Νεοελληνική λογοτεχνία - Ερμηνεία και κριτική

Πραγματικότης και ιδανικόν

Μεταίχμιο (2003)

Το έργο αυτό πραγματεύεται το αισθητικό και καλλιτεχνικό κίνημα της αληθοφάνειας που κυριαρχούσε στο Β΄ ήμισυ του 19ου αιώνα. Η διερεύνηση του ζητήματος γίνεται στο πλαίσιο της αθηναϊκής πνευματικής και λογοτεχνικής σιωπής, με άξονα αναφοράς το έργο του Άγγελου Βλάχου (1838-1920). Το λογοτεχνικό και κριτικό-θεωρητικό έργο του Βλάχου είναι άρρηκτα δεμένα με τις απαιτήσεις της αληθοφάνειας και προσφέρονται κατεξοχήν για να κατανοήσει κανείς τη συναρμογή των στοιχείων της. Η διαδρομή του Βλάχου οριοθετεί το ευρύ φάσμα των διακλαδώσεων της αληθοφάνειας στο πεδίο των μετα-ρομαν...

Πού μας πάει αυτό το αίμα;

Εκδόσεις Πατάκη (2017)

Συνθετική μελέτη με βασική θεματολογία την αναπαράσταση της αυτοδικίας, όπως αυτή προκύπτει από καταξιωμένα έργα της νέας ελληνικής λογοτεχνίας, με προϋπόθεση τη δημιουργική τους μετάπλαση, τη μυθοπλασία. Αποτελείται από πέντε επιμέρους ενότητες με τους ακόλουθους τίτλους: "Ύβρις και τίσις", "Η μνήμη", "Για λόγους τιμής", "Βεντέτες και άλλα". Ειδικότερη κατηγορία αποτελεί η ενότητα με τον τίτλο "Από την Κατοχή στην Αντίσταση και στον εμφύλιο σπαραγμό", όπου, με βάση συγκεκριμένα λογοτεχνικά έργα, ερευνάται το φαινόμενο της βιαιότητας, του μίσους, της εκδίκησης, με επακόλουθ...

Πόσα χουνέρια και τι πλεκτάνες

Τυπωθήτω (2003)

Ο συγγραφέας και μεταφραστής, υπό τον ειρωνικό τίτλο "Πόσα χουνέρια και τι πλεκτάνες!" (στίχος του Νίκου Εγγονόπουλου από το ποίημα "Το κουτί της Πανδώρας") κυκλοφορεί σε έναν τόμο 200 σελίδων οκτώ λογοτεχνικά δοκίμια που αναφέρονται στους Διονύσιο Σολωμό, Γιάννη Ρίτσο, Γιάννη Σκαρίμπα, Νίκο Εγγονόπουλο και Θανάση Βαλτινό. Με το γνωστό ύφος και τη σπάνια σκευή του συγγραφέα (από τη γλώσσα του οποίου δεν λείπει ίσως καμιά περίοδος της ελληνικής σε όλη τη διαχρονία της), τα κείμενα είναι απολαυστικά στην ανάγνωσή τους, ειρωνικά και ταυτόχρονα υψηλής φιλολογικής επάρκειας....

Πολλαπλότητα ενιαία

Ψηφίδα (2011)

Το λογοτεχνικό έργο του Ν.Γ. Πετζίκη την περίοδο του 1935-1950 μελετάται κειμενοκεντρικά και διακειμενικά. Η μελέτη των κειμένων αναδεικνύει ως βασικό κίνητρο της ενασχόλησης του συγγραφέα με την τέψνη την υπαρξιακή αναζήτηση του αληθινού σχήματος, που ορίζεται ως ενότητα όλως στο Ένα. Ο Πετζίκης καταλήγει στην πεποίθηση, πως η πηγή γνώσης της αλήθειας είναι η γλώσσα και πως το περιβάλλον του έργου τέχνης μπορεί να είναι ο ιδανικός χώρος αναζήτησης, ανακάλυψης, έκφρασης και μετάδοσης της αληθινής πραγματικότητας, όταν στα πλαίσιά του συνυπάρχουν ο Λόγος, που αποκαλύπτει ενο...

