Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Όπως επισημαίνει και ο Etienne Balibar στην πρόσφατη γαλλική έκδοση "Η διαρκής αναδρομή του Σμιτ στα προβλήματα που θέτει το βιβλίο του Χομπς, η διαρκής εναλλαγή του τρόπου με τον οποίο αξιολογεί τις συγκρούσεις των τάσεων που εκδηλώνονται σε αυτό, δεν σημαίνει ότι ο Σμιτ επικαλείται τον Χομπς, είτε για να διασφαλίσει μια θέση στους αγώνες των παρατάξεων, της ιδεολογίας και του κύρους, είτε για να αποδώσει [...] το ιστορικό βάθος και την αύρα που μπορεί να παράσχει η συγγένειά του με μια "μοναχική" σκέψη. Σημαίνει μάλλον ότι ο Σμιτ θα αναζητήσει "απεγνωσμένα" στον Χομπς, σ...

"Η παγκόσμια ιστορία είναι η πρόοδος στη συνείδηση της ελευθερίας... Η εφαρμογή της αρχής της ελευθερίας στην πραγματικότητα... αποτελεί τη μακρά πορεία που καλείται ιστορία." Κανένα κείμενο του Χέγκελ δεν έχει διαβαστεί τόσο πολύ και με τόσο διαφορετικούς τρόπους όσο η "Εισαγωγή στη Φιλοσοφία της ιστορίας". Επιδίωξη του κειμένου είναι ο προσδιορισμός της φιλοσοφικής πραγμάτευσης της ιστορίας, δηλαδή μιας ιστορικής θεώρησης που δεν αναλώνεται στις λεπτομέρειες και δεν διολισθαίνει στον κατακερματισμό, αλλά αναζητεί την ενότητα και το νόημα της παγκόσμιας ιστορίας. Η ιστορ...

Σε συνεχή διάλογο με φιλοσοφικά κείμενα που έρχονται σε ρήξη με το εκσυγχρονιστικό πρόγραμμα του Διαφωτισμού και τα θετικιστικά -τεχνοκρατικά σχήματα που το αναπαράγουν, το βιβλίο αυτό παρακολουθεί τη γένεση και τη συνέχιση του φιλοσοφικού μοντερνισμού, μέσα στον 19ο και τον 20ο αιώνα. Η συγγραφέας επιχειρεί μια συστηματική χαρτογράφηση της αντικαρτεσιανής επανάστασης που έφεραν σε πέρας οι θεμελιωτές και συνεχιστές του μοντερνιστικού ρεύματος στο πλαίσιο της σύγχρονης κριτικής σκέψης, προετοιμάζοντας ανάλογες επαναστατικές κινήσεις στην τέχνη και στην επιστήμη της εποχής μ...

Έλληνες (αρχαίοι) - Σχεδόν σε όλες τις εποχές και σε όλα τα στάδια της κουλτούρας προσπάθησαν κάποια στιγμή, με βαθιά δυσαρέσκεια, να απελευθερωθούν από τους Έλληνες - επειδή κάθε προσωπική, φαινομενικά πρωτότυπη και άξια θαυμασμού δημιουργία συγκρινόμενη με το ελληνικό πρότυπο έχανε χρώμα και ζωή και κατέληγε να μοιάζει με φθηνό αντίγραφο, με καρικατούρα. Κι έτσι, κάθε τόσο ξεσπά βαθιά οργή εναντίον αυτού του μικρού και αλαζονικού λαού, που είχε την τόλμη να ονομάσει "βάρβαρο" ό,τι δεν ήταν δικό του γέννημα-θρέμμα. Ποιοι είναι αυτοί οι άνθρωποι, αναρωτιούνταν, που μολονότ...

Σε τι συνίσταται εκείνο το στοιχείο ξενότητας που διατρέχει τη νιτσεϊκή γραφή και την κάνει να διακρίνεται από τα άλλα φιλοσοφικά κείμενα του δυτικού κανόνα; Απεκδυόμενο κάθε ετεροβαρή χαρακτηρισμό ("ποίηση" ή "επιστήμη", "λογοτεχνία" ή "φιλοσοφία", "μύθος" ή "λόγος"), το κείμενο του Νίτσε ενσωματώνει μια πολυειδία τρόπων και σχημάτων και αίρει όλα τα διαλεκτικά αντιθετικά ζεύγματα που υφαίνουν τον μεγάλο ιστό του δυτικού λογοκεντρισμού (φυσικό/τεχνητό, είναι/φαινόμενο, νοητό/αισθητό, ιδέα/εικόνα κ.ο.κ.), επιτάσσοντας έτσι την απερίσπαστη προσήλωσή μας στο ύφος του, ή κ...

