Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Αν η δεκαετία του '70 είναι η εποχή της άνθησης φιλελεύθερων και ισοκρατικών θεωριών, η δεκαετία του '80 εκδηλώνει τάσεις ανατροπής των βασικών αξιωμάτων του φιλελευθερισμού και την επιθυμία επιστροφής σε νεο-ρομαντικές αντιλήψεις. Στο επίκεντρο αυτής της διαμάχης βρίσκεται το έργο του Rawls, που έχει καθιερωθεί ως η πλέον εμπεριστατωμένη στην εποχή μας προσπάθεια διατύπωσης μιας φιλελεύθερης ηθικοπολιτικής θεωρίας. Η κριτική τάση των "κοινοτιστών" χαρακτηρίζεται από την πρόταξη του ιδιαίτερου απέναντι στο καθολικό και προπαντός της ζώσας κοινότητας απέναντι σε μια αφηρημέ...

Το έργο του Μαρκούζε "Ο μονοδιάστατος άνθρωπος" συνοψίζει μια σημαντική κριτική της ηθικής της σύγχρονης βιομηχανικής κοινωνίας. Γι αυτό κρίναμε ότι η ελληνική έκδοσή του θα συμβάλει στη συνειδητοποίηση, από το μορφωμένο κοινό του τόπου μας, των ανθρώπινων προβλημάτων, που θέτει η σύγχρονη, ορθολογικά οργανωμένη, παραγωγική κοινωνία. Η εισαγωγή αυτή αποβλέπει στην κριτική αποσαφήνιση της σχέσης της σκέψης του Μαρκούζε με τον εγελειανισμό και τα πιο σύγχρονα φιλοσοφικά ρεύματα. Έτσι ο Έλληνας αναγνώστης θα έχει τα δεδομένα για να τοποθετήσει τη σκέψη του Μαρκούζε σε συνάρτησ...

Στον "Μονοδιάστατο άνθρωπο" ο Marcuse αντιτίθεται με δριμύτητα στον πλατιά διαδεδομένο τρόπο σκέψης τον οποίο ο ίδιος αντιλαμβάνεται ως μονοδιάστατο - τη μη κριτική και κομφορμιστική αποδοχή των υπαρχουσών δομών, νορμών και συμπεριφορών. Υποστηρίζει ότι τα μέλη των δυτικών κοινωνιών, καπιταλιστικών και κομμουνιστικών, πρέπει να ανακτήσουν την ατομικότητα και την προσωπική ελευθερία τους ενάντια στην καταπίεση του τεχνολογικοποιημένου κατεστημένου. Η μοναδική ελπίδα για έναν τρόπο ύπαρξης πιο ελεύθερο και πιο ευτυχισμένο έγκειται, για τον Marcuse, στην ενεργή αντίσταση των α...

"Όμως γιατί τούτη η επιστροφή σε έναν στοχασμό περί εξουσίας, ενώ το νέο διακύβευμα της αναστοχαστικής του προσπάθειας είναι να αποκαλύψει τους μηχανισμούς της σεξουαλικότητας; Για πολλούς λόγους, από τους οποίους, κάπως αυθαίρετα, θα κρατήσω μόνο δύο: δηλαδή, επιβεβαιώνοντας τις αναλύσεις του για την εξουσία, ο Φουκώ θέλει να αντικρούσει τις αξιώσεις του Νόμου, o oποίος, παρότι επιτηρεί, ή και απαγορεύει, κάποιες σεξουαλικές εκδηλώσεις, συνεχίζει να ορίζεται ως ουσιώδες συστατικό της ίδιας της Επιθυμίας κι ακόμη, επειδή η σεξουαλικότητα, όπως την εννοεί ο ίδιος, ή, τουλάχι...

Ένας ζωντανός διάλογος με τον ιδρυτή του μαρξισμού, διάλογος που προπορεύεται και προβλέπει, είναι το περιεχόμενο και η πρωτοτυπία αυτής της διδακτορικής διατριβής, που έδωσε λαβή σε ζωηρότατες συζητήσεις όταν υποστηρίχθηκε το 1959 στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης (μαζί με την παράλληλη διατριβή "Ο Ηράκλειτος και η φιλοσοφία"). Στοχεύει να φθάσει στο κέντρο της σκέψης του Μαρξ, να ανακαλύψει τον μίτο της Αριάδνης που διαπερνά όλο του το έργο -από τα γραπτά του πολύ νέου Μαρξ, μέσω των θεμελιακών φιλοσοφικών εργασιών του νέου Μαρξ, ως τις τελικές πολιτικές και οικονομικές του...

Από τα κεφάλαια και υποκεφάλαια του παρόντος βιβλίου ανοίγεται ένας ορίζοντας ερωτήσεων πάνω σε θέματα που ενδιαφέρουν το οδοιπορικό του βίου μας. Προσπαθήσαμε να εξειδικεύσουμε σε συγκεκριμένα θέματα τις μεγάλες γενικεύσεις που είχαν γίνει πάγιοι ορισμοί στις θεωρίες, δηλαδή να μετατοπίσομε και να απλοποιήσομε τις έννοιες της κατηγορίας, του είδους, της εργασίας, της νόησης, του λόγου, της ιδέας, της αντίθεσης, της ετερότητας, της εναντίωσης, του συμβόλου και να τις τοποθετήσομε σε νέες αφετηρίες. Δεχθήκαμε εξαρχής ότι υπάρχει ένας κόσμος μη φαινόμενος, ο οποίος ερευνάτα...

Η ζωή είναι δυστυχία και πόνος είπαν μεγάλοι σοφοί. Ο Θαλής αρνήθηκε να κάνει παιδιά δια φιλοτεκνείαν, από αγάπη στα παιδιά, ο Δημόκριτος έβγαλε τα μάτια του για να μη βλέπει την ανθρώπινη δυστυχία και ο Βούδας στήριξε τη σοφή διδασκαλία του στη θέση ότι η ανθρώπινη οδύνη βρίσκει οριστικό τέλος στην ανυπαρξία του νιρβάνα. Ο αγώνας για τη γνώση του κόσμου ξεπέρασε κάποτε τις ανθρωπομορφικές ερμηνείες του και θεμελίωσε την ανθρώπινη μοναξιά και ευθύνη. Ξέρουμε σήμερα τη βιολογική μας πορεία μέσα από μια μακρόχρονη εξέλιξη που οδήγησε σε μια εγωκεντρική διαμόρφωση της γονι...

Θα μπορούσε ποτέ να ενδιαφέρει ένα μελετητή της φιλοσοφικής σκέψης το έργο ενός κοινωνιολόγου ο οποίος τοποθετεί ρητά το γνωστικό του εγχείρημα έξω από τα όρια της φιλοσοφίας; Κι όμως, το έργο του Μαξ Βέμπερ δεν αποτελεί άσκηση ενός ακραίου θετικισμού, όπως πολύ συχνά πιστεύεται. Ο προβληματισμός που ενυπάρχει σ' αυτό σχετικά με τη μεθοδολογία μιας ιστορικής επιστήμης καθαρά εμπειρικής έχει τις ρίζες του σε μια θεωρία της νεοτερικότητας, αποτελεί παρέμβαση στη διαμάχη ιστορικών και οικονομολόγων της εποχής του Βέμπερ και οφείλει πολλά στη σκέψη του Μαρξ και του Νίτσε. Υπό...

Οι παιδιάστικες συμπεριφορές προκαλούν διλήμματα και αμφιβολίες που απλώνονται σαν αχόρταγη δυσπιστία προς τους άλλους, όπως και ανασφάλειες που γυρνούν πολύ εύκολα σε τυραννία. Με τέτοια ψυχολογία μόνο σαν προστατευόμενη ύπαρξη βρίσκουμε τον εαυτό μας· αλλιώς για να διατηρούμε την ισορροπία μας ζητούμε εναγώνια την πατρική σκιά και πετυχαίνουμε ψυχική ανάπαυση όταν "μας κρατούν από το χεράκι".

Tο "Ξένοι, θεοί και τέρατα" είναι μια συναρπαστική περιήγηση στον τρόπο που η ανθρώπινη ταυτότητα μορφοποιείται από τις τρεις αυτές, ισχυρές αλλά συνάμα αινιγματικές, δυνάμεις. O Richard Kearney εξερευνά το ερώτημα της σχέσης με τον "Άλλο" μεταβαίνοντας, κεφάλαιο το κεφάλαιο, από τη φιλοσοφία και την πολιτισμική ανθρωπολογία στη λογοτεχνία, από τον κινηματογράφο στην ψυχανάλυση, από τον στοχασμό γεγονότων της επικαιρότητας (επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου, πόλεμος στο Iράκ) στον σχολιασμό θρησκευτικών κειμένων. Tα κεφάλαια για τον Άμλετ ή τον Oδυσσέα του James Joyce συναντ...

