Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στο βιβλίο αυτό, ο Marcel Detienne πραγματεύεται με ανατρεπτικό τρόπο την έννοια του αυτοχθονισμού, την αντίληψη δηλαδή ότι τα πολιτικά δικαιώματα πρέπει να αναγνωρίζονται μόνο στους αυτόχθονες, στους γηγενείς μιας επικράτειας. Εφαρμόζοντας την πειραματική συγκριτική μέθοδο που πρότεινε στο βιβλίο του "Συγκρίνοντας τα μη συγκρίσιμα", εστιάζει κυρίως σε τρία παραδείγματα: την Αθήνα και τη Θήβα των αρχαίων χρόνων και τη Γαλλία των νεότερων χρόνων. Ο αυτοχθονισμός για τον Detienne είναι μια "μυθιδεολογία", στηρίζεται δηλαδή σε μύθους οι οποίοι διαπλέκονται με ιδεολογήματα που...

Σήμερα που στην ταξική πολυδιάσπαση των κοινωνικών σχηματισμών προστέθηκε και η εθνολογική, το ζήτημα της "κοινωνικής ομοιογένειας ή ετερότητας" επανέρχεται σε διαφορετική βάση, με διαφορετικές επιστημολογικές οριοθετήσεις και φυσικά με νέες παραμέτρους ως προς τη διατύπωση και την ανάλυση των δομικών και των λειτουργικών παραμέτρων του ζητήματος. Το διαφορετικό δεν ορίζεται πλέον αποκλειστικά με όρους ταξικούς αλλά και με όρους εθνολογικούς, φυλετικούς, θρησκευτικούς ή πολιτισμικούς. Η εθνολογική ομοιογένεια ως σταθερά της κοινωνικής ζύμωσης και της εκπόνησης κάθε είδους π...

Πολλοί, κατά το 19ο αιώνα αλλά και στις αρχές του 20ου, κατέγραψαν και παρουσίασαν εργασίες τους με τη γενική ιστορία της Θράκης, αλλά και τις διάφορες πλευρές της μακραίωνης όσο και πλούσιας πολιτιστικής παρουσίας της. Λόγιοι της Θράκης, όχι κατ' ανάγκην ειδικοί επιστήμονες, παρουσίασαν θαυμάσια έργα και συγγράμματα. Η παράδοση αυτή συνεχίζεται με τον συμπολίτη μας Χρήστο Μιχαλόπουλο, δικαστικό επιμελητή, που συχνά τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει εξαίρετα δείγματα του ενδιαφέροντός του για την Θράκη, με δημοσιεύματα στον Τύπο και δημόσιες ομιλίες. Οι εκδόσεις Σπανίδη κυκλο...

Οι Σαρακατσάνοι είναι ένα νομαδικό φύλο, που άφησε τον νομαδικό και τον ημινομαδικό τρόπο ζωής τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, διατηρώντας με προσήλωση τον θεσμό της ενδογαμίας, τις παραδόσεις και την κοινωνική του οργάνωση. Όσοι επιστήμονες ασχολήθηκαν με την καταγωγή τους, συμφωνούν ότι πρόκειται για ένα ελληνικό φύλο. Κοιτίδα των Σαρακατσαναίων αποτέλεσε η περιοχή των Αγράφων και ο ευρύτερος ορεινός όγκος της Πίνδου, από όπου και διασκορπίστηκαν κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Το γλωσσικό τους ιδίωμα, οι παραστάσεις και τα σχέδια στις φορεσιές και τα υφαντά, ο...

