Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Υπήρξε όντως πόρνη ή μήπως τη σκοτεινή φήμη που συνοδεύει τη δόξα της τη χρωστάμε στον λίβελο του ιστορικού της εποχής της, του Προκόπιου; Πώς η ακατανίκητη γυναικεία γοητεία της μεταμορφώθηκε σε δύναμη εξουσίας; Ποια ήταν η γυναίκα εκείνη που τόλμησε να πει ότι "Η εξουσία είναι ένα υπέροχο σάβανο" όταν ο Μέγας Ιουστινιανός ετοιμαζόταν να δραπετεύσει νύχτα από το Μέγα Παλάτιον, για να γλιτώσει απ' τους στασιαστές του "Νίκα"; Με ποιον τρόπο επηρέασε τις θεολογικές διαμάχες του καιρού της; Ο Πάολο Τσεζαρέτι μας δίνει την πληρέστερη βιογραφία της και συγχρόνως το πορτραίτο μι...

Στις σελίδες αυτού του βιβλίου παρελαύνουν με τη μορφή αυτοτελών αφηγήσεων μερικές από τις πιο δραματικές στιγμές της Βυζαντινής Ιστορίας και των πρωταγωνιστών της. Οι στιγμές αυτές δεν είναι τόσο γνωστές ούτε στο ευρύτερο αναγνωστικο κοινό ούτε στους μαθητές του Γυμνασίου και του Δημοτικού που διδάσκονται την Ιστορία του Βυζαντίου. Στην υπερχιλιετή ζωή της Βασιλεύουσας, γύρω από τον αυτοκρατορικό θρόνο πλέχτηκαν, πολλές φορές , τα πιο αιματηρά δράματα για χάρη της εξουσίας και του ερωτικού πάθους, ενώ μπροστά στα απόρθητα τείχη της θρυλικής Πόλης γονάτισαν οι πιο πολεμοχα...

Οι Βυζαντινοί ήταν επιρρεπείς σε απαγορευμένες ερωτικές επαφές; - Ποιος ο ρόλος της Εκκλησίας στις ερωτικές επιλογές των Βυζαντινών; - Ποιες ερωτικές σχέσεις τιμωρούσε η Πολιτεία και ποιες η Εκκλησία; - Το ερωτικό κοίταγμα, το άγγιγμα, το χάιδεμα, οι ερωτικές προθέσεις, οι προγαμιαίες σχέσεις. - Ποιες ποινές προβλέπονταν και ποιες επιβάλλονταν; - Οι ανήλικοι δράστες και τα θύματα των ερωτικών εγκλημάτων - Υπήρχαν ανισότητες στην επιβολή και εφαρμογή των ποινών; - Τα ερωτικά εγκλήματα των Βυζαντινών αυτοκρατόρων και αξιωματούχων. - Η βαρύτητα των ποινών λειτουργούσε...

Ο Νικηφόρος Γρηγοράς από την Ηράκλεια του Πόντου είναι ένας από τους σημαντικότερους βυζαντινούς λογίους και επιστήμονες του 14ου αιώνα. Μας άφησε ένα πλούσιο συγγραφικό έργο, στο οποίο είναι εμφανής η επίδραση και η λεπτομερής γνώση της αρχαίας και μεταγενέστερης ελληνικής γραμματείας. Μέσα από το έργο του αναδύεται πλήθος γεωγραφικών στοιχείων και πληροφοριών. Το συγκεκριμένο βιβλίο εξετάζει το ευρύ φάσμα του γεωγραφικού κόσμου του Νικηφόρου Γρηγορά, το φυσικό, αλλά και το ανθρώπινο δομημένο περιβάλλον μιας συγκεκριμένης εποχής σε συσχετισμό με τα ιστορικά γεγονότα και δ...

Η διερεύνηση της πολιτικής θεωρίας και ιδεολογίας των Βυζαντινών κατέχει μία εξέχουσα θέση στα προβλήματα που κυριαρχούν τα τελευταία χρόνια στις βυζαντινές σπουδές, και όντας πολύπλοκη, απαιτεί από τον ιστορικό δύο ιδιότητες σε πολύ μεγάλο βαθμό: το κριτικό πνεύμα και το χάρισμα της συμπάθειας, που είναι η ικανότητα κατανόησης. Η εργασία αυτή πραγματεύεται την πολιτική θεωρία και ιδεολογία, όπως διαμορφώνεται στην εποχή του Κωνσταντίνου Ζ΄ Πορφυρογέννητου (912-959), σε συνάρτηση και με γενικότερα προβλήματα της βυζαντινής ιστορίας, όπως ο ρόλος του θεσμού της συμβασιλείας...

Οι Χάζαροι, ένας τούρκικος λαός, αυτονομούνται και αναπτύσσονται μετά το 650 μ.Χ. στα βόρεια και ανατολικά του Καυκάσου, μεταξύ της Κασπίας θάλασσας, της οροσειράς των Ουραλίων και του ποταμού Δον. Στα επόμενα εκατόν πενήντα έτη κατόρθωσαν να γίνουν η κυρίαρχη δύναμη βορείως του Ευξείνου Πόντου, φθάνοντας μέχρι το Κίεβο και υποτάσσοντας πολλούς μικρότερους νομαδικούς λαούς. Η αυτοκρατορία τους επί εκατό και πλέον έτη αντιστάθηκε στις σφοδρές επιδρομές των Αράβων από το νότιο Καύκασο. Οι σχέσεις που ανέπτυξαν οι Χάζαροι με το Βυζάντιο πέρασαν από διάφορες φάσεις: ειρηνικής...

Ο παρών τόμος περιλαμβάνει εισηγήσεις ειδικών επιστημόνων, κατά κύριο λόγο ερευνητών του Ινστιτούτου Βυζαντινών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, που στηρίζονται σε αποτελέσματα συλλογικών ερευνών του ινστιτούτου σε συνδυασμό με έρευνες ορισμένων ακαδημαϊκών συνεργατών του. Ο στόχος αυτών των διαλέξεων είναι πολλαπλός: αρχικά, αποσκοπεί στο να προτείνει λύσεις, πάντα σύμφωνα με τα πορίσματα των ερευνών που αναφέρθηκαν, σε διαχρονικά προβλήματα θεωρούμενα ως τώρα δυσεπίλυτα. Δεύτερον, στο να δοθούν με απλότητα και σαφήνεια, όχι στερεότυπες γνώσεις, αλλά απεικονίσεις της...

Ο πανεπιστημιακός Αδαμάντιος Αδαμαντίου σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και δίδαξε στην Ερμούπολη της Σύρου αλλά και στο Ταιγαρόνκ της Ρωσίας στην Ελληνική Σχολή. Μελέτησε κυρίως τη βυζαντινή τέχνη και αρχαιολογία. Το 1912 εκλέγεται καθηγητής Βυζαντινής Ιστορίας και Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Διετέλεσε σύμβουλος της Αρχαιολογικής Εταιρείας και διευθυντής του Βυζαντινού Μουσείου.Πρωτοστάτησε σε ανασκαφές και έρευνες στις περιοχές των Μετεώρων, του Δαφνίου, του Μυστρά κ.α. Συνεργάστηκε με τον Σπυρίδωνα Λάμπρου στην καταγραφή και σύνταξη καταλ...

Ο Ιωάννης Τσιμισκής, ο αρμενικής καταγωγής αριστοκράτης, αν και ανέβηκε ανορθόδοξα στο θρόνο του Βυζαντίου, υπήρξε κατά το χαρακτηρισμό του μεγάλου Γάλλου βυζαντινολόγου Σλουμπερζέ, που είναι πάντα αμερόληπτος και φειδωλός στους επαίνους του, μια φυσιογνωμία μοναδικής ακτινοβολίας. Στην κριτική του μετά το τραγικό τέλος του αυτοκράτορα σημειώνει: "Έτσι πέθανε στην ακμή της ηλικίας του ο λαμπρότερος, ο ανδρειότερος, ο άριστος ίσως των Βυζαντινών αυτοκρατόρων". Και πιο κάτω σημειώνει πάλι: "Το ανδρείο χέρι του απέδωσε στην αυτοκρατορία της πιο ένδοξες ημέρες της Βυζαντινής ισ...

Το Βυζάντιο, η Πόλη του Κωνσταντίνου - Κωνσταντινούπολη, η "Νέα Ρώμη" της Ανατολικής Αυτοκρατορίας, έμελλε να γίνει από τις αρχές του τετάρτου αιώνα μ.Χ. η πρωτεύουσα της Βυζαντινής ή Μεσαιωνικής Ελληνικής Αυτοκρατορίας, η οποία προοριζόταν να παίξει έναν κυρίαρχο ρόλο στην ιστορική εξέλιξη των λαών και των εθνών της νοτιοανατολικής μεσογειακής λεκάνης για εντεκάμισι περίπου αιώνες έως ότου, λίγο μετά τα μέσα του δεκάτου πέμπτου αιώνα, μια άλλη μεγάλη δύναμη, οι Οθωμανοί Τούρκοι, φτάνοντας από την Ανατολή, αντικατέστησαν τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία σε αυτή την κρίσιμη περιοχή...

