Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Τα δοκίμια αυτού του τόμου δεν είναι γραμμένα από μια συγκεκριμένη σκοπιά. Στόχος τους δεν είναι η εικονογράφηση ή η στήριξη κάποιας ιστορικής ή πολιτικής θεωρίας, δόγματος ή ιδεολογίας. Ο Μπερλίν γράφει για φυσιογνωμίες εντελώς διαφορετικές μεταξύ τους, όπως ο Μαρξ, ο Ντισραέλι, ο Σορέλ κ.ά και για θέματα τόσο απομακρυσμένα φαινομενικά μεταξύ τους όσο ο εθνικισμός και η γνωσιοθεωρία. Ο χαρακτήρας των εν λόγω δοκιμίων είναι καθαρά διερευνητικός, αφού εγείρουν περισσότερα ερωτήματα απ' όσα διατείνονται ότι εξηγούν. Τα δοκίμιά του πλέουν κόντρα στο ρεύμα με δύο τρόπους. Εί...

"Η ζωή ταλαντεύεται, όπως το εκκρεμές, από τα δεξιά προς τα αριστερά, από τα βάσανα στην ανία», γράφει στα 1812 ο Σοπενάουερ. Σε μια Γερμανία όπου η επίσημη φιλοσοφία (ακολουθώντας την πορεία που χάραξε ο Έγελος) έχει εμπλακεί σε έναν οπτιμισμό που αναμένει τα πάντα από την επιστήμη, την ιστορία και το κράτος, ο Σοπενάουερ εισάγει έναν προβληματισμό πάνω στη ματαιότητα του κόσμου, την οδύνη και τη δυστυχία της ανθρώπινης ύπαρξης.

Τόσο στις καθημερινές συναναστροφές τους, όσο και στο δημόσιο λόγο, οι άνθρωποι φιλονικούν· και, επειδή αυτό είναι κάτι που αφορά στη φύση τους, δεν μπορούν να το αποποιηθούν, ούτε να το παρακάμψουν. Δεν τους μένει, επομένως, παρά να αφουγκρασθούν την εριστική φύση τους, να την αποδεχθούν και ν' αναπτύξουν τις τεχνικές εκείνες που θα τους βοηθούν να υπερισχύουν σε κάθε αντιπαράθεση. Αυτή είναι η σκέψη του Schopenhauer, η οποία πηγάζει από τη διαπίστωση ότι "μπορεί κάποιος να συμπεριφέρεται σαν να έχει δίκιο, και ν' αντιμετωπίζει την εύνοια των άλλων, ενώ αντικειμενικά έχει...

Ο υπεράνθρωπος, η θέληση για δύναμη, η αιώνια επιστροφή. Βασικά θέματα, έννοιες-κλειδιά της ώριμης φιλοσοφίας του Νίτσε και ενός μεγάλου έργου, του Έτσι μίλησε ο Ζαρατούστρα. Ενός έργου γοητευτικού και συνάμα απόκρυφου, μεστού νοήματος και συνάμα απρόσιτου, φιλοσοφικού και συνάμα ποιητικού. Ακολουθώντας καταπόδας την πορεία και τη διδασκαλία του Ζαρατούστρα/Νίτσε, ο συγγραφέας του παρόντος βιβλίου επιχειρεί να διαλευκάνει τις ιδέες ενός φιλοσόφου, που μαζί με τον Μαρξ και τον Φρόιντ, θεωρείται ένας από τους ιδρυτές-πατέρες της σύγχρονης σκέψης.

Τρεις εξέχοντες Γερμανοί διανοητές καταθέτουν τους προβληματισμούς τους γύρω στην περίπτωση Νίτσε. Επισημαίνουν το ριζοσπαστικό χαρακτήρα του ως στοχαστή και πεζογράφου, το ερμηνευτικό πρόβλημα που εγείρει ο λόγος του, το παρωδιακό στοιχείο και τη σωτήρια λειτουργία του, τη συγγένειά του συνολικά με το διαφωτισμό, αλλά και με τις επιστήμες της ψυχής, τον κίνδυνο, τέλος, που υπέφωσκε κατά το Μεταπόλεμο, η διάσωση από την παραποίηση να τον αφήσει έρμαιο του ακαδημαϊσμού. Δύο κείμενα σε απόσταση τριακονταετίας: η συζήτηση "Για τον Νίτσε κι Εμάς" μεταξύ των T.W. Adorno, M. Hosk...

