Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η παρούσα έκδοση είναι μια ανθολογία από τις σημαντικότερες εργασίες των φιλοσόφων που διαμόρφωσαν τον σύγχρονο εμπειρισμό, με κείμενα που δημοσιεύθηκαν από το 1929 μέχρι το 1986. Στα κείμενα της ανθολογίας αναδεικνύεται το ενδιαφέρον των σύγχρονων ερευνητών γύρω από τον χαρακτήρα του σύγχρονου εμπειρισμού, όπως αυτός διαμορφώθηκε με τη συμβολή του Κύκλου της Βιέννης και ύστερα από τις κριτικές αντιπαραθέσεις και τον έντονο διάλογο που ακολούθησαν από τους Schlick, Neurath, Carnap, Quine και Davidson. Έπειτα από τις ευρείας κλίμακας κοινωνικές και πολιτικές ανακατατάξ...

"Η συγχώρηση, αν υπάρχει κάτι τέτοιο, δεν πρέπει και δεν μπορεί να συγχωρεί παρά μόνο το ασυγχώρητο, το ανεξιλέωτο - και συνεπώς να κάνει το αδύνατον.[...]. Θα πρέπει να διερωτηθούμε αν το ανεπανόρθωτο σημαίνει το ασυγχώρητο. Δεν το πιστεύω, όπως επίσης το "απαράγραπτο", μια δικαιική έννοια, δεν ανήκει στην τάξη της συγχώρησης και δεν σημαίνει το ασυγχώρητο." Jacques Derrida Σε αυτό το βιβλίο δημοσιεύεται η διάλεξη που εξεφώνησε ο Ζακ Ντερριντά στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών (18 Δεκεμβρίου 1997), η οποία πραγματεύεται την έννοια της συγχώρησης και τη σχέση της με την η...

Περιεχόμενα: - Συζητήσεις "πραγματικές", φανταστικές και με "εαυτόν" - Συζήτηση με τον Guy de Bosschere - Συζήτηση με τον Roland Jaccard - Συζήτηση με τον Alain Jouffroy - Συζήτηση με τον Pierre Fougeyrollas - Συζήτηση με τον Henri Lefebvre - Συζήτηση φανταστική - Συζήτηση με εαυτόν - Σημειώσεις του συγγραφέα

Τι λόγο μπορεί να αρθρώσει ο ψυχαναλυτής απέναντι στο βιττγκενσταϊκό φιλόσοφο; Μπορεί ο φιλόσοφος να διορθώσει τον σοφό; Είναι σε θέση να διαφωνήσουν ή να συμφωνήσουν πάνω στο ίδιο ζήτημα; Πώς τοποθετείται το βιττγκενσταϊκό αίτημα για θεραπεία, καθαρότητα και ακρίβεια απέναντι στην ψυχαναλυτική τεχνοτροπία της "μετέωρης προσοχής"; Από την άλλην, πώς προσλαμβάνεται ο αναλυτικός λόγος μέσα στο γλωσσοαναλυτικό πλαίσιο;

Από το 1979 η εφημερίδα "Le Monde" δημοσίευε κάθε εβδομάδα μια συζήτηση με προσωπικότητες από τον χώρο του πολιτισμού. Ο επιμελητής του παρόντος τόμου Christian Delacampagne, με σπουδές φιλοσοφίας και ο ίδιος, γνωστός συγγραφέας και αρθρογράφος της "Le Monde", συγκέντρωσε συνεντεύξεις γνωστών φιλοσόφων -πολλοί από τους οποίους δεν βρίσκονται πλέον εν ζωή- για να τους ρωτήσει για ζητήματα που παραμένουν επίκαιρα: για τη μελαγχολική αδυναμία μας να προσδώσουμε νόημα στον βίο μας, για τη βία ως συστατικό στοιχείο του ανθρώπινου πολιτισμού, για την πίστη, την αέναη διερώτηση...

"Από τι θα αποτελείται το αύριο;" ρωτά ο Βίκτωρ Ουγκώ. Ένας φιλόσοφος και μία ιστορικός απαντούν στη διάρκεια ενός πυκνού και απαιτητικού διαλόγου. Γιατί αποφάσισαν να γράψουν από κοινού τούτο το βιβλίο; Λόγω μιας μακράς φιλίας, εν ονόματι μιας κοινής ιστορίας, δυνάμει της ποιότητας μιας αδιάκοπης συνομιλίας που άρχισε στα τέλη της δεκαετίας του 1960, όταν η νεαρή φοιτήτρια ανακάλυψε πόσο σημαντικός ήταν αυτός ο -μεγαλύτερός της κατά 15 χρόνια- στοχαστής που αφύπνιζε, μαζί με άλλους, το κριτικό πνεύμα μιας ολόκληρης γενιάς. Εάν οι οπτικές γωνίες διαφέρουν, η διανοητική κλη...

