Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο τόμος αυτός περιέχει τις ανακοινώσεις του Διεθνούς Συνεδρίου "Η τραγωδία, τότε και τώρα: από τον Αριστοτέλη στην τρίτη χιλιετία", που πραγματοποιήθηκε στο συνεδριακό κέντρο "Αριστοτέλης" στην Ουρανούπολη της Χαλκιδικής το Σεπτέμβριο του 2002. Εκκινώντας από τη σχέση της τραγωδίας με την αριστοτελική ποιητική αναζητά στιγμές της δράσης της στο χώρο της φιλοσοφίας, της θεωρίας και της κριτικής της λογοτεχνίας, καθώς και του θεάτρου, της ψυχανάλυσης και του σύγχρονου μυθιστορήματος. Είκοσι μία συμμετοχές από τους εν λόγω χώρους αποτελούν ένα διεπιστημονικό και λογοτεχνικό δί...

Πως μεταγράφεται μια ελληνική κλασική τραγωδία στον κώδικα της Ένατης Τέχνης; Πως έχει μεταφερθεί συγκεκριμένα η Αντιγόνη του Σοφοκλή στην ελληνική κόμικς "σκηνή", από τα Κλασσικά Εικονογραφημένα μέχρι σήμερα; Στην εποχή μας, που χαρακτηρίζεται από την αναζήτηση νέων τρόπων προσέγγισης του αρχαίου θεάτρου και από την ολοένα αυξανόμενη αναγνώριση της δυναμικής της τέχνης της εικοναφήγησης- ιδιαίτερα στην εκπαιδευτική διαδικασία- η συγγραφέας διερευνά τους περιορισμούς αλλά και τις δυνατότητες του εικονοαφηγημένου θεάτρου, εστιάζοντας το βλέμμα της κυρίως στο έργο των Τ. Αποσ...

Εντελώς λανθασμένη θα ήταν η εντύπωση ότι το "δίπτυχο" των κειμένων που περιλαμβάνονται στον τόμο αυτόν μαρτυρεί διχασμό ενδιαφερόντων, ένα είδος σχιζοφρένειας δηλαδή - κάθε άλλο μάλιστα. Αν και η στροφή μου προς την πρακτική του θεάτρου άρχισε όταν είχα ήδη συμπληρώσει ακριβώς μια εικοσαετία θεωρητικής ενασχόλησης με το αρχαίο ελληνικό δράμα, αυτές οι δύο δραστηριότητες εξακολουθούν έκτοτε να συνυπάρχουν - κάτι περισσότερο: να αλληλοσυμπληρώνονται. Δύο διευκρινίσεις θα αιτιολογήσουν και τη στροφή και τη συνύπαρξη: α) η φιλολογική ειδίκευσή μου στον συγκεκριμένο χώρο προέκυ...

Ο "Ιππόλυτος" είναι μία από τις τέσσερις τραγωδίες με τις οποίες ο Ευριπίδης κέρδισε πρώτη νίκη στους δραματικού αγώνες. Η τραγωδία έχει δύο πρωταγωνιστές, τη Φαίδρα, γυναίκα του Θησέα, και τον Ιππόλυτο, γιο του Θησέα και της Αμαζόνας. Η Φαίδρα ερωτεύεται παράφορα τον Ιππόλυτο και, τρομαγμμένη από το ίδιο της το πάθος, αυτοκτονεί αφού πρώτα εκδικηθεί τον Ιππόλυτο διαβάλλοντάς τον με ένα συκοφαντικό γράμμα. Η ανακάλυψη του γράμματος οδηγεί στην τραφική κατάληξη του έργου, καθώς ο Θησέας εξορίζει και καταριέται το γιό του. Ο Ευρυπίδης οικοδομεί την τραγωδία πάνω σε μια σει...

Στο παρόν πόνημα γίνεται μια προσπάθεια σύγκρισης δύο τραγικών ηρώων, με τη βοήθεια στίχων από τα δράματα Ιππόλυτος και Βάκχαι του Ευριπίδη. Το αποτέλεσμα της κειμενοκεντρικής προσέγγισης είναι ότι η στάση τους οδηγεί στο θάνατο. Ακολουθεί η παράθεση έργων τέχνης (αττικών και κατωιταλιωτικών αγγείων, μωσαϊκών, γλυπτών, αναγλύφων, σφραγίδων και δακτυλιδίων), οι παραστάσεις των οποίων συνδέονται με θέματα σχετιζόμενα με τη δράση των δύο ηρώων. Το γεγονός της χρονολόγησης τους από τον 6ο π.Χ. μέχρι τον 5ο μ.Χ. αιώνα φανερώνει την επίδραση όχι μόνο των ευριπίδειων δραμάτων, αλλ...

