Ελληνική γραμματεία, Αρχαία - Ερμηνεία και κριτική

Φιλόπονος και η απόρριψη της αριστοτελικής επιστήμης

Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (2006)

Ο Φιλόπονος ήταν ο χριστιανός συγγραφέας του 6ου αιώνα ο οποίος εξαπέλυσε σφοδρή επίθεση κατά της αριστοτελικής επιστήμης. Απέρριψε, μεταξύ άλλων, την αριστοτελική θεωρία περί δυναμικής, στην οποία δεν υπήρχε θέση για έναν Δημιουργό, υποκαθιστώντας τη με τη δική του θεωρία περί ωθητικής δύναμης (impetus). Η εισαγωγή αυτής της θεωρίας χαρακτηρίστηκε από τον Τόμας Κουν επιστημονική επανάσταση. Για τις ετερόδοξες απόψεις του περί Τριάδας ο Φιλόπονος καταδικάστηκε από την Εκκλησία. Στη λατινική Δύση επανεμφανίζεται μόλις τον 13ο αιώνα, όταν ορισμένες ιδέες του γίνονται γνωστές...

Φιλόπονος και η απόρριψη της αριστοτελικής επιστήμης

Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (2006)

Ο Φιλόπονος ήταν ο χριστιανός συγγραφέας του 6ου αιώνα ο οποίος εξαπέλυσε σφοδρή επίθεση κατά της αριστοτελικής επιστήμης. Απέρριψε, μεταξύ άλλων, την αριστοτελική θεωρία περί δυναμικής, στην οποία δεν υπήρχε θέση για έναν δημιουργό, υποκαθιστώντας τη με τη δική του θεωρία περί ωθητικής δύναμης (impetus). Η εισαγωγή αυτής της θεωρίας χαρακτηρίστηκε από τον Τόμας Κουν επιστημονική επανάσταση. Για τις ετερόδοξες απόψεις του περί Τριάδας ο Φιλόπονος καταδικάστηκε από την Εκκλησία. Στη λατινική Δύση επανεμφανίζεται μόλις τον 13ο αιώνα, όταν ορισμένες ιδέες του γίνονται γνωστές...

Φαντασιώσεις του θηλυκού

Παρατηρητής (2003)

Η αμφισημία του τίτλου -"Φαντασιώσεις του θηλυκού"- που γεννιέται από τη συντακτική ταλάντωση του ουσιαστικού σε πτώση γενική και την αναποφασιστικότητά του να επιλέξει τη θέση του γραμματικού υποκειμένου ή αντικειμένου -είναι εσκεμμένη. Ακόμα και όταν φαίνεται πως έφτασε η στιγμή, το να παύσει κανείς (καμιά) να προσδιορίζεται με τις εικόνες και τους ρόλους που παράγονται από το ανδρικό φαντασιακό για τρεις χιλιάδες χρόνια, το να τολμήσει έναν αυτοπροσδιορισμό μέσα από τη γυναικεία φαντασία, μοιάζει μια ριψοκίνδυνη απόπειρα. Η Σαπφώ είναι πάντα εκεί, φυσικά, και μας νεύει μ...

Το χιούμορ στην αρχαία Ελλάδα

Alter - Ego ΜΜΕ. Α.Ε. (2014)

... Στις θρησκευτικές γιορτές και στους διάφορους αγώνες, στο θέατρο και στα συμπόσια, στις συνεδρίες της εκκλησίας του δήμου και της βουλής, στα δικαστήρια και στην αγορά, όπως και σε ορισμένα καταστήματα, δηλ. κουρεία, καπηλειά (παντοπωλεία), σκιραφεία (="κυβευτήρια") οι πολίτες συζητούσαν για πρόσωπα ή πράγματα της δημόσιας αλλά και της καθημερινής ζωής· στις συναναστροφές αυτές δεν έλειπε το χιούμορ. Το χιούμορ των αρχαίων Ελλήνων καταλαβαίνει επίσης κανείς αν γνωρίζει πόσο κοντά αισθάνονταν (όπως άλλωστε και είναι) την χαρά με τη λύπη, την ευτυχία με την δυστυχία, τ...

Το μυθιστόρημα του Αλεξάνδρου

Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (2015)

Ο Μέγας Αλέξανδρος, με την αύρα του θρύλου που ο ίδιος καλλιέργησε και με την οποία φρόντισε πολύ συνειδητά, ενόσω ακόμα ζούσε, να περιβάλει τον εαυτό του, έκανε γενιές ολόκληρες ιστορικών, πολιτικούς άνδρες και καθημερινούς ανθρώπους να ονειροπολούν, γοητευμένοι από τις περιπέτειές του σε μακρινές χώρες. Το "Μυθιστόρημα του Αλεξάνδρου" είναι αδιάψευστος μάρτυρας της δυνατής έλξης που άσκησαν και ασκούν τα κατορθώματα του Κατακτητή. Αυτή η μυθιστορηματική βιογραφία, στημένη με σπαράγματα του αρχαίου θρύλου, έγινε γρήγορα μπεστ σέλερ: από την Αλεξάνδρεια, τον τόπο καταγωγής...

Το ανθρώπινο μεγαλείο στον αιώνα του Περικλή

Ωκεανίδα (2010)

"Πραγματικά είναι καιρός να το παραδεχθώ, έχω γεράσει πολύ, είμαι πάνω από ενενήντα πέντε ετών και έζησα κάτω από την επιρροή αυτών των Ελλήνων συγγραφέων για τουλάχιστον ογδόντα χρόνια, οπότε πρέπει να μιλήσω κι εγώ, με τη σειρά μου, για εκείνη τη δύναμη και το φως, για εκείνη την πίστη και την ελπίδα που πάντοτε αντλούσα απ' αυτούς. Κατάφερα να μεταδώσω την ομορφιά αυτών των κειμένων και, στο τέλος της ζωής μου, με συγκινεί το γεγονός ότι πολλοί από τους αλλοτινούς μαθητές μου, τόσα χρόνια μετά, τα θυμούνται και άντλησαν απ' αυτά κάποιον ενθουσιασμό. Όμως πρέπει να πω επί...

Το αίτημα στις ελληνικές ιδιωτικές επιστολές σε παπύρους και όστρακα

Καρδαμίτσα (2016)

Οι ιδιωτικές επιστολές που σώζονται σε παπύρους και συναφή υλικά γραφής είναι κατά κανόνα σύντομα χρηστικού χαρακτήρα κείμενα που αναφέρονται σε ποικίλα θέματα του ιδιωτικού βίου και τα οποία παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον για τον μελετητή της ελληνικής γραμματείας της μετακλασικής περιόδου. Η παρούσα μονογραφία εστιάζει στη δομή και την οργάνωση των αρχαίων αυτών κειμένων με άξονα μία από τις κυρίαρχες επικοινωνιακές προθέσεις των συντακτών τους: την υποβολή αιτημάτων. Ειδικότερα, μέσω της αξιοποίησης των βασικών αρχών και των μεθοδολογικών εργαλείων της παπυρολογίας και τ...

Τα περί Καλλιρόην ερωτικά διηγήματα

Καρδαμίτσα (2017)

Τα παράδοξα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας

Κάδμος (2004)

Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια συλλογή από την αρχαία Ελληνική γραμματεία όλων των παράδοξων και ανεξήγητων γεγονότων και φαινομένων, έτσι όπως τα είδαν και τα ερμήνευσαν οι πρόγονοί μας. Για πρώτη φορά τα εξαίρετα έργα των αρχαίων Ελλήνων σ' ένα δίτομο έργο.

Τα παράδοξα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας

Κάδμος (2004)

Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια συλλογή από την αρχαία Ελληνική γραμματεία όλων των παράδοξων και ανεξήγητων γεγονότων και φαινομένων, έτσι όπως τα είδαν και τα ερμήνευσαν οι πρόγονοί μας. Για πρώτη φορά τα εξαίρετα έργα των αρχαίων Ελλήνων σ' ένα δίτομο έργο.

Τα κοσμογονικά γεγονότα πριν και μετά το 5508 π.Χ.

Καμινάρης Γεράσιμος (2010)

Χρονολογική ταξινόμηση της εξέλιξης του γένους και του πολιτισμού των ανθρώπων της Γης κατά τα τελευταία 50000 χρόνια.

Τα ελληνικά γράμματα και ο Αριστοτέλης στην αραβική παράδοση

Άγρα (2007)

Είναι γνωστό ότι οι Άραβες κατά την περίοδο της ακμής τους (8ος-13ος μ.Χ. αι.) σημείωσαν υψηλό πολιτισμό, καλλιέργησαν τα γράμματα και τις τέχνες και δημιούργησαν τον λεγόμενο "αραβοϊσλαμικό πολιτισμό". Και όταν μιλούμε για "αραβοϊσλαμικό πολιτισμό" πρέπει να έχουμε κατά νου ολόκληρη την επιστήμη του αραβοϊσλαμικού κόσμου, η οποία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις θεμελιώδεις αρχές του ελληνικού λόγου και την πνευματική κληρονομιά της αρχαιότητας. Πράγματι, η πνευματική αυτή καρποφορία του αραβοϊσλαμικού κόσμου δεν συντελέστηκε δίχως την άμεση επίδραση της ελληνικής σκέψ...

Τα βότανα στον πολιτισμό των Ελλήνων

Alter - Ego ΜΜΕ. Α.Ε. (2014)

Συμποσιακές εταίρες

Ενάλιος (2009)

Οι εταίρες, χωρίς αμφιβολία ήταν οι πιο ξεχωριστές γυναίκες της κλασικής Αθήνας. Τραγωδοί και κωμωδιογράφοι της αρχαιότητας τις συμπεριλάμβαναν πάντοτε στα έργα τους. Συντρόφευαν φιλοσόφους, ποιητές και πολιτικούς. Εξέθεταν το γυμνό κορμί τους δημόσια, στις θρησκευτικές εορτές και αποτελούσαν, ούτως ή άλλως, δημόσιο θέαμα. Η μυθική ομορφιά και η γοητεία τους ενέπνευσε συγγραφείς αλλά και γλύπτες οι οποίοι τις αποτύπωσαν στα έργα τους. Ισχυροί άνδρες, όπως ο Περικλής, συνέδεσαν τη ζωή τους με ονομαστές εταίρες. Ωστόσο, παρά την αίγλη που περιέβαλλε αυτό που αντιπροσώπευε μί...

Συμβολή στην κριτική κειμένου

Καρδαμίτσα (2018)

Η "Κριτική κειμένου" είναι ο κλάδος της φιλολογικής επιστήμης που μελετά τα κείμενα της αρχαιοελληνικής και λατινικής γραμματείας υπό ένα συγκεκριμένο πρίσμα και με έναν σαφώς προσδιορισμένο στόχο: την αναγωγή των κειμένων αυτών στην αρχική μορφή τους (ή όσο πιο κοντά γίνεται σε αυτήν). Η διαδικασία αυτή της ανασυγκρότησης του κάθε κειμένου συνίσταται σε μια σειρά κριτικές ενέργειες· μελέτη των χειρογράφων, εξέταση της γνησιότητας του κειμένου, διόρθωση σφαλμάτων, εντοπισμός νόθων παρεισφρήσεων. Το παρόν εγχειρίδιο καλειδοσκοπικά εστιάζει σε συγκεκριμένες πτυχές τεχνικής...

Σπαράγματα

Πανοπτικόν (2019)

Ο Όμηρος, η Σαπφώ, το "λέγειν" του αγγέλου στην τραγωδία, η παράνοια της εκταφής στην ορθόδοξη χριστιανοσύνη, τα fake news πολύ πριν γίνουν κοινότοπη αναφορά, οι μορφές της αμφιβολίας και η θολή Αρχαία Ελλάδα γένους θηλυκού δεν είναι διόλου θέματα ετερόκλητα: ανήκουν στο πελώριο τώρα μιας σκέψης ακατάτακτης που "εμπεριέχει", κατά τον Jean-Pierre Vernant, "μια διάσταση ποιητικής ευφυΐας". Η Αδριανή "έφυγε", αφήνοντάς με μόνη να τιθασεύσω, όπως της υποσχέθηκα, το υλικό που επιλέξαμε μαζί. Έχω πολλές αμφιβολίες για το αν θα ενέκρινε τις μονομερείς, εκ των πραγμάτων, αποφάσεις...

Ρητόρων διδάσκαλος

Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός (2019)

Το "Ρητόρων Διδάσκαλος" του Λουκιανού αποτελεί καταλυτική σάτιρα για τους ρήτορες και τη ρητορική εκπαίδευση της εποχής των Αντωνίνων. Ο μοναδικός Έλληνας σατιρικός συγγραφέας συνοψίζει σε λίγες σελίδες όλη του την επαγγελματική εμπειρία από τα χρόνια που ασκούσε το επάγγελμα του ρήτορα. Το έργο με οξύτατη, σχεδόν πικρή, πέννα στηλιτεύει τα ανδρείκελα που λυμαίνονται και διαβρώνουν τον δημόσιο χώρο. Αίρεται κατ' αυτόν τον τρόπο στη σφαίρα που διακωμωδεί την αντίθεση μεταξύ του είναι και του δοκείν και υπακούει στη διακήρυξη του Λουκιανού: "Δουλειά μου είναι να μισώ την αλαζ...

Προλεγόμενα στους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς

Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (1986)

Τα Προλεγόμενα του Κοραή είναι από τα πιο πολυδιαβασμένα κείμενα του, και την εποχή που εκδόθηκαν προκάλεσαν ποικίλες αντιδράσεις, ευνοϊκές αλλά και δυσμενείς: πρόκειται ίσως για τα γραπτά που αποτέλεσαν το αντικείμενο των περισσότερων και πιο γόνιμων συζητήσεων της ελληνικής λογιοσύνης. Έχοντας ως κύριο άξονα τη γλώσσα και την παιδεία, αφήνουν να φανεί ακέραιη η σκέψη του Κοραή που προσπαθεί να διδάξει και να προβληματίσει.

Προλεγόμενα στους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς

Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (1995)

Τα Προλεγόμενα του Κοραή είναι από τα πιο πολυδιαβασμένα κείμενα του, και την εποχή που εκδόθηκαν προκάλεσαν ποικίλες αντιδράσεις, ευνοϊκές αλλά και δυσμενείς: πρόκειται ίσως για τα γραπτά που αποτέλεσαν το αντικείμενο των περισσότερων και πιο γόνιμων συζητήσεων της ελληνικής λογιοσύνης. Έχοντας ως κύριο άξονα τη γλώσσα και την παιδεία, αφήνουν να φανεί ακέραιη η σκέψη του Κοραή που προσπαθεί να διδάξει και να προβληματίσει.

Συνολικά Βιβλία 85
243.185 Βιβλία
122.584 Συντελεστές
4.631 Εκδότες
Με την υποστήριξη του ΒιβλιοNet και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου