Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Οι Αθηναίοι του απέδωσαν τον χαρακτηρισμό Ολύμπιος. Η μόρφωση, η ευφυΐα και η ρητορική δεινότητα τον έκαναν να ξεχωρίζει. Κάποιοι δικαιολόγησαν τον χαρακτηρισμό εξαιτίας των μνημείων που άφησε στην πόλη. Οι κωμικοί σχολιαστές της επικαιρότητας είχαν ακόμα καλύτερη εξήγηση: είπαν πως όταν μιλούσε μπροστά στον λαό "βροντούσε κι άστραφτε" σαν τον Δία. Παρ' όλα αυτά, το πρόσωπο του ήταν πράο, χωρίς να φανερώνει έντονα συναισθήματα. Στη ζωή του πέρασε από απίστευτες διακυμάνσεις κι όμως κατάφερνε ακόμα και στα μεγαλύτερα πάθη και εντάσεις να μιλά με παρρησία στη συνέλευση και να...

Στη φιλοσοφία, ο Αριστοτέλης επιχειρεί τον επιτυχή συνδυασμό της πλατωνικής ηθικής και πολιτικής φιλοσοφίας με τη φυσική φιλοσοφία των προσωκρατικών, και εγκαινιάζει τον κλάδο της λογικής. Στις επιστήμες, θέτει τις βάσεις για τη φυσική, τη χημεία και τη μετεωρολογία, και αναδεικνύει τη σημασία και τη κεντρική θέση της βιολογίας. Συστηματοποιεί την πρακτική της ρητορικής, θεμελιώνει τη θεωρία της λογοτεχνίας (την "ποιητική") και ξεκινά ένα πρόγραμμα συστηματικής καταγραφής των πολιτευμάτων και των θεσμών των ελληνικών πόλεων. Με δυο λόγια, το αριστοτελικό έργο αντιπροσωπεύει...

Ο Σωκράτης δεν έγραψε τίποτα -και όμως αξιώθηκε την πλουσιότερη βιβλιογραφία. Ο θεμελιωτής της ηθικής φιλοσοφίας ήταν η πιο ακέραια και ευσεβής προσωπικότητα -και όμως κατηγορήθηκε για ασέβεια και θανατώθηκε. Υπήρξε πρότυπο νομοταγούς πολίτη -και όμως στ' όνομά του καθιερώθηκε ένα δικαίωμα αντίστασης. Ήταν ο πρώτος Αθηναίος φιλόσοφος και αθηνολάτρης -και όμως η Αθήνα φέρνει το στίγμα της θανάτωσής του. Όλα αυτά συνθέτουν ένα φαινόμενο που ειδώθηκε σαν αίνιγμα, παράδοξο, περίπτωση, μύθος και θρύλος. Δίκαια αποτέλεσε τομή, ώστε ανάλογα με την προσωκρατική, όλη η μετέπειτα φιλ...

Πώς είναι δυνατόν η σύγχρονη κοινωνία μας να μη γίνεται καλύτερη, παρότι όλοι οι άνθρωποι μαθαίνουν γράμματα και σπουδάζουν; Γιατί υπάρχει ακόμα τόση αδικία, εκμετάλλευση, αναξιοκρατία, υποκρισία, ανευθυνότητα και βλακεία; Ο Πλάτωνας θα μας απαντούσε αμέσως. Γιατί σήμερα στα σχολεία και στα πανεπιστήμιά μας δεν δίνουμε παιδεία. Δίνουμε μόνο τεχνικές γνώσεις για επαγγελματικούς σκοπούς. Δεν φτιάχνουμε ανθρώπους. Δεν βοηθάμε τους νέους να αναπτύξουν τις πνευματικές τους ικανότητες. Δεν προβληματιζόμαστε για το τι είναι καλό και τι κακό, τι δίκαιο και τι άδικο. Νοιαζόμαστε για...

Ο "Φάκελλος Πυθαγόρα" άρχισε στη Σάμο στην περίοδο περίπου της πεντηκοστής Ολυμπιάδας, στα 580-576 π.Χ., που τοποθετούν τη γέννηση του. Ο "Φάκελλος Πυθαγόρα" όμως δεν έκλεισε ποτέ, ούτε στο συμβατικό χρόνο του τέλους του, το 479 π.Χ. στο Μεταπόντιο... Και δεν πρόκειται να κλείσει όσο υπάρχει το Μυστήριο της ζωής και του θανάτου, που ο ίδιος το έχει προσεγγίσει και το έχει οριστικά ξεδιαλύνει. Γι' αυτό, άλλωστε, όσοι από τους μαθητές του έφτασαν στο βαθμό της τέλειας μύησης δεν πίστεψαν ποτέ ότι ο Πυθαγόρας πέθανε αφού είχε κατορθώσει να ξεπεράσει το θάνατο. Το Μεταπόντιο...