Στην "Ιστορία ευρωπαϊκού δράματος και θεάτρου" η Έρικα Φίσερ-Λίχτε αναδομεί την ευρωπαϊκή θεατρική ιστορία από την εποχή της ελληνικής τραγωδίας μέχρι τον Χάινερ Μίλλερ. Κάθε κεφάλαιο αναδεικνύει και ένα μέρος της ανάπτυξης, της κατάστασης και των λειτουργιών του θεάτρου στο κοινωνικό πλαίσιο της αντίστοιχης εποχής. Η μελέτη της συνοδεύεται από παραδειγματικές αναλύσεις έργων αντιπροσωπευτικών συγγραφέων. Εμπλουτισμένος με καινούριο πρόλογο, ο πρώτος τόμος καλύπτει την περίοδο από το θρησκευτικό θέατρο μέχρι τις δραματικές μορφές της κλασικής Γερμανίας του Γκαίτε. Ο δ...

Σ' αυτό το δράμα μεταφράζεται και σχολιάζεται το αγαπημένο θέμα του Ευρυπίδη, συγγενείς να βρίσκονται σε επικίνδυνη αποστολή και να κινδυνεύουν να σκοτώσει ο ένας τον άλλον γιατί δε γνωρίζονται μεταξύ τους, κρατώντας τους θεατές σε μεγάλη αγωνία με την τελική κάθαρση να εκπληρώνει τον σκοπό της τραγωδίας.

Σε αυτό το βιβλίο εξετάζουμε -στη μακρά πορεία από το έπος στην τραγωδία- τη μυθολογική μορφή της Κλυταιμνήστρας, για να κατανοήσουμε πώς κατέληξε να ενσαρκώνει το κατεξοχήν γυναικείο αντι-πρότυπο. Εμβαθύνουμε στις παραλλαγές του μύθου, εστιάζοντας την προσοχή μας στη ροπή της τραγικής ηρωίδας προς την ανατροπή. Η πρωτοφανής τόλμη της να περιφρονεί την κατεστημένη ηθική, σπάζοντας τους φραγμούς που χωρίζουν τον γυναικείο κόσμο από τον αντρικό, την τοποθετεί στον καταδικαστέο χώρο όσων δεν έχουν πια θέση στην κανονικότητα της ζωής στην οικογένεια και στην πόλη. Το παράδοξ...

Η ανάλυση των "Κρητών" αναπόφευκτα θα εστιάσει σε δύο σημεία των σωζόμενων αποσπασμάτων, για τα οποία μπορούμε να έχουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα και άποψη, και από τα οποία, σε συνδυασμό με τα σωζόμενα έργα, μπορεί να προκύψουν πολύτιμες πληροφορίες για τη θέση που κατέχουν οι Κρήτες στο έργο του μεγάλου τραγικού, καθώς και για τη σκέψη του Ευριπίδη. Αυτά είναι α) η Πάροδος των μυστών του Ιδαίου Διός (απ. Ι), και β) ο μονόλογος της Πασιφάης (απ. III, στ. 4-41). Για όλα τα υπόλοιπα fragmenta μόνον υποθετικά και αβέβαια συμπεράσματα θα ήμασταν σε θέση να συναγάγουμε. Οι "Κ...

Στον τόμο συγκεντρώνονται εκατόν-επτά κριτικά κείμενα του Τάσου Λιγνάδη (1926-1989) σχετικά με ελληνόφωνες παραστάσεις αρχαίου δράματος, που δόθηκαν στην Ελλάδα κατά το διάστημα 1975-1989. Οι κριτικές, που δημοσιεύτηκαν κατά χρονολογική σειρά στην εφημερίδα Εσπερινή (1975), στο περιοδικό Επίκαιρα των εκδόσεων Πάπυρος (1976-1979), στην εφημερίδα Μεσημβρινή (1980-1982) και, πολύ πιο αθρόα, στην εφημερίδα Καθημερινή (1983-1989), προσφέρουν ένα πανόραμα των θεατρικών προσεγγίσεων του αρχαίου δράματος κατά τη συγκεκριμένη δεκαπενταετία, το οποίο συνθέτουν μια πληθώρα διαφορετικώ...

