Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η "Επιστήμη της λογικής" ενδιαφέρεται να συλλάβει σε φιλοσοφική γλώσσα ό,τι στη θρησκεία συλλαμβάνει η γλώσσα της παράστασης: την αληθινή συμφωνία της έννοιας και της πραγματικότητας, την αυθεντική ενότητα νοείν και Είναι. Κατ' αυτή τη φιλοσοφική σύλληψη, το Λογικό στοιχείο δεν αναζητείται σε κάποια θεϊκή υπόσταση, αλλά σε εκείνο το σύστημα των νοητικών προσδιορισμών, όπου η αντίθεση του υποκειμενικού και του αντικειμενικού έχει αναιρεθεί. Η εσωτερική δομή αυτού του συστήματος παρουσιάζεται ως διαδικασία ή κίνηση αυτοπροσδιορισμού αυτών τούτων των νοητικών προσδιορισμών. Ετ...

Ο ίδιος ο Χέγκελ θεωρούσε πώς κάθε συστηματική ενασχόληση με τη φιλοσοφία εν γένει και κάθε κατανοητική θεμελίωση επί μέρους φιλοσοφικών κατευθύνσεων, όπως είναι η δική του φιλοσοφία της φύσης και του πνεύματος ή η φιλοσοφία του Δικαίου, συνδέεται αναπόφευκτα με την επιστήμη της Λογικής. Η εγελιανή Λογική περιλαμβάνει σε ένα πρώτο τμήμα, υπό τον τίτλο "αντικειμενική Λογική", τη διδασκαλία περί του Είναι και τη διδασκαλία περί της ουσίας, σε ένα δεύτερο, δε, τμήμα, υπό τον τίτλο "υποκειμενική Λογική", τη διδασκαλία περί της έννοιας. Το βιβλίο που μεταφράζουμε εδώ είναι το δε...

H Επιστολή στον Ντ' Αλαμπέρ αποτελεί θεμελιώδες έργο του Ρουσώ. Εδώ ο μεγάλος στοχαστής εκθέτει τις απόψεις του για τον πολιτισμό, τα ήθη και τα θεάματα. Απόψεις συντηρητικές και συγχρόνως ρηξικέλευθες. Η έντονα επικριτική του στάση έναντι του γαλλικού θεάτρου και των συναφών θεαμάτων της εποχής, η αντιπαράθεση της κοινοτικής συνοχής της Γενεύης στην ανωνυμία και την ηθική χαλαρότητα του Παρισιού, η αναζήτηση μιας αυθεντικής συμμετοχικής πολιτισμικής έκφρασης στη θέση της πολυτέλειας, της επιτήδευσης και της "θεατρικότητας" αποτελούν τους βασικούς άξονες της ρουσωικής προβλ...

Οι θέσεις και οι ιδέες που διατυπώνονται εδώ εκτέθηκαν, σε πρώιμη μορφή, κατά τη διάρκεια ενός μεταπτυχιακού σεμιναρίου για τα "Τοπικά" του Αριστοτέλη (τομέας Ανθρωπιστικών Επιστημών, ΕΜΠ, 1991/92) και σε ένα εργαστήριο με θέμα "Πειθαρχία και γνώση" που οργάνωσε το περιοδικό "Τοπικά" (Ρόδος, 1993). Τμήματα του βιβλίου αυτού έχουν εκτεθεί, ως εργασία εν προόδω, σε διάφορα σεμινάρια και συνέδρια. Η οριστική μορφή που έλαβαν εδώ οφείλεται, εν μέρει, και στις εκεί συζητήσεις.

Τόσο στις καθημερινές συναναστροφές τους, όσο και στο δημόσιο λόγο, οι άνθρωποι φιλονικούν· και, επειδή αυτό είναι κάτι που αφορά στη φύση τους, δεν μπορούν να το αποποιηθούν, ούτε να το παρακάμψουν. Δεν τους μένει, επομένως, παρά να αφουγκρασθούν την εριστική φύση τους, να την αποδεχθούν και ν' αναπτύξουν τις τεχνικές εκείνες που θα τους βοηθούν να υπερισχύουν σε κάθε αντιπαράθεση. Αυτή είναι η σκέψη του Schopenhauer, η οποία πηγάζει από τη διαπίστωση ότι "μπορεί κάποιος να συμπεριφέρεται σαν να έχει δίκιο, και ν' αντιμετωπίζει την εύνοια των άλλων, ενώ αντικειμενικά έχει...

