Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Τι είναι η αλήθεια; Τι είναι η αγάπη; Ο συγγραφέας αυτού του βιβλίου, Ρίχαρντ Ντάβιντ Πρεχτ, που θεωρείται ο Μικ Τζάγκερ των δοκιμίων, ταξιδεύει αναζητώντας απαντήσεις σε μεγάλα φιλοσοφικά ερωτήματα. Μαζί του ταξιδεύουμε κι εμείς - άλλοτε στη ζούγκλα, άλλοτε στη στέπα, άλλοτε στα χιονισμένα βουνά όπου γεννήθηκαν οι ιδέες. Ποιος ξέρει τι είναι σωστό; Ποιος ξέρει τι πρέπει να κάνουμε; Ο Πρεχτ, χρησιμοποιώντας τα τελευταία δεδομένα της βιολογίας και των νευροεπιστημών, προσφέρει απαντήσεις σε μια σειρά ζητήματα που απασχολούν τον σύγχρονο άνθρωπο τόσο ως άτομο όσο και ως μέλος...

"Η απληστία, λέει η Phyllis Tickle, είναι ένα αμάρτημα που εύκολα αναγνωρίζουμε στους άλλους, αλλά σπάνια στον εαυτό μας -και εκεί εντοπίζεται η μεγάλη του δύναμη. Μια μελέτη προκλητική, με πρωτότυπα και ανατρεπτικά συμπεράσματα, που θα καθηλώσουν τον αναγνώστη". (John Wilson, διευθυντής του "Books & Culture") "Θα πρέπει κανείς να ευγνωμονεί την Phyllis Tickle γι' αυτή την απολαυστική και εμπεριστατωμένη μελέτη. Κατάφερε (όπως ο Μίδας) σχεδόν ένα θαύμα -να μετατρέψει το πιο θανάσιμο από τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα σε κάτι λαμπερό, ελκυστικό και ηθικά αποδεκτό. Η Tickl...

Δοκίμια κριτικής ανάλυσης των παρακμιακών φαινομένων της ελληνικής κοινωνίας και πολιτικής σήμερα. Αλλά, και συντεταγμένη σαφέστατη πρόταση έμπρακτης πολιτικής προοπτικής. Άξονας των αναλύσεων του βιβλίου, το επιτακτικό σήμερα αίτημα για τη σύνδεση της πολιτικής με τον πολιτισμό, όχι σε επίπεδο εθνικιστικής ρητορείας, αλλά ως όρο και προϋπόθεση γόνιμου πολιτικού ρεαλισμού. Σε εποχή όπου οι πολιτικές προτάσεις διαφοροποιούνται μόνο σε λεπτομέρειες διαχειριστικής πρακτικής και η διεθνοποίηση της οικονομίας εμφανίζεται ως απειλή παγκοσμιοποιημένου ολοκληρωτισμού, από- κοινωνικ...

Δοκίμια κριτικής ανάλυσης των παρακμιακών φαινομένων της ελληνικής κοινωνίας και πολιτικής σήμερα. Αλλά, και συντεταγμένη σαφέστατη πρόταση έμπρακτης πολιτικής προοπτικής. Άξονας των αναλύσεων του βιβλίου, το επιτακτικό σήμερα αίτημα για τη σύνδεση της πολιτικής με τον πολιτισμό, όχι σε επίπεδο εθνικιστικής ρητορείας, αλλά ως όρο και προϋπόθεση γόνιμου πολιτικού ρεαλισμού. Σε εποχή όπου οι πολιτικές προτάσεις διαφοροποιούνται μόνο σε λεπτομέρειες διαχειριστικής πρακτικής και η διεθνοποίηση της οικονομίας εμφανίζεται ως απειλή παγκοσμιοποιημένου ολοκληρωτισμού, από- κοινωνικ...

Ο φιλόσοφος της επιστήμης Paul Feyerabend έγινε γνωστός για την αποκαλούμενη "αναρχική" του θεώρηση της νεωτερικής επιστήμης, λόγω της απόρριψης εκ μέρους του της αξίας καθολικών μεθοδολογικών κανόνων και της θέσης του ότι η επιστήμη πρέπει να διαχωρίζεται αυστηρά από το κράτος. Στο δοκίμιό του "Ανορθολογικότητα ή ποιος φοβάται τον αράπη;" ο Feyerabend υποστηρίζει προκλητικά ότι στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες, σε αντίθεση με το χειραφετητικό πρόταγμα του Διαφωτισμού που ήθελε τους ανθρώπους να κατακτούν την έξοδό τους από μια κατάσταση κηδεμονίας του νου τους, οι άνθρωποι...