Το αρχαίο δράμα διατηρεί μεν την ελληνική του πατρότητα, η αναζήτηση όμως και η έρευνα για τη σκηνική του πραγμάτωση είναι σήμερα οικουμενική. Ως κλασσικό είδος θεάτρου δεν υπακούει στις δεσμεύσεις του χώρου και του χρόνου, αφού η διαχρονικότητα και η καθολικότητα των ιδεών, που εκφράζει, υπερβαίνουν τις χρονικές και τοπικές συντεταγμένες αλλά και η πολυσημία του και η αινιγματικοτητα του, το καθιστούν πρόσφορο έδαφος για ποικίλες σκηνοθετικές αναγνώσεις και διαφορετικές σκηνικές ερμηνείες. Σκηνοθέτες σε κάθε γωνιά της γης δοκιμάζονται στο corpus της αρχαίας ελληνικής δρ...

Αυτά τα δύο κείμενα πραγματεύονται τη ρηξικέλευθη μετάφραση της "Αντιγόνης" και του "Οιδίποδος Τυράννου" του Σοφοκλή από τον Xαίλντερλιν, για να αναδείξουν τον απώτερο σκοπό του Γερμανού ποιητή, που δεν ήταν άλλος από τη συγγραφή μιας "γνήσιας νεωτερικής τραγωδίας". Τη χαιλντερλιανή μετάβαση από τη μετάφραση στο θέατρο πραγματοποίησε και ο Λακού-Λαμπάρτ, αφενός επιμεταφράζοντας στα γαλλικά και τις δύο χαιλντερλιανές γερμανικές μεταφράσεις, για να παρουσιαστούν στη θεατρική σκηνή, αφετέρου συμμετέχοντας στη σκηνοθεσία της "Aντιγόνης" και προβαίνοντας στη δραματική επεξεργασί...

Ένα από τα γοητευτικότερα στοιχεία στην τραγωδία είναι ο τρόπος αφήγησης μιας ιστορίας γνωστής, που παρουσιάζεται για να συγκινήσει, να διδάξει και να νικήσει, μέσα σε ένα εξαιρετικά ανελαστικό συμβατικό μορφολογικό περίγραμμα. Θα θεωρούσε κανείς ότι η τραγωδία απαντάει συνολικά, ως λογοτεχνικό είδος, στο γνωστό ερώτημα της λογοτεχνικής κριτικής, αν το θέμα της αφήγησης ή ο τρόπος της αφήγησης ορίζουν την αξία του λογοτεχνικού έργου· κατά την τραγωδία, την ορίζει ο τρόπος. [...]

Ένα από τα γοητευτικότερα στοιχεία στην τραγωδία είναι ο τρόπος αφήγησης µιας ιστορίας γνωστής, που παρουσιάζεται για να συγκινήσει, να διδάξει και να νικήσει, µέσα σε ένα εξαιρετικά ανελαστικό συµβατικό µορφολογικό περίγραµµα. Θα θεωρούσε κανείς ότι η τραγωδία απαντάει συνολικά, ως λοτοτεχνικό είδος, στο γνωστό ερώτηµα της λογοτεχνικής κριτικής, αν το θέµα της αφήγησης ή ο τρόπος της αφήγησης ορίζουν την αξία του λοτοτεχνικού έργου· κατά την τραγωδία, την ορίζει ο τρόπος. Στο βιβλίο αυτό επιχειρείται µια όσο γίνεται σαφής και σύντοµη παρουσίαση των σωζόµενων τραγωδιών τ...

Μέσα από την ανάγκη της κοινωνίας για διάλογο γεννιέται μια τέχνη. Αυτή η απλή δήλωση μας δείχνει την αρχή της τραγωδίας και, παρ' όλα τα σύνθετα επιχειρήματα σχετικά με την καταγωγή της τραγικής τέχνης, το θέμα μάλλον δεν είναι περισσότερο πολύπλοκο απ' αυτό. Για τους Έλληνες η ιστορία της καταγωγής αυτού του τραγικού θεάτρου μοιάζει να είναι μια πολύ σύντομη ιστορία ειπωμένη με τον τρόπο του Μπρεχτ, για να μεταδώσει μάλλον την ιστορία του παρόντος παρά έναν αντικειμενικό κόσμο σε μια μακρινή εποχή. Ο Αριστοτέλης, όταν θεώρησε σκόπιμο ως φιλόσοφος να ασχοληθεί με το θέμα γ...