Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

...Μιλούσα πάντα με αγνώστους και έμαθα πάρα πολλά από αυτές τις συζητήσεις: αυτό είναι πολύ σημαντικό, κεφαλαιώδες. Κυρίως τρέφω κάποια αδυναμία για τους κάπως διαταραγμένους τύπους. Στη Ρουμανία, ανάμεσα στους εξήντα χιλιάδες κατοίκους του Σίμπιου, γνώριζα όλους τους ψιλοαποτυχημένους... Και οι ποιητές ανήκουν στην ίδια κατηγορία... Κι ύστερα υπάρχει αυτό το εξόχως βαλκανικό φαινόμενο: ο αποτυχημένος είναι ένας τύπος πολύ προικισμένος, που όμως δεν προκόβει, που υπόσχεται τα πάντα και δεν τηρεί τις υποσχέσεις του. Οι μεγάλοι φίλοι μου στη Ρουμανία δεν ήταν οι συγγραφείς α...

Η γνώση είναι ένα είδος έκφρασης. Η γνώση των πραγμάτων έχει την ίδια σχέση με τη γνώση του Θεού, με αυτήν που έχουν τα πράγματα αυτά καθεαυτά με το Θεό: "Επειδή τίποτα δεν μπορεί να υπάρξει ούτε να συλληφθεί χωρίς το Θεό, είναι βέβαιο ότι όλα τα όντα της φύσης περικλείουν και εκφράζουν την έννοια του Θεού αναλόγως της ουσίας και της τελειότητας τους, είναι συνεπώς βέβαιο ότι όσο περισσότερα πράγματα γνωρίζουμε μέσα στη φύση, τόσο μεγαλύτερη και τελειότερη είναι η γνώση του Θεού που αποκτούμε". Η ιδέα του Θεού εκφράζεται μέσα σε όλες τις ιδέες μας ως η πηγή και η αιτία του...

Κεντρικό άξονα στη νεότερη φιλοσοφία αποτελεί η έννοια του υποκειμένου, η οποία συνδέεται πρωτίστως με τον ορθολογισμό, καθώς θεμελιώνεται στο καρτεσιανό cogito. Eγκαταλείποντας τη σχολαστική παράδοση, ο Kαρτέσιος, οδηγεί τη φιλοσοφία σε μια καινούργια οδό στην οποία το υποκείμενο κατακτά το δικαίωμα του πρωταγωνιστή, κυριαρχεί στη σκηνή και διατηρείται σταθερά σε αυτή την προνομιακή θέση από τον 17ο έως και τον 20ό αιώνα. Για να εξεταστούν ο ρόλος του υποκειμένου και οι μετασχηματισμοί του στη νεότερη φιλοσοφία, στην παρούσα μελέτη επιχειρείται πρώτα η διερεύνηση των κ...

Ο Σαρτρ έδωσε τη διάλεξη Ο υπαρξισμός είναι ένας ανθρωπισμός τον Οκτώβριο του 1945, θέλοντας να παρουσιάσει σε συνοπτική μορφή τις βασικές θέσεις της φιλοσοφίας του και να την υπερασπιστεί απέναντι σε ορισμένες συχνές παρανοήσεις. Η διάλεξη δόθηκε από στήθους και κυκλοφόρησε ως βιβλίο λίγο αργότερα, ελάχιστα επανεπεξεργασμένη. Το βιβλίο αναδείχτηκε στο πιο πολυδιαβασμένο, πιθανότατα, φιλοσοφικό κείμενο του 20ού αιώνα. Ο άνθρωπος είναι ελεύθερος, λέει ο Σαρτρ, αλλά θέλει να φαντάζεται τον εαυτό του δέσμιο. Το κάνει αυτό, γιατί θέλει ν’ αποποιηθεί την ευθύνη που συνεπάγετα...

Η διάλεξη "Ο Χαίντερλιν και η ουσία της ποίησης" δόθηκε στη Ρώμη στις 2 Απριλίου 1936. Πρόκειται για το πρώτο κείμενο του γερμανού φιλοσόφου Μάρτιν Χάιντεγκερ (1889-1976) που αφορά το έργο του μεγάλου ποιητή Φρήντριχ Χαίλντερλιν (1770-1843). Πρόθεση του Heidegger στην πρώτη αυτή προσπάθεια συνομιλίας με τον ποιητή δεν είναι η φιλολογική ανάγνωση και ανάλυση συγκεκριμένων ποιημάτων του ποιητή, στόχος του είναι ο καθορισμός της ουσίας της ποίησης. Στο ερώτημα γιατί ο Χαίλντερλιν και όχι κάποιος άλλος ο Heidegger απαντά: "Ο Χαίλντερλιν δεν επελέγη επειδή το έργο του πραγματών...

