Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Φρανκ Βέντεκιντ (1864-1918), ο γερμανός θεατρικός συγγραφέας γνωστός από τα δράματα της Λούλου ("Το πνεύμα της Γης" και "Το κουτί της Πανδώρας"), υπήρξε επίσης σημαντικός ποιητής και πεζογράφος. Η βαθιά γνώση του της γυναικείας ψυχής αποκαλύπτεται στα πέντε αυτά διηγήματα, κομψά και ειρωνικά σκίτσα της κοινωνίας της εποχής του όπου γίνεται λόγος για την απελευθέρωση του έρωτα και την απομυθοποίησή του ενώ ξεσκεπάζεται η σεμνοτυφία και η ανάπηρη ηθική της αυτοκρατορικής Γερμανίας των αρχών του 20ού αιώνα. "Μπορεί οι αναγνώστες να σταυροκοπιούνται μπροστά στον αφηγητή" λέει...

Ο Χάινριχ Μπελ διαμόρφωσε καθοριστικά την εικόνα της πατρίδας του - της μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο τόσο ηθικά επιβαρυμένης χώρας - την οποία σχημάτισε η νέα γενιά εντός και εκτός της Γερ­μανίας. Ήταν ένας λαϊκός συγγραφέας, ο οποίος με την απλή και λιτή γλώσσα του βρήκε πρόσβαση στους ανθρώπους, που διαβάστηκε και ακούστηκε εντός και εκτός της πατρίδας του. Αυτή η επικοινωνία με τους ανθρώπους ήταν γι’ αυτόν και το πιο σημαντικό. Ό,τι είχε να πει όμως, δεν ήταν δημοφιλές. Η οξεία ειρωνεία τoυ και η ηθική του ακεραιότητα τον ξεχώριζαν από τους πολλούς. Τον κατέταξα...

... Στο "Βασιλιά Οιδίποδα" ο Φίμαν παίρνει το υλικό από την αρχαία Ελλάδα, την τραγωδία του Σοφοκλή, το μεταφέρει στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και το αφήνει να εξελιχθεί πάλι στην Ελλάδα, προβάλλοντας μέσα απ' αυτή την τραγωδία την ενοχή των Γερμανών στρατιωτών. Η υπόθεση του έργου αναφέρεται στο έτος 1944, όταν οι ναζί στρατιώτες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την Ελλάδα. Σε τέσσερις σχεδόν σελίδες ο Φίμαν εξιστορεί με σαρκασμό την οπισθοχώρηση αυτών των στρατιωτών και ονομάζει το έργο αυτό ειρωνικά "ένα ειδύλλιο"...

Γέννημα μιας χρονιάς σημαδιακής για την εξέλιξη του συγγραφέα Έρμαν Έσσε, αλλά και για την Eυρώπη και τον κόσμο του 1919 -χρονιάς που τελειώνει ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος- οι "Mύθοι" αποτελούν ένα καλειδοσκόπιο στο οποίο διακρίνονται ευκρινώς οι μορφές, τα γεωμετρικά σχήματα, οι χρωματικοί τόνοι και οι μουσικοί φθόγγοι του τεράστιου και πολυσήμαντου έργου του. H πάλη με τη σκοτεινή πλευρά του εαυτού τους αποτελεί το ουσιαστικό έργο ζωής όλων ανεξαιρέτως των ηρώων των "Mύθων".

Γέννημα μιας χρονιάς σημαδιακής για την εξέλιξη του συγγραφέα Έρμαν Έσσε, αλλά και για την Ευρώπη και τον κόσμο του 1919 -χρονιάς που τελειώνει ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος- οι Μύθοι αποτελούν ένα καλειδοσκόπιο στο οποίο διακρίνονται ευκρινώς οι μορφές, τα γεωμετρικά σχήματα, οι χρωματικοί τόνοι και οι μουσικοί φθόγγοι του τεράστιου και πολυσήμαντου έργου του. Η πάλη με τη σκοτεινή πλευρά του εαυτού τους αποτελεί το ουσιαστικό έργο ζωής όλων ανεξαιρέτως των ηρώων των Μύθων.

Το διήγημα "Μουσαφιραίοι" ήταν η συμμετοχή της Εμινέ Σεβγκ Οζνταμάρ στη συνάντηση Ευρωπαίων λογοτεχνών από 33 χώρες, με θέμα "Η Ευρώπη γράφει". Η συνάντηση διοργανώθηκε από τη Λογοτεχνική Εστία του Αμβούργου, το 2002, και συμμετείχε επίσης ο Κύπριος λογοτέχνης Πάνος Ιωαννίδης. Όλες οι συμμετοχές εκδόθηκαν από τη Λογοτεχνική Εστία του Αμβούργου, με τίτλο "Europa schreibt" ("Η Ευρώπη γράφει"), το 2003, σε επιμέλεια Ursula Keller και Ilma Rakusa.

