Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

"Έργο: αυτό που είναι ικανό να εισάγει κάποια σημαντική διαφορά στο πεδίο της γνώσης, με τίμημα έναν ορισμένο κόπο εκ μέρους τόσο του συγγραφέα όσο και του αναγνώστη, και με τελική ανταμοιβή μια ορισμένη απόλαυση, ήτοι πρόσβαση σε μια διαφορετική μορφή της αλήθειας". Μισέλ Φουκώ

Ο ουσιαστικότερος λόγος για τον οποίο οι εργασίες που συναριθμούνται στον τόμο κατατάσσονται στο χώρο της κοινωνικής φιλοσοφίας είναι η ανάλυση ζητημάτων της κοινωνικής ζωής και της κοινωνίας γενικότερα, υπό το πρίσμα οικείων φιλοσοφικών αρχών. Πιο συγκεκριμένα, τα θέματα που ερευνώνται και αναλύονται στον τόμο αυτό μπορούν σχηματικά να επιμεριστούν σε τέσσερις κατηγορίες: στην πρώτη εντάσσονται οι εργασίες που αναφέρονται στην ευρύτερη κοινωνική προοπτική στην οποία εμπεριέχονται οι φιλοσοφικές και οικονομικές αντιλήψεις, η μεταρρύθμιση ή η κοινωνική συγκρότηση και η ανασυ...

Το βιβλίο χωρίζεται σε έξι (6) κεφάλαια, στα οποία πρωταγωνιστεί η "Φρανκφούρτη" ως θεωρία και βίωμα του συγγραφέα. Στο πρώτο κεφάλαιο: "Η κριτική θεωρία ως μετακριτική της φιλοσοφικής παραδόσεως" αναλύονται θέματα της κλασικής φιλοσοφίας υπό το φως της κριτικής θεωρίας. Στο δεύτερο κεφάλαιο: "Αισθητική θεωρία και τέχνη" καταγράφεται ο κριτικός προβληματισμός σχετικώς με την τέχνη και την αισθητική. Στο τρίτο κεφάλαιο: "Εφηρμοσμένη κριτική φιλοσοφία της τέχνης" αναλύονται έργα και δημιουργοί με θεωρητικό άξονα την κριτική θεωρία, η οποία να ανασυγκροτείται ως αισθητική θεωρ...

Κάθε χρόνο, στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, οι παραδόσεις του Michael J. Sandel συγκεντρώνoυν πάνω από χίλιους φοιτητές, που κατακλύζουν τα ακαδημαϊκά έδρανα του Sanders Theatre. Πώς η πολιτική φιλοσοφία έγινε ένα από τα δημοφιλέστερα μαθήματα στο ιστορικό πανεπιστήμιο; Ο διάσημος καθηγητής πέτυχε το ακατόρθωτο: να κάνει γοητευτική την έννοια της δικαιοσύνης. Ας φανταστούμε έναν οδηγό φορτηγού που κατευθύνεται με ταχύτητα προς το μέρος πέντε πεζών, οι οποίοι νομοτελειακά θα χάσουν τη ζωή τους. Στη διασταύρωση έχει τη δυνατότητα να στρίψει σε έναν παράδρομο, στον οποίο όμω...

Ο Κανγκιλέμ και ο Φουκώ ήταν εκπρόσωποι μιας μεγάλης εποχής της σύγχρονης σκέψης, από την οποία εξακολουθούμε ακόμη και σήμερα να εξαρτιόμαστε, παρά τις μόδες και τους εφήμερους ενθουσιασμούς. Εύχομαι να συνέβαλα, έστω και λίγο, να διατηρηθεί ένα ενδιαφέρον για τα δύο αυτά εγχειρήματα που διασταυρώνονται και για τα οποία είμαι πεπεισμένος ότι παραμένουν απαραίτητα τόσο για τη θεωρητική κατανόηση του παρόντος μας όσο και για τον έμπρακτο μετασχηματισμό του, σε μια στιγμή όπου, περισσότερο από ποτέ, έχουμε ανάγκη ισχυρές έννοιες για να προσανατολιστούμε στον κόσμο και στη σκέ...