Για να πληγώσει θανάσιμα η μοίρα μια καρδιά δεν χρειάζεται να της επιτεθεί ξαφνικά και ακάθεκτα. Φαίνεται πως η αδάμαστη δημιουργική της θέληση νιώθει ιδιαίτερη ηδονή να την φθείρει σιγά σιγά προκαλώντας μια ασήμαντη αφορμή την αρχή γι αυτό.

Από όλα τα έργα του Νίτσε το "Έτσι μίλησε ο Ζαρατούστρα" είναι το πιο σημαντικό και ασφαλώς το πιο διάσημο. Αποτελεί μία από τις μείζονες κριτικές που έχουν γίνει στο δυτικό πολιτισμό (στην πολιτική, την ηθική, τη θρησκεία, τη φιλοσοφία, την επιστήμη του) και είναι μια ενθουσιώδης πρόταση για τη δημιουργία ενός άλλου πολιτισμού, που θα στηρίζεται σε μια μεταστοιχείωση όλων των αξιών και θα εκπροσωπείται από μια νέα μορφή ανθρώπου, τον υπεράνθρωπο. Το "Έτσι μίλησε ο Ζαρατούστρα" είναι ένα από τα πιο πολυδιαβασμένα αλλά και ποικιλοτρόπως ερμηνευμένα βιβλία (αφού το επικαλέστ...

Όταν έγινε τριάντα χρονών ο Ζαρατούστρα, εγκατέλειψε τον τόπο που είχε γεννηθεί και τη λίμνη του τόπου του και πήγε στο βουνό. Εκεί απόλαυσε το πνεύμα του και τη μοναξιά του δίχως να κουραστεί, για δέκα ολόκληρα χρόνια. Στο τέλος όμως, η καρδιά του άλλαξε - κι ένα πρωί, καθώς ρόδιζε η αυγή, σηκώθηκε, παρουσιάστηκε μπροστά στον ήλιο και του μίλησε ως εξής: "Εσύ, μεγάλο άστρο! Αν δεν είχες αυτούς που φωτίζεις, τι θα ήταν η ευτυχία σου; Δέκα χρόνια ερχόσουν εδώ πάνω στη σπηλιά μου· μια μέρα θα βαριόσουν το φως σου και τούτον τον δρόμο, αν δεν υπήρχα εγώ, ο αετός μου και το...

Κανείς ποτέ δε με ρώτησε τι σημαίνει για μένα, τον πρώτο αμοραλιστή της ιστορίας, το όνομα «Ζαρατούστρα», παρόλο που κανονικά θα ’πρεπε, αφού είναι διαμετρικά αντίθετο απ’ αυτό που σηματοδοτεί η μοναδική και ανεπανάληπτη ιστορική παρουσία αυτού του Πέρση. Ο Ζαρατούστρα ήταν ο πρώτος που κατάλαβε ότι η κινητήρια δύναμη ολόκληρης της ανθρωπότητας είναι η πάλη ανάμεσα στο καλό και στο κακό. Η αναγόρευση της ηθικής σε μεταφυσική οντότητα, και συγκεκριμένα σε δύναμη, αίτιο και αυτοσκοπό είναι δικό του έργο. [...] Είχε την αποκλειστική ευθύνη γι’ αυτό το ολέθριο σφάλμα, την εφ...

Ένα από τα φιλοσοφικά αριστουργήματα του περασμένου αιώνα, που εξάσκησαν τη μεγαλύτερη επίδραση στο νεώτερο πνεύμα, στην ίδια τη ζωή ακόμα, και που αληθινά πρόσθεσαν νέα κριτήρια στα προηγούμενα και νέες αξίες, ακόμα και νέα συναισθήματα, στάθηκε το "Έτσι μίληαεν ο Ζαρατούστρα" του Φρειδερίκου Νίτσε. Ο ίδιος ο Νίτσε, με το έργο του, την προσωπικότητά του, την ακτινοβολία των ιδεών του, την τόλμη και τον πλούτο των συνθημάτων του, συνοψίζει ένα από τα σπουδαιότερα κεφάλαια της ανθρώπινης παρουσίας πάνω στη γη. Γι' αυτό, η μετάφραση του "Ζαρατούστρα", από τον Άρη Δικταίο, έρχ...