Η περίφημη φράση που φέρεται να είπε ο Γαλιλαίος Γαλιλέι ενώπιον της Ιεράς Εξέτασης το 1633, υποστηρίζοντας σθεναρά την έρευνά του για την κίνηση της Γης και του ηλιακού συστήματος, αποτέλεσε φράση-σταθμό στην ιστορία του παγκόσμιου πνεύματος και παράδειγμα προς μίμηση για όσους εμμένουν στο αγαθό της αλήθειας, της γνώσης και της ελευθερίας του λόγου, ενάντια σε ό,τι επιτάσσουν κάθε φορά οι καιροί. Άλλωστε, ανά τους αιώνες, η ιστορική πραγματικότητα έχει αποδείξει ότι ένας άνθρωπος μπορεί να φιμωθεί, η αλήθεια όμως θα επιβιώσει. Ο S. Fischer - Fabian παρουσιάζει στο βιβλ...

Η χαρά της ζωής στο επίκεντρο της φιλοσοφίας. Η αγάπη προς τις καθημερινές απολαύσεις και τα μεγάλα αινίγματα του σύμπαντος στον πυρήνα της σκέψης ενός από τους σημαντικότερους στοχαστές της Αρχαιότητας, του Τύρταμου από την Ερεσό της Λέσβου· ενός δασκάλου τόσο γλυκόγλωσσου, που ο μεγάλος συνομιλητής και φίλος του Αριστοτέλης αποφάσισε να του δώσει ένα όνομα πιο ταιριαστό στις αρετές του, αποκαλώντας τον Θεόφραστο. Ο Νορβηγός ιστορικός των ιδεών και καθηγητής Φιλοσοφίας Haakon Smedsvig Hanssen παρουσιάζει με λιτό και ευκρινή τρόπο τη ζωή και τις βασικές πτυχές του έργου...

Ο Εύδημος ο Ρόδιος (δεύτερο ήμισυ του 4ου αιώνα π.Χ.), ο πρώτος ιστορικός των μαθηματικών, υπήρξε ένας διακεκριμένος μαθητής του Αριστοτέλους, ο οποίος τον περιέβαλλε με μεγάλη εκτίμηση. Λέγεται ότι ο μεγάλος φιλόσοφος βρέθηκε για αρκετό καιρό σε δίλημμα, σχετικά με το πρόβλημα της διαδοχής του στο Λύκειο είχε δυσκολία να επιλέξει μεταξύ του Θεοφράστου και του Ευδήμου, λόγω των πολλαπλών προσόντων τους. Τελικά επέλεξε τον Θεόφραστο, χωρίς φυσικά αυτή του η επιλογή να υποτιμά το έργο του Ευδήμου. Ο Εύδημος υπήρξε πολυγραφότατος. Έγραψε έργα στην ιστορία των επιστημών, καθώς...

Για μας που είμαστε φορείς μεσογειακού πολιτισμού και παιδείας, η αρχαία φιλοσοφία δεν διαχωρίζεται από την ελληνική φιλοσοφία. Αυτή μας δίδαξε αρχικά ποια προβλήματα άξιζε να ελκύσουν την προσοχή του πνεύματος που επιδιώκει να συλλάβει, πίσω από το αβέβαιο φαίνεσθε και το μεταβαλλόμενο πρόσωπο των πραγμάτων, την ουσία που συνιστά την αλήθεια τους· αυτή επίσης μας κληροδότησε τους πρώτους κανόνες της αρετής που κατόρθωσε να διατηρήσει ο πολιτισμός μας· από τη μήτρα της, τέλος, ξεκινούν οι πιο εύρωστες ρίζες του κλασικού μας ουμανισμού. [...] Jean - Paul Dumont, καθηγητή...

Σε ένα χωριό της πραγματείας του "Περί φύσεως των θεών" (I 34, 93), ο Κικέρων παρουσιάζει τον Σωκράτη ως τον "πατέρα της φιλοσοφίας". Ωστόσο, κατά μία άλλη, εν γένει παγιωμένη παράδοση, ο πρώτος φιλόσοφος, στην πραγματικότητα, ήταν ο Θαλής ο Μιλήσιος, που γεννήθηκε έναν αιώνα και πλέον πριν από τον Σωκράτη. Η αντίφαση ανάμεσα στις δύο αυτές παραδόσεις δεν είναι παρά φαινομενική, καθώς δεν αποδίδονται υπό την ίδια έννοια ο τίτλος του "πρώτου φιλοσόφου" στον Θαλή τον Μιλήσιο και του "πατέρα της φιλοσοφίας" στον Σωκράτη. [...] Louis - Andre Dorion

