Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στα μελετήματά του για τους καλλιτέχνες της Αναγέννησης, ο Τζόρτζιο Βαζάρι (1511-1574) εκπτυχώνει, με θαυμαστή ενάργεια, στιγμές από τα νεανικά τους χρόνια, καταγράφει τις επιδράσεις που δέχτηκαν, ιστορεί τα ταξίδια και τις περιπέτειές τους. Λαμπρός ζωγράφος και αρχιτέκτονας ο ίδιος, χρησιμοποιεί τώρα την πένα του για να εκθειάσει τη χάρη και τη μεγαλοφυία του Λεονάρντο ντα Βίντσι,να μιλήσει για τη θυελλώδη διαμάχη ανάμεσα στον Λεονάρντο και τον Μιχαήλ Άγγελο, και να παρουσιάσει τη συγκλονιστική αλλαγή στο στυλ του Ραφαήλ αφότου μελέτησε τα αριστουργήματα των δασκάλων από τ...

Στόχος αυτού του δοκιμίου είναι να παρουσιάσει το βυζαντινό υπόβαθρο της ιταλικής Αναγέννησης και ιδιαίτερα του Ουμανισμού, που θεωρείται από ορισμένους μελετητές ως η χαρακτηριστικότερη έκφραση της Αναγέννησης. Θα παρακολουθήσουμε με ιδιαίτερη προσοχή τις τύχες της ελληνικής γλώσσας στην Ιταλία, καθώς η γλώσσα αποτελεί το όχημα μεταφοράς των ιδεών. Ένα μεγάλο μέρος της προσοχής μας θα στραφεί αφ’ ενός στις σχέσεις του Βυζαντίου με την Ιταλία και αφ' ετέρου στην επίδραση της βυζαντινής σκέψης πάνω στην αντίστοιχη ιταλική, ενώ η τέχνη και η αρχιτεκτονική θα θιγούν γενικά και...

Μια αυτοπροσωπογραφία λιτή, αυστηρή, με τον καλλιτέχνη να κοιτάζει τον θεατή, με τρόπο πρωτόγνωρο, απαθανάτισε τα τραχιά χαρακτηριστικά του ηλικιωμένου Τιντορέτο. Με την άμεση αποτύπωση του προσώπου του, ο καλλιτέχνης απέδιδε φόρο τιμής αναμφίβολα στους προσωπογράφους της εποχής του, εξέφραζε όμως ταυτόχρονα και το θαυμασμό του για το κλασικό παρελθόν, ως γνήσιος Δάσκαλος της Αναγέννησης. Ωστόσο, η ειλικρινής και απερίφραστη απόδοση του εαυτού του, ο ρεαλισμός και η ψυχολογική ενδοσκόπηση έκρυβαν τόσους νεωτερισμούς ώστε ο Μανέ, σχεδόν 300 χρόνια αργότερα, αντέγραψε την προ...

O Tζότο κατέχει εξέχουσα θέση στην ιστορία της δυτικής ζωγραφικής, γιατί είναι εκείνος ο καλλιτέχνης που προετοίμασε τον δρόμο για τους μεγάλους ζωγράφους της Aναγέννησης. Σύμφωνα με τους ιστορικούς της τέχνης, είναι αυτός που άλλαξε την τέχνη της ζωγραφικής από ελληνική (δηλαδή βυζαντινή) σε λατινική και της έδωσε μοντέρνα μορφή. Mε άλλα λόγια, εισάγει με το έργο του το μοντέρνο στοιχείο, το οποίο θα σημαδέψει, όχι μόνο την ίδια την τέχνη, αλλά και την καλλιτεχνική συνείδηση των νεότερων χρόνων.

Η Βενετία διαφέρει από κάθε άλλη πόλη! Μοναδική, χτισμένη πάνω σε λιμνοθάλασσα, ανέκαθεν συνάρπαζε τους ταξιδιώτες. Τα μεγαλοπρεπή παλάτια, οι αναρίθμητοι ναοί, ο Άγιος Μάρκος, το Μεγάλο Κανάλι και οι περίφημοι θησαυροί τέχνης εξαίρετων καλλιτεχνών όπως ο Tiziano, ο Tintoretto, ο Tiepolo ασκούν μια ασύγκριτη μαγεία. Οι λεπτομερείς περιγραφές των σημαντικότερων αξιοθέατων, οι έγχρωμοι χάρτες, κατόψεις και χρονολογικοί πίνακες και ένα εκτενές παράρτημα με γλωσσάρι, βιογραφίες καλλιτεχνών και πληροφορίες για τη βενετσιάνικη αρχιτεκτονική προσφέρουν στον αναγνώστη μια διεισδ...

"Ο Μποτιτσέλι σχεδίαζε τόσο συχνά, ώστε μετά το θάνατό του χρειάστηκε να περάσει πολύς καιρός για να μπορέσουν να συγκεντρωθούν και να μελετηθούν όλα του τα σχέδια". (Τζόρτζιο Βαζάρι)

"Αποφάσισα", λέει ο Δάντης στη "Νέα Ζωή" για τη Βεατρίκη, τον δια βίου έρωτά του, "να μη μιλήσω πια για την ευλογημένη εκείνη γυναίκα ώσπου να μπορέσω αντάξιά της για κείνην να ιστορήσω" και "να πω για κείνην αυτό που δεν ειπώθηκε για καμία". Δυο χρόνια αργότερα θα γράψει για μιαν άλλη γυναίκα, άγνωστη, τις "Rime Petrose". Στα ποιήματα των "Rime Petrose" ακόμη και η ποίηση νικιέται καθώς το μαρτύριο του ερωτευμένου ξεπερνά τα όρια αυτού που μπορεί να λεχθεί. Τον Δάντη οι "Rime Petrose" τον σημάδεψαν ανεξίτηλα προπάντων με την τραχύτητα της γλώσσας που απελευθέρωσαν. Τα π...

Το έργο του Jacob Burckhardt ανήκει στα αναγνωρισμένα και πολυμεταφρασμένα αριστουργήματα της ιστοριογραφίας. Η αξία του είναι διπλή. Αποτελεί πρότυπο ανασυγκρότησης ενός συγκεκριμένου πολιτισμού, έτσι ώστε να καταφαίνεται πως οι διάφορες πλευρές του συνδέονται μεταξύ τους από την ίδια θεώρηση του κόσμου και από την ίδια πρακτική στάση ζωής. Η ιστοριογραφία του πολιτισμού, αλλά και γενικότερα η κοινωνική ιστορία μπήκαν έτσι σε νέο δρόμο κάτω απ' την επίδραση αυτού του βιβλίου. Από την άλλη πλευρά, η επικαιρότητά του παραμένει ακέραια και σε ό,τι αφορά τον ιδιαίτερο στόχο το...

[...] Ο αναγνώστης θα παρακολουθήσει στο δοκίμιο πάνω στον "Μωυσή του Μιχαήλ Αγγέλου" μιαν επαναστατική ερμηνευτική, που συγκροτείται από τη μεθοδική επεξεργασία λεπτομερειών, όπως στην αποκρυπτογράφηση των ονείρων. Αλλά αυτό που πρέπει να ερευνηθεί δεν είναι η φύση της τέχνης, ένα χρέος στη γενικότητα του οποίου ναυάγησαν πολλοί επίγονοι ψυχαναλυτές. Ο Φρόυντ θα προσπαθήσει να εξηγήσει τη συντριπτική εντύπωση του συνόλου, τον τρόπο με τον οποίο ο Μιχαήλ Άγγελος συναντά τις βαθύτερες ψυχικές ανάγκες μας, βαδίζοντας στο έμμεσο μονοπάτι του ήσσονος γεγονότος. Αυτό που έχουμε...

Αρκεί να είναι κανείς μεγάλος ζωγράφος για να μετατραπεί σε μύθο; Είναι, άραγε, αρκετό να έχει ζωγραφίσει κανείς έναν θρυλικό πίνακα για να μετατραπεί σε θρύλο; Μάλλον όχι. Πράγματι, η ιστορία της τέχνης είναι γεμάτη από μεγάλους ζωγράφους που δεν κατάφεραν να επιβιώσουν σαν μύθοι, αλλά και από θρυλικά έργα που δεν κατάφεραν να μετατρέψουν τους δημιουργούς του σε θρύλους. Για να γίνει κανείς θρύλος, δεν αρκεί να είναι εξαιρετικός ζωγράφος, να φιλοτεχνεί εξαιρετικά έργα. Χρειάζεται να έχει μια μοναδική, εντελώς ξεχωριστή - ή τουλάχιστον, μια ζωή που να θεωρείται και, το κυρι...

Ο ζωγράφος Paolo Veronese (1528-1588) είναι από τους γοητευτικότερους "μυθοπλάστες" της βενετσιάνικης Ύστερης Αναγέννησης. Σε μία εποχή κατά την οποία η Βενετία είχε ήδη αρχίσει να παρακμάζει, με τις αλληγορικές παραστάσεις του προβάλλει μία σειρά από "μύθους": το "μύθο" της δίκαιης διακυβέρνησης της πόλης, το "μύθο" της θαλασσοκρατίας της, το "μύθο" του ευσεβούς κράτους, ή τέλος, το "μύθο" της ελευθερίας των κατοίκων. Ζώντας σε μία εποχή κατά την οποία η ελευθερία της καλλιτεχνικής έκφρασης είναι περίπου αδιανόητη και υπόλογη απέναντι στη βενετσιάνικη Ιερά Εξέταση, ο αν...

Ένα από τα χαρακτηριστικά της ζωγραφικής του Μποτιτσέλι είναι η "αποκαλυπτική" της ικανότητα. Μπορεί να δει κανείς σε κάθε έργο του μια όψη της γεμάτης αντιφάσεις κοινωνίας της Ιταλίας της Αναγέννησης, στο δεύτερο μισό του 15ου και στις αρχές του 16ου αιώνα. Η μορφολογική και εννοιολογική ποιότητα του συνόλου του έργου του, αλλά και κάθε έργου χωριστά, τον κάνει να ξεχωρίζει από πολλούς σύγχρονούς του καλλιτέχνες.

Οι σύχρονοί του θεωρούσαν τον Μιχαήλ Άγγελο τον μεγαλύτερο ίσως καλλιτέχνη όλων των εποχών, το αρχέτυπο της καλλιτεχνικής μεγαλοφυίας. Στην έγκυρη και καλογραμμένη αυτή μονογραφία της, η Λίντα Μάρεϋ εξετάζει όχι μόνο το έργο του Μιχαήλ Άγγελου ως ζωγράφου, γλύπτη, αρχιτέκτονα και ποιητή, αλλά και τις πολιτικές και θρησκευτικές συνθήκες της εποχής του, που επηρέασαν σημαντικά τη μακρά και πάντα μοναχική πορεία του ως καλλιτέχνη.