Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στη μελέτη του "Η οδύσ[σ]εια των λέξεων" ο Νίκος Μαθιουδάκης παρουσιάζει την οδύσσεια των λέξεων μέσα σε ένα λογοτεχνικό δημιούργημα, από την έμπνευση και τη γραφή τους από τον συγγραφέα μέχρι την ανάγνωση και την κατανόησή τους από τον αναγνώστη, επικεντρώνοντας την έρευνά του στην "Οδύσεια" του Καζαντζάκη, η οποία αποτελεί θεματικά τη συνέχεια της "Οδύσσειας" του Ομήρου. Ασχολείται με τις στρατηγικές κατανόησης της ποιητικής γλώσσας της "Οδύσειας" του Καζαντζάκη, προκειμένου να εντοπιστούν οι μέθοδοι που ακολουθεί ο εκάστοτε αναγνώστης για να αποκωδικοποιήσει τη σημασί...

Συγκροτώντας με τα "Τετράδιά" της η "Ευθύνη" την πινακοθήκη των εξαιρετικών μορφών του Νέου Ελληνισμού, θεώρησε καθήκον της να σταθεί και να γιορτάσει πνευματικά τα εβδομηντάχρονα του Παντελή Πρεβελάκη. Γιατί το έργο του υψώνεται σοβαρό και στέρεο, με ιερή προαίρεση αθανασίας, δίδαγμα και μάθημα των Ελλήνων. Στο έργο αυτό έχει εκφραστεί με αξιοζήλευτη γλώσσα η δραματική συνείδηση του Ελληνισμού και η τραγικότητα των καιρών μας, κι αποτελεί αναπαλλοτρίωτη κατάθεση του Έθνους, τιμή του λαού και καύχηση. Το "Τετράδιο" έπρεπε κανονικά να συγκροτήσουν μελετήματα γραμμένα για...

Γιατί να διαβάσω μια βιβλιοκριτική; Γιατί να εμπιστευθώ έναν κριτικό και τι παραπάνω ξέρει αυτός από εμένα; Γιατί δεν βαθμολογούν τα βιβλία με αστεράκια, όπως κάνουν στις κριτικές κινηματογράφου; Γιατί να λάβω υπόψη μου την υποκειμενική του σκοπιά; Μα δεν είναι όλοι οι κριτικοί λογοτεχνίας ξεπουλημένοι στους εκδοτικούς οίκους και στα ποικίλα συμφέροντα; Ποια κριτική ασκούν οι διάφοροι βιβλιοϊστολόγοι; Πόσο η βιβλιοκριτική παρεμβαίνει ενεργά στην πνευματική ζωή της Ελλάδας; Σ’ αυτά και άλλα ανάλογα ερωτήματα απαντούν οι ίδιοι οι κριτικοί (ή τα προσπερνάνε) δείχνοντας έτσι...

Κάθε αισθητικό ρεύμα προκύπτει μέσα από την ιστορία των μορφών· δεν παρθενογεννάται μίαν ωραίαν πρωίαν. Βέβαια, όλοι σχεδόν οι τρόποι και οι τεχνικές έχουν υπάρξει και δοκιμαστεί, στη μακρά διαδρομή της ιστορίας της τέχνης. Αυτό όμως που συμβαίνει με την εμφάνιση ενός νέου ρεύματος είναι πως, κάποια στιγμή, ορισμένοι τρόποι και τεχνικές συνθέτουν ένα καινούριο αισθητικό πρόταγμα, κι έτσι διαυγάζονται μέσα στην πραγματικότητά του, μέσα στην αλήθεια του, ανανοηματοδοτούνται.

Στη σειρά "Νεοέλληνες κλασικοί / Οδηγίες χρήσης", σύγχρονοι συγγραφείς μας προτείνουν τον προσωπικό τους "Οδηγό ανάγνωσης" για Νεοέλληνες κλασικούς πεζογράφους. Κάθε ανάγνωση αναλαμβάνει να περιλάβει στον τόμο τα απαραίτητα στοιχεία που καθιστούν το έργο που θα προκύψει χρηστικό εργαλείο (εισαγωγή, εκτενή αποσπάσματα από το συνολικό έργο του σχολιαζόμενου συγγραφέα, διαφωτιστικά σχόλια, βιογραφικά στοιχεία κ.λπ.). Η προσωπική ανάγνωση που προκύπτει από αυτή την "παραγγελία" εκφράζει, άλλοτε περισσότερο άλλοτε λιγότερο, την εκλεκτική συγγένεια του σύγχρονου συγγραφέα προς...

