Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Τα δημοσιογραφικά κείμενα δεν είναι Ιστορία - είναι, όμως, συχνά πολύτιμο υλικό για τον Ιστορικό του μέλλοντος. Πολύ περισσότερο όταν τα κείμενα εδράζονται σε υπεύθυνες πηγές και αδιαμφισβήτητα ντοκουμέντα. Τα άρθρα που η κυρία Φωτεινή Τομαή γράφει στο "Βήμα", βασιζόμενη σε επίσημα αρχεία και στοιχεία που συστηματικά μελέτησε, είναι ασφαλώς πολύτιμο υλικό. Το γεγονός ότι δεν είναι μόνον έγκυρα, αλλά και ευχάριστα, καθιστά την εργασία της συγγραφέως ιδιαιτέρως επιτυχή και αξιέπαινη. Μέσα από αυτά, ο αναγνώστης καλείται να περπατήσει στους "διαδρόμους της Ιστορίας" με ξ...

Από την συγγραφέα του βιβλίου "Αναθεωρημένη Μαύρη Αθηνά", μια κατάθεση ψυχής για την τυραννία του "πολιτικώς ορθού" της ακαδημαϊκής κοινότητας. Στις αρχές του 1990, η καθηγήτρια κλασικών σπουδών Μαίρη Λέφκοβιτς ανακάλυψε ότι ένας από τους συναδέλφους της στο πανεπιστήμιο δίδασκε στους φοιτητές του ότι ο Ελληνικός Πολιτισμός δεν ήταν "ελληνικός", αλλά προϊόν κλοπής από την Αφρική και ότι οι Εβραίοι ήταν υπεύθυνοι για το εμπόριο των δούλων. Αντέδρασε, υπερασπιζόμενη την αλήθεια για τους Έλληνες και για τους Εβραίους, προκαλώντας την μήνιν, την χλεύη και τον ρατσισμό πολλώ...

Πέντε χρόνια μετά το θάνατο του Φίλιππου Ηλιού, το τομίδιο αυτό εκδίδεται εις ανάμνησιν εκείνης της ημέρας του Μαρτίου του 2004. Ανάμνηση κριτική, με τους τρόπους τους δικούς του, που θέλω να τη μοιραστώ με φίλους και συνοδοιπόρους. Αναδημοσιεύονται, λοιπόν, στη συνέχεια, δύο από τα κείμενα που γράφτηκαν, το διάστημα που μεσολάβησε, για να νικήσουν τη σιωπή και να πατήσουν με τη γραφή το θάνατο. Επικεντρώνονται, αμέσως ή εμμέσως, σε μία επαφή κομβική με τον πρεσβύτερο ομότεχνο Κ. Θ. Δημαρά και τα συνεπακόλουθά της. Κι ίσως δεν είναι άτοπο να ξαναθυμίσω εδώ πως τον ιστ...

To κύριο θέμα αυτού του βιβλίου είναι η ιστορική μορφοποίηση και η θεωρητική παραγωγή της μετααποικιακής κριτικής. Η μετααποικιακή κριτική ενσωματώνει την κληρονομιά των συγκριτικών μαρξιστικών παραδόσεων που αναπτύχθηκαν έξω από τη Δύση κατά την πορεία των αντιααποικιακών αγώνων, και στη συνέχεια κατά την ανάπτυξη περαιτέρω μορφών χειραφέτησης από γένος, εθνικότητα και κοινωνική τάξη, πράγμα απαραίτητο για την απελευθέρωση από τον εθνικισμό της αστικής τάξης. Ως αποτέλεσμα, στη βάση της είναι θεωρητικά και ιστορικά ένα υβρίδιο, που γεννήθηκε από τη σύγκρουση πολιτισμών· εί...

