Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

"Μαζί με τον "Περικλή", τον "Κυμβελίνο", την "Τρικυμία" και τον "Ερρίκο Η'", το "Χειμωνιάτικο παραμύθι" ανήκει στα έργα της τελευταίας συγγραφικής περιόδου του Σαίξπηρ, έργα που έχουν πολλές γλωσσικές, στιχουργικές, υφολογικές και θεματικές ομοιότητες. Ως θέμα τους έχουν ερωτικές ιστορίες ατόμων σε υψηλά αξιώματα, γεγονότα στα οποία καθοριστικό ρόλο παίζουν οι υπερφυσικές δυνάμεις και η τύχη, και ηρωικές περιπέτειες τόσο σε αυλικό όσο και σε βουκολικό περιβάλλον. Μιλούν για την αρετή, την ομορφιά, την ευτυχία, αλλά και το κακό, την ασχήμια, τη δυστυχία. Συχνά φτάνουν στο όρ...

Σαν "Χειμωνιάτικο Παραμύθι" η ζωή παρουσιάζεται στο σύνολό της και όλες οι εκφράσεις της είναι μια ευλογία. Συγχωρεμένοι να είναι όλοι! Καμιά κρίση, καμιά καταδίκη. Το πνεύμα της ζωής στη μυστηριώδη πορεία του, δημιουργεί πότε τη μια και πότε την άλλη μορφή. Όλα είναι απαραίτητα μέσα στο εκπληκτικό σύνολο. Το μαύρο είναι απαραίτητο όσο και το άσπρο. Χωρίς το μαύρο, το άσπρο δε θα μπορούσε να υπάρξει. Αυτό είναι το μάθημα που διδάσκει η ζωή και όλα τα μεγάλα έργα της τέχνης που είναι ο καθρέπτης και η ερμηνεία της.

[...] "Το σ΄αγαπώ δεν είναι ντομοντέ" προσφέρει μια νέα εκδοχή του έργου του Κάουαρντ που, παρά το σπάσιμο της πλοκής με τραγούδια και προβολές, παραμένει πιστή στην αρχική εκδοχή αντικατοπτρίζοντας τη σκωπτική διάθεση του συγγραφέα απέναντι σε καταστάσεις και συμπεριφορές που σ' εμάς σήμερα ίσως νοσταλγία δημιουργούν· τη νοσταλγία για μια άλλη εποχή. Σίσσυ Παπαθανασίου

Το να σου βγει ένα ζωντόβολο με ζακόνι, ένα μουλάρι να κλωτσάει ή να δαγκώνει, είναι βέβαια κακό, αλλά κακό μικρό. Όμως μια κόρη με ζακόνι, γλωσσού, που εννοεί να 'χει τον τελευταίο λόγο και να κάνει το δικό της, είναι συμφορά και μεγάλη τύχη να βρεθεί ένας γαμπρός να την κουκουλωθεί. Τέτοιος γαμπρός ουρανοκατέβατος παρουσιάζεται για την Κατερίνα τη Στρίγγλα ο Πετρούκιο.

"Ένα άλογο! Το καλύτερό μου άλογο δίνω σ' αυτόν που θ' αναλάβει να τη διπλαρώσει, να τη στεφανώσει, να την κρεβατώσει, να την κουτουπώσει, μια και καλή από δαύτη εμάς, να μας γλυτώσει!" Η Κατερίνα αρνείται να παίξει με τους κανόνες του παιχνιδιού, όπως αυτοί ορίζονται από μια ανδροκρατούμενη κοινωνία. Οι άνδρες τρομάζουν μπροστά στην ευφυΐα της και την αποφεύγουν. Τη βαφτίζουν "διάβολο", "κόλαση", "στρίγγλα". Μέχρι που εμφανίζεται ο Πετρούκιο - ο μόνος ικανός να διακρίνει το χάρισμα πίσω από την επιθετική της συμπεριφορά. Και την ερωτεύεται βαθιά. Η χημεία τους είναι εκ...

Εμπρός για το τσιμπούσι, γλεντήστε, ξεφαντώστε, τσουγκρίστε τα γεμάτα για την παρθενιά της, ευθυμήστε τρελά, ή πάτε κρεμαστείτε, μα η καλή μου η Καίτη, αυτή θα 'ρθει με μένα. Μην προκαλείτε, μην τσινάτε, μην αγριεύετε· θέλω να ΄μαι κύριος σ' ό,τι είναι δικό μου. Τούτη είναι το έχει μου, το βιο μου, είναι το σπίτι μου, τ' αναχρικά μου, το χωράφι μου, το αμπάρι μου, τ' άλογό μου, το βόιδι μου, ο γάιδαρός μου, όλα μου· να τηνε, στέκει εδώ, ας την αγγίξει όποιος τολμάει· θα πάρω κι απ' τον πιο αγέρωχο το δίκιο μου, που θα με σταματήσει μέσ' στην Πάδουα. Γκρούμιε, έξω τη σπάθα σ...

Ουσιαστικά για το ανέβασμα του έργου δε χρειάζεται παρά μια άδεια σκηνή και ένα υπερυψωμένο επίπεδο. Παρ' όλα αυτά το σκηνικό του Michael Annals ήταν τόσο εντυπωσιακό και έλυσε το οπτικό πρόβλημα του έργου τόσο απλά, που δεν μπορώ να μην το αναφέρω εδώ. Βασικά το σκηνικό ήταν ένας τεράστιος μετάλλινος δίσκος σαν μενταγιόν που κρεμόταν, θα μπορούσε να πει κανείς, στο κέντρο ενός ξύλινου τοίχου - φόντο. Το μενταγιόν αυτό ήταν μια μετάλλινη στεφάνη δώδεκα πόδια διαμέτρου. Στην περιφέρεια αυτής της στεφάνης ήταν τοποθετημένα - ένθετα - με μαγνητικό σύστημα, δώδεκα πέταλα που αν...

Το έργο δεν πείθει ως εκτέλεση, πείθει όμως ως κατάσταση: Στο πρόσωπο του Τίτου Ανδρόνικου εμπαίζεται, χλευάζεται, ατιμάζεται και μαρτυρά ένας ολόκληρος κόσμος, που πολέμησε, σκοτώθηκε, θυσιάστηκε κι η αμοιβή του ήταν να βιαστεί η θέλησή του, να προδοθεί και ν' ακρωτηριαστεί από το χέρι που πολέμησε τους εχθρούς.

Και σε τούτη την πρώτη του τραγωδία και σ' όλο το έργο του Σαίξπηρ, κυρίαρχο είναι το θέμα της εξουσίας. Η χτυπητή διαφορά ανάμεσα στην αιχμάλωτη Ταμόρα, που την έχει αρπάξει η συμφορά, και στην Ταμόρα παντοδύναμη ρήγισσα της Ρώμης φανερώνει πόσο αλλιώτικοι φανερώνονται οι άνθρωποι κάτω από διαφορετικές συνθήκες και καταστάσεις. Εδώ η υποκρισία, η πανουργία, η ραδιουργία, η λαγνεία κι η ακολασία, η ακόρεστη πείνα για εκδίκηση και κακουργία έχουν τόσο κυριέψει την ύπαρξη αυτής της βασίλισσας, που δεν τις έχουν αφήσει τίποτε ανθρώπινο. Το κακούργο πνεύμα της, ντυμένο με την α...

Γι' αυτό λέω τον πόνο μου στις πέτρες - αν και μένουν βουβές στην απελπισία μου, είναι καλύτερες απ' τους Τριβούνους γιατί δεν με διακόπτουν. Όταν κλαίω, μουσκεύουν από τα δάκρυά μου και νομίζω ότι κλαίνε μαζί μου. Αν φορούσαν λευκούς κι επίσημους χιτώνες, δεν θα 'βρισκε η Ρώμη καλύτερους Τριβούνους. Η πέτρα είναι μαλακή σαν το κερί, ενώ οι Τριβούνοι πιο σκληροί από πέτρα. Η πέτρα δεν έχει γλώσσα και δεν πληγώνει, ενώ οι Τριβούνοι ανακοινώνουν με τη γλώσσα τους το θάνατο.

[...] Η αφθονία καταργεί την ανάγκη, και μαζί της τη "λογική" τη ζυμωμένη με τον ορθό λόγο, αυτόν που εξηγεί την αταξία και το έγκλημα. Αυτά τα πράγματα όμως συνεχίζονται. Γιατί; Η πληγή έχει πάψει να αποτελεί μέρος της ίασης και έχει γίνει η αρρώστια μας. Όλο και πιο συχνά θα χρησιμοποιούμε τους εγκληματίες, τους ανένταχτους, τους απείθαρχους, όπως ο Μεσαίωνας, χρησιμοποιούσε τους αιρετικούς, καίγοντάς τους. Η φαντασία είναι πολύ λογική, και γι' αυτό επιστρέφουμε στην εποχή της βαρβαρότητας βήμα με βήμα, φυλακή με φυλακή, νόμο με νόμο. Η ιστορία που διηγούμαστε σ' αυτή τη...

Ο Τίμων μένει απαρηγόρητος γιατί χάνει το ιδανικό του. Το ιδανικό της φιλίας, που ήταν ο δικός του θεός, σε κρίσιμη στιγμή δοκιμασίας αποδείχτηκε πως δεν είχε αντίκρισμα, πως αυτός ο θεός του είχε μόνον ένα σκέλος "το σκέλος του ΕΓΩ, εκείνο ίσα ίσα που πατάει το δίκιο στο λαιμό". Το σκέλος του ΕΜΕΙΣ όπου θα ισορροπούσε η κοινωνική δικαιοσύνη δεν υπήρχε. Απ' αυτήν την έλλειψη διαπιστώνει πως το κοινωνικό οικοδόμημα δεν έχει βάση για να στηρίξει κανείς επάνω τις ελπίδες για το μέλλον ανθρωπιστικό και επαύριον.

Διασκευή σε μυθιστορηματική μορφή.

Ο Τίμων είναι ο στενότερος συγγενής του βασιλιά Ληρ. Και με τον έναν και με τον άλλον ο ποιητής μας παρουσιάζει τον άνθρωπο που πίστεψε σε ιδανικό κι ο θεός αυτής της πίστης απάτησε την εμπιστοσύνη του!... Με τον Τίμωνα, το ιδανικό δεν περιορίζεται στη στοργή την οικογενειακή, παρ' απλώνεται πλατιά, γενικά στην ανθρώπινη αγάπη, στη φιλία. Γι' αυτό και μοιράζει τα πλούτη του αλογάριαστα: χαρίζει στη φιλία επειδή η φιλία τ' αξίζει όλα... Έτσι όταν χάνει αυτή την πίστη και σβήνει ο ήλιος του ιδανικού που φώτιζε και ζέσταινε κι ομόρφαινε τον κόσμο, ο Τίμων τα βλέπει όλα αναποδο...

Ο "Τίμων ο Αθηναίος" γράφτηκε από τον Σαίξπηρ -με τη συνδρομή του Μίντλτον- το 1605, και κάθε 25 περίπου χρόνια, είχε υποστηρίξει ο Νικόλας Χάιτνερ, σκηνοθέτης και διευθυντής άλλοτε του Εθνικού Θεάτρου της Αγγλίας "γίνεται μια επιστροφή στο έργο αυτό γιατί καταπιάνεται με ένα θέμα διαρκές, τη δύναμη του χρήματος στις ανθρώπινες σχέσεις. Ο Τίμων σκορπάει τα πλούτη του προκειμένου να δημιουργήσει και να συντηρήσει ένα δίκτυο εξουσίας. Όταν μένει απένταρος και ψάχνει για δανεικά, του γυρίζουν όλοι την πλάτη, ακόμη και όσοι ευεργετήθηκαν από αυτόν. Τους εκδικείται με ένα τελ...