[...] Η καθαρά ανθρώπινη πλευρά της Αδελίνας Γκυττάρ, της γνωστότερης ως μαντάμ Ορτάνς, βάρυνε ίσως πιο πολύ από την "ιστορικότητα", την ψυχολογική πλευρά και τη "γραφικότητα" στη λογοτεχνική της "αξιοποίηση". Και στους τέσσερις συγγραφείς ή ποιητές που ιστόρησαν τη ζωή της είναι ευδιάκριτη η φυσική συμμετοχή σ' ότι αφηγούνται ή παρουσιάζουν λυρικά. Τούτη η συμμετοχή είναι πιο κραυγαλέα, με μελοδραματικούς τόνους, στο διήγημα "Ορτάνς" της Γαλάτειας Καζαντζάκη, πιο "στοχαστική" στο απόσπασμα από το "Χρονικό μιας πολιτείας" του Παντελή Πρεβελάκη, πιο "υπαρξιακή" στο ποίημα "Ο...

Ο τόμος είναι μια συστηματική προσπάθεια καταγραφής των δημιουργών και των λογοτεχνικών βιβλίων του βορειοελλαδικού χώρου από την έναρξη περίπου της λογοτεχνικής παραγωγής μέχρι σήμερα. Είναι αποτέλεσμα μιας μακρόχρονης έρευνας (πάνω από δέκα χρόνια) για τον εντοπισμό και την καταγραφή των δημιουργών και των έργων τους, καθώς και για την τεκμηρίωση των δεδομένων, σε ευρύτατη βιβλιογραφία (βιογραφικά λεξικά, γραμματολογικά έργα, εγκυκλοπαίδειες, πρακτικά συνεδρίων, μελέτες, βιβλιογραφικές εργασίες, τα λογοτεχνικά και φιλολογικά περιοδικά της Βόρειας Ελλάδας και όσα περιοδικά...

Πώς κατεβαίνει σε ένα μικρό παιδί η ιδέα να γίνει συγγραφέας; Πώς προπονείται για να πετύχει τον στόχο του; Τι μαθαίνει από τον παππού του, τι από την είρωνα οικογένειά του, τι από τους δασκάλους; Πού μαθήτευσαν οι νέοι στη δεκαετία του '70; Σε ποια ανήλιαγα κομματικά γραφεία και σε ποιες ταβέρνες έμαθαν να διαβάζουν και να σκέφτονται για τον κόσμο; Πώς ισορροπεί κανείς ανάμεσα στον έρωτα για τη λογοτεχνία και στη συζυγική αγάπη για τη φιλολογία; Πότε η ανηθικότητα σε ένα κείμενο είναι πηγή απόλαυσης και πότε πηγή αγανάκτησης; Πώς έζησε η Πηνελόπη στον λογοτεχνικό 20ό αιώνα...

Ο μεσοπόλεμος στην Ελλάδα υπήρξε περίοδος έντονων ανακατατάξεων και κοινωνικών μετασχηματισμών, αλλά και η περίοδος καίριων αισθητικών και λογοτεχνικών αλλαγών με την καθιέρωση της νέας ποίησης, την εδραίωση του μυθιστορήματος ως κυριάρχου λογοτεχνικού είδους, και την καθιέρωση ριζοσπαστικών φιλοσοφικών και καλλιτεχνικών ρευμάτων. Μια γενικευμένη κινητικότητα, ρήξεις και αλλαγές, κοινωνικές συγκρούσεις και λογοτεχνικές ζυμώσεις και μεταλλαγές, συνθέτουν ένα ιστορικό και πολιτισμικό τοπίο στο οποίο η διαλεκτική του παλαιού και του νέου, του παραδοσιακού και του μοντέρνου, τω...

Πώς αντιδρά η λογοτεχνία την εποχή της βίας; Πώς συμπεριφέρεται ο καλλιτέχνης σε στιγμές απόγνωσης, πείνας, διαρκούς κινδύνου; Η λογοτεχνία των ταραγμένων χρόνων 1940-1950 επιφυλάσσει πολλές εκπλήξεις. Μετά την καλλιτεχνική πανστρατιά του '40, η κατάπαυση κάθε αγωνιστικού φρονήματος: η φυγή σε ιδεατά "νησιά", ο αισθητισμός, ο εξεζητημένος ερωτισμός ακόμα και εκδηλώσεις συμπάθειας προς τους αντιπάλους. Από το '43 και έπειτα, η αντίσταση και η ηγεμονία της αριστεράς. Στον εμφύλιο, σφοδρές διαμάχες αλλά και λανθάνουσες συγκλίσεις. Οι "εθνικές αξίας" στη διελκυστίνδα. Τέλ...

Στο βιβλίο περιλαμβάνονται τα κείμενα των ανακοινώσεων που παρουσιάστηκαν στην επιστημονική ημερίδα "Η λογοτεχνία και οι τέχνες της εικόνας". Η ημερίδα αυτή πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 8 Οκτωβρίου 2010 στο αμφιθέατρο "Λεωνίδας Ζέρβας" του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και διοργανώθηκε από την Ελληνική Εταιρεία Γενικής και Συγκριτικής Γραμματολογίας σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (πρόγραμμα: "Γραμματολογία, 15ος-20ός αι."). Η Ελληνική Εταιρεία Γενικής και Συγκριτικής Γραμματολογίας αποφάσισε την οργάνωση της ημερίδας με στόχο...

Οι στάχτες του χρόνου οι άσπλαχνες δεν είναι δίκαιο να σκεπάσουν το άξιο όνομα του Πέτρου Σ. Σπανδωνίδη (1890-1964). Γιατί το όνομα αυτό το έφερε μια εξέχουσα προσωπικότητα των Νεοελληνικών Γραμμάτων και το υποστηρίζει από την απειλή του καιρού ένα έργο ευρύ, υψηλό και μαζί βαθύ, γνώσης, ευαισθησίας, στοχαστικότητας και κριτικής δεινότητας εντελώς πρώτης γραμμής. Αυτές τις στάχτες παραμερίζουμε σήμερα, τριάντα σχεδόν χρόνια από την κοίμηση του, υψώνοντας στο φως το όνομά του με ποικίλα κριτικά μελετήματα και κείμενα δικά του ανθολογημένα, επιδιώκοντας να ξαναθυμίσουμε στου...

Όσο κι αν ψάξει κανείς είναι μάλλον αδύνατον ν' ανακαλύψει πότε δημοσιεύεται για πρώτη φορά κείμενο του Πέτρου Χάρη. Και αν, επιπλέον, το κείμενο αυτό είναι σχόλιο, μελέτημα, κριτική, δοκίμιο ή διήγημα. Αν υπάρχει ακόμα έστω κι ένα κείμενό του δημοσιευμένο με το πραγματικό του όνομα που ήταν Γιάννης Μαρμαριάδης. [...] Όπως γίνεται αντιληπτό και από την μακριά σειρά των κριτικών κειμένων που ακολουθούν, για τα βιβλία του Πέτρου Χάρη, ο ίδιος παρά το αίσθημα νοικοκυρωσύνης και τάξεως που απέπνεε, υπήρξε ένας δημιουργός συχνά απρόβλεπτος στον νεωτερισμό και την ριζοσπαστικότη...

[...] Αν χωρίζαμε, εκδοτικά, την παρουσία του Άλκη Θρύλου σε δύο περιόδους, θα είχαμε την περίοδο 1915 έως 1928, και την περίοδο 1961 έως 1971 (χρονιά του θανάτου του), περίοδο κατά την οποία, μετά από πολύχρονους δισταγμούς, θα φροντίσει ο ίδιος τη συγκέντρωση και την ταξινόμηση των κειμένων του, και που θα εκδοθούν μέσα στο διάστημα αυτό σε πολλούς τόμους. [...] Για τη δεύτερη, εκδοτικά, περίοδο του Άλκη Θρύλου, δεν χρειάζεται να γίνει ξεχωριστός λόγος, αφού σ' αυτήν αναφέρεται το σύνολο των κριτικών που συγκεντρώνονται στον παρόντα τόμο. [...] Δεν αποκλείεται να ζημιώθ...

[...] Στον παρόντα τόμο περιλαμβάνονται κριτικές που δημοσιεύτηκαν μέχρι τώρα για τα εκδοθέντα βιβλία. Κρίθηκε προσφορότερη η παράθεσή τους κατά βιβλίο σε χρονική αλληλουχία και τα συνολικότερα κριτικά αντικρίσματα να συμπληρώνουν την εικόνα, από τη σελίδα 283 και μετά. Η παράθεση των κριτικών με αλφαβητική σειρά κατά συγγραφέα σημειώνεται και στη δεύτερη σελίδα κάθε ψευδότιτλου ως πίνακας περιεχομένων. [...] (από το εισαγωγικό σημείωμα)