Όταν η καινοφανής επιστήμη της πολυπλοκότητας βρίσκει την εφαρμογή της στην ανάλυση της κοινωνίας. Τα περισσότερα βιβλία σχετικά με τη θεωρία του χάους και της πολυπλοκότητας πραγματεύονται το θέμα τους υπό το πρίσμα της φυσικής, της χημείας, των μαθηματικών, της βιολογίας και του μάνατζμεντ. Αντίθετα, σε αυτό το κριτικό δοκίμιο η συγγραφέας εστιάζει στην κοινωνική σκέψη, όπως αυτή επαναπροσδιορίζεται υπό την επίδραση των επιστημών της πολυπλοκότητας, καλύπτοντας έτσι ένα κενό στην ελληνική βιβλιογραφία. Κυρίως, όμως, υπερβαίνοντας την απλή παράθεση των πολλαπλών ερμηνευ...

Οι "Χώρες της θεωρίας" περιλαμβάνουν δεκαεπτά πρωτότυπα κείμενα που, από διαφορετική σκοπιά το καθένα, απαντούν στο ερώτημα "ποια Θεωρία, σήμερα;" Ο τόμος αυτός, αντί να αναπολεί και να αρχειοθετεί τα παλιά επιτεύγματα της Θεωρίας, αποπειράται να πιάσει τον σφυγμό της στον ελληνόφωνο χώρο και τον παρόντα χρόνο. Επιδιώκει έτσι να δώσει συνέχεια στην εργασία της θεωρίας, να την εξιστορήσει και μαζί να γίνει στιγμιότυπό της, να εντοπίσει μερικά από τα τυφλά σημεία της χωρίς να σημάνει λήξη εργασιών και, ενδεχομένως, να υποδείξει νέες κατευθύνσεις αποφεύγοντας τον πειρασμό του...

Η τελευταία εκτεταμένη -και ημιτελής- εργασία του Elias συνεξετάζει τρία κύρια θέματα. Σε πρώτο επίπεδο ερευνά τα σύμβολα σε σχέση με τη γλώσσα, τη γνώση και τη σκέψη, αντλώντας από την πολιτισμική ανθρωπολογία και τη σημειολογία. Κατά δεύτερον, τονίζει ότι τα σύμβολα είναι επίσης απτά ηχητικά ίχνη, υπογραμμίζοντας τον επικοινωνιακό χαρακτήρα του συμβόλου ως συνδετικού κρίκου ανάμεσα στην κουλτούρα και τη φύση, στον άνθρωπο και την εμπειρία του και εντέλει ανάμεσα στον άνθρωπο και το γλωσσικό περιβάλλον του. Σε ένα τρίτο επίπεδο, το βιβλίο θέτει θεωρητικά ζητήματα για την ο...

Μια πνευματώδης και ρεαλιστική θεώρηση των θεμελίων του ανθρώπινου πολιτισμού και των παγκοσμίων οικονομικών και ηθικών κρίσεων, "Το κοσμοείδωλο της ελευθερίας" αποτελεί μια καινοτόμο και δημιουργική ανάλυση των σημαντικότερων ζητημάτων της πραγματικότητας (φυσικής, κοινωνικής, ψυχικής), της ιδεολογίας και της πολιτικής πράξης. Το παρόν βιβλίο δεν προσφέρει μόνο μια "γενεαλογία" της έννοιας της ελευθερίας. Προσφέρει επίσης ένα νέο, πρακτικό και ολοκληρωμένο μοντέλο πολιτικής οικονομίας το οποίο προτάσσει την ελευθερία του ανθρώπου και οδηγεί στην πιο αποτελεσματική και δημι...

Ποια είναι η λεγόμενη Σχολή της Φρανφούρτης; Τι κοινό έχουν μεταξύ τους προσωπικότητες τόσο μοναδικές και έργα τόσο ετερόκλητα, που εκτείνονται από τη φιλοσοφία, την κοινωνιολογία, την ψυχολογία και την πολιτική επιστήμη ώς τη μουσικολογία και τη λογοτεχνική κριτική; Τι σχέση έχει η έννοια της μονοδιάστατης κοινωνίας του Μαρκούζε με το μοντέλο του κρατικού καπιταλισμού του Πόλλοκ; Ή η κριτική του Αντόρνο στη μουσική του Στραβίνσκυ με την επίθεση του Χορκχάιμερ στη φιλοσοφική ανθρωπολογία του Σέλερ; Ή οι θέσεις του Φρομ για τον σαδομαζοχιστικό χαρακτήρα με τις κρίσεις του Λό...