Η μελέτη αυτή παρουσιάζει με τρόπο διαυγή και περιεκτικό τα βασικά μοτίβα της ερμηνευτικής φαινομενολογίας του σύγχρονου Γερμανού φιλοσόφου Μάρτιν Χάιντεγκερ όπως αυτά θεματοποιούνται στο έργο του "Είναι και Χρόνος", ένα από τα σημαντικότερα φιλοσοφικά κείμενα του εικοστού αιώνα. Η Γαλλίδα φαινομενολόγος Φρανσουάζ Νταστύρ παρουσιάζει κριτικά τα κύρια ερωτήματα που απασχολούν το Γερμανό φιλόσοφο: Πώς η δυτική φιλοσοφική παράδοση κατανοεί το Είναι των όντων καθώς και τη σχέση Είναι και χρόνου; Ποιος ο τρόπος με τον οποίο η σύγχρονη φαινομενολογία, και συγκεκριμένα ο Χάιντε...

Στις 9 Σεπτεμβρίου του 2000 ο Γιουργκεν Χάμπερμας έδωσε μια ομιλία στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης με την ευκαιρία της απονομής του Βραβείου Dr Magrit. Στην ομιλία του προέβη στη διάκριση μεταξύ μιας καντιανών καταβολών θεωρίας της δικαιοσύνης και μιας υπαρξιστικής ηθικής, όπως αυτή που συναντάμε στον Κίρκεγκωρ. Η τελευταία μαρτυρεί ένα "μετα-μεταφυσικό έθος", καθώς απαντά στο ερώτημα για τον ορθό βίο με την "ικανότητα να είναι κανείς ο εαυτός του". Από ποια παραδοχή εκκινεί ο Χάμπερμας; Πρόκειται για την ιδέα ότι, στις συνθήκες της όψιμης νεωτερικότητας, δεν είναι δυνατό, ούτ...

Το βιβλίο του Νικολάι Λόσσκι "Ο χαρακτήρας του ρωσικού λαού "είναι το πρώτο που μεταφράζεται σε μια προσπάθεια γνωριμίας του Έλληνα αναγνώστη με τους θησαυρούς της ρωσικής γραμματείας του 20ού αιώνα και να παρακολουθήσει μόνο την πορεία του ίδιου, αλλά και ενός μεγάλου και δημιουργικού τμήματος της ρωσικής διανόησης, το οποίο περνώντας μέσα από το αδυσώπητο καμίνι της ιστορίας, κατάφερε όχι μόνο να επιβιώσει αλλά και να μας κληροδοτήσει έναν πολύτιμο θησαυρό.

Οι 'Ελληνες μας χρησιμεύουν όχι μόνο ιστορικά, σαν λαός που πρέπει να γνωρίζουμε, αλλά σαν ιδανικό. Η υπεροχή τους έναντί μας είναι τέτοια, που ακριβώς το ανέφικτο της κάνει σκόπιμο να μιμηθούμε τα έργα τους, και ωφέλιμο να υπενθυμίσουμε στην ψυχή μας που συνθλίβεται από την πνιγερή και μικρόψυχη κατάσταση μας τα δικά τους ελεύθερα και ωραία έργα. Μας επαναφέρουν από κάθε άποψη στη δική μας χαμένη [...] ελευθερία, καταργώντας για μια στιγμή την πίεση του χρόνου και ενισχύοντας με την αναπτέρωση που μας χαρίζουν τη δύναμη για να την ξεπεράσουμε με τις δικές μας δυνάμεις.

"Αντιμετωπίζουμε το μεγάλο μυστήριο του Χρόνου, αλλά αν δεν το λύσουμε δεν θα καταλάβουμε καν τί είναι ή Λογική και -πολύ περισσότερο- η Φυσική". C.F. von Weizsacker Αυτή η θέση ενός από την ανεπανάληπτη γενιά των μεγάλων φυσικών που διαμόρφωσαν τη σύγχρονη Φυσική φαίνεται ακόμη πιο επίκαιρη σήμερα όπου οι απόψεις για τον Χρόνο (τον Χώρο και τον "Χωροχρόνο") έχουν κλιμακωθεί σε μια αλλοπρόσαλλη ποικιλία: από μυστήρια "χωροχρονικά άτομα", σε "διαφορική πολλαπλότητα", έως το "δεν υπάρχει Χρόνος". Όμως άραγε μπορεί κανείς να αντιληφθεί φυσικά -έκτος από τη διαχείριση το...

Εδώ και μερικές δεκαετίες "ένα φάντασμα περιπλανιέται στην Ευρώπη", για την τύχη του οποίου ακόμα δεν έχει ληφθεί μια οριστική απόφαση. Πρόκειται για την έννοια του Είναι. Σε ένα εκπληκτικό κατάλοιπο βιβλίο, που γράφτηκε τα έτη 1936-1938 αλλά πρωτοεκδόθηκε το 1989, ο Martin Heidegger κάνει μια καινοτόμο και ανεπανάληπτη διείσδυση στο Είναι.

Τι είναι οι αισθητικές κατηγορίες; Η απάντηση στο ερώτημα αυτό δεν είναι δυσχερής. Λέγοντας αισθητικές κατηγορίες εννοούμε τις γενικές εκείνες ποιότητες όσες στο μεν αισθητικόν αντικείμενο που θαυμάζομε στην περιοχή είτε της φύσεως είτε της τέχνης, προσδίδουν έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα ο οποίοςτο ξεχωρίζει από όλα τα άλλα, στην δε συνείδηση παρέχουν την ευχέρεια να αξιολογεί το αντικείμενο αυτό κατατάσσοντάς το σ' ευρύτερες ενότητες τρόπων βιώσεώς του, ώστε τα συναισθήματα που εκείνο δημιουργεί να ελέγχωνται νοητικώς. Με άλλους λόγους, οι αισθητικές κατηγορίες είναι αφ' ενός...