- Τι σημαίνει νομαδικό υποκείμενο και πώς τοποθετείται μέσα στις παρούσες κοινωνικές και οικονομικές μεταλλάξεις; - Ποιες είναι οι πολιτικές και ηθικές προϋποθέσεις που δομούν τη νομαδική υποκειμενικότητα; - Πως σχετίζεται το νομαδικό υποκείμενο με την κρίση της μετανεωτερικότητας και με την έννοια της "διαφοράς"; - Που μπορούμε να εντοπίσουμε νέα θεωρητικά και πολιτικά παραδείγματα που θα μας συνδράμουν στην επεξεργασία δημιουργικών σχημάτων σκέψης; - Από που εκπορεύεται "το νέο"; Ακολουθώντας τη διεισδυτική ματιά της μεταδομιστικής γενιάς από την οπτική της έμφ...

"Ας θυμηθούμε, επιγραμματικά, τι εννοούσε ο Φουκό όταν μιλούσε για τη μοντέρνα αποστολή του φιλοσοφείν: καταγγελία των αθέατων σχέσεων εξουσίας, δημιουργία αντιστάσεων, δυνατότητα να εκφραστούν οι φωνές που καταπνίγονται, παραγωγή αληθινών γνώσεων που να μπορούν να αντιταχθούν στους κυρίαρχους τρόπους διακυβέρνησης, δυνατότητα επινόησης νέων μορφών υποκειμενικότητας, πρόκληση να ενεργοποιήσουμε τις ελευθερίες και τις δυνατότητες δράσης μας, ανάδειξη της ιστορικότητας των συστημάτων γνώσης, κατάδειξη ότι τίποτα δεν είναι μοιραίο, και εντέλει και οπωσδήποτε τη δυνατότητα να α...

Το βιβλίο αυτό περιλαμβάνει ορισμένα από τα σημαντικότερα και γνωστότερα γραπτά του βρετανού κοινωνικού μεταρρυθμιστή και ουτοπικού ρεαλιστή Ρόμπερτ Όουεν (1771-1858). Η μελέτη αυτών των κειμένων μάς προσφέρει την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε ένα εξαιρετικά σημαντικό επεισόδιο στην ιστορία της σοσιαλιστικής σκέψης. Ωστόσο, πέρα από το ιστορικό ενδιαφέρον που παρουσιάζουν τα γραπτά του, οι ιδέες του Όουεν έχουν ιδιαίτερη θεωρητική σημασία γιατί, εκκινώντας από αυτές, μπορούμε να ανασυγκροτήσουμε σημαντικές όψεις μιας θεωρίας για τη γένεση και τη δικαιολόγηση των αξιών σε συν...

Τα κείμενα που παρουσιάζονται στην παρούσα έκδοση προέρχονται από τον 5ο τόμο του "Theory Culture & Society", που είναι αφιερωμένος στον μεταμοντερνισμό. Το κείμενο του Ντάγκλας Κέλλνερ ("Ο μεταμοντερνισμός ως κοινωνική θεωρία"), γραμμένο στον απόηχο της μεγάλης διαμάχης για τον μεταμοντερνισμό, αποτελεί μια χρήσιμη εισαγωγή στο θέμα. Ο συγγραφέας προχωρεί σε μια μακρά επισκόπηση τον φαινομένου ξεκινώντας από τις γαλλικές εκφάνσεις του (Μπωντριγιάρ, Λυοτάρ) και καταλήγοντας, αφενός, σε μια κριτική της κριτικής που ασκεί ο Χάμπερμας στον μεταμοντερνισμό από τη σκοπιά της...

"Κατά τo τελευταίο τέταρτο του 20ού αιώνα, πολλές ουτοπικές κοινωνικές φιλοσοφίες τέθηκαν σε εφαρμογή και πάλι, και απετέλεσαν αντικείμενο διαπρύσιων κηρυγμάτων· ο μαρξισμός αναβίωσε και άνθισε σε μια ποικιλία μορφών που σχεδόν μας αφήνει άναυδους· η ψυχανάλυση απέκτησε νέο θεωρητικό προσανατολισμό με το έργο τού Lacan και των οπαδών του· ο Ηabermas και άλλα μέλη της Σχολής της Φρανκφούρτης συνέχισαν να σκέφτονται τις παραλληλίες ανάμεσα στις θεωρίες τού Marx και του Freud· το γυναικείο κίνημα προσέθεσε στη συζήτηση μια ολόκληρη σειρά από παραγνωρισμένες έως τότε ιδέες και...

Από το Μεσοπόλεμο μέχρι σήμερα, η "κριτική θεωρία" ή "σχολή της Φρανκφούρτης" δεν σταμάτησε να δίνει γόνιμα ερεθίσματα για τη συγκρότηση μιας κοινωνικής θεωρίας, ικανής να δώσει μια αξιόπιστη περιγραφή του δεδομένου και την προοπτική μιας δυνατής απελευθερωτικής αλλαγής του. Τα κείμενα του τόμου αυτού αποτελούν μια πρώτη, συνολική όσο και πλουραλιστική, ελληνική συμβολή στη θεωρητική συζήτηση γύρω από αυτό το σημαντικό θεωρητικό-επιστημονικό εγχείρημα, συζήτηση η οποία συνεχίζεται αμείωτη διεθνώς. Οι ενότητες του τόμου ανασυγκροτούν την ανάπτυξη της κριτικής θεωρίας από το...

Στο πλαίσιο του κυρίαρχου νεωτερικού φιλοσοφικού "παραδείγµατος", τα προτάγµατα του ευρωπαϊκού Διαφωτισµού συνοδεύτηκαν, τις περισσότερες φορές, από αξιώσεις για οικουµενισµό και αµεροληψία. H "πολιτική της καθολικότητας", σύµφωνα µε τη διατύπωση του Καναδού φιλοσόφου Charles Taylor, αναδείχθηκε συχνά σε πολέµια της ανάδειξης των επιµέρους ταυτοτήτων 'εθνικών, εθνοτικών, φυλετικών, θρησκευτικών ή έµφυλων-, στο µέτρο που αυτές θα λειτουργούσαν υπονοµευτικά για θεµελιώδεις αρχές της ατοµικότητας, όπως η αυτονοµία, η ελευθερία και η ισότητα. Η σύγχρονη πολιτική και η κοινωνική...

Τα κείμενα του Εμίλ Ντυρκάιμ που συγκεντρώθηκαν σε αυτό το βιβλίο αναπτύσσουν και εν μέρει στηρίζουν την ιδέα ότι οι συλλογικές αναπαραστάσεις αποτελούν τον πυρήνα του ανθρώπινου πολιτισμού. Πράγματι, οι συλλογικές αναπαραστάσεις περιέχουν τα -γνωστικά, ηθικά και αισθητικά- νοητικά σχήματα που είναι συνυφασμένα στους "τρόπους ενέργειας" μιας κοινωνίας. Στα πέντε κείμενα του βιβλίου φαίνονται τόσο οι όροι με τους οποίους τίθεται προγραμματικά το ερευνητικό έργο του συγγραφέα γύρω από τη συλλογική σκέψη, όσο και η πορεία του [...] Ποιητικά μιλώντας, αυτό το έργο, το οποίο είδ...

Ο ουσιαστικότερος λόγος για τον οποίο οι εργασίες που συναριθμούνται στον τόμο κατατάσσονται στο χώρο της κοινωνικής φιλοσοφίας είναι η ανάλυση ζητημάτων της κοινωνικής ζωής και της κοινωνίας γενικότερα, υπό το πρίσμα οικείων φιλοσοφικών αρχών. Πιο συγκεκριμένα, τα θέματα που ερευνώνται και αναλύονται στον τόμο αυτό μπορούν σχηματικά να επιμεριστούν σε τέσσερις κατηγορίες: στην πρώτη εντάσσονται οι εργασίες που αναφέρονται στην ευρύτερη κοινωνική προοπτική στην οποία εμπεριέχονται οι φιλοσοφικές και οικονομικές αντιλήψεις, η μεταρρύθμιση ή η κοινωνική συγκρότηση και η ανασυ...