάξω ιδέες σκονισμένες, βαθιά ριζωμένες, κυρίαρχες ακόμη στη δεκαετία του 1980, όπως διαπίστωσα από τις βιβλιοκρισίες και τα άρθρα στον ιταλικό τύπο. Το ότι η ιστορία έπρεπε επιτέλους να ασχοληθεί με τις αρχαίες Ελληνίδες (όχι με την αρχαία Ελληνίδα ως αφηρημένη οντότητα),...

"Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο σύγχρονος δυτικός πολιτισμός έχει γεννηθεί και εξελιχθεί πάνω στις βάσεις του αρχαιοελληνικού πολιτισμού, όπως αυτός δημιουργήθηκε στην εποχή του Ομήρου και άστραψε κυρίως στο Χρυσό Αιώνα. [...] Η εποχή όμως της ακμής του μεγάλου αυτού πολιτισμού, με κέντρο την αθηναϊκή δημοκρατία, ιδίως τον 5ο αιώνα π.Χ., παρουσιάζει ένα κύριο γνώρισμα: οι γυναίκες δε μετέχουν στη δημόσια ζωή, αλλά μένουν υποχρεωτικά κλεισμένες εντός των τειχών του οικογενειακού οίκου. Η αθηναϊκή δημοκρατία είναι στην ουσία της μια "λέσχη ανδρών". [...] Το ελληνικό πολιτιστι...

Το βιβλίο αυτό συγκεντρώνει μελέτες μιας δεκαπενταετίας γύρω από θεματικές που αφορούν την αναζήτηση του γυναικείου, τόσο στην προφορική, όσο και στη γραπτή λογοτεχνία, σε κείμενα, τόσο ανδρών, όσο και γυναικών συγγραφέων, επηρεασμένα από ιστορικά γεγονότα, πολιτισμικές μνήμες, κοινωνικά στερεότυπα, καλλιτεχνικά ρεύματα και προσωπικά βιώματα που αναδεικνύουν δυναμικά γυναικεία υποκείμενα, τόσο της γραφής όσο και της αφήγησης. Στις μελέτες αυτές κοινή αφετηρία είναι η διερεύνηση της αναπαράστασης του "άλλου", και κυρίως του έμφυλου "άλλου", ως ενός πλέγματος σημείων, ιδεών,...

Η περιπέτεια της γυναίκας σε μια πολυεπίπεδη, μαχητική πορεία μέσα στο χρόνο, από την υποτέλεια προς τη χειραφέτηση, είναι υπόθεση όλων μας. Υπόθεση πολιτικής και πολιτισμού, υπόθεση καθημερινότητας, που εξαρτάται όχι μόνο από φυσιοκρατικές, αλλά και από ηθικές και κοινωνικές παραμέτρους. Στις μέρες μας η περιπέτεια αυτή γυρίζει σελίδα. Με εκκρεμή ακόμα πολλά προβλήματα, νέες προοπτικές φαίνεται να διανοίγονται για τον δυναμικό επαναπροσδιορισμό της θέσης της γυναίκας. Η Ρούλα Κακλαμανάκη, στην πολύ ενδιαφέρουσα αυτή μελέτη, διατυπώνει το εξής βασικό ερώτημα: Πώς μπορεί α...

H συγκλονιστική αφήγηση της Σίρίν Εμπαντί, της γυναίκας που παλεύει με κάθε τρόπο να αλλάξει η θέση των γυναικών μέσα στην άκρως συντηρητική κοινωνία όπου ζει, αλλά και να γίνουν σεβαστά τα ανθρώπινα δικαιώματα από το θεοκρατικό καθεστώς της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν. Γραμμένο με πάθος και αγάπη για τον άνθρωπο. "Το ξύπνημα του Ιράν" ισορροπεί ανάμεσα στη λύπη και τη χαρά, στη νοσταλγία και την ελπίδα. Μια ζωή μοναδική από μια αξιόλογη γυναίκα που αγωνίζεται για την ψυχή ενός ολόκληρου λαού.