Ο τόμος αυτός περιλαμβάνει τις διαλέξεις του Κορνήλιου Καστοριάδη τους πέντε πρώτους μήνες διδασκαλίας του στην Ανωτάτη Σχολή Κοινωνικών Επιστημών (EHESS) το ακαδημαϊκό έτος 1982-1983, όπου εξηγούσε τις φαινομενικά "παράδοξες" έννοιες που διατυπώνονται σε ανέκδοτο κείμενο του 1979, το οποίο δημοσιεύεται επίσης εδώ. Αναλύονται ακόμη ζητήματα, όπως η πρωτοτυπία που χαρακτηρίζει τη διπλή ελληνική δημιουργία, η δημοκρατία και η φιλοσοφία, η θέση του ατόμου και η εμπειρία του θανάτου στον ομηρικό κόσμο, η φύση της ελληνικής θρησκείας και μυθολογίας και η γένεση των φιλοσοφικών ε...

Οι πενήντα δύο ομόκεντρες συστηματικές μελέτες των δύο τόμων, γραμμένες από ισάριθμους πανεπιστημιακούς καθηγητές και άλλους ερευνητές της αρχαιοελληνικής φιλοσοφικής γραμματείας, εστιάζονται στα βασικά θέματα και κομβικά σημεία της Πλατωνικής σκέψης, αναδεικνύουν σημαντικά προβλήματα δίνουν έμφαση στις καίριες προϋποθέσεις και τους θεμελιώδεις άξονές της και επισημαίνουν τις επιδράσεις της στον σύγχρονο στοχασμό, στις επιστήμες και εν γένει στο πολιτισμικό μας γίγνεσθαι. Είναι η πρώτη φορά που συγκροτείται και κυκλοφορεί στην ελληνική γλώσσα συλλογικό έργο για τον πατέρ...

Αυτοί οι άνθρωποι είχαν παράξενους τρόπους ζωής. Άφηναν τα ενδύματά τους να γεμίζουν τρύπες, δίδασκαν σε σχολές χωρίς μαθητές, έπεφταν σε έκσταση. Οι τρόποι θανάτου τους ήταν εξίσου αλλόκοτοι: ο ένας έπεσε μέσα σ' ένα ηφαίστειο, ενώ ο άλλος γελούσε μέχρι τελικής πτώσεως. Και σχεδόν όλοι είχαν οικονομικές δυσκολίες. Αυτούς τους επίμονους πειραματιστές στην αρχαιότητα τους αποκαλούσαν αναζητητές της σοφίας ή φιλοσόφους. Σήμερα έχουμε ξεχάσει πόσο παράξενοι υπήρξαν. Για να γνωρίσουν αυτούς τους χαμένους σοφούς, ο Ροζέ-Πολ Ντρουά και ο Ζαν-Φιλίπ ντε Τονάκ αποφάσισαν να σκάψ...

Ανακεφαλαιώνοντας τον εισαγωγικό πρόλογο, για τη ζωή και το έργο του μεγάλου φιλόσοφου της αρχαιότητας, τονίζουμε πως, εκτός από όλα όσα αναφέραμε για τις κοινωνιολογικές και φιλοσοφικές ιδέες και απόψεις του μεγάλου αυτού διανοητή, δεν πρέπει να αγνοήσουμε το γεγονός, ότι ο Πλάτων, είναι ο πρώτος που συνέλαβε, διατύπωσε και πρότεινε ένα συγκεκριμένο σύστημα και πρόγραμμα κοινωνικής συγκρότησης και αλλαγής με βάση την κοινοκτημοσύνη και την κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας, ("μηδέν ίδιον ετιμείσθαι πλην το σώμα, τα δ' άλλα κοινά"), την ισότητα των δύο φύλων, και την έντα...

Στο ανά χείρας βιβλίο βιογραφούνται κατ' αλφαβητική σειρά δώδεκα επιφανείς στοχαστές των καλούμενων "αρχαίων χρόνων". Οι αρχαιότεροι από αυτούς είναι ο μεγάλος επικός ποιητής Ησίοδος και ο διάσημος νομοθέτης Σόλων, ενώ οι νεώτεροι είναι ο σκωπτικός συγγραφέας Λουκιανός, ο νεοπλατωνικός φιλόσοφος Σαλούστιος και ο επιστολογράφος Αλκίφρων. Για τον κορυφαίο διδάσκαλο της ρητορικής τέχνης, τον Ισοκράτη, επιλέχτηκε η εκτενής και επαρκώς λεπτομερής βιογραφία που έγραψε για τον ίδιο ο σοφός θεολόγος Πλούταρχος, στο βιβλίο του "Βίοι των δέκα ρητόρων". Για περισσότερες βιογραφικές πλ...