Στον παρόντα τόμο περιλαμβάνονται κείμενα γνωστών ερευνητών και ερευνητριών που επιχειρούν να αναδείξουν, μέσα από τη μελέτη της γλώσσας και της λογοτεχνίας, ζητήματα ταυτότητας με αφετηρία το πλαίσιο της ελληνικής διασποράς. Κάθε κείμενο, μέσα από την εμπειρία και σκοπιά του/της συγγραφέα του, διαφωτίζει τη σύνδεση της γλώσσας και της λογοτεχνίας με τα ποικίλα ταυτοτικά θέματα, τα οποία χαρακτηρίζονται από πολύπλοκες και συχνά αντιφατικές διαδικασίες βίωσης της πραγματικότητας, ειδικά όταν αυτή διαμορφώνεται σε συνθήκες γλωσσικής και πολιτισμικής επαφής. Το πρώτο μέρος το...

Ο ραβίνος Βενιαμίν εκ Τουδέλας της Ισπανίας [...] είναι ο πρώτος περιηγητής στις ελληνικές χώρες που ανακαλύπτει και αποκαλύπτει τους Βλάχους και τη "χώρα" τους τη Βλαχία. Αλλά μέχρι τότε που ο Βενιαμίν εκ Τουδέλας συνάντησε τους Βλάχους στη Λαμία, τι γνώριζε ο κόσμος γι' αυτούς; Μάλλον λιγοστά πράγματα. Οι σχετικές αναφορές είναι σποραδικές και σπάνιες, ασαφείς και δυσερμήνευτες, τέτοιες, που άφησαν τεράστια περιθώρια στους ασχολούμενους μετά από αιώνες με το θέμα, και να τις παρερμηνεύσουν ακουσίως ή εκουσίως και να προπαγανδίσουν ποικιλοτρόπως, αναπτύσσοντας τις πιο απίθ...

Στο βιβλίο αυτό αναλύονται δύο κυρίως ζητήματα: η προέλευση και οι μετακινήσεις της ελληνικής φυλής και γλώσσας και η συμβολή τους στη διαμόρφωση της λεγόμενης Ινδοευρωπαϊκής ομάδος γλωσσών.

Ο γεωγράφος-χαρτογράφος και ιστοριοδίφης Μιχαήλ Χρυσοχόου ή Χρυσικός (1834-1921), από τη Ζίτσα της Ηπείρου, ο οποίος δημοσίευσε πλήθος χαρτών και συνέταξε πλείστες γεωγραφικές μονογραφίες και τοπογραφικούς πίνακες, συνεισφέρει στην επιστήμη της ρωμανολογίας (βλαχολογίας) μία νέα οπτική θεώρηση των πραγμάτων, τη σκοπιά της ιστορικής γεωγραφίας. Ο Χρυσικός μελέτησε με επιτόπια έρευνα το γεωγραφικό ανάγλυφο των μητροπολιτικών κοιτίδων των Βλάχων, από τον Αμβρακικό κόλπο έως το Κρούσοβο της Μακεδονίας, με "κεντρικό κόμβο" την Πίνδο, και των φυσικών ανθρωπολογικών χαρακτηριστικώ...

Ο ακάματος φιλόλογος Αθανάσιος Χρ. Σακαλής μας έδωσε έναν έκτο τόμο συγγραφικής εργασίας υπερτετρακοσίων σελίδων. Ο συγγραφέας εξετάζει υπερχίλια μακεδόνικα ονόματα και τα αντιστοίχισε με αντίστοιχα Ελλήνων από άλλες Ελληνικές περιοχές με σαφή πρόθεση και με ικανοποιητικότατο αποτέλεσμα να εξαίρει την -αμφισβητημένη κάποτε- Ελληνικότητα των αρχαίων Μακεδόνων. Έχουμε στα χέρια μας ένα πολύ χρήσιμο λεξικό ονομάτων επεξεργασμένων με τριαδικό σχήμα: προηγούνται τα ιστορικά στοιχεία που συνδέονται με κάθε όνομα, ακολουθούν τα αντίστοιχα για παράλληλα ονόματα από άλλες ελληνικές...