Αφορμή για τη συγγραφή αυτού του βιβλίου είναι η συμπλήρωση φέτος 300 χρόνων από τη γέννηση του μεγάλου φιλοσόφου, και 250 από τη δημοσίευση των δύο σημαντικότερων έργων του, του Κοινωνικού Συμβολαίου και του Αιμίλιου. Ο βαθύτερος λόγος, όμως, ήταν ο φόρος τιμής που ο συγγραφέας ήθελε να αποδώσει στον φιλόσοφο με τις δύο ψυχές, στον στοχαστή που ήθελε με τη γραφή (του) να απελευθερώσει τον κόσμο, πιστεύοντας συνάμα πως η γραφή αλλοτριώνει την ανθρώπινη φύση. Αυτό το δοκίμιο επιχειρεί να συνομιλήσει απευθείας με το έργο του Ρουσσώ και όχι με ό,τι έχει γραφτεί από άλλους...

Μια σειρά σκέψεων, σημειωμένων κατά διαστήματα σε πρόχειρα χαρτιά, κυρίως κατά τη διάρκεια των ετών 1656-1658, έμελλε, έπειτα από μια περιπετειώδη πορεία αντάξια του περιεχομένου τους και μετά το θάνατο του Μπλεζ Πασκάλ (1623-1662), να παραδοθούν στη δημοσιότητα κι από κει με τη σειρά τους να κατακτήσουν μια κορυφαία θέση στην ιστορία της ευρωπαϊκής σκέψης. Αυτά τα πρόχειρα σημειώματα τα οποία ο Πασκάλ, όσο ζούσε, επιδίωκε να διατάξει σε νοηματικές ενότητες, εξέδωσαν οι απόγονοί του το 1669-1670 υπό τον τίτλο: "Σκέψεις του κου. Πασκάλ για τη Θρησκεία και για Ορισμένα Άλλα Ζ...

Ο Nietzsche ανατρέπει την πλατωνική καταδίκη της τέχνης και φθάνει στο αντίθετο άκρο. Κάνει αισθητική τη φιλοσοφία. Δίνει δηλαδή το προβάδισμα στην αισθητική έναντι της φιλοσοφίας. Θεωρεί (όπως ο Kant) την τέχνη ως αλήθεια. Για τον Nietzsche, ο καλλιτέχνης είναι ένας "αναζητητής αλήθειας". (Με δυο λόγια, πήρε τη δουλειά του φιλόσοφου). Άρα, ο φιλόσοφος πρέπει με τη σειρά του να γίνει καλλιτέχνης -για να αναζητήσει την αλήθεια, που είναι πια το έργο του καλλιτέχνη. Καταλαβαίνουμε τώρα πως η φιλοσοφία πρέπει με τη σειρά της να γίνει αισθητική. (Και η αλήθεια μέθη;) Στην "Α...

Για τον Έγελο, χαρακτηριστικό της μουσικής είναι ότι δίνει μορφή στο αίσθημα ως αίσθημα, ότι κατορθώνει να αποτυπώσει εξωτερικά την ίδια την εσωτερικότητά μας: Μόνον η ποίηση την εκφράζει πληρέστερα, αλλά με τίμημα την αυτοτέλεια της καλλιτεχνικής μορφής. Ο Έγελος ή Χέγκελ υπήρξε, μετά τον Καντ, ο δεύτερος μεγάλος θεωρητικός του νέου τότε φιλοσοφικού κλάδου της «αισθητικής». Σε αντίθεση με τον Καντ, δεν προσπαθεί τόσο να ορίσει τους υποκειμενικούς όρους υπό τους οποίους λέμε για κάτι ότι είναι «ωραίο», αλλά διερευνά κυρίως τους αντικειμενικούς όρους αυτού του υποκειμενικού...

O William James, ουμανιστής φιλόσοφος και ψυχολόγος, πανεπιστημιακός καθηγητής στο Χάρβαρντ, γνωστός για τις ριζοσπαστικές του παραδόσεις και διαλέξεις, υπήρξε συγγραφέας πολλών βιβλίων και άρθρων. Στα επτά δοκίμια του παρόντος τόμου εξετάζει με κριτική, διεισδυτική ματιά ποικίλα ζητήματα: από την παραψυχολογία και τη μεταφυσική, μέχρι τον τρόπο διδασκαλίας στα πανεπιστήμια, τα πτυχία και τα διδακτορικά. Η ευρυμάθεια, η ιδιάζουσα οπτική γωνία και η δυνατή αλλά ευαίσθητη πένα αυτής της πολυσχιδούς προσωπικότητας αποδίδουν στα μεγάλα και στα μικρά πράγματα τις αληθινές τους δ...