Ο Σωκράτης κατέχει ξεχωριστή θέση στην ιστορία της φιλοσοφίας. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι χωρίς την επίδραση που άσκησε στον Πλάτωνα, ολόκληρη η εξέλιξη της δυτικής φιλοσοφίας πιθανόν να ήταν εντελώς διαφορετική. Ο ίδιος δεν έγραψε τίποτε, οπότε η γνώση μας γι' αυτόν προέρχεται κυρίως από τη μορφή που εμφανίζεται στους διαλόγους του Πλάτωνα. Ο Christopher Taylor διερευνά τόσο τη σχέση ανάμεσα στον ιστορικό Σωκράτη και την πλατωνική εξεικόνισή του, όσο και τη διαχρονική εικόνα του ως υποδείγματος φιλοσοφικού βίου. Ο Christopher Taylor είναι μέλος του κολεγίου Corpus Chri...

Λίγοι φιλόσοφοι έχουν αφιερώσει τη ζωή τους στην έντονη φιλοσοφική δραστηριότητα όσο ο Πλάτων. Όμως κανείς δεν τον έφτασε στη φαντασία και τη δημιουργικότητα με τις οποίες ενθαρρύνει τον αναγνώστη του να συμμετάσχει στη φιλοσοφική συζήτηση. Αυτό το βιβλίο παρουσιάζει την πολύπλευρη και διεισδυτική διάνοια του Πλάτωνα κατά έναν τρόπο προσιτό. Στην ηθική, τη μεταφυσική, τη φιλοσοφία του νου και τη θεωρία της γνώσης, οι πολύπλευρες, τολμηρές και σημαίνουσες ιδέες του Πλάτωνα μας προκαλούν ακόμη και σήμερα. Η Julia Annas είναι καθηγήτρια φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα...

Η επίδραση του Αριστοτέλη, του πρίγκιπα των φιλοσόφων, στην πνευματική ιστορία της δύσης είναι αδιαμφισβήτητη. Στο παρόν βιβλίο, ο Jonathan Barnes εξετάζει την επιστημονική έρευνα του Αριστοτέλη, τις καινοτομίες του στο πεδίο της λογικής, τις μεταφυσικές θεωρίες του, την έρευνά του στην ψυχολογία, την ηθική και την πολιτική και τις ιδέες του για την τέχνη και την ποίηση, τοποθετώντας τη διδασκαλία του στο ιστορικό πλαίσιό της. Ο Jonathan Barnes είναι καθηγητής της αρχαίας φιλολογίας στο πανεπιστήμιο της Γενεύης. Έχει επιμεληθεί την αναθεωρημένη μετάφραση του Αριστοτέλη της...

Ο Πυθαγόρας πράγματι είχε στην ιστορία της ανθρώπινης σκέψης μοναδική επίδραση, που οφειλόταν ταυτόχρονα τόσο στον εξαιρετικό πλούτο της μόρφωσης του όσο και στο πρωτότυπο σύστημα του, που τον επέβαλε σε όλους τους συγχρόνους του. Διότι ο Πυθαγόρας υπήρξε ανώτερος από έναν ιδρυτή σχολής, υπήρξε ο δημιουργός ενός έξοχου συστήματος φιλοσοφίας, υπήρξε ουσιαστικά ένα καθολικό πνεύμα, πανεπιστήμονας με απέραντη σύνθεση όλων των γνώσεων της εποχής του και με εκπληκτικά απαστράπτουσα προτεραιότητα στις σημερινές ανακαλύψεις της ανθρωπότητας. Ας ανοίξουμε το βιβλίο αυτό, ας ακούσο...

"Ο καθηγητής Κοέν έχει γράψει ένα βιβλίο τεκμηριωμένο από κάθε άποψη και εξαιρετικά πρωτότυπο, ένα βιβλίο το οποίο εύστοχα συνδυάζει την πιστή απόδοση της διδασκαλίας του Επίκουρου με τα σημερινά μας ενδιαφέροντα. Ένα έργο διαυγές και γοητευτικό." (Κορνήλιος Καστοριάδης) "Στο εξαιρετικά ενδιαφέρον έργο του Α. Κοέν, ο Επίκουρος δεν είναι ένα νεκρό σώμα προσεκτικά προετοιμασμένο για μάθημα ανατομίας, αλλά ολοζώντανος και επίκαιρος. Όσοι αναζητούν ένα βοήθημα-σύντροφο, και όχι μια ακαδημαϊκή μούμια, θα απολαύσουν την ανάγνωση του." (Άγκνες Χέλερ, Καθηγήτρια φιλοσοφίας...