Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η άμεση ασχολία της νεοελληνικής κριτικής με την ξένη λογοτεχνία αποτελεί αντικείμενο πολλαπλού ενδιαφέροντος, που η διερεύνησή του θα μπορούσε να προωθηθεί επωφελώς, μέσα στο πλαίσιο της ευοίωνης πύκνωσης των γενικότερων φιλολογικών δραστηριοτήτων στην Ελλάδα κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Μία συμβολή προς την κατεύθυνση αυτήν φιλοδοξεί να προσφέρει η παρούσα μελέτη. Από τον χώρο της Γερμανικής Λογοτεχνίας επιλέγεται η περίπτωση του Thomas Mann (1875-1955) και εξετάζεται η διαχρονική πρόσληψή του από την νεοελληνική κριτική, που κλιμακώνεται από τα άρθρα της σύντομης, αλλά...

[... ]Ο ξαφνικός θάνατος του Χε Γουέι, στα τέλη Μαΐου του 1996, στη Θεσσαλονίκη, όπου εξακολουθούσε να ζει και να σπουδάζει, στέρησε από όλους όσοι τον είχαν γνωρίσει τη φυσική παρουσία, τη ματιά και το έργο ενός ποιητή-φιλόσοφου, που κουβαλούσε την παιδεία και την εκλέπτυνση δύο αιωνόβιων πολιτισμών, του κινεζικού και του ελληνικού. Άφησε πίσω του καλά ποιήματα, μερικές σύντομες μεταφράσεις και χαρακτηριστικές κινεζικές ιστορίες, καθώς και μία μεταπτυχιακή εργασία στη φιλοσοφία, όπου προσεγγίζει συγκριτικά την πολιτική φιλοσοφία του Πλάτωνα και του Μάο Τζέντουνγκ.

Ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες είναι μια εμβληματική μορφή της λογοτεχνίας του 20ού αιώνα. Η επίδρασή του στην τέχνη της αφήγησης και στη σκέψη για τη λογοτεχνία είναι ανυπολόγιστη. Όλο το μεταπολεμικό μυθιστόρημα, από τον Γκαρσία Μάρκες ώς τον Φουέντες και από τον Απντάικ ώς τον Μπαρθ, φέρει το αποτύπωμά του -κι όμως, η ειρωνεία στο έργο του ιδιόμορφου Αργεντινού πειραματιστή είναι ότι αυτό δεν περιλαμβάνει μυθιστορήματα. Ο άνθρωπος στον καθρέφτη του βιβλίου είναι μια βιογραφία από την οποία αναδεικνύεται η εικόνα ενός πολύπλοκου ανθρώπου που ούτε ποτέ ερωτοτρόπησε με τη φήμη ούτε...

Πόσα ήταν τα μαγικά Δαχτυλίδια στη Μέση Γη και ποιες ήταν οι Δυνάμεις τους; Υπήρχαν και άλλα εκτός από τα Εννιά, τα Επτά, τα Τρία και το Ένα; Τι έγιναν αυτά τα Δαχτυλίδια; Και, επιτέλους, ποιοι ήταν οι περίφημοι Nazgul, τα τρομερά Δαχτυλιδοφαντάσματα; Ποιος ήταν ακριβώς ο ρόλος του Gandalf, ποια η φύση της μαγείας στη Μέση Γη και τι ήταν οι Balrog; Ποιοι αναδείχθηκαν οι μεγάλοι ήρωες της Μέσης Γης; Και ποιοι ήταν αυτοί οι μεγάλοι ιστορικοί και λόγιοι που κατέγραψαν τα γεγονότα των Τριών Εποχών, το έργο των οποίων κληρονόμησε ο Tolkien και παρουσίασε στα βιβλία του; Αυτά είν...

Ο Μπάυρον είναι η τέλεια ενσάρκωση του ρομαντικού επαναστάτη: ο άνθρωπος που συνδύασε την περιπέτεια με την ποίηση. Σ' όλη τη διάρκεια του 19ου αιώνα, το όνομα "George Gordon, Lord Byron" αντηχούσε σαν θρύλος σ' ολόκληρη την Ευρώπη. Ο Λόρδος Μπάυρον ήταν ένα κράμα αντιθέσεων. Η ομορφιά του προσώπου του και το εκ γενετής παραμορφωμένο του πόδι συμβόλιζαν, τόσο για τον ίδιο όσο και για τους άλλους, ακριβώς αυτό το πλέγμα από αντιθέσεις. Αριστοκράτης κι επαναστάτης, μόνιμα τυραννισμένος από μανιοκατάθλιψη, έζησε μια ακραία ζωή· τα ίχνη της αποτυπώθηκαν στην υψηλή του ποίηση....

Η Μαρίνα Τσβετάγιεβα, μία από τις μεγαλύτερες ποιήτριες του 20ού αιώνα, γεννήθηκε το 1892 στη Μόσχα. Η μοίρα αυτής της απρόβλεπτης και χειμαρρώδους γυναίκας, που παντρεύτηκε έναν εθελοντή του Λευκού Στρατού, είναι άρρηκτα δεμένη με την ταραγμένη ιστορία της Ρωσίας. Ασυμβίβαστη με τις ηθικές επιταγές της εποχής της, αντίθετη με την επανάσταση, ζει για πολύ καιρό στην εξορία. Σύγχρονη του Πάστερνακ, του Μάντελσταμ, του Γκόρκι, της Αχμάτοβα, θαυμάστρια του Μαγιακόφσκι, αυτή η αιωνίως ερωτευμένη γυναίκα επιμένει να εξυμνεί τις μεγάλες ιδέες, τις ομορφιές της φύσης και τη μυστηρ...

Αν αληθεύει ότι ο τρόπος με τον οποίο κατανοεί και ερμηνεύει κανείς τον εαυτό του επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο κατανοεί και ερμηνεύει τον κόσμο γύρω του, τότε νόμιμα δημιουργείται η υποψία ότι πολλές φορές ο Μπρόχ, αναπλάθοντας το λογοτεχνικό ταξίδι του Χόφμανσταλ, διηγείται κατ' ουσίαν τη δική του λογοτεχνική εμπειρία. Πραγματικά, μια σειρά από βασικά θέματα και σταθερά επανερχόμενα μοτίβα τα οποία ο Μπρόχ αποδίδει στον Χόφμανσταλ, όπως η υπνοβασία και το «όνειρο μέσα στο όνειρο», η αγωνία για τη διαμόρφωση ενός προσωπικού ύφους μέσα στην υφολογική αναρχία και ελευθερι...

Παρουσιάζοντα οι συγγραφείς: -Βόλφανγκ Γκαίτε -Φρίντιχ Σίλλερ -Έριχ Χαϊνέ -Μπέρτολδ Μπρέχτ -Γκύντερ Γκρας -Χάινριχ Μπελ -Έριχ-Μαρία Ρέμαρκ -Πήτερ Βάις -Τόμας Μαν -Άννα Σέγκερς -Φρίντριχ Νίτσε -Έρνστ Χόφφμαν

Ένα από τα γοητευτικότερα κορίτσια της εποχής της -"όλοι την ερωτεύονταν"- η "Ντέιμ" Άιρις Μέρντοχ έζησε μια πολυκύμαντη και γεμάτη ζωή -υπήρξε, διαδοχικά, μποέμ, κομμουνίστρια, δημόσιος υπάλληλος, λειτουργός σε στρατόπεδο προσφύγων στην Αυστρία, πανεπιστημιακή καθηγήτρια και μυστικίστρια - περνώντας από τις φουρτούνες μιας αχαλίνωτης νιότης στις ηρεμίες της ωριμότητας και της σοφίας. "Η πραγματική ζωή είναι ασύγκριτα πιο παράδοξη από το όποιο μυθιστόρημα" έγραψε κάποτε σε κάποιον από τους φίλους της. Η ζωή της Μέρντοχ, όπως και τα βιβλία της, ήταν γεμάτη από εξωφρενικά πάθ...

Πολλοί, ως τα σήμερα έχουν δημοσιεύσει τα "απομνημονεύματά" τους, που, τις περισσότερες φορές, δεν ήταν παρά ανιαρά και ανούσια φληναφήματα, ή εγωιστική προβολή του ασήμαντου εαυτού τους. Στην περίπτωση, όμως, της Άννας Γρηγόριεβνας Ντοστογιέβσκη, έχουμε μια πολύτιμη μαρτυρία, για τη βασανισμένη, την αγχώδη και καταπληκτική σταδιοδρομία ενός Μεγάλου Συγγραφέα, που το έργο του φώτισε και προβλημάτισε τον κόσμο. Τιμή και δόξα στην Άννα Γρηγόριεβνα Ντοστογιέβσκη, που μας έδωσε ολοζώντανο το γίγαντα της παγκόσμιας λογοτεχνίας.

[...] Δεν υπάρχει στη χώρα μας καμιά ολοκληρωμένη ιστορική εργασία με θέμα "Ο Α. Πούσκιν και η Ελλάδα" ή "Ο Α. Πούσκιν και ο αγώνας των Ελλήνων για ανεξαρτησία", παρόλο που έχουν περάσει περισσότερα από διακόσια χρόνια από τη γέννηση του ποιητή. Αυτή η στάση της ιστορικής και λογοτεχνικής επιστήμης της χώρας μας αποδεικνύει την έλλειψη σεβασμού σ' αυτούς που σε κρίσιμες στιγμές του λαού μας πρόσφεραν χείρα βοηθείας. Ας μην ξεχνάμε: Η ιστορία αποτελεί κλειδί για την ερμηνεία των φαινομένων της σύγχρονης εποχής. Εξάλλου, η γνώση αποτελεί δύναμη. Με αφετηρία αυτούς τους δύο πρ...

Η αμερικανική λογοτεχνία είναι η τελευταία που μπήκε στο παγκόσμιο πνευματικό στερέωμα. Πριν, από την αγγλική γλώσσα σ' αυτή τη χώρα, τα όποια κείμενα (περισσότερο σαν δημοσιογραφικά) γράφονταν σε διάφορες ευρωπαϊκές γλώσσες. Ο Carl Van Doren επισήμανε πως οι αμερικανοί συγγραφείς του 17ου αιώνα έγραφαν περισσότερο για την Ευρώπη, ενώ οι συγγραφείς του 20ού αιώνα γράφουν περισσότερο για την Αμερική. Επόμενο ήταν, αφού πολλοί ευρωπαίοι μετακομίσανε εκεί, και θέλανε να στείλουν τις εντυπώσεις τους στην παλιά πατρίδα. Οι γηγενείς όμως αμερικανοί, όπως διαβάζουμε στην "Ιστορία...

Πέντε συγγραφείς (οι Hemingway, Nabokov, Borges, Michaux και Kawabata) γεννημένοι στο γύρισμα του 19ου αιώνα στις πέντε άκρες του κόσμου. Προσπάθησα να σκιαγραφήσω κάποια σημεία των χρόνων της μαθητείας τους: τοπία, καταστάσεις των οποίων ο απόηχος θα συνέχιζε να ακούγεται μέχρι τις όψιμες σελίδες. Mετά, υπάρχουν τα έργα τους, που όλα τους συνθέτουν ένα μέρος του πολλαπλού λόγου (που οι ποικίλες, υποκειμενικές αναγνώσεις μας τον πολλαπλασιάζουν στο άπειρο) του 20ού αιώνα. Mετά, υπάρχει ο θάνατός τους. [...] H ιδέα των "Tοπίων καταγωγής" μου ήρθε εντελώς απροσδόκητα: σε ένα...

- Νεαρέ Γιόνα με τις μπούκλες τις ξανθές και τα μαύρα λαμπερά μάτια, η καμπούρα που λες μπορεί να είναι και κοιλιά γκαστρωμένη, που θέλει να γεννήσει την αλήθεια του καθενός. Μια πυραμιδωτή αντίδραση, που έχει φτερά ινδιάνικου βέλους από μεσκαλίνη -και εισχωρεί εντός σου με ταχύτητες αναπόδεικτες από φυσικούς, μαθηματικούς ή αστρολόγους... Πρόσεχε!, ...μας είπε ο Μιχάλης Κατσαρός κι έσκυψε στο ποτήρι με το κονιάκ "Βότρυς", καθώς μια αστραπή διέσχιζε τον ουρανό γεμίζοντας με φως το πρόσωπό του, που, αυλακωμένο απ' τις ρυτίδες, πιο πολύ έμοιαζε με φάτσα παράνομου, κουρασμένου...

Το βιβλίο αυτό είναι ένα πορτρέτο του ιερού παραληρήματος για την τέχνη. Οι συμμετέχοντες είναι τρεις, ένας θεός και δύο λάτρεις του, που επίσης λατρεύουν ο ένας τον άλλον (και που εμείς, διαβάζοντας τα γράμματά τους, ξέρουμε πως θα είναι μελλοντικοί θεοί). Ένα ζευγάρι νέων ρώσων ποιητών, που έχουν ανταλλάξει επί χρόνια φλογερά γράμματα για τη δουλειά και τη ζωή, αρχίζουν να αλληλογραφούν με έναν μεγάλο γερμανό ποιητή που είναι και για τους δύο η ενσάρκωση της ποίησης. Αυτό το τρίγωνο ερωτικών γραμμάτων -γιατί τέτοια είναι- αποτελεί μια ασύγκριτη δραματοποίηση της φλόγας γι...

"Η ζωή της Πηνελόπης Δέλτα μοιάζει με παραμύθι που αρχίζει από τις πρώτες εικόνες της θύμησής της να σημαδεύουν την ευαίσθητη ψυχή της και να προκαθορίζουν το τραγικό τέλος της. Η αφήγηση των παιδικών της χρόνων στην Αλεξάνδρεια, τα βιώματα της προσωπικής της ζωής και η θέση της μέσα στην οικογένεια, όπως και οι απόψεις της για την πολιτική ζωή, μας μεταφέρουν σε μιαν άλλη εποχή." [...] Βαλεντίνης Τσελίκα Πλούσιο εικαστικό υλικό, αλλά και πλήθος επιστολών, ημερολογιακών σημειώσεων και άλλων ανέκδοτων στοιχείων, συνθέτουν το αναμνηστικό αυτό φωτογραφικό λεύκωμα για το...

΄Οπως λέει ο ίδιος του ο συγγραφέας, το βιβλίο αυτό δεν είναι μια βιογραφία του Mαρσέλ Προυστ. Πώς να γράψεις εξάλλου τη βιογραφία ενός ανθρώπου ο οποίος, αυτοβιογραφούμενος, έχτισε ένα από τα επιβλητικότερα λογοτεχνικά μνημεία του 20ού αιώνα; Στο βιβλίο αυτό, ο Πιέτρο Tσιτάτι ακολουθεί τον δυσκολότερο και πιο γοητευτικό δρόμο: χωρίς να εγκαταλείψει τον ρόλο του αναγνώστη του "Aναζητώντας τον χαμένο χρόνο", προσπαθεί να διακρίνει τις σκιές που κινούνται στη σκοτεινή του πλευρά, αυτές που οδήγησαν τον Προυστ από την πληθωρικότητα της κοινωνικής ζωής στη δυστυχία, από τα πο...

Παρουσιάζονται οι συγγραφείς: - Ιζαμπέλ Αλλιέντε - Πάμπλο Νερούντα - Γαβριέλα Μιστράλ - Λουί Σεπούλβεδα - Χοσέ Πατσέκο - Αριέλ Ντόρφμαν - Κάρλος Φουέντες - Οκτάβιο Πας - Πάκο Τάιμπο ΙΙ - Ούγκο Βέρα Γκουτιέρες - Άνχελες Μαστρέτα - Ομέρο Αρίτζις - Χουάν Ρούλφο

Η ζωή του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα υπήρξε η πολυτιμότερη καλλιτεχνική του δημιουργία. Την πορεία της ζωής του και το πώς αυτή επηρέασε το έργο του καταγράφει η Λέσλι Στέιντον, αντλώντας πληροφορίες από άγνωστες ως σήμερα επιστολές, από αποκλειστικές συνεντεύξεις με φίλους, συγγενείς και γνωστούς του Λόρκα και από αρχειακό υλικό που ανακαλύφθηκε πρόσφατα. Στο βιβλίο λοιπόν παρακολουθούμε την ξένοιαστη παιδική ηλικία του ποιητή στην ύπαιθρο της Ανδαλουσίας, και στη συνέχεια στη Νέα Υόρκη, την Αβάνα και το Μπουένος Άιρες, τις στενές του σχέσεις με άλλους ισπανούς καλλιτέχνες, ό...

Παρουσιάζονται οι συγγραφείς: Βούλγαροι - Κρίστο Μπότεφ - Κύριλ Τοπάλοβ - Ιβάν Βάζοφ - Κρίστο Σμύρνενσκι - Πάτερ Τοντόροφ - Ελία Κανέτι - Νικόλα Βαπτσάρωφ - Λιουμπόμιρ Λέβτσεφ - Στόινα Παρομάσκα - Κρίστο Μπόιτσεφ - Τσβετάν Τοντορόφ Σέρβοι - Ίβο Άντριτς - Μίλοραντ Πάβιτς - Ντανίλο Κις - Μίλος Τζούριτς Αλβανοί - Ισμαήλ Κανταρέ - Φάτος Κονγκόλι - Μπέσνικ Μουσταφά - Μπασκίμ Σέχου - Τελέμαχος Κότσια - Φατμίρ Κοτσί Τούρκοι - Ναζίμ Χικμέτ - Αζίζ Νεσίν - Ορχάν Παμούκ - Γιασάρ Κεμάλ - Μεχμέτ Γιασίν - Τσετίν Αλτάν - Αχμέτ Γιουρουλμάζ - Εμινέ Ε...