Μπορεί, σύμφωνα με τη γυναικεία φύση τους να σύχναζαν στο πιο απόμακρο σημείο του βυζαντινού παλατιού, στους σκιερούς και γαλήνιους κήπους με τα κρυστάλλινα και γάργαρα νερά που σιγοψιθύριζαν με τη ροή τους γλυκύτατους ήχους, και που, κατά τους χρονογράφους της εποχής τους, σχημάτιζαν ολόγυρά τους κάτι "σαν μια καινούρια Εδέμ" κάτι σαν "ένα δεύτερο παράδεισο" και στην οροφή του ιδιαίτερου κοιτώνα τους με τα χρυσά αστέρια έλαμπε στη μέση ο Σταυρός, το σύμβολο της λύτρωσης και οι τοίχοι να έμοιαζαν σαν "σμαλτωμένο λιβάδι με λουλούδια", ώστε η αίθουσα να έχει πάρει το όνομα τη...

Θρησκεία και πολιτική, εκκλησία και κράτος αποτέλεσαν διαπλεκόμενες ίνες στο υφάδι του χρόνου. Προσδιόρισαν βεβαίως το παρελθόν όχι μόνο το τοπικό αλλά συνολικά το ευρωπαϊκό. Τόσο το κοινωνικό υποκείμενο όσο και η κοινωνία γενικότερα, τουλάχιστον μέχρι την εποχή του εξαστισμού και των μεγάλων νεώτερων επαναστάσεων, κινήθηκε στα επίπεδα της σκέψης και της πράξης ελεγχόμενη και χειραγωγούμενη από ένα σύστημα ιδεών, πυρήνα του οποίου αποτέλεσε η θρησκεία, όπως αυτή ερμηνεύθηκε και αποδόθηκε στα χωροχρονικά της πλαίσια. Μια ιδιαίτερη εκδοχή του παραπάνω αποτελεί το Βυζαντινό πα...

Οι έννοιες "ελληνική ιδιαιτερότητα" και "εθνικό αδιέξοδο", κατ' επίφαση συγκρουόμενες και αντιφατικές, ταυτίζονται στην ουσία άμεσα, καθώς συμβαδίζουν σε μεγάλο βαθμό στη διαχρονική εξέλιξη της νεότερης και της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Η ιδιαιτερότητα ενός λαού, δηλαδή τα βασικά χαρακτηριστικά της ιδιοσυγκρασίας του, δεν αφήνουν ανεπηρέαστη με κανένα τρόπο την ιστορική εξέλιξή του. Δείγματα γραφής αποτελούν σε κάθε εποχή οι πολιτιστικές αξίες και τα πνευματικά επιτεύγματα κάθε λαού. Στη μεταπολεμική περίοδο η βιωματική εμπειρία ανιχνεύει στο ελληνικό πρότυπο μια σαφή α...

Τους ερευνητάς απησχόλησεν ιδιαιτέρως κατά την τελευταίαν εικοσαετίαν η νομική μορφή, ην περιβάλλεται η άνοδος νέου αυτοκράτορος εις τον βυζαντινόν θρόνον και τα μετ' αυτής συνδεόμενα προβλήματα· εις τας διεξαχθείσας δε εμπεριστατωμένας μεταξύ των μελετητών συζητήσεις κατεβλήθη προσπάθεια ου μόνον δια την εξακρίβωσιν των αυστηρώς νομικών τύπων της εις αυτοκράτορα αναδείξεως αλλά προ πάντων δια την αναζήτησιν της βαθυτέρας ουσίας των σημειουμένων εξελίξεων και την εντός του ιδεολογικού κα πολιτιστικού κλίματος του βυζαντινού κόσμου τοποθέτησίν των. Δεδομένου ότι η ανάδειξεις...

Το δυσεξιχνίαστο κίνημα της εικονομαχίας που κλόνισε συθέμελα τη Βυζαντινή αυτοκρατορία περισσότερο από έναν αιώνα (726-843), για μερικούς ιστορικούς-μελετητές όπως ο Δ. Ζακυνθινός, απείλησε με ολοκληρωτική αλλοίωση τον ευρωπαϊκό χαρακτήρα της. Σ' αυτή την εργασία, που βασίζεται σ' ένα απόσπασμα απ' το Breviarium του Νικηφόρου και κατόπιν επεκτείνεται στην αντιμοναχική στροφή της Εικονομαχίας κατά την εποχή του Κων/νου Ε΄, θ' αποδυθούμε σε μια αμφίβολη προσπάθεια για την ανάλυση αυτού του προβλήματος. Και μετά από μία, όσο το δυνατόν σφαιρική και πολύπλευρη ανάλυση, θα π...