Τι μας κληροδοτεί ο 20ος αιώνας; Ένα καινοφανές πολιτικό καθεστώς, τον ολοκληρωτισμό, δύο εκδοχές του οποίου, ο κομμουνισμός και ο ναζισμός, προκάλεσαν το θάνατο, το βασανισμό, την ταπείνωση εκατομμυρίων ανθρώπων. Και όλα αυτά προκλήθηκαν κατά την επιδίωξη του καλού, όχι του κακού. Σήμερα, στις αρχές του 21ου αιώνα, η θριαμβεύτρια δυτική δημοκρατία κάθε άλλο παρά είναι απρόσβλητη στον "πειρασμό του καλού", που την οδηγεί, λ.χ., να ρίχνει "ανθρωπιστικές βόμβες" σε ξένες χώρες. Από την άλλη, ο 20ός αιώνας μάς κληροδοτεί το καλύτερο: Την πίστη στον άνθρωπο, στην αγαθότητά το...

Η ακροδεξιά στην Ελλάδα, επί τριάντα τρία χρόνια από τη μεταπολίτευση, είναι περιθωριακή, ασήμαντη και χωρίς πολιτική επιρροή. Πώς και γιατί η ελληνική κοινωνία ξάφνου πισωγυρίζει; Επί τρεις δεκαετίες, σημαντικές εξελίξεις και αλλαγές θα οδηγήσουν την Ελλάδα να γίνει μια σύγχρονη ευρωπαϊκή δημοκρατία. Πώς και γιατί απρόσμενα το 2007 μερικά ακροδεξιά μορφώματα γίνονται κόμμα και μάλιστα με βουλευτική εκπροσώπηση; Πώς και γιατί σήμερα το ελληνικό Κοινοβούλιο στεγάζει την πιο ανοιχτά φιλοναζιστική ακροδεξιά στην Ευρωπαϊκή Ένωση; Η ανάλυση των αιτίων παρακολουθεί το νήμα που...

"Αν θέλετε να καταλάβετε αυτά που συμβαίνουν στον κόσμο, έχετε κάθε συμφέρον να διαβάσετε τον Θουκυδίδη" (Κορνήλιος Καστοριάδης) Ποιο είναι το νήμα που συνδέει τον αρχαίο Πελοποννησιακό πόλεμο με τους δύο Παγκόσμιους πολέμους του 20ού αιώνα; Τι ήταν αυτό που προκαλούσε τους συνεχείς πολέμους στην Αρχαία Ελλάδα; Γιατί η ανθρωπότητα βρίσκεται διαρκώς υπό την απειλή του πολέμου; Ποιους εξυπηρετεί σήμερα η παγκόσμια κρίση; Τι φέρνει ο 21ος αιώνας στο πεδίο του γεωπολιτικού ανταγωνισμού των σύγχρονων μεγάλων δυνάμεων, και τι σημαίνει αυτό για τις «μικρές» χώρες; Αποφασίζ...

Στο βιβλίο "Οι ασέβειες του ιστορικού" συγκεντρώνονται τρία παλαιότερα κείμενά μου για τον Κωνσταντίνο Δημαρά. Γράφτηκαν ή ειπώθηκαν το πρώτο το 1985, όταν τιμήθηκαν τα πενήντα χρόνια της πνευματικής του παρουσίας, το δεύτερο την ώρα του θανάτου του και το τρίτο στο συνέδριο που αφιέρωσε στη μνήμη του το Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Ε.Ι.Ε. Και τα τρία επιμένουν στην αποφασιστική συμβολή του Κ.Θ. Δημαρά για την ανασυγκρότηση των νεοελληνικών σπουδών και για μια νέα θεώρηση της νεοελληνικής ιστορίας. Επιμένουν, επίσης, στην έγνοια του να υπάρξουν καλά εργαλεία που να επι...

Το βιβλίο "Οι δολοφόνοι της μνήμης" του μεγάλου ιστορικού Πιέρ Βιντάλ-Νακέ, αποτελεί την πιο ολοκληρωμένη απάντηση στους αρνητές του Ολοκαυτώματος. Αποτελείται από πέντε δοκίμια, που βοηθούν τον αναγνώστη να καταλάβει πώς μια τέτοια εκτροπή, όπως η άρνηση της χιτλερικής γενοκτονίας, είδε το φως της μέρας και απέκτησε δημοσιότητα, παρά τα σαθρά "επιχειρήματα" των αρνητών. Ο Βιντάλ-Νακέ δηλώνει από την αρχή πως δεν "κάνει διάλογο" με τον εχθρό: αποσυναρμολογεί τους μηχανισμούς των ψεμάτων του, πιστεύοντας πως αυτό μπορεί, μεθοδολογικά, να είναι χρήσιμο για τις επόμενες γεν...

Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος είναι το αποφασιστικότερο γεγονός του 20ού αιώνα, καθώς n βαριά σκιά του "αγκάλιασε" όλο τον πλανήτη και είχε συνέπειες από την προσωπική και οικογενειακή τύχη τού καθενός, έως την εξόντωση ή μετατόπιση ολόκληρων πληθυσμών και το σχηματισμό ή τη διάλυση χωρών. Η μνήμη του πολέμου συνεχίζει να είναι επώδυνη και να προκαλεί παθιασμένες συζητήσεις. Όταν σίγησαν τα όπλα, ακολούθησαν οι πόλεμοι τnς ιστορίας που δεν λένε ακόμα να λήξουν, στο βαθμό που το τέλος του πολέμου ήταν η καταστατική πολιτική και ιδεολογική στιγμή τnς εποχής που ακολούθησε. Κάθε...

Τα ζητήματα που έχουν γεννήσει τις πιο ζωηρές συζητήσεις και διαμάχες -όχι μόνο ανάμεσα σε πολιτικούς, σχολιαστές και ακαδημαϊκούς, αλλά μεταξύ όλων μας- τα τελευταία χρόνια: με άλλα λόγια, οι συνέπειες της παγκοσμιοποίησης, οι δυσκολίες της δημοκρατίας και οι απειλές της τρομοκρατίας, εξετάζονται με δηκτικότητα από τον Eric Hobsbawm. Όπως γνωρίζουμε καλά, όλα τούτα δεν αφορούν μόνο τις ειδήσεις, αλλά είναι κομμάτι της καθημερινής μας ζωής, από την κατάσταση της οικονομίας ως την έκταση των δικαιωμάτων και των ελευθεριών μας, και ως τον φόβο -και τη φρικιαστική πραγματικότη...

Η ιατρική έχει την παρα-ιατρική η ψυχολογία την παρα-ψυχολογία, η αστρονομία την αστρολογία, έτσι και η Ιστορία, έχει την άλλη όψη της την Παρα-Ιστορία. Η Παρα-ιστορία, έχει πολλούς κλάδους. Είναι η αποκρυφιστική, η μυστικιστική, η εναλλακτική, η φαντασιωτική, η παραμυθολογική. Όλοι βασίζονται στην έλξη που ασκεί στον άνθρωπο το μυστηριώδες, το άγνωστο, το μεταφυσικό και τον παγιδεύουν, εκτρέποντάς τον από την Αληθινή Γνώση. Διότι αυτή η Γνώσις είναι επικίνδυνη για το κατεστημένο. Η Παρα-Ιστορία είναι λοιπόν υπηρέτρια των εξουσιαστών. Είναι όργανό τους για τον αποπροσανατο...

Σε ώρα κρίσης σκέφτεται κανείς διάφορα περίεργα· τέτοια που δεν τα σκέφτεται σε συνθήκες κανονικότητας. Δεινό πράγμα η κρίση, τα δεινά που έχει φέρει σκέφτεσαι· και ανακαλύπτεις τα "φαντάσματα της Ιστορίας" - και αν είσαι και μεγαλούτσικος στην ηλικία, ο νους σου πηγαίνει στα παλιά "φαντάσματα της Ιστορίας" που κι αυτά τα έζησες, όπως ζεις και τα τωρινά, αλλά σε άλλη ηλικία· εκείνα τα ξαναφέρνεις μπροστά σου. Επειδή μοιάζουν ή επειδή βρίσκεις παράλληλα; Ασφαλώς όχι! Ούτε το ένα ούτε το άλλο! Άλλο που αισθάνεσαι περίπου ανάλογα πράγματα: κάποιο φόβο· αν η χώρα χρεοκοπήσει...