Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η Αθήνα στο τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα, πρωτεύουσα του ελληνικού βασιλείου και κυρίαρχο πλέον αστικό κέντρο του, προσελκύει το συγγραφικό ενδιαφέρον. Πόλη σύμβολο της αρχαιοελληνικής καταγωγής του έθνους αλλά και της επιθυμίας του να συντονιστεί με το ευρωπαϊκό άστυ, η Αθήνα προβάλλει, ιδίως τώρα, σε μια εποχή που σφραγίζεται από τη διαδικασία αστικοποίησης και την προσπάθεια εκσυγχρονισμού, ως ο κατεξοχήν τόπος συγκέντρωσης και αντιπαράθεσης των ετερόκλιτων ροπών της ελλαδικής κοινωνίας. Σε τι συνίσταται η "αθηναϊκή ζωή", πώς "διαβάζουν" οι Έλληνες συγγραφείς την πρ...

Δεν είναι μόνο η Ιταλία που εμφανίζετια σε ποιητικά και πεζά κείμενα του Παλαμά. Είναι και οι σημαντικότερες ιστορικές μορφές που γεννήθηκαν σε αυτήν τη χώρα και σφυρηλάτησαν τη σαγηνευτική όψη της, μορφές που ξεχώρισαν στους απελευθερωτικούς αγώνες και στην πολιτική, στις εικαστικές τέχνες, στη μουσική. Οι περισσότερες βέβαια, παλαμικές αναφορές γίνονται σε στοχαστές, φιλοσόφους, λόγιους και επιστήμονες, κυριώς όμως -ήταν φυσικό- σε λογοτέχνες. Πηγές από όπου αντλήθηκε το υλικό της παρούσας μελέτης υπήρξαν τα "Άπαντα" του ποιητή, η αλληλογραφία του καθώς και τα άρθρα και τ...

Εξετάζονται τα σημαντικότερα δείγματα της νεοελληνικής πεζογραφίας (μυθιστορήματα, διηγήματα, θεατρικά έργα, μυθιστορηματικές βιογραφίες και μυθιστορηματικά χρονικά) που στρέφονται γύρω από πρόσωπα, γεγονότα και καταστάσεις του Μακεδονικού Αγώνα. Ο τελικός απολογισμός αυτής της καταγραφής αποκαλύπτει μιαν απροσδόκητη ποσότητα πεζογραφημάτων είκοσι τουλάχιστον συγγραφέων. Στο πρώτο μέρος του βιβλίου επιχειρείται η γραμματολογική προσέγγιση και η αποτίμηση της θέσης που έχουν τα εξεταζόμενα έργα στη νεοελληνική γραμματεία. Στο δεύτερο ανθολογούνται 21 πεζογραφήματα, άλλα in...

Επτά δοκίµια και τέσσερις βιβλιοκρισίες του ποιητή Νίκου Φωκά για τον Σκιαθίτη συγγραφέα, δηµοσιευµένα σε εφηµερίδες, περιοδικά και πρακτικά συνεδρίων από το 1977 έως το 2003 έχουν συγκεντρωθεί στον όγδοο αυτό τόµο της περίφηµης σειράς "Οι Νεώτεροι για τον Παπαδιαμάντη", που διευθύνει ο Ν. Δ.Τριανταφυλλόπουλος. Ήδη από το 1977, ο Νίκος Φωκάς υποστήριξε την αντοχή του παπαδιαµαντικού έργου στο χρόνο αντιδρώντας στην άποψη του γραµµατολόγου, Παναγιώτη Μουλλά που τρία χρόνια πριν, στο βιβλίο του Α. Παπαδιαµάντης αυτοβιογραφούµενος προεξοφλούσε τον αφανισµό του. Η θέση αυτή του...