Για το ανά χείρας έργο του, θεωρείται το πιο "πολιτικό" του, αφού μελετά τα προβλήματα της ηθικής και της θρησκείας, και αφορμώμενος από αυτά μιλά για τον πόλεμο, για την Ευρώπη, για τον ρόλο ενός Παγκόσμιου Οργανισμού που θα διασφαλίζει την ειρήνη, για τον "αφροδισιακό" πολιτισμό μας, αλλά και για τη θέση της γυναίκας στον σύγχρονο κόσμο και για το ιδιωτικό αυτοκίνητο ως "αναγκαίο" κτήμα του ανθρώπου, έγραψε ο φιλόσοφος ότι ωρίμαζε μέσα του επί είκοσι πέντε χρόνια. "Θεωρώ το τελευταίο μου βιβλίο έργο κοινωνιολογίας", δήλωσε, ενώ μια άλλη φορά είπε: "Είναι ένα βιβλίο φιλοσο...

Ένα από τα κορυφαία βιβλία του 20ου αιώνα Το προοίμιο διαβάζεται εύκολα και ως συνοπτική εισαγωγή στη φιλοσοφία Τι είναι η Φιλοσοφία; Πώς σχετίζεται με τη Θρησκεία και την Τέχνη; Είναι το φιλοσοφείν μια ακίνδυνη δραστηριότητα; Ποια είναι η προέλευση και η ιστορία της Μεταφυσικής; Με αφετηρία τα παραπάνω ερωτήματα ο Martin Heidegger ξεκίνησε το χειμερινό εξάμηνο του ακαδημαϊκού έτους 1929/30 τις διαλέξεις του για τις Θεμελιώδεις Έννοιες της Μεταφυσικής. Οι διαλέξεις αυτές εκδόθηκαν στη Γερμανία μόλις το 1983 προξενώντας ενθουσιασμό και θαυμασμό. Με την παρούσα έκδοση...

«Σε τι μπορεί να χρησιμεύσει η σύγχρονη φιλοσοφία; Στο ίδιο πράγμα που χρησίμευε και η αρχαία φιλοσοφία, αλλά μέσα σε έναν κόσμο μετασχηματισμένο: Να ζούμε καλύτερα, μια ζωή πιο συνετή, πιο νηφάλια, πιο ελεύθερη, πιο ευτυχισμένη... »Τούτο το βιβλίο είναι ένα βιβλίο για δυο φωνές: Το γράψαμε μαζί και συνάμα χωριστά. Μαζί, μιας και πρόκειται για ένα μόνο και το αυτό βιβλίο, του οποίου αναλαμβάνουμε από κοινού την ευθύνη και την οργάνωση. Αλλά και χωριστά, μιας και καθένας μας μιλά εξ ονόματός του, από τη θέση που είναι η δική του, υποβάλλοντας τις ιδέες του και τα επιχειρήμα...

[...] Το βιβλίο λοιπόν συνυφαίνεται από την παλίνδρομη κίνηση που περιγράφουν οι επάλληλες συμβολικές αντιθέσεις, όσες ενεργοποιούνται γύρω από το επίμαχο αντικείμενο "λογοτεχνία" : η άσκηση και η απόλαυση, η ασκητεία και η συμμετοχή, η αποχή και η ελευθεριότητα, η αναδίπλωση και η εκδίπλωση, η άρνηση και η αποδοχή, με την προϋπόθεση ότι από τα ζεύγη αυτά δεν θα αφαιρεθεί ο αφανής αλλά αναγκαίος τρίτος όρος, που είναι και ο κατεξοχήν μεταβατικός - η ειρωνεία. Αυτήν, όσο περνούν τα χρόνια, την ακούω να συνδιαλέγεται όλο και βαθύτερα με εκείνη την αμετάθετη αίσθηση της ματαιό...

Εκείνο που μετατρέπει τη μαρξιστική κριτική σε δόγμα και την εμποδίζει να είναι αυτο-κριτική είναι η βεβαιότητα του ότι κρίνεται η ιστορία εν ονόματι της Ιστορίας, ότι δε λέγεται τίποτε το όποιο να μη λέει η ίδια, ότι εκφέρεται για το παρόν μία ετυμηγορία εγγεγραμμένη στο ίδιο το παρόν, ότι εκφράζονται σε λέξεις και σε ιδέες σχέσεις που προϋπάρχουν αυτούσιες μέσα στα πράγματα, κοντολογής ο υλισμός. Είναι επομένως αδύνατο να κοπεί ο κομουνισμός στα δύο, να του δοθεί δίκηο σε ό,τι αρνείται και άδικο σε ό,τι θέτει: γιατί συγκεκριμένα ο τρόπος με τον όποιο θέτει είναι ήδη παρών...