Οι «Πετροφάισες» είναι ένας βροντοφωναχτός γραπτός ύμνος για τη Γυναίκα. Τη γυναίκα των φτωχών περιοχών της Γης, που με το κοφτερό της μυαλό, τη γρανιτένια της θέληση, το ατσαλένιο και ταυτόχρονα πουπουλένιο κορμί της, έκαναν τ' απίστευτα μπορετά, τόσο για την επιβίωση (κυριο­λεκτικά) της πολυπρόσωπης φαμελιάς της, όσο και την (κατά το δυνατό) μόρφωση των παιδιών της, δίπλα και παράλληλα στον εξ ίσου πανάξιο δουλευτή, σύζυγό της. Πετροφάισες αποκαλούσαν, στην αναφερόμενη περιοχή τις γυναίκες που έτρωγαν (μεταφορικά) ακόμα και τις πέτρες, προκειμένου να επιτύχουν τον ιερό σ...

Ένα βιβλίο για την ευαισθησία, την τρυφερότητα, τη δεκτικότητα, την εμπιστοσύνη, την υπομονή, την ευγνωμοσύνη, την ομορφιά, την έμπνευση, τη διαίσθηση, τη συμπόνια και το σεβασμό στη ζωή. Αυτό το βιβλίο δεν είναι μία ακόμη κριτική πάνω στην αντρική βία και κυριαρχικότητα. Αντίθετα, είναι φόρος τιμής στις θηλυκές ποιότητες, οι οποίες αφορούν εξίσου άντρες και γυναίκες. Ταυτόχρονα, τονίζει ότι η θηλυκότητα έχει κρίσιμη σημασία για τη δημιουργία ενός ισορροπημένου και αρμονικού κόσμου.

Η πρωτοποριακή και κλασική πια μελέτη που έχει για τη γυναίκα την ίδια απελευθερωτική δύναμη που είχε το κήρυγμα του Χριστού για τους σκλάβους. Η Σιμόν ντε Μπωβουάρ εξετάζει τη γυναίκα από βιολογική, ιστορική, κοινωνιολογική, ψυχαναλυτική, σεξουαλική, φιλολογική και μυθολογική πλευρά, για να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η κατωτερότητά της δεν είναι φυσικό χαρακτηριστικό, αλλά «κοινωνική κατάσταση» που κατασκευάστηκε από τους άντρες. Το δεύτερο φύλο, η σημαντικότερη και αποκαλυπτικότερη μέχρι σήμερα μελέτη για τη γυναίκα, δεν είναι μόνο ένα από τα ισχυρότερα όπλα στα χέρια...

Ξανθό: το υπέροχο χρώμα που υμνήθηκε από τους μεγάλους ποιητές του έρωτα και της αγάπης. Ξανθό: Αναδύθηκε από τη θάλασσα μαζί με την απόλυτη θεά της ομορφιάς, την Αφροδίτη. Ξανθό: Κυνηγημένο από τους φανατικούς του μεσαίωνα ως το χρώμα της αμαρτίας, της πονηρής Εύας και της αμφιλεγόμενης Μαρίας Μαγδαληνής. Άλλωστε, ώς το τέλος του δέκατου τέταρτου αιώνα, η Παναγιά απεικονιζόταν πάντα καστανή. Κι ύστερα ήρθε η Αναγέννηση. Οι μεγάλοι ζωγράφοι, οι μεγάλοι πίνακες, το ξανθό αποθεώθηκε. Τότε το σαφράν, η αυθεντική βαφή για ξανθά μαλλιά, άξιζε περισσότερο κι απ' το χρυσάφι. Ώ...

Φέτος η γατούλα μας, για να εξασφαλίσει κάποιες στιγμές ευτυχίας σαν γνήσιο φευγάτο θηλυκό, επιλέγει να μπαινοβγαίνει σε ρόλους δανεισμένους από την ιστορία, αλλά και από ελληνικές και ξένες κινηματογραφικές ταινίες. Φαντασιώνεται λοιπόν, άλλοτε πως είναι μια "Δεσποινίς διευθυντής", ή μια "Ωραία μου κυρία", μια "Κλεοπάτρα", αλλά και μια "Λολίτα", μέχρι η "Μαντώ Μαυρογένους" και η "Μαρία η Πενταγιώτισσα". Και θα το ζούσε το δράμα της μια χαρά και σε διάρκεια, αν δεν είχε το γήινο και κουλτουριάρη σύντροφό της γάτο να την προσεδαφίζει ανώμαλα σε κάθε περίπτωση.

Φέτος η γατούλα μας, για να εξασφαλίσει κάποιες στιγμές ευτυχίας σαν γνήσιο φευγάτο θηλυκό, επιλέγει να μπαινοβγαίνει σε ρόλους δανεισμένους από την ιστορία, αλλά και από ελληνικές και ξένες κινηματογραφικές ταινίες. Φαντασιώνεται λοιπόν, άλλοτε πως είναι μια "Δεσποινίς διευθυντής", ή μια "Ωραία μου κυρία", μια "Κλεοπάτρα", αλλά και μια "Λολίτα", μέχρι η "Μαντώ Μαυρογένους" και η "Μαρία η Πενταγιώτισσα". Και θα το ζούσε το δράμα της μια χαρά και σε διάρκεια, αν δεν είχε το γήινο και κουλτουριάρη σύντροφό της γάτο να την προσεδαφίζει ανώμαλα σε κάθε περίπτωση.

Το έναυσμα για τον ανά χείρας τόμο προέκυψε από τη διημερίδα "Σπουδές φύλου σε Α.Ε.Ι της Ελλάδας και του Εξωτερικού: αποτίμηση και προοπτικές" που πραγματοποιήθηκε στο Α.Π.Θ. (31.3.-1.4.2005), στο πλαίσιο του διατμηματικού προπτυχιακού προγράμματος σπουδών για θέματα φύλου και ισότητας του ιδίου πανεπιστημίου. Καθώς το πρόγραμμα αυτό (αλλά και όλα τα αντίστοιχα σε επτά ακόμη Α.Ε.Ι.) διήνυε πέρσι τον δεύτερο -και τελευταίο, σύμφωνα με τις αρχικές προδιαγραφές του Υ.Π.Ε.Π.Θ.- χρόνο της λειτουργίας του, ένας βασικός στόχος της διοργάνωσης ήταν να καταγράψει τα πρώτα βήματα μια...

"Όταν ο ένθερμος καρτεσιανός Poullain δήλωνε ότι "ο νους δεν έχει φύλο", στήριζε το επιχείρημά του στη νέα (τότε) επιστήμη της ανατομίας. Οι γυναίκες διαθέτουν αισθητήρια όργανα παρόμοια με των αντρών και εγκεφάλους με την ίδια λογική δύναμη και φαντασία· άρα λοιπόν γιατί, αναρωτιόταν, να μην είναι ίσες με τους άντρες, να μην υπηρετούν ως καθηγήτριες, δικαστές, στρατιωτικοί αξιωματούχοι ή πρέσβειρες; Τα λόγια τού Poullain βρήκαν απήχηση σε ολόκληρη την Ευρώπη. Το 1674, τα επικαλέστηκε μια χημικός προκειμένου να υπερασπιστεί τη δημοσίευσή της, ενώ τα επανέλαβε και ένας λόγιο...

[...] Με το πόνημα τούτο επιχειρείται η περιγραφή της δράσεως και της προσωπικότητας των περισσοτέρων εξεχουσών Ελληνίδων της αρχαιότητος, ώστε να βρουν από το περιθώριον. Οι πιο πολλές υπήρξαν ενάρετες, κλυτές και αξιοθαύμαστες. Γενικώς, πρέπει να τις θυμόμαστε όλες και να τις τιμούμε για τα έργα τους και την προσωπικότητά τους, καθώς και για τα βάσανα και τις περιπέτειες, στις οποίες τις είχε σπρώξει η μοίρα του ή ακόμα και οι ίδιοι οι άνδρες τους. (από την εισαγωγή του συγγραφέα)

Στο συλλογικό αυτό τόμο περιλαμβάνονται ανθρωπολογικές και κοινωνιολογικές μελέτες που αναζητούν τις παραμέτρους και τις συνθήκες καταγραφής της "μοίρας" των γυναικών σήμερα σε μουσουλμανικές χώρες της ευρύτερης Μέσης Ανατολής, της Βόρειας Αφρικής και της Κεντρικής Ασίας. Οι αναλύσεις των εθνογραφικών περιπτώσεων που παρουσιάζονται εδώ και στρέφονται γύρω από την κατασκευή του έμφυλου εαυτού, τη χρήση της σεξουαλικότητας, τις πολιτικές της θρησκείας και του κράτους, τη διάρθρωση των κοινωνικών σχέσεων σε τοπικό και υπερτοπικό επίπεδο, ανοίγουν το δρόμο για τη διαμόρφωση εν...

Η νόσος, από την οποία πάσχει ο δυτικός πολιτισμός, είναι η "ερωτική ανεπάρκεια". Ό,τι δηλαδή, ήταν αδιανόητο και ανύπαρκτο στην ερωτικά ελεύθερη Αρχαία Ελλάδα. Η σύγχρονη χειραφέτηση της γυναίκας είχε σαν αποτέλεσμα να καταστεί το Έρως "ανάπηρος". Η ευρωπαϊκή κρίση είναι κατά βάθος κρίση ελληνικότητας. Η κρίση αυτή θα εξακολουθεί να υπάρχει όσο η Ευρώπη δεν θα είναι σε θέση να βιώσει τον "κατά φύσιν ελεύθερο έρωτα" των Αρχαίων Ελλήνων.

Αυτή η μελέτη δεν αποτελεί προσπάθεια υπεράσπισης των γυναικών. Ο συγγραφέας πιστεύει ότι οι γυναίκες μπορούν να ανταποκριθούν μόνες τους σε μία, επίκαιρη πάντα, πάλη για την αναγνώριση της θέσης τους στην κοινωνία και τον πολιτισμό, στην ιστορία και την καλλιτεχνική παραγωγή. Έτσι αναλύει τα σημαντικότερα κείμενα και θέσεις που βρήκε στην πορεία τής έρευνάς του. Τα σχολιάζει και τα συμπληρώνει με δικές του παρατηρήσεις. Φιλοδοξία του ήταν να γράψει συνοπτική εισαγωγή στο γενικό θέμα "Γυναίκες και κινηματογράφος". Θεωρώντας τις γυναίκες ως υποκείμενα που βρίσκονται και δρου...

Στόχος της μελέτης αυτής είναι να καταδείξει τον έμφυλο προσδιορισμό του πολιτισμού και να εντάξει το φύλο ως αναλυτική κατηγορία στις επιστημονικές έρευνες. Eρευνώντας την θέση που επιφύλαξε στις γυναίκες η κοινωνία στην αρχαία Eλλάδα, θα ανακαλύψουμε σταδιακά τις δομές ενός συστήματος που στηρίχτηκε στην περιθωριοποίηση και την καταπίεση των γυναικών, αλλά και στις πεποιθήσεις για την έμφυλη διαφορά, για την δήθεν φυσική γυναικεία μειονεξία και κατωτερότητα. Oι πεποιθήσεις αυτές ίσχυσαν και εξακολουθούν δυστυχώς να ισχύουν ως έναν βαθμό μέχρι σήμερα. H ιστορία της γυναίκα...