Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Υπό τον τίτλο "Μελετήματα" συστεγάζονται ανισομήκη και ανισοβαρή ερμηνεύματα για την αρχαία και νέα ελληνική λογοτεχνία, που είχαν δημοσιευθεί κατά τη διάρκεια μιας τριακονταετίας σε επιστημονικά και λογοτεχνικά περιοδικά, σε επετηρίδες και σε έντυπα ευρείας κυκλοφορίας. Πρόκειται συνεπώς για έναν τόμο πανδέγμονα, όπου φιλοξενούνται στύγια άρθρα, κατάφορτα με παραπομπές, αταλαίπωρες διαλέξεις και επιφυλλίδες, καταλεπτολογήματα για πράγματα γραμματικά (το μιν ηδέ το νίν), εικασίες για θεραπείες νοσούντων χωρίων, απόπειρες εκλαΐκευσης για γόρδια απορήματα (επί παραδείγματι, η...

Ο τρίτος τόμος περιέχει, ως επίμετρο των αποσπασμάτων της αρχαίας ελληνικής & βυζαντινής γραμματείας, τα δοκίμια: "Οι μορφές της ερωτικής ζωής στην αρχαία Ελλάδα (γενικά στοιχεία)", "Στατικές και δυναμικές ερμηνείες του κόσμου", "Ελληνικός πολιτισμός: ο Έρως δημιουργός του ελληνικού πολιτισμού· η κλίμαξ των αξιών" και "Σκιαγράφηση του πνεύματος των άλλων μεγάλων σημερινών πολιτισμών (εβραϊκός, κινεζικός, ινδικός, ισλαμικός/αραβικός, ευρωπαϊκός, αμερικανικός)".

Ο Claude Calame κάνει μια συστηματική έρευνα της σεξουαλικότητας των αρχαίων Ελλήνων και επιχειρεί να σκιαγραφήσει τη φυσιογνωμία της δύναμης που οι Έλληνες θεοποίησαν με το όνομα Έρως. Ξεκινά από τη φυσιολογία του έρωτα, μελετά τη λογοτεχνική του έκφραση και τις καλλιτεχνικές του απεικονίσεις και προχωρά στην εξέταση των θεσμών, στη στήριξη των οποίων ο έρωτας συμβάλλει, αλλά και των χώρων που ασκεί την εξουσία του. Σε πρώτο στάδιο ο συγγραφέας επικεντρώνεται στο θέατρο, στις ποιητικές απεικονίσεις του έρωτα στη μελική και την επική ποίηση. Η εξύμνηση του έρωτα, ωστόσο,...

Το βιβλίο της Ζουανά καταδύεται στις αντιλήψεις των αρχαίων Ελλήνων περί θανάτου, περί μετά θάνατον ζωής και ψυχής, σ' ένα εύρος αρκετών αιώνων ιστορίας και γραμματείας. Η εξέλιξη των ιδεών σχετικά με τον θάνατο, όπως αποτυπώνονται σε έργα λογοτεχνίας, ιστορίας, φιλοσοφίας και ρητορικής, δεν αποκαλύπτει μόνο το ανάγλυφο των τελετουργιών και των συνηθειών στο πέρασμα των εποχών, αλλά επίσης το πλέγμα αξιών και νοημάτων που γεννιούνται, αναπτύσσονται και πεθαίνουν γύρω από αυτό το κορυφαίο γεγονός: ζητήματα κοινωνικής τάξης και καταγωγής, κοινωνικού φαντασιακού, σχέσεων εξουσ...

Στο αρχαίο ελληνικό μυθιστόρημα προβάλλεται η σπουδαιότητα της αρχαίας ελληνικής θρησκείας και παρουσιάζονται οι παλαιές αξίες ως διαχρονικές, καθώς φαίνεται να επιβιώνουν σ' ένα διαφορετικό περιβάλλον που επικρατεί κατά την ύστερη αρχαιότητα. Συνήθειες και πρακτικές του ανθρώπου απέναντι στο θείο, όπως είναι η απόδοση των απαρχών στους θεούς, φαίνεται πως συνεχίζονται σύμφωνα με τους συγγραφείς των μυθιστορημάτων. Μέσα από τα κείμενα τονίζεται ότι το θείο είναι παρών στον κόσμο και μάλιστα υπάρχει η πίστη ότι οι θεοί επεμβαίνουν και καθορίζουν τα ανθρώπινα πράγματα. Βέβαια...

