Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Από τη μία πλευρά η παρωδία, υπονομευτική, περιπαιχτική, παιγνιώδης, σατιρική, κριτική, δημιουργική μίμηση και άσκηση γραφής που διευρύνει τον ορίζοντα γνώσης και κατανόησης τόσο του παρωδού όσο και του αναγνώστη-δέκτη της για το κείμενο-στόχο. Από την άλλη πλευρά ο ποιητής Γιώργος Σεφέρης, σοβαρός, σκοτεινός και μελαγχολικός, που διερωτάται για το νόημα της ζωής, σημαδεμένος με έναν ξεριζωμό, ζώντας "αντιποιητικά" ως διπλωμάτης τη δίνη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, τις ταραχώδεις και δυσάρεστες εποχές της ελληνικής ιστορίας του 20ού αιώνα, τις δύο δικτατορίες, του Μεταξά και...

Μάλλον χρόνιες εξομολογήσεις, τα "προσωπικά κείμενα" κατάφεραν να ξεφύγουν από την τροχιά εκείνη των στίχων μα που μιλούν πάλι εν ενόματί τους, συγκεντρώνονται εδώ (μνήμες ζωντανών μετά θάνατον τα πιο πολλά) και αφιερώνονται στους ορατούς συνοδοιπόρους. Ο προφορικός και γραπτός τους λόγος, οικεία, θαρρώ, και με όλα τα δικαιώματα συμπαρατάσσεται.

Τα "Μυστικά τοπία" είναι το τρίτο βιβλίο με πεζά κείμενα του ποιητή Γιάννη Κοντού. Είναι συνέχεια και συμπλήρωμα της ποιήσεώς του. Έχουν γραφτεί την τελευταία δεκαετία. Περιλαμβάνουν πρόσωπα και το έργο τους, που για τον συγγραφέα καθόρισαν τη ζωή του και τους προσανατολισμούς του. Άλλα ζουν ανάμεσά μας, άλλα δεν υπάρχουν πια: Γιώργος Σεφέρης, Γιάννης Τσαρούχης, Νανά Καλλιανέση, Μποστ, Κώστας Καρυωτάκης, Νίκος Καββαδίας, Ναπολέων Λαπαθιώτης, Δημήτρης Ποταμίτης, Τάσος Λειβαδίτης, Γιώργος Θεοτοκάς, Κική Δημουλά, Αρθούρος Ρεμπό, Βλαδίμηρος Μαγιακόφσκι, Βέρα Ζαβιτσιάνου, Έλλη Α...

Η νεοελληνική λογοτεχνία ξεκινάει πριν από τους ύμνους του εθνικού ποιητή Δ. Σολωμού και τα κλέφτικα τραγούδια του 1821, περιλαμβάνει τις διεθνείς αναγνωρίσεις, μεταξύ αυτών τα βραβεία Νόμπελ, και φτάνει ως τις μέρες μας. Τα διάφορα έργα και προβλήματα αναλύονται στη βάση των ιστορικών συνθηκών μέσα στις οποίες καλλιεργήθηκαν σχεδόν όλα τα γνωστά είδη λογοτεχνίας, ενίοτε με τρόπο ανανεωτικό. Δεν υπάρχουν δύο Ελλάδες, αλλά τρεις. Η αρχαία Ελλάδα μάς κληροδότησε τον κλασικό πολιτισμό, η μεσαιωνική σταθεροποίηση την ορθοδοξία και η νεότερη συνέχισε μετά την πτώση της Κωνστ...

Στον παρόντα τόμο αναδημοσιεύονται και εξετάζονται μελέτες, κριτικές, σημειώματα και ειδήσεις που δημοσιεύτηκαν σε έντυπα, ελληνικά και του εξωτερικού, για τον Βιζυηνό και το έργο του, από την πρώτη του εμφάνιση στα γράμματα (Ποιητικά πρωτόλεια, 1873) ώς τον θάνατό του (μέσα Απριλίου του 1896). Η έρευνα της κριτικής υποδοχής του Βιζυηνού απλώνεται σε όλο το έργο του, όχι μόνο το λογοτεχνικό αλλά και το επιστημονικό. Στην Εισαγωγή παρουσιάζονται βασικοί σταθμοί στην κριτική πρόσληψη του Βιζυηνού, φωτίζονται θολές όψεις της υποδοχής του, εντοπίζονται οι άξονες από όπου εκκινε...

Στα κλέφτικα μονοπάτια του Χρήστου Μηλιόνη ανταμώνουμε την Ιστορία της Ελλάδας και τη δημιουργικότητα της γραφής του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Ο Μηλιόνης είναι η ιστορική μορφή του 18ου αιώνα που έδρασε στα δύσκολα χρόνια της σκλαβιάς ως αδούλωτος Έλληνας και ο άγιος των Ελληνικών Γραμμάτων, έχοντας την αγωνία για την πορεία του Νέου Ελληνισμού, το 1885 γέννησε το μοναδικό του ηρωικό διήγημα αφιερωμένο σ’ αυτόν. Η ιστορία του θρυλικού κλεφταρματολού με το γενναίο αντιστασιακό φρόνημα διασώθηκε από την προφορική παράδοση ως δημοτικό άσμα και στάθηκε πηγή έμπνευσης για τον Παπ...

Στην παγκόσμια λογοτεχνική παραγωγή σπουδαία έργα αποτυπώνουν πόλεις, οι οποίες επαναδημιουργούνται με τη γραφή, αναλαμβάνουν διακριτές λειτουργίες και επωμίζονται αισθητικούς και ιδεολογικούς ρόλους. Στη συγκεκριμένη μελέτη αποδεικνύεται ότι οι Θεσσαλονικείς πεζογράφοι, καθένας ανάλογα με τα βιώματα, τους προβληματισμούς και τις επιδιώξεις του, "συνομίλησαν" με την πόλη τους. Στη μεταγραφή αυτή σε έντεχνο λόγο η Θεσσαλονίκη μεταμορφώθηκε και συχνά μυθοποιήθηκε, πάντως σε κάθε περίπτωση αναδείχτηκε σε μία από τις σημαντικότερες πόλεις της λογοτεχνίας. Η Θεσσαλονίκη του Πεντ...

Ο δρόμος της κριτικής δεν είναι στρωμένος με άνθη. Έχει δύσκολα περάσματα, εμπόδια, κακοτοπιές, που καθιστούν την ενασχόληση με την κριτική κάθε άλλο παρά εύκολη. Ιδιαίτερα σε μια χώρα όπως η δική μας στην οποία η κριτική αντιμετωπίζεται με αυξημένη δυσπιστία, ο κριτικός που θα θελήσει να κάνει σωστά τη δουλειά του (δηλαδή να κρίνει και να αξιολογεί τα λογοτεχνικά έργα κατά συνείδηση), θα κληθεί να καταβάλει ένα τίμημα. Διότι ακόμη και στην περίπτωση που η κριτική του είναι θετική, εάν διατυπώσει κάποιες (ελάχιστες) επιφυλάξεις για ορισμένα ασθενή, κατά τη γνώμη του, σημεία...

Γιατί ο Παπαδιαμάντης ονόμασε τη συλλογή διηγημάτων που δεν κατόρθωσε να εκδώσει "Θαλασσινά Ειδύλλια"; Βάσει ποιων ευρωπαϊκών συμφραζομένων παραβάλλεται με τους Ολλανδούς ζωγράφους; Πως γίνεται -χωρίς ούτε ένα εκδεδομένο βιβλίο- να αποτελεί πόλο κριτικού ενδιαφέροντος στην εποχή του; Σε ποιους ορίζοντες προσδοκιών προσελήφθη το έργο του έως τις μέρες μας; Και με ποια ιδεολογικά ή αισθητικά κριτήρια κατηγορήθηκε ή επαινέθηκε; Σε ποιον βαθμό το έργο του υποτάσσεται στις προδιαγραφές του ηθογραφικού διηγήματος και πως συνομιλεί με τον κυρίαρχο λόγο της εποχής του; Αυτά είναι...

Έτσι όπως οι δερβίσηδες στροβιλίζονται μες στην αλήθεια τους, δίχως τους γύρω τους να νοιώθουν, έτσι στροβιλίστηκε και ο Σκιαθίτης ως δερβίσης, γύρω από τον εαυτό και το θεό του, πάλιν και πολλάκις, αδυνατώντας και κατ' ουσίαν μη θέλοντας να εκφύγει είτε από τα δεσμά του πρώτου είτε και από την αγάπη του δεύτερου. Το ίδιο και αυτός. Στροβιλίζεται και περιφέρεται γύρω από τα ίδια πρόσωπα, τα ίδια στοιχειωμένα πρόσωπα, δίχως να καταβάλει καμιά προσπάθεια να εκφύγει του πόνου τους, παρά πάνω τους σκύβει και τον μετρά, πιθαμή προς πιθαμή, και τον λαξεύει, τη μορφή τους πάνω στι...

Στο αφήγημα "Διατί η μηλιά δεν έγεινε μηλέα" (1885) απαντούν και συναρτώνται πίσω από το μετωνυμικής κοπής σύμβολο της μηλιάς όχι μόνο οι συγκαιρινοί προβληματισμοί για την παιδεία, τη γλώσσα και το μέλλον του έθνους, αλλά και παλαιά φιλοσοφικά προβλήματα που βρίσκονταν προς τα τέλη του 19ου αιώνα ξανά στο προσκήνιο της ευρωπαϊκής διανόησης: η διαμάχη μεταξύ νομιναλισμού και ρεαλισμού, η καταγωγή της ανθρώπινης γλώσσας (φύσει/θέσει), η λογικοκρατία και η αισθησιοκρατία. Μέσα από μια φιλολογική, ιστορική και φιλοσοφική προσέγγιση του αφηγήματος καταδεικνύεται η διαπλοκή φιλο...

Ο Γιώργος Αριστηνός,, φλερτάροντας ερωτοπαθώς για χρόνια με τον Θάνατο, στροβιλιζόμενος για καιρό πάνω από την άβυσσο του Κακού, προετοίμαζε εξακολουθητικά την οριστική του έξοδο. Στο τελευταίο του βιβλίο έρχεται, μπλαζέ μισάνθρωπος και κατά συρροήν δολοφόνος, να αποκτείνει με μια μηδενιστική κίνηση τόσο τα λογοτεχνικά είδη όσο και το βιολογικό είδος "άνθρωπο"... Η παράδοση της μοντέρνας λογοτεχνίας του Κακού συναντά τη θεωρία της λογοτεχνίας. Εφαρμοσμένη θεωρία ή απόλυτη λογοτεχνία; Ο ακραίος 20ός αιώνας γνώρισε πολλούς θανάτους, πραγματικές εκατόμβες και μεγάλες απώλει...

Ο τόμος επιγράφεται με τον τίτλο του εκτενέστερου αρχαιόθεμου δοκιμίου που περιλαμβάνει. Το συνοδεύουν, ωστόσο, κείμενα που αφορούν κυρίως σε θέματα της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας, ερμηνευτικά, αξιολογικά, μεταφρασεολογίας και ποιητικής. Το σύνολο, είκοσι (δύο σε πρώτη δημοσίευση). Το παλαιότερο, του 1989, τα περισσότερα όμως της τελευταίας δεκαπενταετίας. Άλλη μια ευκαιρία να απολαύσει κανείς τον ιδιαίτερο λόγο και τη "λοξή" ματιά του Λουκά Κούσουλα σε δοκίμια όπου ο φιλόλογος δεν προδίδει τον καλλιτέχνη.

"Η Κερένια κούκλα" του Κωνσταντίνου Χρηστομάνου είναι ένα έργο με θέμα τον έρωτα, την τρυφερότητα, τον πόθο. Με έναν νεαρό άντρα που άθελά του γλυκοβλέπει ένα κορίτσι που κοκκινίζει. Με το ερωτευμένο κορίτσι να έλκεται ακαταμάχητα ενώ πρέπει να αντισταθεί. Με τη μοιραία στιγμή ανάμεσά τους, που κάνει ωστόσο μια αμυγδαλιά αιφνιδίως να ανθίσει. Με εύθυμους γλεντζέδες και φλύαρο λαϊκό κόσμο. Με λιβάδια γεμάτα λουλούδια αλλά και με πένθιμα δωμάτια αρρώστιας. Με τους δυο νέους να αγκαλιάζονται μισοναρκωμένοι από ευτυχία σε ένα κατώφλι. Με μια αμείλικτη τιμωρία...Ένα μυθιστόρημα...