Ποιος ήτον ο Γεώργιος Βιζυηνός

Ευθύνη (1988)

Με το σκοτεινό, αινιγματικά δραματικό αποτύπωμα της παραφροσύνης στο τίμιο ελληνικό μέτωπό του στέκεται πάνω από εκατό χρόνια στα νεοελληνικά Γράμματα ο Γεώργιος Βιζυηνός. Στην σύντομη ζωή του κατόρθωσε, κυρίως με τα αφηγήματά του, να διανοίξει την κοίτη του αφηγηματικού μας λόγου όχι μόνο προς το ψυχογραφικό μυθιστόρημα αλλά προς πυκνές και επάλληλες αφηγήσεις όπου να μπορούν να συναιρούνται "εν καθαρά ψυχολογική και ιστορική κρίσει" καθώς ο ίδιος παρατηρούσε, όλα τα αείζωα στοιχεία που συνυφαίνουν και συμβαστάζουν την έμφορτη από ιστορική μοιραιότητα νεοελληνική ψυχή....

Ποικίλα νεοελληνικά

Στιγμή (2013)

Η σειρά προσεγμένων επανεκδόσεων μελετών μου από τη "Στιγμή" του Αιμίλιου Καλιακάτσου, στους τόμους "Μινωικά και ελληνικά", "Δημώδη βυζαντινά", "Κρητικά φιλολογικά" και "Ποικίλα ελληνικά", συνεχίζεται τώρα με τα "Ποικίλα νεοελληνικά". Οι εργασίες αναφέρονται σε θέματα των μεσαιωνικών και νέων ελληνικών, από τον Διγενή Ακρίτη ως τις μέρες μας. Από αυτές, η εκτενής μελέτη γύρω από το Κάστρο-Ηράκλειο και τη ζωή του στον 16ο-17ο αιώνα, που παρουσιάζεται εδώ βελτιωμένη και επαυξημένη, δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά το 1965 στα "Κρητικά Χρονικά". Το άρθρο "Γύρω από το βυζαντινό ηρωι...

Ποικίλα ελληνικά

Στιγμή (2009)

Στα "Ποικίλα ελληνικά" συγκεντρώνονται εργασίες του Στυλιανού Αλεξίου των ετών 2000-2008, πάνω σε θέματα σχετικά με την αρχαία Ελλάδα, το Βυζάντιο και τη νεοελληνική λογοτεχνία. Εξετάζονται τα ταξίδια του ομηρικού Οδυσσέα, η ναυτική τοιχογραφία της Σαντορίνης, η ποιητική του "Διγενή Ακρίτη", του "Ερωτόκριτου", του "ριζίτικου", του δημοτικού τραγουδιού και του σολωμικού έργου. Ερμηνεύονται δύσκολες σολωμικές λέξεις. Στη βιβλιοκρισία της γερμανικής μετάφρασης του Σολωμού από τον H. C. Gunther επισημαίνονται συνοπτικά όλες οι αδυναμίες της έκδοσης Πολυλά. Άλλες εργασίες αφορού...

Ποιητικά σήματα

poema (2019)

Στον προκείμενο τόμο δημοσιεύονται δοκίμια και κριτικά κείμενα τα οποία φιλοξενήθηκαν σε λογοτεχνικά, έντυπα ή ηλεκτρονικά περιοδικά ως βιβλιοκριτικές και αφορούν σε βιβλία των Βασίλη Αμανατίδη, Γιάννη Αντιόχου, Γιώργου Βέη, Χάρη Βλαβιανού, Νίκου Ερηνάκη, Γιάννη Ευθυμιάδη, Βασίλη Ζηλάκου, Κώστα Κουτσουρέλη, Γιώργου Παναγιωτίδη, Στρατή Πασχάλη, Δημήτρη Περοδασκαλάκη, Γιώργου Πρεβεδουράκη, Βασίλη Ρούβαλη, Σωτήρη Σελαβή, Αγγελικής Σιγούρου και Χάρη Ψαρρά. Τα δε κείμενα που αναφέρονται στις ποιήτριες Χλόη Κουτσουμπέλη και Ειρήνη Παραδεισανού δημοσιεύονται για πρώτη φορά....