Στο συλλογικό αυτό τόμο περιλαμβάνονται ανθρωπολογικές και κοινωνιολογικές μελέτες που αναζητούν τις παραμέτρους και τις συνθήκες καταγραφής της "μοίρας" των γυναικών σήμερα σε μουσουλμανικές χώρες της ευρύτερης Μέσης Ανατολής, της Βόρειας Αφρικής και της Κεντρικής Ασίας. Οι αναλύσεις των εθνογραφικών περιπτώσεων που παρουσιάζονται εδώ και στρέφονται γύρω από την κατασκευή του έμφυλου εαυτού, τη χρήση της σεξουαλικότητας, τις πολιτικές της θρησκείας και του κράτους, τη διάρθρωση των κοινωνικών σχέσεων σε τοπικό και υπερτοπικό επίπεδο, ανοίγουν το δρόμο για τη διαμόρφωση εν...

Το βιβλίο περιέχει μελέτες για τη διαμόρφωση του έθνους και την ανάδυση της κονωνίας των πολιτών στην Ελλάδα και την Τουρκία. Οι μελέτες είναι προϊόντα διεπιστημονικού διαλόγου ανάμεσα στους συγγραφείς και τους επιμελητές του τόμου και της σειράς, που διεξήχθη σε σειρά συναντήσεων με αντικείμενο την ανταλλαγή ερευνητικών πορισμάτων και ερμηνειών σε θέματα όπως ο τουρκικός και ο ελληνικός εθνικισμός, οι συνέπειες του ελληνικού Αγώνα της Ανεξαρτησίας στην αποσύνθεση και το μετασχηματισμό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η συγκρότηση του νεοελληνικού κράτους, η κοινωνία των πολιτ...

Ο H. N. Brailsford επισήμως βρέθηκε στα Βαλκάνια ως επικεφαλής του Βρετανικού Ταμείου Αρωγής προς τα θύματα των βιαιοπραγιών του οθωμανικού στρατού μετά την εξέγερση του Ίλιντεν το 1903. Από τα γραπτά του, όμως, προκύπτει ότι το κύριο μέλημά του ήταν η προώθηση της υπό διαμόρφωση νέας πολιτικής των Βρετανών στο χώρο της Βαλκανικής. Πρωταρχικός στόχος της Βρετανίας, στις αρχές του 20ού αιώνα, είναι η απόσπαση της Βουλγαρίας από την επιρροή της Ρωσίας και ακολούθως η επίδειξη καλής θέλησης προς τους «βουλγαρόφωνους» χωρικούς που ευελπιστεί ότι μπορούν να ζήσουν καλύτερα σε...

Προφανώς και στο ζήτημα του "έθνους", ίσως σ' αυτό περισσότερο, προέχει η ανάγκη προκαταρκτικής αποσαφήνισης των εννοιολογικών εργαλείων για την κατανόησή του. Η διασταύρωση επίσης ιστορικότητας και κανονιστικότητας, χωρίς αναγκαίο βέβαια τίμημα τον σχετικισμό των προσπελάσεων της ιστορίας και των ιδεών γι' αυτήν, αποτρέπει την εισβολή του φολκλορισμού των μεθοδεύσεων του "πολιτικώς ορθού" που κυκλοφορεί κατά τα τελευταία χρόνια ως "απορρυθμιστική" πρακτική στη διεξαγωγή της έρευνας. Όπως υποδεικνύεται στο παρόν βιβλίο, οι διεργασίες ανάδυσης και στερέωσης του εθνικού κράτο...

[...] Κατέβαλα ιδιαίτερη προσπάθεια ώστε, με τις συχνές βιβλιογραφικές παραπομπές, να υποβοηθήσω τον ενδιαφερόμενο γενικώς, αλλά και τον ειδικό ερευνητή, να ανατρέξει σε εξειδικευμένα έργα για θέματα πού απαιτούν περισσότερες λεπτομέρειες, χωρίς αυτό να αποβή, εις βάρος του μέσου αναγνώστη. Σε ορισμένα λήμματα υπάρχουν εκτεταμένες αναφορές και λεπτομερής παρουσίαση των συμβάντων που εμφανίζουν κατά την γνώμη μας ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον Έλληνα μελετητή, μια και δεν είναι ευρύτερα γνωστά, όπως π.χ. στο λήμμα για τους Καρχηδονίους και τις συγκρούσεις τους με τους Σικελιώ...

"Οι αυτόχθονοι πολιτισμοί δεν εξαφανίζονται. Ο κόσμος της αυτοχθονίας είναι σήμερα τόσο πολυποίκιλος όσο ήταν ανέκαθεν. Παρ' όλες τις απαισιόδοξες προβλέψεις, σύμφωνα με τις οποίες οι αποικισμένοι πολιτισμοί επρόκειτο ν' απορροφηθούν μέσα στη νιρβάνα μιας νέας διεθνούς τάξης πραγμάτων, αυτή η ποικιλότητα δεν δείχνει κανένα σημάδι ύφεσης. [...] Οι αυτόχθονοι πολιτισμοί εκπροσωπούν μάλλον μια ιδιαίτερη μορφή νεοτερικότητας, η οποία χαρακτηρίζεται από μια κατοχύρωση και μια συνειδητή επανάκτηση της παράδοσης σε αντιπαράθεση με τη νεοτερικότητα που επικαλούνται τα μεταεποικιακά...

Στο βραβευμένο με βραβείο Pulitzer βιβλίο του, "Όπλα, μικρόβια και ατσάλι", ο Jared Diamond επιχειρεί να λύσει ένα μεγάλο αίνιγμα της ανθρώπινης ιστορίας: Γιατί συγκεκριμένοι λαοί επικράτησαν έναντι άλλων λαών, αντί για το αντίστροφο. Μέσα από τις σελίδες τού ανά χείρας βιβλίου, ο αναγνώστης θα ταξιδέψει στο χώρο και το χρόνο, από την προϊστορική θαλάσσια εποποιία των δαιμόνιων αυστρονήσιων ναυτικών στον Ινδικό και τον Ειρηνικό Ωκεανό μέχρι την ανακάλυψη και εξερεύνηση της Αμερικής από τον Κολόμβο και τους διαδόχους του· από την εξάπλωση των γεωργών Μπαντού σε ολόκληρη...

Μια μνημειώδης για το μέγεθος και την χρονική περίοδο που εκπονήθηκε μελέτη για την συγκρότηση της νεοελληνικής εθνικής συνείδησης.

Το κλασικό πλέον έργο "Καθαρότητα και κίνδυνος", γράφτηκε το 1966 και αποτελεί ένα από τα πιο πολυσυζητημένα και διαδεδομένα έργα της Mary Douglas, σημαντικής εκπροσώπου της σύγχρονης βρετανικής κοινωνικής και συμβολικής ανθρωπολογίας. Στο αξιόλογο αυτό βιβλίο, με αναλυτική σαφήνεια και μαχητικότητα η Mary Douglas παρέχει μια συμβολική ερμηνεία των κανόνων της καθαρότητας και μιαρότητας τόσο στις δυτικές όσο και στις μη δυτικές κοινωνίες. Επιχειρώντας την ανάπτυξη μιας γνωστικής θεωρίας της ταξινομικής ανωμαλίας αναλύει τον τρόπο προσέγγισης και κατανόησης του ακάθαρτου κα...

Με λόγο αιχμηρό και καίριο, προκλητικά και ζωντανά, ευσύνοπτα παρουσιάζει μιαν άλλη ανάγνωση θεμελιωδών ζητημάτων, όπως αυτών της ελληνικότητας, του ρόλου της "διανόησης" και δη της Αριστερής, του έθνους, της νεωτερικότητας. Πρόκειται για κείμενα αιρετικά, τα οποία ξεφεύγουν από την πεπατημένη και σίγουρα θα συζητηθούν πολύ, ανοίγοντας έναν δημόσιο διάλογο γύρω από τα θέματα αυτά.