Το παρόν υπόμνημα φιλοδοξεί να αξιοποιήσει την πρόοδο και την εξέλιξη της διεθνούς επιστημονικής έρευνας, αναδεικνύοντας πτυχές του ρητορικού κειμένου, οι οποίες δεν έχουν προσώρας συζητηθεί εκτενώς και αποτιμηθεί δεόντως στην ελληνόγλωσση βιβλιογραφία. Πέρα από τα κατά τεκμήριο παραδοσιακά χαρακτηριστικά ενός υπομνήματος -ήτοι την κατατοπιστική και λεπτομερή εισαγωγή, που συνοδεύεται από μετάφραση του αρχαιοελληνικού πρωτοτύπου-, στο ανά χείρας υπόμνημα δίνεται έμφαση στον σχολιασμό του κειμένου υπό το πρίσμα των πορισμάτων της σύγχρονης διεθνούς έρευνας και με γνώμονα την...

Το παρόν υπόμνημα φιλοδοξεί να αξιοποιήσει την πρόοδο και την εξέλιξη της διεθνούς επιστημονικής έρευνας, αναδεικνύοντας πτυχές του ρητορικού κειμένου, οι οποίες δεν έχουν ακόμα συζητηθεί εκτενώς και αποτιμηθεί δεόντως στην ελληνόγλωσση βιβλιογραφία. Θέματα όπως η "επιτέλεση" (γνωστή κυρίως με τον αγγλικό όρο performance) και σύγχρονες θεωρίες για την αναμόχλευση συναισθημάτων, την επίδραση της ρητορικής γλώσσας στο ακροατήριο των λόγων και τη χρήση στρατηγημάτων πειθούς είναι μερικά μόνο από τα χαρακτηριστικά της σύγχρονης διεθνούς επιστημονικής έρευνας και συγγραφής, τα ο...

(...Ένα πράγμα προκύπτει από όσα έχουν αναφερθεί ανωτέρω: η ψυχή στον Όμηρο δεν είναι ακόμη αντικείμενο αυτού που σήμερα αποκαλούμε ψυχολογία, το πεδίο της είναι η εσχατολογία. Όταν μιλάμε για την ψυχή ως το υπόβαθρο για τα διανοητικά, συναισθηματικά φαινόμενα και τα φαινόμενα βούλησης, δεν εννοούμε την ψυχή όπως την εννοούμε σήμερα, ούτε εννοούμε το σώμα, αλλά κάτι άλλο, το τρίτο. Θα εξετάσουμε αυτό το τρίτο στα επόμενα κεφάλαια...) Όπως επισημάνθηκε πρόσφατα, αυτό το άρθρο ξεχάστηκε παντελώς (...) το άρθρο του Zielinski αναφέρεται από έναν μόνο συγγραφέα. Ο Victor Jarc...

Από τον θεϊκό Όμηρο του Πλάτωνα στον μοντέρνο Όμηρο του Walcott, από τα αισχύλεια γεύματα του ομηρικού συμποσίου στην ταινία των αδελφών Κοέν "Ω αδελφέ, που είσαι;", από τον ομηρικό ήλιο του Γκαίτε στον βίαιο Αχιλλέα της Christa Wolf, από τον αιώνιο Όμηρο του Μπάιρον στον κουφό ομηριστή κηπουρό του Τζόις, η παρουσία των ομηρικών επών και κάθε συζήτηση για αυτά είναι ο θεμέλιος λίθος της πολιτικής, πνευματικής και πολιτιστικής κληρονομιάς του δυτικού κόσμου. Ο ανά χείρας συλλογικός τόμος, υπό την επιμέλεια του Robert Fowler, αποτελεί ένα σύγχρονο εισαγωγικό σύγγραμμα για...

[...] Η δική μας η μελέτη - αφορμώμενη κυρίως από τα Ονειροκριτικά του Αρτεμίδωρου του Δαλδιανού - ασχολείται με κάτι εντελώς διαφορετικό: προσπαθεί να καταγράψει και να ερμηνεύσει όνειρα των οποίων το περιεχόμενο είναι λογοτεχνικό. Δεν καταγράφουμε τα όνειρα που έχουν περιεχόμενο τη λογοτεχνία, τα "λογοτεχνικά" ή και "φιλολογικά" όνειρα. Τα όνειρα, αυτά αποτελούν τρεις κατηγορίες, κατά την άποψή μας. Είναι τα όνειρα πού αναφέρονται στο θέμα της ποιητικής μύησης, στην καθ' ύπνους χειροθεσία. Τα αποκαλούμε "Όνειρα Λογοτεχνικού Χρίσματος", τα κατατάσσουμε σε δύο μεγάλες ομάδε...

Ο Δίων Χρυσόστομος γεννήθηκε στην Προύσα της Βιθυνίας περί το 40 μ.Χ και πέθανε περί το 120 μ.Χ. Όπως οι περισσότεροι από τους διανοούμενους της εποχής του, καταγόταν από αριστοκρατικούς προγόνους. O σπουδαίος αυτός ρήτορας που κέρδισε επάξια τον τίτλο του "Χρυσόστομου" ξεκίνησε την σταδιοδρομία του ως "σοφιστής" αλλά αργότερα προσχώρησε στην φιλοσοφία. Η ζωή και η σκέψη του άλλαξαν ριζικά εξαιτίας των πολιτικών του περιπετειών. Υποχρεώθηκε από τον αυτοκράτορα Δομιτιανό να περιφέρεται εξόριστος και να εκτελεί χειρωνακτικές εργασίες για να ζήσει. Η καταδίκη αυτή τον ώθησε...

Το ότι διαβάζουμε την Ιλιάδα και την Οδύσσεια, τρεις περίπου χιλιετίες μετά τον θάνατο του Ομήρου, το ότι ακούμε να συζητούν ο Σωκράτης και οι συνομιλητές του, περισσότερο από είκοσι τρείς αιώνες μετά τον θάνατο του Πλάτωνος τι το πιο φυσικό; Ή μάλλον, τι το πιο εκπληκτικό από την παράδοση, σε συνεχή ροή, χειρογράφων βιβλίων, βιβλίων που το καθένα του μαρτυρεί τη νέα κάθε φορά σημασία που έχει το έργο που αντιγράφηκε; Σε μια τέτοια έκπληξη, η εργασία αυτή παρέχει απάντηση και αιτιολόγηση. Πηγαίνει όμως και πιο πέρα. Από τον Όμηρο έως τους Βυζαντινούς ιστορικούς, με προτίμ...

Τα λατρευτικά επίθετα, µε τα οποία προσαγορεύονταν οι θεοί, τους προικοδοτούσαν µε ιδιότητες, στάσεις ή και συναισθήµατα που διαφορετικά δεν θα τους αναγνωρίζονταν, και θα τους καθιστούσαν λυσιτελείς κοινωνικοπολιτικές -άρα και δικαιικές- δυνάµεις, συµβατές µε καταστάσεις και επιταγές της κοινωνικής πραγµατικότητας. Ο κάθε θεός µπορούσε πλέον να έχει περισσότερες "λατρείες", ακόµη και ασύµβατες µεταξύ τους. Είχε τη δυνατότητα να παρουσιάζεται χθόνιος και ουράνιος ταυτόχρονα, σκοτεινός και φωτεινός, δύστροπος και καλοπροαίρετος.

Το βιβλίο του Μ. Ζ. Κοπιδάκη, ""Πέθανε πράγματι ο Μέγας Πάν;" Και άλλα κείμενα παντοδαπά", με φιλολογική επιμέλεια του Κώστα Μπουρναζάκη, συγκροτείται από έξι Ενότητες, υπό τους τίτλους: α) "Η αρχαιότητα και οι καταβολάδες της", β) "Βίβλου ζηλωτές και αντιλέγοντες", γ) "Ποικίλα Νεοελληνικά", δ) "Ώσπερ ο Πρωτεύς παντοδαπός", ε) "Καστρινοί και Καστροφόροι", στ) "Σκαλαθύρματα". Αποτελείται από 52 κείμενα: μελέτες, φιλολογικά δοκίμια, ομιλίες, κριτικές, και άρθρα, μιας ευρύτατης περιοχής των Γραμμάτων και των Τεχνών, που εκτείνεται από την Ελληνική, τη Ρωμαϊκή Αρχαιότητα, και τ...

"Η άλλοτε δυσχερής, άλλοτε γόνιμη συνάντηση ανάμεσα στον αρχαίο και στον σύγχρονο κόσμο αποτελεί, από πολλές απόψεις, τη βασική θεματική που συνδέει τα είκοσι τέσσερα δοκίμια της συλλογής αυτής, που με μεγάλη χαρά παρουσιάζω για πρώτη φορά στο αναγνωστικό κοινό της Ελλάδας, μιας χώρας της οποίας η κουλτούρα, τόσο η αρχαία όσο και η σύγχρονη, διαμόρφωσε σε μεγάλο βαθμό το πώς γράφω και το πώς ζω. Ορισμένα από τα κείμενα του βιβλίου είναι, αναπόφευκτα, αφιερωμένα στον πολιτισμό της κλασικής Ελλάδας [...] Πολλά όμως από τα "κλασικά" δοκίμια του βιβλίου εξετάζουν τους τρόπους μ...