Ο τόπος μας είναι κλειστός. Τις άδειες στέρνες του, που ηχούν, τις προσκυνούμε, κατά τον ποιητή. Είναι ο κλειστός τόπος άραγε που αποθαρρύνει την μετωνυμική επεκτατικότητα της όρασης και ευνοεί την μεταφορική ταύτιση της ακοής; Είναι από την άλλη, η κλειστότητα επαρχιωτισμός; Και τι βάζουμε απέναντι στον επαρχιωτισμό; Ποια είναι η κλειστότητα του Παπαδιαμάντη; Πόσο μας εξαπατά; Προέβη όντως στη "μεγάλη προδοσία", σπάζοντας το περίγραμμα του ανατολικού μονοφωνικού τοπίου και δραπετεύοντας στη Δύση της αντίστιξης και του μυθιστορήματος; Τέτοια ερωτήματα με κυκλώνουν εδώ και κ...

"Στο αρχείο του Θεοτοκά: Φάκελοι 13 και 14." Παραδίδονται σήμερα στη δημοσιότητα σημαντικά λογοτεχνικά ντοκουμέντα που αφορούν στο έργο του Γιώργου Θεοτοκά "Ασθενείς και οδοιπόροι". Πρόκειται για μια σειρά από κείμενα τα οποία βρέθηκαν στο Αρχείο του Θεοτοκά, έτσι όπως καταχωρήθηκαν μετά τον ξαφνικό θάνατο του συγγραφέα και τον τραγικό θάνατο της δεύτερης γυναίκας του, Κοραλίας, και τα οποία φέρουν ταξινομικούς αριθμούς. Η αρίθμηση αυτή έγινε δύο φορές, αρχικά με αύξοντα αριθμό (ο οποίος ανέρχεται σε πολλές χιλιάδες) και συμπεριλαμβάνει όλα τα "χαρτιά" του Θεοτοκά και στ...

Μια πολυσύνθετη και δημιουργική προσωπικότητα, όπως εκείνη του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, δεν ήταν δυνατόν να μην προσελκύσει την προσοχή και το ενδιαφέρον των ειδικών. Ο μονήρης βίος του, η αποστασιοποίησή του από τη ζωή και τον κόσμο, η ανιδιοτέλειά του, η επίμονη τάση του να συναναστρέφεται τους φτωχούς και τους πένητες στις φτωχογειτονιές, η κάπως αντιφατική σχέση του με τον πατέρα του και πολλά άλλα έγιναν και εξακολουθούν να γίνονται αντικείμενο μελέτης. Η παρούσα γραφή προσπαθεί να δώσει την άποψη ενός παιδαγωγού, του οποίου το επιστημονικό ενδιαφέρον επικεντρώνεται στ...

Η παρούσα έκδοση προέκυψε από επιλογή των βιβλιοκριτικών που δημοσίευσε ο Βάσος Βαρίκας στην εφημερίδα "Το Βήμα" από τον Ιούλιο του 1955 ως το τέλος του 1959, και αποτελεί τον τέταρτο τόμο της σειράς "Συγγραφείς και κείμενα" των εκδόσεων Ερμής. Οι άλλοι τρεις τόμοι, επίσης επιλογές από ένα ευρύτερο σύνολο κριτικών κειμένων του Βάσου Βαρίκα, κάλυψαν τα διαστήματα 1961-1965 (Α', 1975), 1966-1968 (Β', 1980) και 1969-1971 (Γ', 1987). Σύντομα πρόκειται να κυκλοφορήσει και ένα πέμπτος τόμος, που θα περιλαμβάνει τις βιβλιοκριτικές που δημοσιεύτηκαν από το 1945 ως το 1955 στην εφημ...

Ποια ήσαν τα στάδια από τα οποία πέρασε ο όρος "Λογοτεχνία" πριν ακόμη αποκτήσει τη σημασία που έχει σήμερα; Από πότε, δηλαδή, έπαψε να ταυτίζεται με τον γενικότερο όρο "Φιλολογία" και κατ’ επέκταση με τον μειωτικό όρο "Ελαφρά Φιλολογία"; Είναι ένα θέμα που παρακολουθείται ιστορικά στον παρόντα τόμο, στον οποίο επίσης εμπεριέχονται και μελέτες για συγκεκριμένα λογοτεχνικά έργα, η ύπαρξη των οποίων ελάνθανε. Γίνεται λόγος για τα ψευδώνυμα του Ν. Γ. Πολίτη καθώς και για ανέκδοτα ή λανθάνοντα έργα των Μιχαήλ Μητσάκη, Γ. Δροσίνη, Αλεξάνδρας Παπαδοπούλου, ενώ παράλληλα επιχειρεί...