[...] Η πρόκληση του μεταμοντερνισμού στην ιστοριογραφία έθεσε πράγματι τους ιστορικούς ενώπιον ενός συνόλου καίριων ζητημάτων θεμελιώδους σημασίας για μια αναστοχαστική ιστοριογραφία. Η μελέτη επιχειρεί ένα διάλογο με αυτά τα ζητήματα, χωρίς ωστόσο να συμμερίζεται τον τρόπο με τον οποίο ο μεταμοντερνισμός τα διαχειρίζεται, και κυρίως τα συμπεράσματα στα οποία καταλήγει. Ο τρόπος με τον οποίο οι μεταμοντέρνοι στοχαστές διαχειρίζονται τα ζητήματα που άπτονται της κατανόησης του παρελθόντος υποχρεώνει ουσιαστικά τους ιστορικούς να επιλέξουν ανάμεσα σε δύο αλληλοαποκλειόμε...

Η συγγραφέας αντλεί το υλικό της από ένα βιβλίο που δεν γράφτηκε ποτέ, το "Passagen-Werk" ("Σχέδιο Eργασίας περί Στοών") το ημιτελές μείζον δημιούργημα του Βάλτερ Μπένγιαμιν για τη βιομηχανική κουλτούρα του 19ου αιώνα με τη μορφή που αυτή έλαβε στο Παρίσι και η οποία, με τη σειρά της, διαμόρφωσε την πόλη αυτή. Δεν πρόκειται απλώς για μια σύνοψη των αυθεντικών γερμανικών και γαλλικών χειρογράφων του Μπένγιαμιν, αλλά για μια ευρηματική ανασύνθεσή τους από τη συγγραφέα, προκειμένου να φωτιστεί ο κόσμος τον οποίο έζησε και περιέγραψε ο Μπένγιαμιν. Κομβικό σημείο της φιλοσοφίας...

Ο δεύτερος τόμος του μείζονος έργου του Michael Mann στο πεδίο της συγκριτικής και ιστορικής κοινωνιολογίας αναλύει τις σχέσεις εξουσίας κατά την περίοδο ανάμεσα στη Βιομηχανική Επανάσταση και τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, εστιάζοντας στη Γαλλία, τη Μεγάλη Βρετανία, την Αυστρία των Αψβούργων, την Πρωσία-Γερμανία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Εξετάζει τις διασυνδέσεις τεσσάρων πηγών κοινωνικής εξουσίας -της ιδεολογικής, της οικονομικής, της στρατιωτικής και της πολιτικής εξουσίας- και με αυτούς τους όρους αφηγείται την ανάπτυξη θρησκευτικών και κοσμικών ιδεολογιών, του εμπορικού...

Ο Hans-Georg Gadamer (1900-2002) αποτελεί χωρίς αμφιβολία έναν από τους σημαντικότερους στοχαστές του προηγούμενου αιώνα. To έργο του "Αλήθεια και μέθοδος" θεωρείται σήμερα ένα από τα ιδρυτικά κείμενα της "φιλοσοφικής ερμηνευτικής", δηλαδή μιας φιλοσοφικής κατεύθυνσης που εξακολουθεί να παίζει στη σύγχρονη φιλοσοφική συζήτηση καίριο και αναντικατάστατο ρόλο. Πρωταρχικό μέλημα του Γερμανού στοχαστή είναι να δείξει ότι κάθε γνήσια κατανοητική προσοικείωση του κόσμου, άλλων ανθρώπων, άλλων πολιτισμών καθώς και του εαυτού μας επιβάλλεται να αναλυθεί ως αποτέλεσμα μιας διαδικ...

Στο παρόν βιβλίο ο όρος ''Έλεγχος'' χρησιμοποιείται με την αρχική του σημασία. Δηλαδή αποδίδει τη συστηματική κριτική εξέταση συλλογισμών, τόσο ως προς το σημαίνον όσο ιδίως ως προς το σημαινόμενό τους. Έτσι αντιμετωπίζονται τα επιχειρήματα ανάλογα με το είδος και κυρίως με το βαθμό οικείωσης της ιστορικής πραγματικότητας. Οι ειδικότερες εστίες προβληματισμού είναι το έθνος, η εθνότητα, το κράτος-έθνος, η πολιτική και η πολιτιστική ηγεμονία, η γλώσσα, η παράδοση, το κοινωνικό φύλο, η καθημερινότητα, οι αξίες, η ιστορική αιτιότητα, η επιστημονική θεωρία και το φιλοσοφείν. Κο...

Ο Υβ Λε Μανάκ έγραψε την "Κρυφή γοητεία του υλισμού" σε μια εποχή (1987) που προσπαθούσε να προχωρήσει την σκέψη του πέρα από την κληρονομιά του μαρξισμού και του κινήματος του Μάη του 68. Η διερώτηση για την ουσία του ανθρώπου δεν είναι καινούργια, ούτε αφορά τους διανοού- μενους και μόνο, καθώς μπορεί να αποκαλυφθεί σε όλους κάθε στιγμή και κάθε ιστορική εποχή. Είναι κατά κάποιο τρόπο το ερώτημα των ερωτημάτων, διότι από τις απαντήσεις που δίνονται κάθε φορά, εξαρτάται η ίδια η κοινωνική θέσμιση. Όπως σημειώνει ο ίδιος στον πρόλογό του για την ελληνική έκδοση,...

Το σημαντικότερο βιβλίο της Τζούντιθ Μπάτλερ, μιας από τις σπουδαιότερες φιλοσόφους της εποχής μας που έχει συμβάλει καθοριστικά στα πεδία της θεωρίας φύλου, της πολιτικής φιλοσοφίας και της ψυχαναλυτικής θεωρίας, είναι το πρώτο της που μεταφράζεται στα ελληνικά. Αυτό το πρωτοποριακό βιβλίο, ορόσημο στη σύγχρονη κοινωνική σκέψη, μελετά τις κοινωνικές και πολιτισμικές διαδικασίες που ορίζουν και περι-ορίζουν τα σώματα που έχουν σημασία, δηλαδή σημαίνουσα υλικότητα. - Μέσα από ποιους περιορισμούς υλοποιείται το φύλο του σώματος; - Πώς οι νόρμες του φύλου συγκροτούν την υ...

Πρώτο μέρος ενός τρίτομου έργου που περιγράφει τις τέσσερις μορφές εξουσίας -ιδεολογική, στρατιωτικο-διπλωματική, οικονομική και πολιτική- τις οποίες συναντά κανείς στις ανθρώπινες κοινωνίες, σε ολόκληρη την ιστορική πορεία. Ο Μαν, σε αυτόν τον πρώτο τόμο, συνθέτει μια αφηγηματική ιστορία της εξουσίας από τη νεολιθική εποχή, διαμέσου των πολιτισμών της Εγγύς Ανατολής, της κλασικής εποχής της Μεσογείου και της μεσαιωνικής Ευρώπης, μέχρι την περίοδο αμέσως πριν από τη Βιομηχανική Επανάσταση στην Αγγλία.

Η απόπειρα για τη θεωρητική/φιλοσοφική θεμελίωση της ανάλυσης λόγου ως μεθοδολογίας των κοινωνικών επιστημών αναπόφευκτα οδηγεί στην ενασχόληση με κρίσιμα θεωρητικά ζητήματα που αναφαίνονται επιτακτικά στη σύγχρονη σκέψη. Τα περισσότερα από αυτά προκύπτουν στον λόγο του ευρύτατου και αενάως πολυδιασπώμενου διανοητικού ρεύματος που καλείται "μεταδομισμός" και που συχνά υπάρχει η τάση να συγχέεται με τον "μεταμοντερνισμό". Ένα από αυτά τα ζητήματα είναι ίσως το μόνο που δεν εμφανίζεται άμεσα -ως προς τα πρώτα του σκέλη- στο βιβλίο του Κύρκου Δοξιάδη, αν και υφέρπει στην πρ...

Τα κείμενα που απαρτίζουν τον παρόντα τόμο (κείμενα με μορφή συζητήσεων και συνεντεύξεων) καλύπτουν μια σημαντική περίοδο της ζωής του Μισέλ Φουκώ. Εκτείνονται από το '72 μέχρι τις αρχές του '84. Παρότι διατρέχονται πρωτίστως από τη θεματική της εξουσίας (δηλαδή των "σχέσεων εξουσίας"), αναφέρονται επίσης σε πλήθος άλλων ζητημάτων: την αρχαιολογία της γνώσης, την πολιτική, την έλλειψη πολιτικής φαντασίας, την έννοια του συμβάντος, τον Μάη του '68, τη σxέση του Φουκώ με τον Μαρξισμό και την αριστερά, και τέλος την επιμέλεια εαυτού ως ηθική πρακτική. Περιέχονται τα κείμενα...