Ποίηση και μετάφραση

Στιγμή (2004)

Ποιήματα και πεζά

Εκδόσεις Πατάκη (2008)

Ο τόμος αυτός αποτελεί μια νέα, έγκυρη και ολοκληρωμένη έκδοση των ελληνόγλωσσων έργων του Διονυσίου Σολωμού. Ο νεοελληνιστής και θεωρητικός της λογοτεχνίας Γιώργος Βελουδής αξιοποιεί τα πορίσματα της σολωμικής έρευνας των τελευταίων δεκαετιών και τη δυνατότητα μελέτης των Αυτογράφων του ποιητή, και παρουσιάζει την πρώτη κατ' ουσίαν φιλολογική-κριτική έκδοση σε ένα τόμο όλου του ελληνόγλωσσου έργου του ποιητή μετά τη ρηξικέλευθη έκδοση των "Απάντων" από το Λ. Πολίτη το 1948. Το σολωμικό κείμενο έχει αποκατασταθεί στην πιο αυθεντική μορφή του, καθώς η γνησιότητά του είχε δια...

Πλανόδιος σαλπιγκτής

Κέδρος (1990)

Δεκατέσσερα κομμάτια γραμμένα σε διάστημα δεκαπέντε χρόνων. Κείμενα αυτοβιογραφικά, ευκαιριακά, εξομολογητικά. Για την Ομόνοια και τη Φιλανδία. Για τη Μεγάλη Παρασκευή και τον Βάγκνερ. Τον Κοσμά Πολίτη, τον Μάνο Χατζιδάκι και την Πάτρα του '50. Για τη Νανά Καλλιανέση και τη Μέλπω Αξιώτη. Τον Ιωάννου και τον Χατζή. Τα πρώτα μου διαβάσματα και τα πρώτα μου γραψίματα. Μαρτυρίες, χρονικά, ημερολόγια και ό,τι άλλο δεν χώρεσε στα βιβλία μου τόσα χρόνια. Κι επιπλέον, το "Play", γραμμένο ειδικά γι' αυτό το βιβλίο.

Πλαισιώνοντας τον Σολωμό (1965-1989)

Νεφέλη (1990)

Κάθε σοβαρός μελετητής του Σολωμού είναι πλέον οφειλέτης του καθηγητή Λουί Κουτέλ για τη θεμελιακή του εργασία "Formation poetique de Solomos" (Ερμής, 1977). Τώρα, τούτος ο νέος τόμος συγκεντρώνει για πρώτη φορά πέντε εργασίες του Γάλλου πρύτανη των Σολωμιστών, όλες γραμμένες απευθείας στα ελληνικά από το 1965 ως το 1989. Τέσσερις από αυτές έχουν πρωτοδημοσιευθεί σε δυσπρόσιτα έντυπα (οι εξής: "Το πρωτότυπο ενός ποιήματος του Σολωμού", 1965, "Οι μεταφράσεις του Ν. Λούντζη για τον Σολωμό: Οι κώδικες της Ζακύνθου", 1965, "Τρεις γραμματικοί του Σολωμού", 1967, "Παρατηρήσεις στ...

Πίσω από το πέπλο της ωραιότητας

Μουσείο Μπενάκη (2018)

Καρπός εξαντλητικής έρευνας αρχειακών τεκμηρίων και ευρύτατης βιβλιογραφίας, η έκδοση κατορθώνει να ανασυστήσει το αποκρυφιστικό και μυστικιστικό υπόβαθρο της σικελιανικής ποίησης, αλλά και των Δελφικών Γιορτών, του έργου ζωής του ζεύγους. Υπογραμμίζεται η κυρίαρχη επίδραση των πνευματικών και αισθητικών αναζητήσεων της Εύας στον νεαρό και κατόπιν στον ώριμο Σικελιανό. Επίσης, αποδεικνύεται η ενεργή συμμετοχή του ζεύγους σε διεθνείς κύκλους, οι καλλιτεχνικές και πολιτικές αναζητήσεις των οποίων περιλάμβαναν μια μεγάλη γκάμα ενδιαφερόντων: από τον αποκρυφισμό και τον μυστ...

