Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ένας ζωντανός διάλογος ανάμεσα στον δημοφιλή Έλληνα στοχαστή και φιλόσοφο Χρήστο Γιανναρά και τον κύριο μεταφραστή των έργων του στα αγγλικά, Norman Russell. Το βιβλίο αποτελεί μία εξαιρετική εισαγωγή στην θεωρία του Χρήστου Γιανναρά και μια ευκαιρία για τους γνώστες του έργου του, να ερευνήσουν σε βάθος τη σκέψη του.

Μείζον έργο του Κώστα Αξελού, "Το παιχνίδι του κόσμου" κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στη Γαλλία το 1969 από τον πρωτοποριακό εκδοτικό οίκο Editions de Minuit και επανεκδόθηκε τον Ιανουάριο του 2018 από τις Editions Les Belles Lettres, collection "encre-marine". Αμετάφραστο μέχρι τώρα στην Ελλάδα, αποτελεί μέρος της τριλογίας "Το ξετύλιγμα του παιχνιδιού", μαζί με τα βιβλία "Συμβολή στη λογική" (1977) και "Προς την πλανητική σκέψη" (1964, ελληνική μετάφραση από τις Εκδόσεις του Βιβλιοπωλείου της Εστίας, 1985). "Μπαίνοντας στο παιχνίδι του κόσμου, ο άνθρωπος μπαίνει σ' ένα πα...

Η ανά χείρας μελέτη εξετάζει το πρόβλημα των σχέσεων της φιλοσοφίας με τη γνώση και την επιστήμη εστιάζοντας στην επιστημολογία: προτείνει μια ενιαία σύλληψη της επιστημολογίας η οποία προκύπτει ως συνισταμένη τεσσάρων επιμέρους συνιστωσών - μιας επιστημονικής, μιας ανθρωπολογικής, μιας ιστορικής και μιας φιλοσοφικής. Η επιστημονική συνιστώσα αναδεικνύει τη σύνδεση της επιστημολογίας με τα σχέδια θεμελίωσης των διαφόρων επιστημών· η ανθρωπολογική φέρνει στο προσκήνιο τις συνθήκες υπό τις οποίες παράγεται, συντίθεται και ερμηνεύεται η γνώση από τα υποκείμενα (τους επιστήμονε...

Ζωρζ Μπατάιγ: ένας μυστικιστής του σύγχρονου πνεύματος, που δεν αποβλέπει όμως σε καμία σωτηρία, ένας θεολόγος χωρίς Θεό, ένας φιλόσοφος που μισεί τον λόγο και την επιχειρηματολογία των λογικών συλλογισμών, ένας εραστής της έκστασης, που δεν διστάζει όμως να περάσει μέσα από την οδύνη για να ταλαντευθεί στα κράσπεδα της αβύσσου. Και είναι αυτό το μοναδικό στίγμα του γάλλου συγγραφέα που καταγράφεται με προνομιακό τρόπο στην Εσωτερική εμπειρία. Γνήσιος κληρονόμος του Νίτσε, θα θεωρήσει τη μη-γνώση, την απώλεια του νοήματος, το άνοιγμα του εαυτού πέρα από το ψευδαισθητικό...

Ο φιλόσοφος της επιστήμης Paul Feyerabend έγινε γνωστός για την αποκαλούμενη "αναρχική" του θεώρηση της νεωτερικής επιστήμης, λόγω της απόρριψης εκ μέρους του της αξίας καθολικών μεθοδολογικών κανόνων και της θέσης του ότι η επιστήμη πρέπει να διαχωρίζεται αυστηρά από το κράτος. Στο δοκίμιό του "Ανορθολογικότητα ή ποιος φοβάται τον αράπη;" ο Feyerabend υποστηρίζει προκλητικά ότι στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες, σε αντίθεση με το χειραφετητικό πρόταγμα του Διαφωτισμού που ήθελε τους ανθρώπους να κατακτούν την έξοδό τους από μια κατάσταση κηδεμονίας του νου τους, οι άνθρωποι...

O γάλλος φιλόσοφος Jacques Derrida έγινε διάσημος κατά την περίοδο της ακμής του "δομισμού", όταν μέσω της μεθόδου της αποδόμησης εγκαινίασε ό,τι θα έμενε γνωστό ως "μεταδομισμός". Η αποδομητική ανάγνωση του Derrida και η κριτική του σκέψη μέσα από τη χρήση εννοιών, όπως "διαφωρά", "ίχνος", "φαλλογοκεντρισμός" κ.λπ. κατόρθωσε να προκαλέσει ρήγματα στην κυρίαρχη αναπαράσταση της δυτικής φιλοσοφικής σκέψης και γλώσσας για τον ίδιο τον εαυτό της. Στην συζήτησή του με τον γάλλο φιλόσοφο Jean-Luc Nancy, ο Derrida προσπαθεί να αποδομήσει μία κοινή δοξασία που επιμένει να κάνει...

Μια χειρονομία ή λίγα λόγια θα έπρεπε να αρκούν, κι όμως... Η παρηγοριά είναι μια δύσκολη δραστηριότητα, που προϋποθέτει να παίρνει κανείς τον λόγο σχετικά με μια οδύνη που δεν μοιράζεται με τον άλλο, αλλά στην οποία προσπαθεί να συμμετάσχει. Πώς ν’ ανοίξουμε έναν δρόμο που θα μας οδηγήσει στη μυχιότητα του άλλου, χωρίς να την προδώσουμε; Ποιες λέξεις να χρησιμοποιήσει κανείς ώστε να μην προκαλέσει υποψίες; Τα ερωτήματα αυτά, στις μέρες μας, εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της ψυχολογίας ή της θρησκείας. Ωστόσο, η φιλοσοφία για καιρό υπήρξε ένα βάλσαμο ικανό να απαλύνει τα αν...

Με τη μαρξιστική φιλοσοφία της πράξης, την οποία διατύπωσε κατά τη δεκαετία του 1920, ο Γκέοργκ Λούκατς έθεσε τα θεμέλια του εγελιανού μαρξισμού και της κριτικής θεωρίας. Εντούτοις, η πρόσληψη του έργου του καθορίστηκε εν πολλοίς από τις μονόπλευρες αναγνώσεις σημαντικών θεωρητικών, όπως ο Λουί Αλτουσέρ, ο Τέοντορ Αντόρνο, ο Γιούργκεν Χάμπερμας και ο Άξελ Χόνετ. Το παρόν βιβλίο προτείνει μία νέα ανασυγκρότηση του πρώιμου μαρξιστικού έργου του Λούκατς, η οποία αποκαθιστά τη διαλεκτική του πολυπλοκότητα, αναδεικνύοντας το ρίζωμά του στη νεοκαντιανή, "προμαρξιστική" του περίοδ...

Στις σελίδες αυτού του βιβλίου επιχειρείται μία μείζων φιλοσοφική προσπάθεια: Οι όροι εγγύτητα και απόσπαση, τόσο γνωστοί απ’ την καθημερινή ζωή, τείνουν να προσλαμβάνουν φιλοσοφικό περιεχόμενο και εγκλείουν όλες τις δυνατότητες της ανθρώπινης σκέψης, όλες τις μορφές δημιουργίας, αρκεί να τις απεμπλέξουμε από ειδωλικές και φαινομενολογικές ψευδαισθήσεις. Προσεγγίζουμε έτσι αναδημιουργικά γνωστές έννοιες της φιλοσοφικής παράδοσης και ανασυγκροτούμαστε διανοητικά, ηθικά, αισθητικά απ’ τη στιγμή που αναθεωρούμε δεδομένες δοξασίες τις οποίες για αιώνες θεωρούσαμε αμετακίνητες...

Ο ανθρώπινος βίος ορίζει την παρουσία και την διάρκειά του "εντός" ενός πλαισίου παρελθόντος, παράδοσης και κληρονομιάς, σε μια βραδύτητα αιώνων. Η φρενήρης επιτάχυνση του χρόνου και η πλημμυρίδα δεδομένων εκ μέρους της σύγχρονης επιστήμης, τεχνολογίας, οικονομικής πρωτοκαθεδρίας, πολιτικής αδράνειας, διαμορφώνουν ένα ογκώδες "εκτός", που εισβάλλει στο "εντός" για να το ανασκευάσει, όταν δεν το καταργεί. Έχοντας χαρτογραφήσει και δεσμεύσει τα ανθρώπινα, κάθε ατόμου ξεχωριστά, διαχειρίζεται και παγιώνει ένα προκαθορισμένου μέλλοντος "εντός". Ο άνθρωπος, υποκείμενο υποχρεώσεω...

Στις αρχές του εικοστού αιώνα, ο Έντμουντ Χούσερλ εγκαθιδρύει ένα από τα μεγαλύτερα ρεύματα της σύγχρονης φιλοσοφίας, τη Φαινομενολογία. Εντός της φαινομενολογικής παράδοσης, με την πιο στενή ή και με ευρύτερη έννοια, κινήθηκαν έκτοτε εξαιρετικά σημαντικοί φιλόσοφοι, όπως ο Μαξ Σέλερ, ο Μάρτιν Χάιντεγκερ, ο Μωρίς Μερλώ-Ποντύ, ο Ζαν-Πωλ Σαρτρ, η Χάνα Άρεντ, ο Εμμανουέλ Λεβινάς. Χωρίς αμφιβολία, η ορθή κατανόηση του ξεχωριστού χαρακτήρα και της συνεισφοράς αυτού του σπουδαίου φιλοσοφικού ρεύματος, απαιτεί την αποσαφήνιση των θεμελίων της φαινομενολογικής μεθοδολογίας και στάσ...

Γράφει ο P. Vidal-Naquet: "Πράγματι, ο Καστοριάδης ήρθε στο Παρίσι από την Αθήνα -όπως ο Ξένος του Πλάτωνα ήρθε στην Αθήνα από την Ελέα της Μεγάλης Ελλάδος- για να παίξει τον ρόλο του "διδασκάλου της αλήθειας", μιας αλήθειας που ήθελε να προωθήσει την ελευθερία και όχι να την καταπνίξει". Αναμφίβολα έτσι. Και γι' αυτό μιας αλήθειας, στην περίπτωσή του, ενσυνειδήτως με άλφα μικρό. Αλήθεια δε, που ως στοχαστικό πρόταγμα, υπήρξε εν προκειμένω όχι απλώς πρόθεση ελευθερίας ή βήμα προς αυτήν, αλλά χάρη στο πολυσχιδές, πολύπλευρο και πολύμοχθο έργο που αυτός μας κατέθεσε, έργω ελε...

"Η προέλευση του έργου τέχνης" ("Der Ursprung des Kunstwerkes", 1950) είναι το κείμενο που περιέχει τις κύριες αντιλήψεις του Martin Heidegger σχετικά με τη φιλοσοφία της τέχνης. Εδώ διατυπώνεται η άποψη ότι μέσα στο καλλιτέχνημα αποκαλύπτεται η αλήθεια, και άρα η τέχνη δεν έχει να κάνει κυρίως με το ωραίο και την ομορφιά. Διατυπώνεται επίσης η πεποίθηση ότι «κάθε τέχνη είναι κατ' ουσίαν ποίηση»· αυτό δεν μειώνει τα άλλα είδη τέχνης, π.χ. τη μουσική, την αρχιτεκτονική ή τη γλυπτική, αλλά αντίθετα αναδείχνει το βαθύτερο νόημά τους. Συνάμα ο Χάιντεγγερ βρίσκει ευκαιρία να κρι...

Το "Πρόσωπο και το ιερό" είναι πολεμικό κείμενο. Στρέφεται με ένταση εναντίον της ιδέας του προσώπου και κυρίως εναντίον της σύνδεσης του ανθρώπινου προσώπου με το ιερό. Υπάρχει πράγματι κάτι ιερό στον άνθρωπο, δέχεται και η Βέιλ, αλλά αυτό δεν είναι το πρόσωπο, ιερό στον άνθρωπο είναι το απρόσωπο, και μόνο αυτό. Μέσα σε κάθε άνθρωπο ζει ανεπίγνωστα, στο βάθος της καρδιάς του, η προσδοκία του καλού. Η ιερότητα του ανθρώπου είναι ακριβώς η επιθυμία να μην του κάνουν κακό, το παράπονο όταν του κάνουν κακό, και η προσδοκία να του κάνουν καλό. Στη μακρά ιστορία του κακού, οι αν...

Μολονότι υπό μία έννοια ο τίτλος είναι παραπλανητικός λόγω της μονομέρειάς του, το "Περί βεβαιότητος" έχει δικαίως χαρακτηριστεί ως έργο πάνω στη γνωσιολογία, έργο το οποίο εγκαινιάζει νέες γραμμές σκέψης πάνω στις έννοιες της γνώσης, της αμφιβολίας και της δικαιολόγησης των πεποιθήσεων. Αλλά και ανεξάρτητα από τη συμβολή του στην άρθρωση γνωσιοθεωρητικών θέσεων, το βιβλίο αποτελεί σαφώς το τρίτο αριστούργημα του Βίττγκενσταϊν (μετά το "Τρακτάτους" και τις "Φιλοσοφικές έρευνες"), επεκτείνοντας και διευρύνοντας τους βιττγκενσταϊνικούς στοχασμούς πάνω στη γλώσσα, τη λογική κα...

Το βιβλίο αυτό αποτελεί την εισαγωγή στις έννοιες και στις μεθόδους του Γάλλου φιλοσόφου Georges Canguilhem (Ζορζ Κανγκιλέμ). Ο Γάλλος διανοητής υπήρξε ο διάδοχος του Gaston Bachelard (Γκαστόν Μπασελάρ) και επηρέασε με τη διδασκαλία και το έργο του για τις έννοιες του κανόνα και του παθολογικού, όπως και για το επιστημολογικό καθεστώς των ιατρικών επιστημών, τη σκέψη γνωστών Γάλλων φιλοσόφων, μεταξύ των οποίων οι Michel Foucault (Μισέλ Φουκώ), Louis Althusser (Λουί Αλτουσέρ), Pierre Macherey (Πιερ Μασερέ). Στο βιβλίο επιχειρείται μια συστηματική προσέγγιση της βα...

Η Σειρά "Ιδεογραφίες: Στοχαστές για τον 21ο αιώνα" παρουσιάζει διανοητές και ιδέες της νεοτερικότητας και των σύγχρονων ρευμάτων σκέψης μέσα από μία ερμηνευτική προσέγγιση στην οποία δεσπόζει ο αναστοχασμός. Κείμενα και συγκείμενα μελετώνται σύμφωνα με τις αρχές της διακειμενικότητας και της δημιουργικής γραφής, με φόντο τα επιτακτικά αιτήματα της νέας εποχής και με σκοπό να ανασυρθούν στο φως οι λανθάνουσες δυνατότητες της επινόησης. Η Hannah Arendt μας προτρέπει να αναστοχαζόμαστε τις πράξεις μας. Τη στιγμή που κατέρρεε ο Ολοκληρωτισμός και η Παράδοση έπνεε τα λοίσθια,...

Με αφετηρία τον Κρατύλο και τον Αριστοτέλη, περνώντας από τον Αυγουστίνο και τον Pierce και φθάνοντας στον Wilkins και τον Beck, συντάχθηκαν τα δοκίμια περί ιστορικών μελετών του σημείου και της ερμηνείας. Με πρότυπα το δέντρο και τον λαβύρινθο ο συγγραφέας καταγράφει, μελετά και παρακολουθεί την ιστορία της μεταφοράς από τον Αριστοτέλη στον Μεσαίωνα. Ο Έκο προτείνει ένα βιβλίο για τους μελετητές, το οποίο όμως παράλληλα μπορεί να προσκαλέσει και να προκαλέσει τον ενήμερο αναγνώστη σε μερικές εξερευνήσεις των περιφερειακών μαιάνδρων της ιστορίας της φιλοσοφίας και της ση...

Ο Πολ Ρικέρ και ο Κορνήλιος Καστοριάδης υπήρξαν δύο σημαντικές μορφές της σκέψης και της φιλοσοφίας του προηγούμενου αιώνα. Ο διάλογος που παρουσιάζεται στην παρούσα έκδοση έγινε στο πλαίσιο της ραδιοφωνικής εκπομπής Le bon plaisir στις 9 Μαρτίου 1985, όταν ο Ρικέρ προσκάλεσε τον Καστοριάδη σε μια δημόσια συζήτηση γύρω από θέματα και προβληματικές που απασχολούν από κοινού τους δύο στοχαστές. Το κοινωνικό φαντασιακό, η ανθρώπινη δημιουργία, η φαντασία, η ιστορία, ο μετασχηματισμός της κοινωνίας είναι μερικά από τα θέματα τα οποία θίγονται στον μεταξύ τους διάλογο... "Αξί...

Το αδιαπέραστο του σώματός μου, ο ενδότερος χαρακτήρας του, του ανήκει λοιπόν εξαιτίας της ποιότητάς του ως απόλυτου μεσίτη. Αλλ’ είναι φανερό ότι το σώμα μου, με αυτήν την έννοια, είμαι εγώ ο ίδιος και αυτό γιατί δε μπορώ να διακριθώ από αυτό, παρά μόνο υπό την προϋπόθεση να πάψω να το θεωρώ απόλυτο μεσίτη... Η αλήθεια είναι ότι δε δέχεται κανένας να πεθάνει γενικά για την ωραιότητα ή αόριστα για την ελευθερία αυτό δε σημαίνει απολύτως τίποτε... Η ελπίδα είναι το ίδιο των αόπλων όντων, είναι το όπλο των αόπλων ή, σωστότερα, είναι το αντίθετο ενός όπλου και σ’ αυτό ακριβώς...