Το βιβλίο αυτό απαρτίζεται από τρία επιμέρους δοκίμια τα οποία εστιάζουν την προσοχή τους σε τρεις θεμελιώδεις όψεις της σχέσης του ανθρώπου με τη φύση: την πολιτική, την ηθική και την αισθητική. Στο πρώτο δοκίμιο ορίζεται το πεδίο της πραγματικής οικολογίας, το οποίο πολιτικά διαχωρίζεται σαφώς από αυτό της ψευδο-οικολογίας, καθώς περιλαμβάνει την οικολογία του υποκειμένου και την κοινωνική οικολογία ως στενά και άρρηκτα συνυφασμένες με την οικολογία της φύσης-περιβάλλοντος. Στο δεύτερο δοκίμιο διατυπώνεται η οφειλόμενη ηθική στάση του ανθρώπου απέναντι στα ζώα, μέσα απ...

Το βιβλίο αυτό απαρτίζεται από τρία επιμέρους δοκίμια τα οποία εστιάζουν την προσοχή τους σε τρεις θεμελιώδεις όψεις της σχέσης του ανθρώπου με τη φύση: την πολιτική, την ηθική και την αισθητική. Στο πρώτο δοκίμιο ορίζεται το πεδίο της πραγματικής οικολογίας, το οποίο πολιτικά διαχωρίζεται σαφώς από αυτό της ψευδο-οικολογίας, καθώς περιλαμβάνει την οικολογία του υποκειμένου και την κοινωνική οικολογία ως στενά και άρρηκτα συνυφασμένες με την οικολογία της φύσης-περιβάλλοντος. Στο δεύτερο δοκίμιο διατυπώνεται η οφειλόμενη ηθική στάση του ανθρώπου απέναντι στα ζώα, μέσα από...

Σήμερα δεν απαιτείται απλώς μια διευρυμένη κατανόηση του νεοθετικισμού ώστε να γίνει σαφής η σύνδεσή του με τις τρέχουσες γνωσιοθεωρητικές προβληματικές· απαιτείται, επιπλέον, μια βαθύτερη κατανόησή του διαμέσου μιας ανασυγκρότησης των αφετηριακών εννοιών του σχηματισμού του και των καταγωγικών συγκροτήσεων της μεταφυσικής του. Η παράσταση, η παραστασιο-κεντρικότητα της γνώσης και άλλα συστατικά ή παράγωγα στοιχεία του παριστάναι (όπως, λ.χ., το υποκείμενο, η αυτοστοχαστικότητα, η ιδεολογία και η ιδεολογικοποίηση της γνώσης) διαμορφώνουν το υπόστρωμα μέσα στο οποίο αναδύετα...

Η μεταρρύθμιση της συνείδησης, η "αγωγή" με την ευρεία σημασία της λέξης, είναι μία εξελικτική διαδικασία που έχει τον χαρακτήρα της ανέλιξης. Κατά την ανέλιξη εγκαταλείπονται/ξεπερνιώνται νοοτροπίες, τρόποι του σκέπτεσθαι που είναι επιβαρυμένοι με ιδεολογήματα και προλήψεις και στη βάση των οποίων βρίσκεται διανοητική αδράνεια και έλλειψη αυτοκριτικής. Η κατανόηση της εξελικτικής διαδικασίας, της γένεσης, προϋπόθεση για τη συνδρομή στις αλλαγές που συμβαίνουν γύρω μας και εντός μας, ιδιαίτερα η κατανόηση της εξέλιξης και ανέλιξης στον χώρο της Ιστορίας, του πνεύματος και τ...

Ο G. E. Moore αποτελεί σημαντική φιλοσοφική προσωπικότητα του εικοστού αιώνα και ανήκει στους θεμελιωτές της αναλυτικής φιλοσοφίας, τουλάχιστον στα πρώτα στάδια διαμόρφωσής της. Το έργο του το οποίο είναι σχετικά περιορισμένο σε έκταση διακρίνεται για την καθαρότητα των θέσεών του και για τον καθαρό του προσανατολισμό σε νέες αναζητήσεις της φιλοσοφικής έρευνας, μακριά από ιδεαλιστικά, εμπειριστικά, εγωμονιστικά ή και σχετικιστικά και σκεπτικιστικά προηγούμενα. Ορθώνει διαμέσου της γλωσσικής ανάλυσης τη γνώση ως συνειδητή πράξη του υποκειμένου με αμετάθετη αφετηρία την π...

"Ως πολιτική διανοήτρια, όπως και σε όποιο άλλο πεδίο, η Σιμόν Βέιλ δεν μπορεί να ταξινομηθεί σε κάποια κατηγορία. [...] Από τη μια υποστήριζε παθιασμένα τους απλούς ανθρώπους και ιδίως τους καταπιεσμένους - όσους καταπιέζονταν από τη μοχθηρία και την ιδιοτέλεια και όσους καταπιέζονταν από τις ανώνυμες δυνάμεις της μοντέρνας κοινωνίας. Είχε εργαστεί σε εργοστάσιο της Ρενό, είχε εργαστεί ως αγρότισσα, για να μοιραστεί τις ίδιες συνθήκες ζωής με τους ανθρώπους της πόλης και της υπαίθρου. Από την άλλη, ήταν εκ φύσεως μοναχική και ατομικίστρια, ένιωθε βαθιά φρίκη για ό,τι αποκα...

Η παρούσα συγγραφή είναι το αποτέλεσμα μιας ερευνητικής ενασχόλησής μου με τη θεωρία του πραγματισμού, η οποία με ενδιέφερε από παλαιότερα, βρήκε όμως γόνιμο έδαφος για περαιτέρω εντρύφηση όταν άρχισα να διδάσκω το μάθημα της Αμερικανικής Φιλοσοφίας στο Αμερικανικό Κολέγιο της Ελλάδος. Αυτό που μου κέντρισε το ενδιαφέρον δεν είναι απλώς η επίδραση, που ως ένα βαθμό η θεωρία αυτή είχε από την αρχαία ελληνική φιλοσοφία, αλλά κυρίως η νέα στάση που θέλησε να ακολουθήσει αναφορικά με τη συμβολή της φιλοσοφικής διανοήσεως στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Θέλησα να εξετάσω τον κλασσικό π...

Ο Αμερικανός φιλόσοφος Donald Davidson ήταν ένας από τους προεξάρχοντες φιλοσόφους του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα. Οι εργασίες του στη φιλοσοφία της πράξης, στη φιλοσοφία του νου και στη φιλοσοφία της γλώσσας αποτέλεσαν ορόσημο για την αναλυτική φιλοσοφία. Με ενιαία και συνεκτική φιλοσοφική θεώρηση ο Davidson διαφωτίζει ζητήματα όπως η δυνατότητα γνώσης του εξωτερικού κόσμου και του άλλου νου, ο σκεπτικισμός, ο σχετικισμός, η έννοια του τεκμηρίου και της εμπειρίας και οι συνθήκες συγκρότησης της γλώσσας και της νόησης. Ίσως να μην αποτελεί υπερβολή η σύγκριση από τον Ric...

Η υπερηφάνεια ή αλαζονεία είναι το μοναδικό από τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα που έχει μια ηθική πλευρά. Ασφαλώς και είναι καλό να αισθάνεσαι υπερηφάνεια για την πατρίδα σου, την κοινότητά σου, τον εαυτό σου. Όταν όμως φτάνει κανείς σε σημείο υπερβολής, όπως αποδεικνύει στην "Αλαζονεία" ο Μάικλ Έρικ Ντάισον, τότε αυτές οι αρετές γίνονται θανάσιμα αμαρτήματα. Ξεκινώντας από τον Αυγουστίνο και τον Ακινάτη και φτάνοντας στον ΜακΙντάιρ και τον Χάουεργουας, στον Νίμπουρ και τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, ο Ντάισον προσφέρει μια πολύπλευρη θεώρηση του "ενάρετου κακού". Εμβαθύνει στις φι...

Πρόοδος είναι η αιτιοκρατικά προσδιορισμένη ευθύγραμμη, χωρίς παλινδρομήσεις, πορεία προς τα εμπρός. Αυτή είναι η έννοια της προόδου που αποτέλεσε την βάση του απελευθερωτικού προγράμματος του Διαφωτισμού. Η έννοια αυτή, παρά την κριτική που υπέστη, εξακολουθεί να είναι ιδέα συναρπαστική και σε πολλούς να φαντάζει ως αυτονόητη. Γι' αυτό και το πρόβλημα της προόδου ξανατίθεται. Ξανατίθεται σήμερα με νέα μορφή: Ποιά είναι η έκταση της ισχύος της και ποιά είναι τα όριά της; Έως που φθάνει η "αίσθηση" και που αρχίζει η "ψευδαίσθηση" της προόδου; Ο παρών τόμος προσπαθεί να πρ...

Μια ριζική διερώτηση δεν μπορεί παρά να οδηγεί σε ερωτηματικές απαντήσεις. Οι απαντήσεις αυτές τείνουν να διαλευκάνουν τόσο το αίνιγμα της ερώτησης όσο και εκείνο της απάντησης -τα οποία συνδέονται στενά- πατώντας επίσης στη μοίρα της φιλοσοφίας. Έχουμε να αντιμετωπίσουμε με φιλικότητα την καταστροφή, που δεν πλανάται μόνον, αλλά μας αφορά αποφασιστικά, ενώ συγχρόνως πρέπει να ανιχνεύσουμε τη δηκτική πανουργία, που παίζει μαζί μας και εμποδίζει τα σχέδιά μας. Ευαίσθητοι στις ρωγμές που είναι παντού παρούσες, έχουμε καθήκον να πραγματοποιούμε μια διάνοιξη. Οι σκέψεις αυτές,...