Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

"Κατά τo τελευταίο τέταρτο του 20ού αιώνα, πολλές ουτοπικές κοινωνικές φιλοσοφίες τέθηκαν σε εφαρμογή και πάλι, και απετέλεσαν αντικείμενο διαπρύσιων κηρυγμάτων· ο μαρξισμός αναβίωσε και άνθισε σε μια ποικιλία μορφών που σχεδόν μας αφήνει άναυδους· η ψυχανάλυση απέκτησε νέο θεωρητικό προσανατολισμό με το έργο τού Lacan και των οπαδών του· ο Ηabermas και άλλα μέλη της Σχολής της Φρανκφούρτης συνέχισαν να σκέφτονται τις παραλληλίες ανάμεσα στις θεωρίες τού Marx και του Freud· το γυναικείο κίνημα προσέθεσε στη συζήτηση μια ολόκληρη σειρά από παραγνωρισμένες έως τότε ιδέες και...

Περιέχονται τα κείμενα: Προλεγόμενα 1. Το νεωτερικό "παράδειγμα" - Ιστορικές πραγματολογικές συντεταγμένες - Η λειτουργικότητα στη θέση της οντολογικής ερμηνείας - Χρηστικός ορθολογισμός - Κανονιστικός ευδαιμονισμός - Ιδεολογίες της ελπίδας Προλεγόμενα 2. Η κατάρρευση του νεωτερικού οράματος - Το τέλος του λογικού θετικισμού - Η αντικοινωνική υποκειμενικότητα - Το ασύμπτωτο επικοινωνίας και γλώσσας - Η χρεοκοπία των ιδεολογιών - Η αναπτυξιακή απειλή Προλεγόμενα 3. Το κενό υπαρκτικού νοήματος στη νεωτερικότητα - Το α-νόητο της μεταφυσικής και οι "θεμελιώδ...

Μια σειρά από δοκίμια συνθέτουν αυτό το πρωτοποριακό βιβλίο που φωτίζει ένα ορισμένο τέλος της εποχής μας, αλλά και το νέο άνοιγμα που μας καλεί, θέτοντας υπό κρίση τις μεγάλες μεταμορφώσεις του κόσμου. Εν πρώτοις υπάρχει το ερώτημα για τον μακρύ δρόμο που οδήγησε από την αρχαϊκή μυθολογία στην υπερμοντέρνα τεχνολογία. Το μέλλον συνιστά πρόβλημα: το ανθρώπινο ον προορίζεται να γνωρίσει μια αλλαγή. Κατόπιν είναι η περιπέτεια της επιστημονικής τεχνικής: έτσι τίθεται το ερώτημα του τέλους της τέχνης, σ' όλη της την ποιητική διάσταση.

Η φιλοσοφία δεν είναι ένας αφηρημένος λόγος, αποκομμένος από τη ζωή. Η προσίδια λειτουργία της αποβλέπει στην έλευση της "πραγματικής ευτυχίας", την οποία ο Μπαντιού αντιπαραθέτει ευθέως στην κατ' επίφασιν ευτυχία που ταυτίζεται με τα κομφορμιστικά πρότυπα ευζωίας και εγωτικής ικανοποίησης. Για να ανταποκριθεί σ' αυτό τον πρακτικό στόχο, η φιλοσοφία συγκροτείται ως "λογική της εξέγερσης". Εξέγερση ενάντια στις αξιώσεις πρωτοκαθεδρίας των ατεκμηρίωτων γνωμών και στους κυρίαρχους κανόνες που συρρικνώνουν το πεδίο του δυνατού στο υπάρχον. Εξέγερση όμως όχι τυφλή, αλλά ορθολογ...

"Μια ολοκληρωμένη θεώρηση" -ή μια γνήσια Θεωρία για τα Πάντα- επιχειρεί να συμπεριλάβει την ύλη, το σώμα, την διάνοια, την ψυχή και το πνεύμα, όπως εμφανίζονται στον εαυτό, στην κουλτούρα και στην φύση. Είναι μια θεώρηση που επιχειρεί να είναι εκτενής, ισορροπημένη, περιεκτική. Μια θεώρηση που αγκαλιάζει επομένως την επιστήμη, την τέχνη και τα ήθη· που συμπεριλαμβάνει εξίσου διάφορους κλάδους, από την φυσική ως την πνευματικότητα, από τη βιολογία ως την αισθητική, από την κοινωνιολογία ως την στοχαστική προσευχή· που εμφανίζεται στην ολοκληρωμένη πολιτική, ολοκληρωμένη ιατρ...

Για τις αρετές δεν μιλάμε πια καθόλου. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν τις έχουμε πλέον ανάγκη, ούτε μας δίνει το δικαίωμα να τις αποκηρύξουμε. Καλύτερα να διδάσκουμε τις αρετές παρά να καταδικάζουμε τα ελαττώματα, έλεγε ο Σπινόζα: καλύτερη η χαρά από τη θλίψη, καλύτερος ο θαυμασμός από την περιφρόνηση, καλύτερο το παράδειγμα προς μίμηση από την ντροπή. Σκοπός του βιβλίου δεν είναι να δώσει μαθήματα ηθικής, αλλά να βοηθήσει τον καθένα μας να γίνει κύριος του εαυτού του, όπως του ταιριάζει, και μοναδικός του κριτής. Αλλά με τι σκοπό; Να γίνει πιο ανθρώπινος, πιο δυνατός, πιο γλυκ...

Κάπου γύρω στα 1965, ήμουν μεταξύ είκοσι και τριάντα χρόνων, γνώρισα έναν εξαίρετο αριθμό δασκάλων στο πεδίο της φιλοσοφίας. Οι παλαιοί, όπως ο Σαρτρ, ο Λακάν ή ο Κανγκιλέμ, ήσαν ακόμη σε πλήρη δραστηριότητα- κάποιοι άλλοι που ήσαν λίγο νεότεροι, όπως ο Αλτουσέρ, ανέπτυσσαν το έργο τους, ενώ μια ολόκληρη γενιά, οι Ντελέζ, Φουκώ, Ντεριντά, εισερχόταν στην αρένα. Όλοι αυτοί οι δάσκαλοι, σήμερα, είναι νεκροί. Η φιλοσοφική σκηνή, κατειλημμένη ευρέως από απατεώνες, συγκροτείται διαφορετικά αντλώντας τη συνεκτικότητά της μόνον από εκείνους, νέους και λιγότερο νέους, οι οποίοι...

[...] To ερώτημα δεν είναι αν μπορώ να αγαπήσω κάποιον που είναι πράγματι άσχημος -καλώς ή κακώς, έτσι φαίνονται να κάνουν οι περισσότεροι άνθρωποι- αλλά κατά πόσον μπορώ να αγαπήσω κάποιον τον οποίο θεωρώ άσχημο· και προσωπικά πιστεύω ότι αυτό είναι αδύνατον. Όμως στο μέτρο που θεωρώ έναν άνθρωπο ωραίο -πράγμα το οποίο, στον έναν ή τον άλλο βαθμό, είναι ζήτημα έρωτα- η ζωή θα μου φαίνεται καλύτερη μαζί του παρά χωρίς αυτόν. Τούτο το στοιχείο της προσδοκίας και οι κίνδυνοι τους οποίους ενέχει είναι ουσιώδη για το ωραίο, το οποίο μαραίνεται όταν δεν υπόσχεται κάτι περισσότερ...

Ο Ρολάν Μπαρτ (1915-1980) ήταν ένας "ασύγκριτος εμψυχωτής της λογοτεχνικής σκέψης". Ενδιαφέρον της ζωής του ήταν "ο τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι κάνουν τον κόσμο κατανοητό". Είναι διάσημος για πολλούς λόγους: για μερικούς, είναι ο στρουκτουραλιστής που σκιαγράφησε μια "επιστήμη της λογοτεχνίας" και ο πιο σημαντικός υποστηρικτής της σημειολογίας. Για άλλους, δεν αντιπροσωπεύει την επιστήμη αλλά την "απόλαυση", αγκαλιάζοντας μια λογοτεχνία που δίνει στον αναγνώστη ένα δημιουργικό ρόλο. Ο Jonathan Culler ρίχνει φως στις ποικίλες θεωρητικές συνεισφορές αυτού του "δημόσιου πε...

Μέσα από τις "γραμμές πτήσεων", όπως θα έλεγε ο Deleuze, που δημιουργούν οι Heidegger, Schleiermacher, Tanesini, De Man, Foucault, και Gatens επιχειρούμε να διερμηνεύσουμε τις ενδιαφέρουσες "συναρμογές" του γίγνεσθαι της γλώσσας. Έτσι, η Φιλοσοφία της Γλώσσας, καθώς δεν είναι απλά αναπαραστατική ή ενδοσκοπική, μας δείχνει τον τρόπο της αργής ανάγνωσης των ιδεών και της δημιουργικής σκέψης, μέσα από ένα εμπειρικό αισθητισμό και μια γλώσσα που βούλεται να είναι. Τα κείμενα του παρόντος βιβλίου συνιστούν τα εισιτήρια των εν λόγω πτήσεων και καλούν τον αναγνώστη να ταξιδέψει με...

Όνομα που χαρακτηρίζει τον 20ο αιώνα, ο Χάιντεγγερ θεωρείται, από τους μη μυημένους, διανοητής απροσπέλαστος και δυσνόητος. Το να πει κάποιος ότι ο Χάιντεγγερ θα μπορούσε να μας βοηθήσει να ζούμε καλύτερα την καθημερινή μας ζωή μοιάζει, αν όχι αιρετικό, τουλάχιστον τρελό στοίχημα. Ωστόσο, τα ερωτήματα που θέτει η φιλοσοφία του βρίσκονται στο κέντρο των πιο εσωτερικών ανησυχιών μας: πώς μπορούμε να γίνουμε αυθεντικά ο εαυτός μας; Πώς να προσεγγίσουμε τον χρόνο ώστε να πάψει να είναι εχθρός μας; Πώς να σκεφτούμε τον θάνατο με τρόπο που να μην κάνει τη ζωή να φαίνεται παράλογη...

Το θαλασσινό ταξίδι υπήρξε πάντοτε μια απόπειρα υπέρβασης του περιορισμένου και κλειστού βίου του ανθρώπου. Τη θάλασσα όμως την κυβερνούν απρόβλεπτες δυνάμεις και το ναυάγιο είναι ένα ενδεχόμενο που αντιμετωπίζει κάθε ταξιδιώτης. Ο Χανς Μπλούμενμπεργκ, σε μία από τις παραδειγματικές μελέτες του για τις θεμελιώδεις μεταφορές της σκέψης, μελετά την εικόνα του ναυαγίου και του θεατή του ως μεταφορά για την ανθρώπινη ύπαρξη. Διερευνά τη θέση του ναυαγού αλλά και την αισθητική και την ηθική του θεατή του ναυαγίου, ξεκινώντας από την ποίηση της αρχαιότητας και παρακολουθώντας τις...

Το χειμερινό εξάμηνο 1936-1937 ο Μάρτιν Χάιντεγκερ πραγματοποίησε στο Πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ στο Μπραϊσγκάου σειρά δίωρων μαθημάτων υπό τον τίτλο "Νίτσε: η βούληση για ισχύ". Με αυτόν τον τίτλο ανακοινώνεται η παράδοση στον οδηγό σπουδών, σε συμφωνία με την επικεφαλίδα των χειρόγραφων σημειώσεων της παράδοσης. Η συγκεκριμενοποίηση του τίτλου με την προσθήκη "ως τέχνη", με βάση το τέταρτο μέρος του 3ου βιβλίου της νιτσεϊκής Βούλησης για ισχύ, κατέστη αναγκαία λόγω των παραδόσεων για τον Νίτσε στα χρόνια που ακολούθησαν, ιδίως λόγω της παράδοσης του εαρινού εξαμήνου...

Ο Νίτσε γνώριζε πως ήταν προφήτης. Οι φωτογραφίες του μας αποκαλύπτουν συνήθως έναν άνδρα με γελοίο παχύ μουστάκι και άγρια λαμπερά μάτια. Θεωρούσε πάντοτε πως έγραφε για ένα μελλοντικό κοινό, το οποίο θα τον εκτιμούσε περισσότερο και περιέγραφε τον εαυτό του σαν ένα «μεταθανάτιο» φιλόσοφο. Εκατό χρόνια μετά, ίσως να είμαστε εμείς αυτό το κοινό, κι εκείνος ο πρώτος σημαντικός μεταμοντέρνος... Ο Νίτσε, όμως, μίλησε με πολλές και διαφορετικές φωνές. Η φιλοσοφία του είναι αντιφατική, μεταφορική και ειρωνική. Μετά θάνατον τα λόγια του αποδομήθηκαν και αναδομήθηκαν με όλους του...

O Νίτσε ανακάλυψε τον Ντοστογιέφσκι τον χειμώνα του 1886-87, όταν ξετρύπωσε μια γαλλική μετάφραση του "Υπογείου" σ’ ένα βιβλιοπωλείο της Νίκαιας. Δύο χρόνια αργότερα, θα τον χαρακτήριζε ως τον μόνο ψυχολόγο από τον οποίο είχε κάτι να μάθει. Η δεύτερη "συνάντησή" τους έγινε στις παρυφές του μηδενισμού. Ο Νίτσε ανακοίνωσε τον θάνατο του Θεού, ενώ ο Ντοστογιέβσκη επισήμανε τους κινδύνους που εγκυμονούσε ο αθεϊσμός. Το ανά χείρας βιβλίο περιγράφει και τις δύο όψεις αυτής της συνάντησης, ακολουθώντας το νήμα που προσφέρει η αλληλογραφία του Νίτσε. Ο Paolo Stellino πραγματοποι...

Σταθμός στη σύγχρονη βιβλιογραφία για τον Νίτσε, το βιβλίο αυτό προσφέρει μια σφαιρική και ρηξικέλευθη θεώρηση του έργου του. Ο Νεχαμάς αντιμετωπίζει με μέτρο και φαντασία τα επίμαχα σημεία, τους κοινούς τόπους και τις παγίδες που έχουν ανακύψει στη διεθνή συζήτηση γύρω από τη μοναδική αυτή πνευματική φυσιογνωμία. Βασική του θέση είναι ότι ο Νίτσε έφερε την τέχνη του λόγου στο επίκεντρο της σκέψης και της ίδιας της ζωής του: πρώτον, βλέποντας τον κόσμο σαν ένα τεράστιο κείμενο ανοιχτό σε ερμηνείες· δεύτερον, δημιουργώντας μέσω των κειμένων του έναν υποδειγματικό όσο και αμί...

Μεταστρουκτουραλιστές και νεοπραγματιστές, Γάλλοι και Αμερικανοί, οι επίγονοι του Wittgenstein, επικαλούνται στα τέλη του αιώνα του Νίτσε για να νομιμοποιήσουν το πολεμικό σχετικιστικό τους εγχείρημα. Μια ερμηνευτική ιστορία επίκαιρη μέχρι σχεδόν χθες, μεστή από σημασίες για την κατανόηση τούτης της σκοτεινής μετάβασης του αιώνα. Ο συγγραφέας των έξι δοκιμίων αυτού του τόμου γράφει: "Η ιστορία αυτή μας ενδιαφέρει σε όποιον βαθμό διαβάζουμε μέσα της τα διακυβεύματα της δικής μας εποχής. Να ερμηνεύσουμε τις ερμηνείες -τι, αλήθεια, θα έμοιαζε πιο ορθόδοξα νιτσεϊκό πρόγραμμα;...