Πίσω από τις γραμμές

University Studio Press (2005)

[...] Από τα δεκάδες κριτικά σημειώματα, βιβλιοπαρουσιάσεις και εκτενέστερες κριτικές που έχω κατά καιρούς δημοσιεύσει επέλεξα μόνον όσα αναφέρονταν στη σύγχρονη νεοελληνική πεζογραφία και είχαν κάποια λογική έκταση. Επίσης κείμενα που, χωρίς καμία επιφύλαξη θα προσυπέγραφα και σήμερα. Στο περιεχόμενο έχουν γίνει ελάχιστες, γλωσσικές και εκφραστικές, κυρίως, επεμβάσεις που δεν επιφέρουν καμία αλλοίωση στην αρχική μου θέση. Σε όλα τα κείμενα διατήρησα τους τίτλους που είχαν στην πρώτη τους δημοσίευση (η οποία και αναφέρεται) και για τους οποίους δεν είμαι πάντα η μόνη υπεύθ...

Πέτρος Χάρης

Αστήρ (1995)

Πέτρος Πικρός

Σταμούλης Αντ. (2006)

Ο Πέτρος Πικρός, αινιγματικός όσο και αγνοημένος συγγραφέας, πρωταγωνίστησε στην "προλεταριακή" ή "σοσιαλιστική" λογοτεχνία κατά την πρώτη δεκαετία του Μεσοπολέμου (1920-1930). Μετά το 1931, που επήλθε κρίση στις σχέσεις του με την ηγεσία του Κομμουνιστικού Κόμματος, απεπέμφθη από τους κόλπους της Αριστεράς και για πολλούς μελετητές θεωρείται ότι έπαψε πλέον να γράφει. Με την ανά χείρας μελέτη -βασισμένη σε πολυετή έρευνα- διευκρινίζονται τα ως τώρα ασαφή και διφορούμενα βιογραφικά στοιχεία του συγγραφέα (όνομα, ψευδώνυμα, ηλικία, καταγωγή, λανθάνοντα έργα κλπ)· αποκαλύπτο...

Πέτρος Πικρός

Γαβριηλίδης (2006)

Μια από τις πιο δυναμικές παρουσίες στην πνευματική σκηνή της πρώτης μεσοπολεμικής δεκαετίας ήταν αναμφίβολα αυτή του Πέτρου Πικρού. Χαρισματική προσωπικότητα, με γνήσιο συγγραφικό ταλέντο και καλή γνώση της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας, αναζήτησε δρόμους για την ανανέωση της ελληνικής πεζογραφίας. Παράλληλα, η εμπλοκή του στην περιπέτεια του αριστερού κινήματος τον ώθησε στην εξερεύνηση μιας θεματικής περιοχής που απαιτούσε ιδιαίτερη τόλμη. Στην πρώτη φάση της λογοτεχνικής του δημιουργίας κατόρθωσε να αντιταχθεί στον επαρχιώτικο πουριτανισμό και στον μικροαστικό καθωσπρεπισμό τω...

Περιπλανήσεις

Γαβριηλίδης (2006)

Αν και η περιπλάνηση εμπεριέχει από τη φύση της την έννοια της χωρίς ιδιαίτερη σκοπιμότητα περιδιάβασης, στη συγκέντρωση των εβδομήντα πέντε κειμένων που συγκροτούν αυτό το βιβλίο υπάρχει -αν μη τι άλλο- κάποια πρόθεση: να παρουσιαστεί μια κριτική στάση απέναντι σε αφηγηματικά έργα της μεταπολεμικής λογοτεχνίας τη στιγμή της εμφάνισής τους. Γραμμένα στην περίοδο 1986-2002, ίσως να συμβάλουν, με το δικό τους τρόπο, σε κάποια επαρκή, συνθετική και πάντοτε αναμενόμενη θεώρηση της πεζογραφίας του μεταπολέμου.

Συνολικά Βιβλία 870
243.186 Βιβλία
122.585 Συντελεστές
4.631 Εκδότες
Με την υποστήριξη του ΒιβλιοNet και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου