Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο Ηπειρώτης λόγιος Παναγιώτης Αραβαντινός (Πάργα 1809 - Ιωάννινα 1870), συγγραφέας της περίφημης μακροσκελούς "Χρονογραφίας της Ηπείρου" (1856-1857), εντάσσεται στη μεγάλη χορεία των ιστοριοδιφών που θεμελίωσαν την ελληνική ιστοριογραφία. Η συγγραφική του παραγωγή παρακολουθεί τις (πολιτικές) σκοπιμότητες της ιστοριογραφίας του 19ου αιώνα. Η Μονογραφία περί Κουτσοβλάχων γράφτηκε το 1862, έτος εμφάνισης του Απόστολου Μαργαρίτη (από την Κλεισούρα της Μακεδονίας), πράκτορα του Μακεδονορουμανικού κομιτάτου, στο Βουκουρέστι, και δημοσιεύτηκε τον Νοέμβριο του 1905, λίγους μήνες μ...

Για ποιο λόγο οι άνθρωποι νιώθουν για το έθνος τους μια αφοσίωση ανάλογη με αυτή που νιώθουν για την οικογένεια, τον τόπο, την τάξη και τη θρησκεία τους; Πότε η υγιής αίσθηση της εθνικής ταυτότητας μεταμορφώνεται σε δηλητηριώδη εθνικισμό; Ποιες είναι οι εθνοτικές ρίζες των πολυπληθών σύγχρονων συγκρούσεων; Είναι δυνατόν να δημιουργηθούν έθνη "βάσει σχεδίου" μετά την κατάρρευση αποικιακών ή πολυεθνικών αυτοκρατοριών; Και τι ακριβώς είναι το έθνος; Αυτά είναι ορισμένα από τα κρίσιμα ζητήματα που αναλύονται στο συναρπαστικό αυτό βιβλίο. Ο Anthony D. Smith θέτει το ερώτημα για...

Στον τρίτο τόμο της ενότητας "Μελέτες για τους Βλάχους" επιχειρείται μια αναλυτικότερη καταγραφή της ιστορικής εξέλιξης των βλάχικων πληθυσμών, των οικισμών και των εγκαταστάσεων στις περιοχές του Ολύμπου και των Μογλενών. Οι οικισμοί και οι πληθυσμοί αυτών των δυο περιοχών αποτελούν μητροπολιτικές βλαχικές ομάδες που αναπτύχθηκαν όμως σε κάποια απόσταση από τον κύριο όγκο των βλαχικών μητροπόλεων κατά μήκος της Πίνδου [...].

Οι Θράκες, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, ήταν ο πιο πολυάριθμος λαός μετά τους Ινδούς και δυνητικά ο πιο ισχυρός. Για περίπου 2000 χρόνια κατείχαν το μεγαλύτερο τμήμα της νοτιοανατολικής Ευρώπης και τα εδάφη τους εκτείνονταν από τη σημερινή Ουγγαρία μέχρι την Ουκρανία και από τα νότια Καρπάθια μέχρι το Αιγαίο. Είναι λοιπόν προφανές ότι η πραγματική τους ταυτότητα και ο ρόλος τους στην ευρωπαϊκή ιστορία αξίζει να ερευνηθεί. Ο συγγραφέας βασιζόμενος στις αρχαίες πηγές και στα ευρήματα τόσο του χαλκολιθικού πρωτο-πολιτισμού (που είναι και ο παλαιότερος της Ευρώπης) όσο και της Πρώι...

Κοινός τόπος είναι τώρα ότι η Εθνολογία και η Ανθρωπολογία έχουν αντικείμενο το "άλλο", το "διαφορετικό", θα έλεγα το "εξωτικό". Πως καθορίζεται όμως το "άλλο"; Πρόκειται για λαούς απομακρυσμένους από μας γεωγραφικά; Πρόκειται για εθνότητες, των οποίων ο τρόπος ζωής δεν έχει τίποτα κοινό με το δικό μας; Η επικρατούσα σήμερα άποψη είναι ότι η έννοια του "διαφορετικού", της "ετερότητας" είναι πολύ σχετική. Το πρόβλημα έχει επανατοποθετηθεί ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια που οι εθνολόγοι και οι κοινωνικοί ανθρωπολόγοι έχουν αρχίσει να μελετούν τις δικές τους κοινωνίες και τους...

Η αναλυτική εξέταση της δράσης της ρουμανικής προπαγάνδας στην περιοχή και της εμπλοκής της στα τοπικά γεγονότα του Μακεδονικού Αγώνα έρχεται να εκθέσει τα αίτια και τις επιπτώσεις. Ξεκινώντας από τη μητροπολιτική Αβδέλλα, έκανε τα πρώτα αβέβαια βήματά της ανάμεσα στους Βεργιάνους Βλάχους εκμεταλλευόμενη τις συγγενικές σχέσεις, που σε εκείνες τις εποχές έπαιζαν έναν ιδιαίτερο καθοριστικό ρόλο στους παραδοσιακούς δεσμούς ανάμεσα στις φάρες και τα τσελιγκάτα. Εισχώρησε στο κοινωνικό σύστημα του τσελιγκάτου και προσπάθησε να προσεταιριστεί ορισμένους μεγαλοτσελιγκάδες, για να...

Όταν εξετάζεται το φαινόμενο της οικογένειας, και γενικότερα της κοινωνικότητας, συχνά εκχωρείται στην ψυχολογία ο,τιδήποτε ανήκει στο πεδίο των αισθημάτων. Όμως τα αισθήματα, ακόμη και τα πιο αυθόρμητα, έχουν κι αυτά κοινωνική προέλευση. Χρειάζεται επομένως μια θεώρηση του εξουσιαστικού πλαίσιου και του συσχετισμού οικονομικών και συμβολικών δυνάμεων που διέπουν τις σχέσεις μέσα και ανάμεσα στις οικογένειες· και μαζί μια νέα αναλυτική τεχνική ικανή να παρακολουθεί τη συγκρότηση και την κυκλοφορία των αισθημάτων μεταξύ γονέων και παιδιών, ή μεταξύ των ίδιων των παιδιών, και...

Παρόρμηση για προτάσεις και υποδείξεις έδωσε στον ε.α. στρατηγό Ι. Σ. Κατσαδήμα η τυχαία παρακολούθηση, όπως γράφει, τηλεοπτικής συνεντεύξεως του Αχ. Γ. Λαζάρου, κατά την διάρκεια της οποίας παρήλασαν στην οθόνη εξώφυλλα μικρών δημοσιευμάτων του: "Εκεί παρουσιάσθηκαν μερικές ολιγοσέλιδες εκδόσεις δι' όλα αυτά τα από μακρού τρέχοντα κρίσιμα θέματα δια την πατρίδα μας και το Έθνος (Αλβανούς - Σαρακατσάνους - Βλάχους κ.λπ.) Αυτά θα έπρεπε να μην λείπουν από κανένα σπίτι ως το τελευταίο χωριό και όχι μόνον. Σκέπτομαι ότι μια συνεχής επανέκδοσις με επίτιτλον "Τι πρέπει να ξέρω"...

"... Οι σημερινοί βλαχόφωνοι είναι Έλληνες εκλατινισθέντες, αφού υπέστησαν την επίδραση της λατινικής γλώσσας, μια και ήταν υποχρεωμένοι να ζουν με τους Ρωμαίους κατακτητές επί οκτώ περίπου αιώνες...". "... Η χρήση της ελληνικής γλώσσας από τους Βλάχους απορρέει από την βαθειά ελληνική-εθνική συνείδηση..." "... Βλάχικη γραμματεία στην Αρωμουνική και με λατινική γραφή δεν υφίσταται. Επώνυμη, λόγια πράγματι, ποίηση οι Βλάχοι έχουν αξιόλογη αλλά στην ελληνική γλώσσα...". "... Οι Βλάχοι συγκλονίζονται από την θυσία του τελευταίου αυτοκράτορα του Βυζαντίου και πλάθουν τον πόν...

Η μελέτη αύτη εγράφη προς διευκρίνησιν και αψευδή αποτύπωσιν της εθνογραφικής και εθνολογικής συνθέσεως της Μικράς Ασίας, περί ης πολλά τα ασύστατα ελέχθησαν. Και ενεδείκνυτο η τοιαύτη αποτύπωσις, διότι εκ ταύτης, επιλαμπούσης της πραγματικής αληθείας, εκπηδώσι φυσιολογικαί, ούτως ειπείν, και αυτόματοι αι λύσεις, δι' ων μόνων, επιτυγχανομένων, θ' αποκατασταθή η ατυχής χώρα, αγωνιώσα απ' αιώνων υπό ατάσθαλον και τυραννικήν διοίκησιν, εις ταληθή αυτής δίκαια, εις την άλλοτε εύρυθμον αυτής κατάστασιν, ην διέσεισαν επιδρομών λαίλαπες και αιματηρών συρράξεων κλύδωνες. [...] (α...