Το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, στο πλαίσιο των εορτασμών για τα 100 χρόνια από τους Βαλκανικούς Πολέμους και την ενσωμάτωση των Νέων Χωρών στον εθνικό κορμό, διοργάνωσε τον Δεκέμβριο του 2012 αφιέρωμα στον πολιτικό, ποιητή και εθελοντή στρατιώτη Λορέντζο Μαβίλη (1860 - 1912), ο οποίος σκοτώθηκε στη μάχη του Δρίσκου στις 28 Νοεμβρίου 1912. Μέσα από τις εισηγήσεις των ομιλητών, που περιλαμβάνονται στην παρούσα έκδοση, αναδεικνύεται η πολύπλευρη προσωπικότητα του Μαβίλη καθώς και το πολιτικό και λογοτεχνικό πλαίσιο της εποχής όπου...

Στην παρούσα έκδοση συγκεντρώνονται τέσσερις μελέτες για τον βίο και το έργο του Στράτη Μυριβήλη, οι οποίες αντλούν το θέμα τους ή και βασίζονται στην αλληλογραφία που διατηρούσε κατά καιρούς ο συγγραφέας με λογοτέχνες, λογίους, καλλιτέχνες και άλλα σημαίνοντα πρόσωπα της δημόσιας ζωής. Σε κάθε μία από αυτές τις μελέτες παρουσιάζεται ένα συγκεκριμένο ζήτημα και, στο πλαίσιο αυτό, εκδίδονται σχολιασμένα τα επιστολικά και άλλα κείμενα των επιστολογράφων του Μυριβήλη (Λ. Παπαναστασίου, Ν. Λαπαθιώτη, Γ. Κοτζιούλα κ.ά.). Συνήθη αφετηρία ή και αποκλειστικό αντικείμενο των επιστο...

Η σειρά προσεγμένων επανεκδόσεων μελετών μου από τη "Στιγμή" του Αιμίλιου Καλιακάτσου, στους τόμους "Μινωικά και ελληνικά", "Δημώδη βυζαντινά", "Κρητικά φιλολογικά" και "Ποικίλα ελληνικά", συνεχίζεται τώρα με τα "Ποικίλα νεοελληνικά". Οι εργασίες αναφέρονται σε θέματα των μεσαιωνικών και νέων ελληνικών, από τον Διγενή Ακρίτη ως τις μέρες μας. Από αυτές, η εκτενής μελέτη γύρω από το Κάστρο-Ηράκλειο και τη ζωή του στον 16ο-17ο αιώνα, που παρουσιάζεται εδώ βελτιωμένη και επαυξημένη, δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά το 1965 στα "Κρητικά Χρονικά". Το άρθρο "Γύρω από το βυζαντινό ηρωι...

"Τελευταίο πεζογράφημα του Κ. Χατζόπουλου είναι το μυθιστόρημα "Φθινόπωρο", που κυκλοφόρησε το 1917. Για το έργο αυτό έχουν γραφτεί κι ειπωθεί πολλά. Κάτω από το "Φθινόπωρο", με το "συμβολισμό" και την υψηλή τεχνοτροπία του, η αστική κριτική προσπάθησε να θάψει και ν' αρνηθεί το άλλο πεζογραφικό έργο του Κ. Χατζόπουλου. Είναι αλήθεια ότι το έργο αυτό αποτελεί σημαντικό επίτευγμα της ελληνικής πεζογραφίας. Είναι όμως το ίδιο φανερή κι η ιδεολογική τοποθέτηση του συγγραφέα του. Πίσω από τη "μαγεία", τη "γοητεία", τη "μελαγχολία", την "ποίηση" και τη δήθεν "αδυναμία να κατα...

Κάτω από τον τίτλο "Δύσκολη αδελφοσύνη", ο οποίος παραπέμπει άμεσα στο Difficile liberte του Emmanuel Levinas, συστεγάζονται τρία κείμενα για την "Αδερφή μου" του Σταύρου Ζουμπουλάκη. Το πρώτο βιβλίο που εκδίδει το περιοδικό "Φρέαρ" δεν είναι ένα λογοτεχνικό έργο, αλλά μια πολυεπίπεδη κριτική - και η κίνηση αυτή από μόνη της έχει ειδική συμβολική αξία.