Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το τελευταίο φιλοσοφικό έργο της Χάνα Άρεντ επρόκειτο να είναι ένα τριμερές εγχείρημα με τον τίτλο "The Life of Mind". Δυστυχώς μπόρεσε να ολοκληρώσει, μόνο τα δύο πρώτα μέρη. Όσον αφορά το τρίτο, το "Judging", βρέθηκε μόνο η σελίδα του τίτλου με ρητά του Κάτωνα και, του Γκαίτε. Όπως υπογραμμίζει, και ο τίτλος, η Άρεντ θεωρούσε τη δουλειά της σχετικά παράλληλη με τις τρεις "Κριτικές" του Ιμάνουελ Καντ. Στην πραγματικότητα, ενώ είχε ξεκινήσει, να δουλεύει πάνω στο "The Life of Mind", έδωσε μερικές διαλέξεις για την "Πολιτική φιλοσοφία του Καντ" στηριζόμενη κυρίως στην "Κριτι...

Όταν έγινε τριάντα χρονών ο Ζαρατούστρα, εγκατέλειψε τον τόπο που είχε γεννηθεί και τη λίμνη του τόπου του και πήγε στο βουνό. Εκεί απόλαυσε το πνεύμα του και τη μοναξιά του δίχως να κουραστεί, για δέκα ολόκληρα χρόνια. Στο τέλος όμως, η καρδιά του άλλαξε - κι ένα πρωί, καθώς ρόδιζε η αυγή, σηκώθηκε, παρουσιάστηκε μπροστά στον ήλιο και του μίλησε ως εξής: "Εσύ, μεγάλο άστρο! Αν δεν είχες αυτούς που φωτίζεις, τι θα ήταν η ευτυχία σου; Δέκα χρόνια ερχόσουν εδώ πάνω στη σπηλιά μου· μια μέρα θα βαριόσουν το φως σου και τούτον τον δρόμο, αν δεν υπήρχα εγώ, ο αετός μου και το...

Με τον τίτλο "Κείμενα για την Ελλάδα" παρουσιάζουμε στο βιβλίο αυτό έξι κείμενα του Φρίντριχ Νίτσε από την περίοδο της πρώτης δημιουργικής νεότητάς του που είναι γνωστή ως "περίοδος της Βασιλείας" (1870-1873). Τα κείμενα αυτά παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον επειδή αφενός διαφωτίζουν τη διαδικασία γένεσης του πρώτου μεγάλου έργου του φιλόσοφου, της "Γέννησης της Τραγωδίας" (1872) και αφετέρου περιέχουν, εν σπέρματι, κάποιες ιδέες που θα διατρέξουν όλο το μήκος του μεταγενέστερου έργου του. (Για παράδειγμα, τα κείμενα "Το κράτος στους Έλληνες" και "Ο αγών στον Όμηρο" περιέχ...

Χάρισα στον εαυτό μου μια μικρή ανάπαυση. Δεν είναι μόνο καθαρή κακία το ότι επαινώ τον Μπιζέ σ' αυτό το δοκίμιο σε βάρος του Βάγκνερ. Ανάμεσα σε πολλά αστεία, παρουσιάζω ένα θέμα που δεν είναι αστείο. Το να γυρίσω την πλάτη μου στον Βάγκνερ ήταν για μένα πεπρωμένο· το να μ' αρέσει κάτι μετά αυτόν, νίκη. Κανένας ίσως δεν παραμεγάλωσε τόσο επικίνδυνα με την βαγκνερίτιδα· κανένας δεν αμύνθηκε πιο σκληρά εναντίον της, κανένας δεν χάρηκε τόσο πολύ που την ξεφορτώθηκε. Μεγάλη ιστορία! - θέλετε δυο λόγια γι' αυτήν; - Αν ήμουν μοραλιστής, ποιος ξέρει πώς θα την ονόμαζα! Ίσως "αυτο...

Το βιβλίο αυτό ανήκει στους ελάχιστους. Ίσως να μη ζει πια κανένας απ' αυτούς. Μπορεί να είναι εκείνοι που κατανοούν τον "Ζαρατούστρα" μου: "πώς θα ήταν δυνατόν να με μπερδέψουν με εκείνους για τους οποίους φυτρώνουν αφτιά που τους ακούνε σήμερα;" - Εμένα μου ανήκει το μεθαύριο. Μερικοί γεννιούνται μετά θάνατον. Τους όρους κάτω από τους οποίους με καταλαβαίνουν και με καταλαβαίνουν "αναγκαστικά" -τους γνωρίζω πολύ καλά. Πρέπει να είναι κανείς έτοιμος μέχρι σκληρότητας στα πνευματικά πράγματα, προκειμένου να αντέξει τη σοβαρότητα μου, το πάθος μου. Πρέπει να είναι κανείς...

"Η θέληση για δύναμη" εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1901, έναν χρόνο μετά τον θάνατο του Φρίντριχ Νίτσε, με επιμέλεια της αδελφής του, Ελίζαμπετ Φέρστερ-Νίτσε. Όπως λέει ο Βάλτερ Κάουφμαν, στην αγγλική μετάφραση του έργου που έκανε μαζί με τον Ρ. Χόλινγκντεϊλ (Tbe Will to Power, Νέα Υόρκη, 1967), το βιβλίο αυτό είναι μια επιλογή από τις σημειώσεις του Νίτσε, που γράφτηκαν από το 1883 ως το 1888. Ο συγγραφέας δεν είχε την πρόθεση να εκδώσει τις σημειώσεις αυτές υπό τη μορφή που τις έχουμε σήμερα, και η οργάνωση και η αρίθμησή τους δεν είναι δικές του. Γι' αυτούς τους λόγους, το...

[...] Το ουσιώδες στοιχείο του θέματος του βιβλίου είναι το πρόβλημα του κακού: είναι καλό ή κακό το Είναι, το να είσαι; Η ευτυχία που μπορούμε να περιμένουμε από το Είναι, μέσα στο Είναι, η ευτυχία των όντων, αξίζει το τίμημα της, αξίζει να πληρώνεται με δυστυχία; Τέλος, κι αν τα ζυγίσουμε καλά όλα αυτά, πώς μπορούμε και οφείλουμε να ζούμε μέσα σ' αυτό το Είναι; Τι είναι το Είναι; Τι αξίζει; Τι πρέπει να κάνουμε γι' αυτό; Με μια και μόνο κίνηση ο νεαρός Νίτσε αγκαλιάζει εδώ ολόκληρη τη φιλοσοφία. Διακρίνει τρεις απαντήσεις, όχι όμως τρεις μεταφυσικές θέσεις, αλλά τρεις τ...

[...] Αυτονόητο είναι ότι τα κείμενα που ακολουθούν δεν εξαντλούν αυτό που θα μπορούσε να ονομαστεί πολιτικό σύμπαν του Νίτσε. Το πρώτο επιχειρεί να δει την εξελικτική πορεία του Νίτσε από τα πρώτα ως τα τελευταία έργα του και συγχρόνως να τον τοποθετήσει σε σχέση με τα φιλοσοφικά και ιδεολογικά ρεύματα της εποχής του. Το δεύτερο είναι μια εξαιρετική ανάλυση της κριτικής που άσκησε ο Νίτσε στο φιλελεύθερο-δημοκρατικό κράτος, με παράλληλη και ισόβαθμη αναφορά στην αντίστοιχη κριτική μιας άλλης μεγαλοφυίας του 19ου αιώνα, του Καρλ Μαρξ. Στα δύο κείμενα που ακολουθούν εξετάζετ...

Πώς μπορεί κάτι κατά κανόνα ζοφερό όπως ο μηδενισμός να είναι συγχρόνως φιλόξενο και ευπροσήγορο; Υπάρχει άραγε μια εμπειρία του μηδενισμού που αναπτύσσεται από κοινού με αυτή τη μορφή κοινωνίας και πολιτισμού την οποία γνωρίζουμε υπό το εύηχο όνομα της φιλελεύθερης δημοκρατίας; Ποια είναι η ιδιαίτερη ταυτότητα του νεωτερικού μηδενισμού; Αποτελεί τελικά ο μηδενισμός πρόκληση για τη δημοκρατία; Σε συνεχή διάλογο με τη σκέψη του Τοκβίλ και του Νίτσε, ο συγγραφέας εντοπίζει τη μηδενιστική πρόκληση στο γεγονός ότι η καθολική ορμή για μεγέθυνση της ευζωίας αποδομεί τη μέριμνα...

Από τα μέσα του 17ου μέχρι τα τέλη του 18ου αιώνα διεξάγεται στη Βρετανία μια ηθικοφιλοσοφική συζήτηση κατά την οποία εμφανίζεται μια πρώιμη διατύπωση θεμάτων της νεωτερικής φιλοσοφίας και κατά συνέπεια των ιδεολογικών μορφωμάτων που προέκυψαν από αυτήν του φιλελευθερισμού και του νεοφιλελευθερισμού. Το περιβάλλον της συζήτησης αυτής διαμορφώνεται από: α) την εν γένει πορεία της πολιτικής και κοινωνικής σταθεροποίησης των πρώιμων αστικών σχέσεων, β) την παρακμή των εκκλησιαστικών και θρησκευτικών αυθεντιών και των ηθών της παραδοσιακής κοινότητας, και γ) την κυριαρχία ενός...

"Δεν ξέρω ποιος με έφερε στον κόσμο, ούτε τι είναι ο κόσμος, ούτε τις εγώ ειμί, έχω φοβερή άγνοια για τα πάντα,δεν ξέρω τι είναι το σώμα μου, οι αισθήσεις μου, η ψυχή μου κι αυτό το τμήμα του Eγώ μου που σκέπτεται τα όσα λέγω, που αναλογίζεται τα πάντα και τον εαυτό του, και τα γνωρίζει όχι περισσότερο απ' ό,τι τα υπόλοιπα. Bλέπω τις τρομακτικές διαστάσεις του διαστήματος που με περιβάλλει και βρίσκομαι δεμένος σε μια γωνιά αυτής της απεραντοσύνης, χωρίς να γνωρίζω γιατί είμαι εδώ και όχι αλλού, ούτε γιατί ο λίγος χρόνος που μου δόθηκε να ζήσω ορίστηκε σ' ετούτο και όχι σε...

Δύο αιώνες μετά το θάνατό του, η φιλοσοφία του Καντ αναγνωρίζεται καθολικά ως θεμελιακή. Οι κυριότεροι φιλόσοφοι, οι οποίοι εκπροσωπούν τα πιο ποικίλα ρεύματα σκέψης και διαφέρουν σε πολλά άλλα ζητήματα, συγκλίνουν στην παραδοχή αυτή. Η παρούσα έκδοση αποτελεί μία πρωτότυπη επιλογή από το έργο του Καντ, η οποία αναδεικνύει τον μοναδικό πλούτο, την παντοτινή επικαιρότητα αλλά και τη ζωντάνια της καντιανής σκέψης. Το πρώτιστο επίτευγμά της είναι η θεμελιώδης κριτική του ανθρώπινου Λόγου: Ο Καντ είναι ο κατ' εξοχήν στοχαστής της νεωτερικότητας και του Διαφωτισμού. Αλλά η πραγμ...

[...] Στο παρόν βιβλίο δεν επιχειρώ να κάνω μια τοποθέτηση του Ζαρατούστρα στην ιστορία της παλαιότερης και νεότερης φιλοσοφίας παρά μόνο περιστασιακά· επίσης, δεν εξετάζω αναλυτικά την αντιπαράθεση του προς άλλες φιλοσοφίες και συστήματα σκέψης ούτε προσπαθώ να ανακαλύψω τα μονοπάτια που άνοιξε για τους μεταγενέστερους στοχαστές. Βασικός μου στόχος είναι να ερευνήσω και να αποκρυπτογραφήσω το ίδιο το κείμενο ώστε να δώσω, στο μέτρο του δυνατού, έναν "οδηγό ανάγνωσης" του συγκεκριμένου έργου σε συνδυασμό με την υπόλοιπη φιλοσοφία του Νίτσε. [...] (από τον πρόλογο του συγ...

"Η ανθρώπινη ιδιότητα μου είναι μια συνεχής υπερνίκηση του εαυτού μου" Φρίντριχ Νίτσε Η σκέψη του Νίτσε περιστρέφεται γύρω από μια νέα και εντυπωσιακή έννοια της ανθρωπότητας - μιας ανθρωπότητας που έχει συμβιβαστεί με το γεγονός του θανάτου του Θεού και εξασκεί την τέχνη και την επιστήμη του να ζει καλά, απαλλαγμένη από την ανάγκη για μεταφυσικές βεβαιότητες και ηθικά απόλυτα. Επομένως, πώς πρέπει να ζούμε; Και τι αγαπάμε; Ο Keith Ansell Pearson εισάγει τον αναγνώστη στο χαρακτηριστικό στιλ του Νίτσε και στην εξέλιξη της σκέψης του. Με την προσεκτική ανάγνωση αφορισ...

Ο Σαρτρ θα πει ότι ο Κίρκεγκωρ "υπήρξε ένα όργανο της σκέψης μας". Αυτός ο "ιππότης της υποκειμενικότητας" εισήλθε στον πολιτισμό ως εξέχον μέλος της ανθρώπινης φυλής και ως ένας από τους κύριους πρωταγωνιστές του ανθρώπινου δράματος... Το κείμενο που προσφέρεται με τον παρόντα τόμο στον Έλληνα αναγνώστη διακατέχεται από το αίσθημα της απελπισίας και της αγωνίας, μέσα από το οποίο καταγγέλλεται, εκτός των άλλων, η ματαιοδοξία, η ασυνειδησία και η αναλγησία.

Η παρούσα μελέτη χαρακτηρίζεται από μια ιδιαιτερότητα σε σχέση με το μεγαλύτερο μέρος της ερευνητικής παραγωγής που αφορά το έργο του Burke. Ο συγγραφέας του επιλέγει να μην ασχοληθεί με το αντεπαναστατικό έργο του Burke και τους "Στοχασμούς για την Επανάσταση στη Γαλλία", αλλά να επικεντρώσει την ανάλυσή του αποκλειστικά σε ό,τι περιγράφεται ως το πρώιμο έργο του -στο οποίο περιλαμβάνονται στο αισθητικό και το ανολοκλήρωτο ιστορικό του έργο. Αυτή η επιλογή μας επιτρέπει να κατανοήσουμε καλύτερα την πιο ώριμη σκέψη του Burke. Αναδεικνύει επίσης παραγνωρισμένες πτυχές του έρ...

Η "Ηθική" είναι έργο ζωής του Σπινόζα. Περιέχει τα θεμέλια, την ουσία και το μεγαλύτερο μέρος της σκέψης του: μεταφυσική, φυσική, γνωσιολογία, ανθρωπολογία, ψυχολογία, ηθική (συν στοιχεία θρησκειολογίας και πολιτικής). Ο συγγραφέας θέτει ως στόχο όχι μόνο να εκθέσει, αλλά και να αποδείξει "με γεωμετρικό τρόπο" τη φύση και τη συναρμογή των πραγμάτων. Αγωνίζεται να αναδείξει την ύψιστη ενότητα του Όντος εντάσσοντας όλα τα επιμέρους αντικείμενα γνώσης σε ένα συμπαγές και αυστηρά δομημένο φιλοσοφικό σύστημα. Η φύση και ο Θεός, η ύλη και το πνεύμα, η έκταση και η σκέψη, ο κόσμος...

Το αντικείμενο πραγμάτευσης της συγκεκριμένης μελέτης είναι ο ελληνικός νιτσεϊσμός. Στο πλαίσιό της εξετάζονται θεμελιώδεις όψεις της πρόσληψης του Νίτσε στην Ελλάδα, όπως είναι η περίπτωση των περιοδικών "Τέχνη" και "Διόνυσος", καθώς επίσης και αυτές των Π. Βλαστού και Ν. Καζαντζάκη. Πιο διακριβωμένα, η ίδια πάντοτε μελέτη καταλήγει στα εξής συμπεράσματα: Ο νιτσεϊσμός των δύο περιοδικών λαμβάνει τη μορφή του εθνικισμού και του κοινωνικού ανισοτισμού, ακόμη και του κοινωνικού δαρβινισμού στην περίπτωση του συνεργάτη της "Τέχνης", του Π. Νιρβάνα. Ο νιτσεϊσμός του Βλαστού εμφ...

Λιγότερο γνωστός από την υπόλοιπη βολταιρική φιλοσοφική παραγωγή, ο "Αδαής Φιλόσοφος" συνιστά κατ' ουσίαν την επιτομή της φιλοσοφικής σκέψης του Bολταίρου και της κοσμοθεωρίας του για τον άνθρωπο. Mια ειρωνεία διατρέχει τούτο το έργο. Mε τον τρόπο αυτό αποφεύγει τη δυσκαμψία των φιλοσοφικών εννοιών, προτάσσοντας μιαν άλλη εκφραστική οδό, περισσότερο εύκαμπτη· αναφέρεται συχνά στο πρόσωπο του Σωκράτη, επειδή κανένας άλλος όσο ο Έλληνας φιλόσοφος δεν κατόρθωσε να συνδυάσει την ειρωνεία με τη φιλοσοφία· υπήρξε θύμα όχι μόνο της αναζήτησης της αλήθειας, αλλά και -ταυτόχρονα-...