Η πολυπολιτισμικότητα είναι το κυρίαρχο φαινόμενο της εποχής μας. Όλες οι κοινωνίες αναζητούν τρόπους για να εξασφαλίσουν την αρμονική συμβίωση διαφορετικών ταυτοτήτων και πολιτισμικών ιδιαιτεροτήτων. Κάτω από το πρίσμα της πολιτισμικής ανθρωπολογίας και της ανθρώπινης οικολογίας εξετάζονται η σημερινή ποικιλότητα πολιτισμών και οι κυριότερες διαστάσεις της πολιτισμικής ταυτότητας. Ταυτότητες φυλετικές, εθνικές και "έθνικ", όπου μέσα από τη βιολογική ενότητα του ανθρώπινου είδους, που συνεχώς αποκαλύπτεται από την παλαιοανθρωπολογία και τη βιολογία, αναδεικνύεται το πλήθο...

Γεννημένος στην κοσμοπολίτικη Πράγα του μεσοπολέμου από εβραϊκή οικογένεια που μιλούσε τσέχικα και γερμανικά, κι αναγκασμένος να διαφύγει μετά τη ναζιστική εισβολή, ο Έρνεστ Γκέλλνερ ήταν ιδιαίτερα προικισμένος για να κατανοήσει τον εθνικισμό, και μάλιστα τη σκοτεινή πλευρά του, αυτή που προκαλεί "καταστροφή, οδύνη, σκληρότητα και αδικία". Ενάντια στις κοινότοπες απόψεις ότι πρόκειται για οικουμενικό γνώρισμα της ανθρώπινης φύσης, ή για αναχρονιστικό και βάρβαρο απομεινάρι των φυλετικών κοινωνιών, ο Γκέλλνερ υποστήριξε ότι ο εθνικισμός είναι κατεξοχήν φαινόμενο της νεωτερι...

[...] Σκοπός της παρούσης μελέτης είναι η εξέταση της σλαβομακεδονικής περίπτωσης, των μηχανισμών και των παραγόντων που συνετέλεσαν στη διαμόρφωση της σλαβομακεδονικής ταυτότητας. Η εργασία στηρίζεται σε αδημοσίευτο αρχειακό υλικό, στον Τύπο και σε δημοσιευμένες πηγές. [...]

[...] Το βιβλίο αυτό αποσκοπεί να θέσει από μια άλλη επιστημονική σκοπιά προβλήματα κοινωνικά που συναρτώνται με χώρους γεωγραφικούς, χώρους κοινωνικούς, χώρους διαφορετικών εθνοτήτων σε πλαίσιο πολιτικής συνύπαρξης και συμβιβασμών με τις νέες σε εξέλιξη καταστάσεις. Κύριος στόχος είναι να εκφράσει και να υποστηρίξει επιλογές πάνω σε θέματα και ζητήματα που θα μπορούσαν, μέσα στην σύγχρονη πραγματικότητα, να συμβάλουν στην διασφάλιση των δικαίων και δικαιωμάτων των λαών μέσα στην ταχύρρυθμη απαξίωση αρχών που κάποτε ενέπνεαν αναζητήσεις και διεκδικήσεις. [...]

Η επαφή των Πομάκων με τα αντίπαλα οράματα τριών εθνικισμών καθιστά σαφείς τις ιστορικές συγκυρίες που επηρεάζουν την εξέλιξη των συλλογικών ταυτοτήτων του πομακικού πληθυσμού καθώς και την κοινωνική και οικονομική πραγματικότητα της ομάδας. Με τη διερεύνηση των τριών κύριων παραμέτρων του εθνικισμού, δηλαδή του πολιτικού και στρατιωτικού ανταγωνισμού, των θεσμικών πρακτικών και των εθνικών αφηγήσεων, πιστεύεται, επίσης, ότι προβάλλονται γενικότερα ενδιαφέρουσες εκφάνσεις των εθνοτικών εθνικισμών της Νότιας Βαλκανικής. Η διαχρονία των Πομάκων, τέλος, παρά τις ιδιαιτερότητές...

Για να γνωρίσει καλύτερα τον άνθρωπο, το βιβλίο αυτό, πιστό στην εθνολογική μέθοδο, κατευθύνει το βλέμμα σε κοινωνίες πολύ απομακρυσμένες από εκείνη του παρατηρητή. Όμως, παρουσιάζεται επίσης και σαν μια σειρά σκέψεων πάνω σε ένα πολύ γενικό πρόβλημα της ανθρώπινης κατάστασης: εκείνο των σχέσεων ανάμεσα στον εξαναγκασμό και την ελευθερία. Ποιο περιθώριο ελιγμών διαθέτει η κουλτούρα μέσα στα όρια που θέτει στον άνθρωπο η βιολογική του φύση, το ίδιο το άτομο στους κόλπους των βασικών κοινωνικών ενοτήτων -οικογένεια, γάμος, συγγένεια- όπου γεννήθηκε και είναι επιφορτισμένο να...