Τι υπερασπίζεται η φιλοσοφία του Νίτσε; Τη δημοκρατία ή τον ολοκληρωτισμό; Αν κάνει το πρώτο, τότε πώς εξηγείται η σχετικά πρόσφατη τεράστια εκμετάλλευσή της από τους ναζί και τους εκπροσώπους του επίσημου σοβιετικού καθεστώτος; Αν κάνει το δεύτερο, γιατί εξακολουθεί να εμπνέει και να προκαλεί τους δημοκράτες στοχαστές όλων των αποχρώσεων; Και που τον κατατάσσει η δριμεία κριτική του στο κράτος; Σ' αυτά τα ερωτήματα προσπαθούν να απαντήσουν τα κείμενα του παρόντος βιβλίου, παρουσιάζοντας και διερευνώντας τόσο τη σκέψη του ίδιου του Νίτσε όσο και την πρόσληψή της από διάφορα...

[...] Αυτονόητο είναι ότι τα κείμενα που ακολουθούν δεν εξαντλούν αυτό που θα μπορούσε να ονομαστεί πολιτικό σύμπαν του Νίτσε. Το πρώτο επιχειρεί να δει την εξελικτική πορεία του Νίτσε από τα πρώτα ως τα τελευταία έργα του και συγχρόνως να τον τοποθετήσει σε σχέση με τα φιλοσοφικά και ιδεολογικά ρεύματα της εποχής του. Το δεύτερο είναι μια εξαιρετική ανάλυση της κριτικής που άσκησε ο Νίτσε στο φιλελεύθερο-δημοκρατικό κράτος, με παράλληλη και ισόβαθμη αναφορά στην αντίστοιχη κριτική μιας άλλης μεγαλοφυίας του 19ου αιώνα, του Καρλ Μαρξ. Στα δύο κείμενα που ακολουθούν εξετάζετ...

Η φιλοσοφία του Νίτσε έχει μεγάλη πολεμική σημασία. Αποτελεί μία απόλυτη αντι-διαλεκτική, στοχεύει να καταγγείλει όλους τους φενακισμούς, που βρίσκουν στη διαλεκτική ένα ύστατο καταφύγιο. Αυτό που είχε ονειρευτεί, αλλά δεν είχε πραγματοποιήσει ο Σοπενχάουερ, καθώς ήταν παγιδευμένος στο δίχτυ του καντιανισμού και του πεσσιμισμού, ο Νίτσε το οικειοποιείται, με τίμημα τη ρήξη του με τον Σοπενχάουερ. Να στήσει μία νέα εικόνα της σκέψης, να απελευθερώσει τη σκέψη από τα βάρη που τη συνθλίβουν. Τρεις ιδέες ορίζουν τη διαλεκτική: η ιδέα μιας εξουσίας του αρνητικού, ως θεωρητ...

Το πρόβλημα των αμφίσημων, είναι αλήθεια, σχέσεων που μπορούν να διαπιστωθούν, κατά τον έναν ή τον άλλο τρόπο, ανάμεσα στη νιτσεϊκή κοσμοαντίληψη και στον ναζιστικό εθνικοσοσιαλισμό, έχει ως κύρια πηγή του την ιδιάζουσα αντίληψη του Νίτσε σχετικά με τη γερμανική και κατ' επέκταση ευρωπαϊκή κουλτούρα, η οποία συγκροτεί συνολικά το έργο του και τις ιδιαιτερότητες των θεωρητικών του εναισθήσεων. Αναμφισβήτητα, το πρόβλημα αυτό περνά μέσα από τις συμπληγάδες της νιτσεϊκής σκέψης και του καθορισμού της ως φιλοσοφικής κοσμοθεωρίας, ή εν πάση περιπτώσει ως ταξινομημένου φιλοσοφικο...

[...] Ο πρωτοεκδοθείς το 1800 στο Βερολίνο "Προορισμός τον ανθρώπου" είναι το πιο δημοφιλές έργο του Φίχτε. Εκεί ο φιλόσοφος προσπάθησε να εκλαϊκεύσει, τρόπον τινά, τις φιλοσοφικές του απόψεις για την ουσία του ανθρώπου, μία φιλοσοφική θεματική που άπτεται και της γνωσιοθεωρίας και της ηθικής και της οντολογίας, ζητημάτων που είχε δηλαδή πραγματευθεί με πιο διεξοδικό τρόπο στις προηγούμενες εργασίες του. Το έργο χωρίζεται σε τρία "Βιβλία", τουτέστιν μέρη, επιγραφόμενα αντιστοίχως "Αμφιβολία", "Γνώση", "Πίστη": το Πρώτο αφορά στα αδιέξοδα που αναφαίνονται από την επιβολή του...

Στον "Προορισμό του ανθρώπου" του Johann Gottlieb Fichte περιλαμβάνονται τρία βιβλία, τα οποία περιγράφουν τρεις διαφορετικούς προσανατολισμούς της φιλοσοφικής σκέψης: η Αμφιβολία, η Γνώση και η Πίστη. Το πρώτο βιβλίο παρουσιάζει τις θεμελιώδεις παραδοχές του καρτεσιανισμού εν γένει, ο οποίος εν συνόλω λαμβανόμενος εισηγείται ένα σύστημα ετεραρχίας, ήτοι υποτέλειας της ανθρώπινης νόησης σε ξένες προς αυτήν αρχές. Το εναρκτήριο ερώτημα του δευτέρου βιβλίου αφορά στην έννοια του νοούντος εγώ, το οποίο σε αντιδιαστολή προς την παραπάνω θεώρηση δεν τίθεται ως πράγμα (res co...

Σοπενχάουερ: Όσο άδολος και ιδανικός κι αν φαίνεται ο θαυμασμός μας για το αγαπημένο πρόσωπο, ο πραγματικός τελικός σκοπός του έρωτά μας είναι η δημιουργία ενός νέου ατόμου. Αυτό φαίνεται πολύ καλά απ' το γεγονός ότι ο έρωτας δεν αρκείται σε μια αμοιβαιότητα αισθημάτων μόνο, αλλά ζητάει ν' αποκτήσει το αντικείμενο του πάθους του κι αυτό θα γίνει ουσιαστικά με τη γενετήσια πράξη. Η βεβαιότητα μόνο πως αγαπιόμαστε δεν είναι ποτέ αρκετή να μας παρηγορήσει για τη στέρηση του αγαπημένου μας προσώπου και δεν είναι λίγοι οι άνθρωποι που σε τέτοιες περιπτώσεις αυτοκτόνησαν. Ενώ, α...

Η μνημειώδης και γεωμετρική αρχιτεκτονική της φιλοσοφίας του Σπινόζα μπορεί πολύ εύκολα να μας τρομάξει. Ωστόσο, η φιλοδοξία του Σπινόζα ήταν να πάρει τον αναγνώστη από το χέρι και να τον οδηγήσει προς την Ευδαιμονία, δηλαδή προς την πλήρη άνθηση των δυνατοτήτων του. Η φιλοσοφική θεωρία του είναι ένα εργαλείο, εκπληκτικά αποτελεσματικό, για να αλλάξουμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε, ενεργούμε και νιώθουμε. Πώς να κατανοήσουμε τα συναισθήματά μας; Πώς να βρούμε την ελευθερία αποδεχόμενοι τους περιορισμούς της; Πώς να μεταμορφώσουμε την θλίψη σε χαρά, την εξάρτηση σε πίστη σ...

Ο Σπινόζα δέχτηκε επιθέσεις από κάθε πλευρά, οι θέσεις του όμως σημάδεψαν τις διαμάχες για τη Βίβλο, το φυσικό δίκαιο και την ελευθερία της συνείδησης. Τον συναντάμε εκ νέου στον Διαφωτισμό, στον Γερμανικό Ιδεαλισμό, στον μαρξισμό και στην ψυχανάλυση. Η Ηθική και η Θεολογικο-πολιτική Πραγματεία οικοδομούν μια σκέψη του Λόγου, που αρνείται την τελεολογία, την πρόνοια και την αυταπάτη του αυτεξούσιου, μια σκέψη της καθολικότητας των νόμων της φύσης, της ατομικότητας, της ελευθερίας του φιλοσοφείν. Στον Σπινόζα, τίποτε δεν υπερβαίνει την ανθρώπινη νόηση· η έκταση δεν είναι λιγ...

Ο Σπινόζα δέχτηκε επιθέσεις από κάθε πλευρά, οι θέσεις του όμως σημάδεψαν τις διαμάχες για τη Βίβλο, το φυσικό δίκαιο και την ελευθερία της συνείδησης. Τον συναντάμε εκ νέου στον Διαφωτισμό, στον Γερμανικό Ιδεαλισμό, στον μαρξισμό και στην ψυχανάλυση. Η "Ηθική" και η "Θεολογικο-πολιτική πραγματεία" οικοδομούν μια σκέψη του Λόγου, που αρνείται την τελεολογία, την πρόνοια και την αυταπάτη του αυτεξούσιου, μια σκέψη της καθολικότητας των νόμων της φύσης, της ατομικότητας, της ελευθερίας του φιλοσοφείν. Στον Σπινόζα, τίποτε δεν υπερβαίνει την ανθρώπινη νόηση· η έκταση δ...

Η γνώση είναι ένα είδος έκφρασης. Η γνώση των πραγμάτων έχει την ίδια σχέση με τη γνώση του Θεού, με αυτήν που έχουν τα πράγματα αυτά καθεαυτά με το Θεό: "Επειδή τίποτα δεν μπορεί να υπάρξει ούτε να συλληφθεί χωρίς το Θεό, είναι βέβαιο ότι όλα τα όντα της φύσης περικλείουν και εκφράζουν την έννοια του Θεού αναλόγως της ουσίας και της τελειότητας τους, είναι συνεπώς βέβαιο ότι όσο περισσότερα πράγματα γνωρίζουμε μέσα στη φύση, τόσο μεγαλύτερη και τελειότερη είναι η γνώση του Θεού που αποκτούμε". Η ιδέα του Θεού εκφράζεται μέσα σε όλες τις ιδέες μας ως η πηγή και η αιτία του...