Το βιβλίο αυτό δεν φιλοδοξεί να είναι μια γενική εισαγωγή στα φιλοσοφικά συστήματα που διαμορφώθηκαν κατά τη διαδρομή της ανθρώπινης Ιστορίας. Δεν έχει ιστορικό χαρακτήρα και δεν εξαντλεί όσες φιλοσοφικές απόψεις και θεωρίες διατυπώθηκαν σε σχέση με τα θέματα που θίγονται στις σελίδες του. Με άλλα λόγια: η μέθοδος του βιβλίου δεν είναι η ιστορική, δηλαδή η παραθετική-αναλυτική. Είναι η μέθοδος η αφαιρετική-συνθετική: Μέσα από το τεράστιο υλικό της Ιστορίας της Φιλοσοφίας αφαιρούνται πολλά (που θα πει: θυσιάζεται η ποικιλία των προσβάσεων) για να πραγματοποιηθεί μια σύνθεση...

Ανήκουμε στη Δύση; Τι μας συνδέει με τη Δύση και τι μας χωρίζει; Οι Έλληνες "δώσαμε τα φώτα" στους Δυτικούς; Ή είναι οι Δυτικοί που διέσωσαν την αρχαιοελληνική κληρονομιά, ενώ εμάς μας απέκοψε από αυτήν ο χριστιανισμός και η τουρκοκρατία; Το κυρίως πεδίο όπου μπορούν να απαντηθούν αυτά τα ερωτήματα, δεν είναι τα ιστορικά γεγονότα. Είναι οι προϋποθέσεις τους: τα κίνητρα- αιτίες και οι σκοποί, το "νόημα" που δίνουμε οι άνθρωποι στην ύπαρξη, στον κόσμο, στην Ιστορία. Πεδίο όπου γεννιώνται οι συγκλίσεις και οι διαφορές Ελληνισμού και Δύσης, είναι η φιλοσοφία. Χωρίς σπουδή τω...

Tην ενσωματωμένη ανοησία των κυμαινόμενων εννοιών πώς την αντιμετωπίζεις; Τη δειλία του υπονοητικού λόγου; Τα αμφίσημα και ερμαφρόδιτα; Και τις ορδές του φιλολογικού μπλαμπλαλισμού; Και εκείνη την επιστημονική συμπλοκή και διαπλοκή του αναφορικού παραπομπισμού; Τη δήθεν τέχνη της επιστημονικής φιλοσοφικότητας; Τις παγίδες της κουλτούρας της καθιερωμένης ακαδημαϊκής ευπρέπειας; Το πολιτικό γλωσσικό ερπετό; Την ηθικοθρησκευτική φοβική υπνηλία; Και εδώ «...ας θυμηθούμε τις μεγάλες αγυρτείες των λέξεων...». Ξέρω ότι συμφωνείς μαζί μου. Πρώτα να δεις τη λέξη. Μετά τη λέξη στην π...

Ακόμη κι όταν το νόημα είναι χαραγμένο στην πέτρα [...], όπως οι πτυχές ενός κίονα ή η μορφή ενός γλυπτού, δεν είναι οριστικό και άκαμπτο μπορεί να συνιστά κάλεσμα, υπόνοια, παραίνεση, επίκληση' μπορεί να προσανατολίζει, πρωτογενώς, προς κάποιο ιδεώδες ζωής, τον νοητικό-ψυχικό μου κόσμο και, πριν απ' αυτό, τις εκφραστικές συσπάσεις του ίδιου μου του σώματος, τη δυναμική υπαρκτική μου προδιάθεση. Μια καμπύλη ή μια αιχμή, που συμβάλλουν στην ένυλη μορφικότητα ενός πολιτισμικού αντικειμένου, δεν εκφέρουν απλώς μια διατυπωμένη ιδεολογία ή θεολογία, τις οποίες όντως ενδέχεται να...

Επιλέξαμε κάτι κοινό στη μεταφυσική και στην ψυχολογία, το πρόβλημα της ελευθερίας. Επιχειρούμε να υποστηρίξουμε ότι κάθε διάλογος ανάμεσα στους αιτιοκράτες και στους αντιπάλους τους υπονοεί μια πρότερη σύγχυση της διάρκειας με την έκταση, της διαδοχής με την ταυτοχρονία, της ποιότητας με την ποσότητα: άπαξ και ξεδιαλύνουμε αυτή τη σύγχυση, θα δούμε πιθανώς να εξανεμίζονται οι αντιρρήσεις που εγέρθηκαν ενάντια στην ελευθερία, οι ορισμοί που της δίνουμε και, κατά μία έννοια, το ίδιο το πρόβλημα της ελευθερίας. Αυτή η απόδειξη αποτελεί αντικείμενο του τρίτου μέρους του πονήμα...

Τα κείμενα του Martin Heidegger που παρουσιάζονται εδώ (από τα μαθήματα του Μαρβούργου του 1925 και του 1928) προσφέρουν στον αναγνώστη μια εξαιρετικά πιστή, προσιτή και βαθιά ερμηνεία της φαινομενολογίας, αναδεικνύοντας παράλληλα την άγνωστη στο ελληνικό κοινό φαινομενολογική διάσταση της φιλοσοφίας του Heidegger. Και τα δύο κείμενα αναλύουν στη διαπλοκή τους τρεις θεμελιώδεις φιλοσοφικές έννοιες, έτσι όπως υιοθετήθηκαν από τη φαινομενολογία: την αποβλεπτικότητα, το a priori και την κατηγορική εποπτεία. Χωρίς να απομακρύνεται από την "ορθόδοξη" φαινομενολογία του δασκάλου...

Ο Μάρτιν Χάιντεγκερ συγκαταλέγεται στους σπουδαιότερους φιλοσόφους του 20ού αιώνα, και το έργο του αποτέλεσε το ερέθισμα για πολλά πρωτότυπα και συναρπαστικά επιτεύγματα της νεωτερικής σκέψης. Η παρουσία του στις πανεπιστημιακές αίθουσες ήταν σαγηνευτική, και τη δεκαετία του 1920 προσήλκυε τους ευφυέστερους νεαρούς διανοούμενους της Γερμανίας. Πολλοί από αυτούς ήταν Εβραίοι, οι οποίοι θα έπρεπε εν τέλει να συμβιβάσουν τη φιλοσοφική και συχνά προσωπική αφοσίωσή τους στον Χάιντεγκερ με τις επαίσχυντες πολιτικές του αντιλήψεις. Το 1933 ο Χάιντεγκερ συνέδεσε την τύχη του με...

Ένας Γερμανός φιλόσοφος, ο Martin Heidegger, βλέπει έναν πίνακα του Ολλανδού ζωγράφου Van Gogh που απεικονίζει ένα ζευγάρι παπούτσια. Ο πίνακας τον εντυπωσιάζει και του αφιερώνει ένα εκτενές σχόλιο. Ένας Αμερικανός ιστορικός τέχνης, ο Meyer Schapiro, διαβάζει το σχόλιο του φιλοσόφου και διατυπώνει γραπτώς τις αντιρρήσεις του. Ένας Γάλλος φιλόσοφος, ο Jacques Derrida, διαφωνεί και με τους δύο, προχωρεί σε μια συγκριτική ανάγνωση των θέσεών τους και συγγράφει επ' αυτού ένα δοκίμιο. Τέλος ο Αμερικανός ιστορικός, ο Σαπίρο, επανέρχεται -έχοντας υπόψη του, χωρίς να το ομολογεί, τ...

Από την εποχή του Καρτέσιου, η Δυτική σκέψη χαρακτηρίζεται από βαθιές διχοτομίες, όπως ύλη-πνεύμα, αντικειμενικό-υποκειμενικό, γεγονότα-αξίες. Ο Χίλαρυ Πάτναμ, ένας από τους κορυφαίους φιλοσόφους του καιρού μας, αναπτύσσει σε αυτό το έργο την πρότασή του για την υπέρβαση των διχοτομιών, τον εσωτερικό ρεαλισμό, σύμφωνα με τον οποίο η αλήθεια εξαρτάται από το εννοιολογικό μας σύστημα, αλλά είναι, ωστόσο, "πραγματική αλήθεια". Ο φιλόσοφος αντιδρά στο σχετικισμό στην ηθική, τονίζοντας ότι οι "ηθικές εικόνες του κόσμου" είναι απαραίτητες στη ζωή μας, και παρουσιάζει την Καντιανή...

"Η φιλοσοφία πρέπει να σπουδάζεται όχι για να μας δώσει οριστικές απαντήσεις στα ερωτήματά της... αλλά μάλλον για τα ίδια αυτά ερωτήματα... επειδή πλαταίνουν την αντίληψή μας για το τι είναι δυνατό, πλουτίζουν τη δημιουργική μας φαντασία και περιορίζουν τη δογματική αυτοπεποίθηση που κρατά κλεισμένο το πνεύμα στη θεωρητική έρευνα. Αλλά, προπαντός, γιατί χάρη στο μεγαλείο του Σύμπαντος που αντικρύζει η φιλοσοφία, το πνεύμα γίνεται κι αυτό πλατύ και ικανό για την ένωσή του εκείνη με το Σύμπαν, που αποτελεί το υψηλότερο του αγαθό." Με τέτοια απλή, αλλά διόλου απλουστευτική γλ...

Κυκλοφόρησε εντελώς ανανεωμένο το κλασικό έργο του Μπέρτραντ Ράσσελ "Τα Προβλήματα της Φιλοσοφίας". Η εξαιρετική αυτή σύντομη, γλαφυρή και ενδιαφέρουσα εισαγωγή στη φιλοσοφία παρουσιάζεται σε νέα μετάφραση, ενώ την εισαγωγή και την επιμέλεια έχει κάνει ο Καθηγητής Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου της Κρήτης, Γιώργος Ρουσόπουλος. Το βιβλίο, που συνεχίζει να προσελκύει το ευρύ αλλά και το ειδικό αναγνωστικό κοινό, διατηρεί την επικαιρότητά του χάρη στο σαφή και διεισδυτικό τρόπο με τον οποίο ο συγγραφέας μάς εισάγει σε βασικά προβλήματα της Φιλοσοφίας. Χωρισμένο σε δεκαπ...