Η φιλοσοφία του Νίτσε αποτέλεσε ισχυρό πλήγμα εναντίον του ορθολογισμού και της νοησιαρχίας. Ο Νίτσε θεμελίωσε τη φιλοσοφία του σε μια πρωταρχική άρνηση, την άρνηση που πρόβαλε ο πεσιμισμός του Σοπενχάουερ. Το αξίωμα του Σοπενχάουερ "βούληση για ζωή" μετατράπηκε απ' τον Νίτσε σε "βούληση για δύναμη", η οποία αντιτίθεται στην ανθρώπινη δυστυχία στον επίγειο τόπο και μέσω της οποίας εξαγγέλλεται η ευτυχία του ανθρώπου. Τα ερωτήματα που απασχολούν τον Νίτσε είναι κατά πόσο οι καθιερωμένες αξίες συντελούν στην αναβάθμιση ή την υποβάθμιση της ζωής, στην πραγμάτωση μιας ζωής πλο...

Η "Ουτοπία" του Τόμας Μορ αποτελεί ένα από τα πλέον συζητημένα κείμενα μέχρι σήμερα, καθώς ανοίγει μονοπάτια σκέψης διαχρονικά, μονοπάτια που συνδέουν το παρελθόν με το μέλλον, μονοπάτια που επιχειρούν να αγγίξουν τα προβλήματα των εκάστοτε κοινωνιών και να στρέψουν συνειδησιακά την ανθρωπότητα προς την πιθανότητα εγκαθίδρυσης μιας ουτοπικής κοινωνίας, μιας κοινωνίας που θα υφίσταται με γνώμονα την αδελφοσύνη μεταξύ των ανθρώπων, την απάλειψη της εκμετάλλευσης από άνθρωπο σε άνθρωπο και, κυρίως, μιας κοινωνίας που θα βαδίζει με βάση τα υψηλότερα των ιδανικών.

Μετέφρασα τα κείμενα αυτά του Φρειδερίκου Νίτσε για άσκηση της προσοχής και της μνήμης μου, περισσότερο όμως επειδή τα αγάπησα. Η επιλογή έγινε χωρίς ν' ακολουθήσω άλλο παρά τη διάθεσή μου, τη συγκίνηση και την ευχαρίστησή μου, κάθε φορά που η λάμψη του πνεύματος του συγγραφέα με παρέσυρε, με ενθουσίαζε, κάθε φορά που διέκρινα μέσα από το έργο, την ανώτερη πνευματική ρώμη και το εύθραυστο ανθρώπινο πλάσμα. [...] (από την εισαγωγή του βιβλίου)

"Η εκμετάλλευση του Βερολίνου ως πόλης - σύνορο ήταν ανέκαθεν μια σταθερά της αμερικανικής μεταπολεμικής πολιτικής. Προφανώς, μια ειρήνευση με τη Ρωσία θα μετακινήσει αυτό το παιχνίδι προς την Ιερουσαλήμ, πόλη - σύνορο του "χριστιανικού έθνους". Η σύγκρουση ανάμεσα στον Αβελάρδο και τον Βενάρδο είναι και πάλι στην επικαιρότητα, μόνο που τώρα οι απαντήσεις είναι εκ των προτέρων γνωστές και μόνον οι ανόητοι συναρπάζονται." "Αγριότητα, βαρβαρότητα και πολιτισμός" (1963) Ο μεγάλος Δανός καλλιτέχνης και φιλόσοφος Άσγκερ Γιορν (1914-1973), ένας από τους πιο ευαίσθητους δέκτες κ...

Η "Κριτική της κριτικής δύναμης" -η τρίτη μεγάλη "Κριτική" του Immanuel Kant- πραγματεύεται τα ζητήματα της θεμελίωσης της αισθητικής και της φιλοσοφίας της φύσης, ιδίως το πρόβλημα της τελολογίας. Αναγνωρίζεται καθολικά ως το επιστέγασμα της καντιανής φιλοσοφίας.

Τα κείμενα του τόμου αυτού, τα οποία έχουν μεταφραστεί από τα γαλλικά, αποτελούν περιορισμένη ανθολόγηση από τα ακόλουθα βιβλία του Σαίρεν Κίρκεγκωρ: "Η επανάληψη", "Υστερόγραφο", "Το νόημα της απελπισίας", "Φόβος και τρόμος", "Οι βαθμίδες στο δρόμο της ζωής", "Το νόημα της αγωνίας", "Ημερολόγιο", "Απόψεις", "Η στιγμή", "Τα φιλοσοφικά ψιχία", "Η αρρώστεια του θανάτου", "Η σχολή του Χριστιανισμού". Η επιλογή των κειμένων επικεντρώθηκε στο πρόβλημα της συνειδητής ύπαρξης του ανθρώπου, για τούτο και ο τίτλος του τόμου αυτού αποτελεί επιλογή του εκδότη.

O Georges Bataille δεν υπήρξε ποτέ ένας "κανονικός" φιλόσοφος, όπως για παράδειγμα ο Χέγκελ ή ο Σαρτρ. Ήταν διστακτικός ως προς τις έννοιες, εύκαμπτος ως προς τα φιλοσοφικά συστήματα και βαθιά καχύποπτος ως προς τη γλώσσα. Ο Bataille ποτέ δεν ανέπτυξε ιδέες και ποτέ δεν υποστήριξε ιδέες με τη ζωή του. Δεν θα μπορούσε, κατά συνέπεια, κάποιος να αναμένει ότι το έργο του "Για τον Νίτσε" θα αποτελούσε έναν παραδοσιακό σχολιασμό του Νίτσε. Το έργο αυτό είναι περισσότερο ένα εγχείρημα του Bataille να προβάλει τα στοιχεία εκείνα της φιλοσοφίας του Νίτσε, τα οποία αναγνώριζε ως δ...

Η γνώση είναι ένα είδος έκφρασης. Η γνώση των πραγμάτων έχει την ίδια σχέση με τη γνώση του Θεού, με αυτήν που έχουν τα πράγματα αυτά καθεαυτά με το Θεό: "Επειδή τίποτα δεν μπορεί να υπάρξει ούτε να συλληφθεί χωρίς το Θεό, είναι βέβαιο ότι όλα τα όντα της φύσης περικλείουν και εκφράζουν την έννοια του Θεού αναλόγως της ουσίας και της τελειότητας τους, είναι συνεπώς βέβαιο ότι όσο περισσότερα πράγματα γνωρίζουμε μέσα στη φύση, τόσο μεγαλύτερη και τελειότερη είναι η γνώση του Θεού που αποκτούμε". Η ιδέα του Θεού εκφράζεται μέσα σε όλες τις ιδέες μας ως η πηγή και η αιτία του...

Σταθμός στη σύγχρονη βιβλιογραφία για τον Νίτσε, το βιβλίο αυτό προσφέρει μια σφαιρική και ρηξικέλευθη θεώρηση του έργου του. Ο Νεχαμάς αντιμετωπίζει με μέτρο και φαντασία τα επίμαχα σημεία, τους κοινούς τόπους και τις παγίδες που έχουν ανακύψει στη διεθνή συζήτηση γύρω από τη μοναδική αυτή πνευματική φυσιογνωμία. Βασική του θέση είναι ότι ο Νίτσε έφερε την τέχνη του λόγου στο επίκεντρο της σκέψης και της ίδιας της ζωής του: πρώτον, βλέποντας τον κόσμο σαν ένα τεράστιο κείμενο ανοιχτό σε ερμηνείες· δεύτερον, δημιουργώντας μέσω των κειμένων του έναν υποδειγματικό όσο και αμί...

Η φιλοσοφία του Νίτσε έχει μεγάλη πολεμική σημασία. Αποτελεί μία απόλυτη αντι-διαλεκτική, στοχεύει να καταγγείλει όλους τους φενακισμούς, που βρίσκουν στη διαλεκτική ένα ύστατο καταφύγιο. Αυτό που είχε ονειρευτεί, αλλά δεν είχε πραγματοποιήσει ο Σοπενχάουερ, καθώς ήταν παγιδευμένος στο δίχτυ του καντιανισμού και του πεσσιμισμού, ο Νίτσε το οικειοποιείται, με τίμημα τη ρήξη του με τον Σοπενχάουερ. Να στήσει μία νέα εικόνα της σκέψης, να απελευθερώσει τη σκέψη από τα βάρη που τη συνθλίβουν. Τρεις ιδέες ορίζουν τη διαλεκτική: η ιδέα μιας εξουσίας του αρνητικού, ως θεωρητ...

Για τον Έγελο, χαρακτηριστικό της μουσικής είναι ότι δίνει μορφή στο αίσθημα ως αίσθημα, ότι κατορθώνει να αποτυπώσει εξωτερικά την ίδια την εσωτερικότητά μας: Μόνον η ποίηση την εκφράζει πληρέστερα, αλλά με τίμημα την αυτοτέλεια της καλλιτεχνικής μορφής. Ο Έγελος ή Χέγκελ υπήρξε, μετά τον Καντ, ο δεύτερος μεγάλος θεωρητικός του νέου τότε φιλοσοφικού κλάδου της «αισθητικής». Σε αντίθεση με τον Καντ, δεν προσπαθεί τόσο να ορίσει τους υποκειμενικούς όρους υπό τους οποίους λέμε για κάτι ότι είναι «ωραίο», αλλά διερευνά κυρίως τους αντικειμενικούς όρους αυτού του υποκειμενικού...

Τα "Κείμενα για την Ελλάδα" ανήκουν στα πρώιμα έργα του μεγάλου Γερμανού φιλοσόφου Φρίντριχ Νίτσε. Ο αναγνώστης μπορεί να βρει εδώ αφενός όλα εκείνα τα στοιχεία της προβληματικής του Νίτσε που επρόκειτο να κλονίσουν εκ θεμελίων τις κρατούσες ως τότε απόψεις για τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό (το διονυσιακό ως εμψυχωτή της ελληνικής κοσμοαντίληψης και τέχνης, τον σωκρατισμό ως αντίπαλο και καταστροφέα του διονυσιακού) και αφετέρου τη διαδικασία σχηματισμού ορισμένων γενικότερων ιδεών του φιλοσόφου για τον άνθρωπο, την ηθική, το κράτος και τον πολιτισμό. Περιέχει έξι κείμενα...

Τα "Γράμματα από το βουνό" του Jean-Jacques Rousseau είδαν το φως της δημοσιότητας στα 1764 κυρίως ως κείμενα υπεράσπισης των δύο κορυφαίων έργων του φιλοσόφου, του "Αιμίλιου" και του "Κοινωνικού Συμβολαίου", που είχαν ήδη προκαλέσει σωρεία αντιδράσεων στην καθεστηκυΐα τάξη της Ευρώπης του 18ου αιώνα. Χωρίς φόβο, αλλά με πάθος, ο Rousseau υπερασπίζεται τις απόψεις του στο θεολογικό ζήτημα και προβάλλει τις κοινωνικές και πολιτικές αντιλήψεις του απέναντι στην εκκλησιαστική και την κοσμική εξουσία του καιρού του, ιδίως απέναντι στους άρχοντες της αγαπημένης του Γενεύης που π...

Ο Νίτσε γνώριζε πως ήταν προφήτης. Οι φωτογραφίες του μας αποκαλύπτουν συνήθως έναν άνδρα με γελοίο παχύ μουστάκι και άγρια λαμπερά μάτια. Θεωρούσε πάντοτε πως έγραφε για ένα μελλοντικό κοινό, το οποίο θα τον εκτιμούσε περισσότερο και περιέγραφε τον εαυτό του σαν ένα «μεταθανάτιο» φιλόσοφο. Εκατό χρόνια μετά, ίσως να είμαστε εμείς αυτό το κοινό, κι εκείνος ο πρώτος σημαντικός μεταμοντέρνος... Ο Νίτσε, όμως, μίλησε με πολλές και διαφορετικές φωνές. Η φιλοσοφία του είναι αντιφατική, μεταφορική και ειρωνική. Μετά θάνατον τα λόγια του αποδομήθηκαν και αναδομήθηκαν με όλους του...