Στις 20 του μηνός περνούσε ο Λέντς από τα βουνά. Οι παρυφές και οι υψηλές βουνοπλαγιές μέσα στα χιόνια, οι κοιλάδες κάτω γκρίζα πετρώματα, πράσινες εκτάσεις, βράχοι και έλατα. Ήταν υγρασία και ψύχρα, το νερό φλοίσβιζε από τα βράχια και πηδούσε πάνω απ' το μονοπάτι. Τα κλαδιά στα έλατα κρεμόντουσαν βαριά μες στον υγρό αέρα. Στον ουρανό περνούσαν γκρίζα σύννεφα, αλλά όλα τόσο πυκνά, και η ομίχλη όλο ατμούς περνούσε βαριά και υγρή μεσ' απ' τους θάμνους, τόσο οκνυρή, τόσο αδέξια [...] (Απόσπασμα από το βιβλίο)

Ο "Λεντς" είναι το μόνο διήγημα του Μπίχνερ· και μολονότι έχει κάποια κενά, μολονότι δεν πήρε ποτέ την οριστική, τελειωτική του μορφή, εντούτοις θεωρείται μέχρι τις μέρες μας, και μάλιστα ομόφωνα από τους πάντες, ειδικούς και αναγνωστικό κοινό, ως ένα από τα τα αναμφισβήτητα αριστουργήματα της γερμανικής λογοτεχνίας. Ο Κανέτι, για να μείνουμε σε ένα μόνο παράδειγμα, θεωρούσε τη μικρή αυτή νουβέλα μία από τις πιο γόνιμες αναγνωστικές εμπειρίες της ζωής του. Άλλοι θεωρούν ότι με αυτό αρχίζει η σύγχρονη γερμανική λογοτεχνία και ειδικά με την περίφημη φράση του στην αρχή κιόλας...

"Eίχε νυχτώσει στο μεταξύ, ο ουρανός και η γη είχαν γίνει ένα. Ένιωθε σαν να τον ακολουθούσε κάτι, κάτι που ήταν φοβερό, που δεν το αντέχουν οι άνθρωποι, λες και τον καταδίωκε η τρέλα ανεβασμένη πάνω σ' ένα άλογο. [...]" "Έχω συγκεντρώσει εδώ κάθε λογής ενδιαφέρουσες σημειώσεις γύρω από κάποιον φίλο του Γκαίτε, έναν κακότυχο ποιητή ονόματι Λεντς, που έζησε εδώ την ίδια εποχή με εκείνον και που κατέληξε μισότρελος". Mε τούτο το σύντομο σχόλιο ο Γκέοργκ Μπύχνερ, ένας από τους σημαντικότερους Γερμανούς συγγραφείς του 19ου αιώνα, αναφέρεται το 1835 στον ποιητή Λεντς, ο οποίο...

"Μια φορά μονάχα να τόνε δω κι ας πεθάνω", ικέτευε η Αντωνία τον πατέρα της. "Τι πα 'να πει δηλαδή κι ας πεθάνω", ούρλιαξε κάποια στιγμή ο Κρέσπελ, κι ένα ρίγος τον διαπέρασε και τον συντάραξε σύγκορμο. Με πίκρα και με χιούμορ, αλλά και με εκπληκτική ακρίβεια στις ψυχολογικές προσεγγίσεις των ηρώων του, εκθέτει ο συγγραφέας της αλλόκοτης αυτής ιστορίας τις απόψεις του για τις υπερφυσικές εκείνες δυνάμεις που κυβερνούν τους ανθρώπους, παρέχοντας όχι μόνο ένα ανάγνωσμα για να περνάει η ώρα του αναγνώστη, αλλά και μια υψηλής κλάσεως πραγματεία κατ' αρχάς περί τέχνης και καλλι...

Νέα Υόρκη, τέλος της δεκαετίας του ’60. Ο σπουδαστής λογοτεχνίας Τζόναθαν Ρόζεν γνωρίζει τον βιβλιόφιλο δανδή Γιόζεφ Άιζενσταϊν. Μέσω του μυστηριώδους αυτού μεσήλικα, ο άβγαλτος νεαρός δεν θα έρθει μόνο σε επαφή με τον κόσμο της τέχνης και του πνεύματος, αλλά θα διδαχτεί επίσης την τέχνη της ερωτικής αποπλάνησης -και εκείνες οι φωτεινές μέρες θα σηματοδοτήσουν την ενηλικίωσή του. Με το πέρασμα του χρόνου, ο Τζόναθαν αρχίζει να υποψιάζεται ότι πίσω από τη βιτρίνα του μέντορά του κρύβεται ένα φοβερό μυστικό. Αυτή η υποψία όμως δεν θα γίνει βεβαιότητα, παρά μόνο δύο δεκαετίες...

"Σήμερα, άντρα μου, θα παντρευτείς μιαν άλλη. Δεν γίνεται να είμαι καλεσμένη, πρέπει όμως να λάβεις ένα γράμμα από μένα. Καλεσμένοι είναι όλοι εκείνοι που μέχρι πριν από λίγο ήταν κοινοί μας φίλοι, αν και μάλλον δικοί σου παρά δικοί μου. Θα ’ρθουν λοιπόν σε σένα και θα γιορτάσουν μαζί σας, μολονότι το ξέρω, θα βρίσκονται πολλοί ανάμεσά τους που διστάζουν λίγο και δεν θέλουν τόσο γρήγορα να συνηθίσουν στην ιδέα ότι τόσα έχουν αλλάξει γύρω σου... Λίγες μέρες προτού με τη μεγάλη σου γιορτή σφραγίσεις την περήφανη και θλιβερή ιστορία μας, και εγώ κάθομαι κάτω από τη λάμπα και...

"Τη μέρα που έπαψε ν' αγαπά τα παιδιά της..." Έτσι αρχίζει η ιστορία μιας γυναίκας που καταλαβαίνει πως δεν αντέχει πια αυτά που μέχρι τώρα έδιναν νόημα στη ζωή της. Ένας γιος αποφασίζει να μάθει επιτέλους ποιος είναι ο πατέρας του και οργανώνει ένα ταξίδι μαζί του. Με απανωτά ψέματα ένας ερωτευμένος χάνει την αγαπημένη του. Η αλήθεια δεν βοηθά να λύσεις τα δεσμά της παλιάς σου ζωής όταν ο έρωτας σου υπόσχεται μια νέα. Το ψέμα είναι το νήμα που συνδέει αυτές τις ιστορίες, το ψέμα με το οποίο επιλέγουμε να ζήσουμε και η συνταρακτική αποκάλυψή του. Από τον πολυβραβευμέν...

"Τη μέρα που έπαψε ν' αγαπά τα παιδιά της..." Έτσι αρχίζει η ιστορία μιας γυναίκας που καταλαβαίνει πως δεν αντέχει πια αυτά που μέχρι τώρα έδιναν νόημα στη ζωή της. Ένας γιος αποφασίζει να μάθει επιτέλους ποιος είναι ο πατέρας του και οργανώνει ένα ταξίδι μαζί του. Με απανωτά ψέματα ένας ερωτευμένος χάνει την αγαπημένη του. Η αλήθεια δεν βοηθά να λύσεις τα δεσμά της παλιάς σου ζωής όταν ο έρωτας σου υπόσχεται μια νέα. Το ψέμα είναι το νήμα που συνδέει αυτές τις ιστορίες, το ψέμα με το οποίο επιλέγουμε να ζήσουμε και η συνταρακτική αποκάλυψή του. Από τον πολυβραβευμέν...

Στη συλλογή ποιημάτων και διηγημάτων με τον γενικό τίτλο "Ιστορίες Ημερολογίου", ο Μπέρτολτ Μπρεχτ αναλαμβάνει τη διαπαιδαγώγηση της εργατικής τάξης μέσα από εύληπτες, παραβολικές ιστορίες απέριττης λογοτεχνικής φόρμας. Αυτή ακριβώς η αμεσότητα του εγχειρήματος είναι που καθιστά το έργο μαγευτικό, καθώς προβάλλει αξίες αυτονόητες, ικανές όμως να αναμορφώσουν εκ βάθρων την κοινωνία που θα τις υιοθετούσε. Η πρώτη έκδοσή του, το 1949, απευθυνόταν στο γερμανικό λαό της νεοσύστατης, τότε, Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας, με τον προφανή σκοπό της διαπαιδαγώγησης τού, άπειρο...

Οι "Ιστορίες" ανήκουν σ' ένα μεγαλύτερο κύκλο διηγημάτων, διατηρώντας τη δική τους καινούργια, πρωτογενή ενότητα. Αυτά τα "χρονικά" σε πρόζα και στίχους είναι "συνταγές" και διδασκαλίες ενός ποιητή που δε γράφει για τον εαυτό του αλλά κυρίως για τους άλλους, χρησιμοποιώντας τη διαλεκτική μέθοδο. Όλοι σχεδόν οι χαρακτήρες που παρελαύνουν στις "Ιστορίες" είναι α-κοινωνικοί· κάνουν την επανάσταση τους συνειδητά ή ασυνείδητα, προσπαθούν ν' ανοίξουν δρόμο. Ο Μπρεχτ για μια ακόμα φορά, χρησιμοποιώντας τη μορφή της αφήγησης κυρίως, μεταφέρει την ηθική και πολιτική του κοσμοθεωρ...

Μπέρτολτ Μπρεχτ (1898-1956). Γεννήθηκε στο Άουγκσμπουργκ της Γερμανίας, σπούδασε ιατρική και φιλοσοφία και αναδείχτηκε σύντομα στο μεγαλύτερο Γερμανό δραματουργό. Ξεκινώντας από πειραματισμούς στο πλαίσιο του εξπρεσιονιστικού θεάτρου, σύντομα περνάει στη σύνδεση του έργου του με τη μουσική παράσταση και τους ποικίλους εκφραστικούς τρόπους του μεσοπολεμικού "καμπαρέ". Παράλληλα με την ανανέωση του θεάτρου συνδέεται με το εργατικό κίνημα και τη μαρξιστική θεωρία και συγκροτεί την αντίληψή του για το "λαϊκό έργο". Το 1933, με την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία, εγκαταλείπει τη...