Η εργασία αυτή αποτελεί μια προσπάθεια προσέγγισης του θέματος: "Εγκατάσταση και παρουσία Σλάβων στη Βυζαντινή Μ. Ασία". Απ' την άποψη της θεματικής του ανήκει τόσο στην Εσωτερική Βυζαντινή Ιστορία όσο και στην Ιστορία των Σλάβων εντός των ορίων της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία, πολυεθνική εξαρχής, όπως η ρωμαϊκή απ' την οποία προέκυψε, συνέχισε την πολιτική της Ρώμης απέναντι στους ξένους λαούς: αντιμετώπιζε με όπλα εκείνους που έρχονται ως επιδρομείς με σκοπό τη λαφυραγωγία ή ως κατακτητές. Αντίθετα όμως, όχι μόνο ανεχόταν, αλλά και ευνοούσε την εγκα...

Στη μελέτη αυτή γίνεται λόγος για τις πρώτες επαφές του ελληνισμού με τους Σλάβους, για την εγκατάσταση των τελευταίων στη Βόρεια Βαλκανική, αρχικά, και στη συνέχεια στην Ελληνική Χερσόνησο, για την ακτινοβολία του ελληνικού στοιχείου με τις μεθόδους εισαγωγής επήλυδων στο στρατιωτικό, διοικητικό, πολιτικό και πολιτιστικό πλαίσιο της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Επίσης γίνεται εκτενής αναφορά στα "Θαύματα" του Αγ. Δημητρίου, κειμένου που αναφέρεται στις επιδρομές και την εγκατάσταση των Σλαβικών φύλων στην περιφέρεια Θεσ/νίκης και στην ευρύτερη περιοχή Μακεδονίας-Θράκης. Σε...

Με την περιληπτική αναφορά στους 84 αυτοκράτορες που κυβέρνησαν στο Βυζάντιο κατά τα 1072 χρόνια της ελεύθερης ύπαρξής του, επιδιώκεται μια σύντομη αναφορά κι επισήμανση των πράξεων και των παραλείψεων που τελικά δεν επέτρεψαν σ' αυτή τη μεγάλη αυτοκρατορία να επιβιώσει και να μεγαλουργήσει όπως της ταίριαζε. Αν κριθούν ορθά οι πράξεις και οι παραλήψεις αυτών των ηγετών θα μπορέσουμε να βγάλουμε τ' απαραίτητα συμπεράσματα και να εντοπίσουμε έστω και όψιμα τα αίτια που οδήγησαν το Βυζάντιο σ' αυτή την αδικαιολόγητη κατάρρευση. Οι σύντομες βιογραφίες των αυτοκρατόρων και ο...

[...] Ήδη από διετίας είχαν συμφωνήσει ο κύριος Βρυώνης με τον αξέχαστο Νίκο Οικονομίδη να οργανωθεί η επιστημονική αυτή συνάντηση και να αφιερωθεί στον 11ο αιώνα. Η αρχική σκέψη ήταν να συμπεριληφθεί και η μακρά βασιλεία του Αλεξίου Κομνηνού. Ωστόσο, κατά την περαιτέρω μελέτη των σημαντικότερων ζητημάτων της περιόδου, αποφασίστηκε να περιορίσουμε τη θεματική στην πεντηκονταετία 1025-1081 και να δώσουμε στο πρόγραμμα έναν χαρακτηριστικό τίτλο: "Η αυτοκρατορία σε κρίση". Βέβαια, η έννοια της κρίσης προσφέρεται για πολλαπλές χρήσεις και ερμηνείες, είναι δε στους ειδικούς ιστ...

Η βιογραφία του αυτοκράτορα Ανδρόνικου είναι ένα από τα αγαπημένα μου βιβλία· ένα βιβλίο που γράφτηκε με πολύ κέφι. Μου έδωσε την ευκαιρία να ασχοληθώ με το Βυζάντιο, μια αστείρευτη πηγή απολαυστικών ανέκδοτων ιστοριών που, μέσα από το φόντο μιας ηρωικής και ένδοξης εποχής μάς μυούν στις ιδιαιτερότητες ενός θρυλικού πολιτισμού, άγνωστου σχεδόν στο εξωτερικό. Στην πορεία των ερευνών μου για τον Ανδρόνικο υπέθεσα, αρχικά, πως είχα να κάνω με μια αυτόχρημα αρνητική προσωπικότητα, ένα τέρας φιλοδοξίας, ένα φιλήδονο κτήνος, έναν εγκληματία. Μια πιο προσεκτική όμως ματιά στα...