Ο συγγραφέας και μεταφραστής, υπό τον ειρωνικό τίτλο "Πόσα χουνέρια και τι πλεκτάνες!" (στίχος του Νίκου Εγγονόπουλου από το ποίημα "Το κουτί της Πανδώρας") κυκλοφορεί σε έναν τόμο 200 σελίδων οκτώ λογοτεχνικά δοκίμια που αναφέρονται στους Διονύσιο Σολωμό, Γιάννη Ρίτσο, Γιάννη Σκαρίμπα, Νίκο Εγγονόπουλο και Θανάση Βαλτινό. Με το γνωστό ύφος και τη σπάνια σκευή του συγγραφέα (από τη γλώσσα του οποίου δεν λείπει ίσως καμιά περίοδος της ελληνικής σε όλη τη διαχρονία της), τα κείμενα είναι απολαυστικά στην ανάγνωσή τους, ειρωνικά και ταυτόχρονα υψηλής φιλολογικής επάρκειας....

Ο γνωστός συγγραφέας, ποιητής και δοκιμιογράφος Αναστάσης Βιστωνίτης, καταθέτει σε έναν τόμο μία ενδεκάδα λογοτεχνικών δοκιμίων γύρω από ποικίλα θέματα του πολιτικού και πνευματικού κυρίως βίου της εποχής μας. Στο πρώτο, που δίνει και τον γενικό τίτλο της συλλογής ("Οι σημαίες του αναχρονισμού"), στηλιτεύει με πάθος τον εθνικισμό και την πατριδοκαπηλία, στο δεύτερο ("Ο θάνατος είναι τέχνη") περιγράφει τις νέες μορφές που παίρνουν σήμερα οι ακραία απολυταρχικές ψευδοθεωρίες, στο επόμενο ("Η μεταμοντερνιστική αυταπάτη") υπεισέρχεται σε κατά μείζονα λόγο λογοτεχνικά ζητήματα,...

Ο Μακρυγιάννης είναι ένας από τους πιο ισχυρούς μύθους της νεότερης Ελλάδας. Αριστεροί, δεξιοί και νεορθόδοξοι τον θεωρούν δικό τους, οι λογοτέχνες τον θαυμάζουν, οι πατριώτες τον επικαλούνται και όλοι δέχονται ότι ο Ρουμελιώτης αγωνιστής με το "απελέκητο" γράψιμο ενσαρκώνει όσο κανένας άλλος τα εθνικά μας ορμέφυτα: ανθρωπιά, ελευθερία, δικαιοσύνη, καλαισθησία, αγάπη για την πατρίδα. Όπως όλοι οι μύθοι όμως, έτσι και ο Μακρυγιάννης δεν προέκυψε αλλά κατασκευάστηκε. Το βιβλίο "Διαβάζοντας τον Μακρυγιάννη" αναλύει προσεκτικά τις αναγνώσεις του Βλαχογιάννη, του Θεοτοκά, του Σε...

Η αφετηρία και το επίκεντρο αυτού του βιβλίου είναι το ιστορικό-φιλολογικό έργο του Δημήτρη Χατζή. Επιχειρεί να το μελετήσει μέσα από τη διαλογική του σχέση με το σύνθετο διανοητικό πεδίο της μεταπολεμικής Αριστεράς και με άξονα τη συμπλοκή ιστορίας και λογοτεχνίας, πολιτισμού και πολιτικής. Καθώς, ο Χατζής ολοφάνερα διαφοροποιήθηκε από παγιωμένες θέσεις της αριστερής κριτικής, το βιβλίο πρακολουθεί την πορεία του ανανεωτικού αριστερού κριτικού λόγου και διερευνά τη γενεαλογία, την ποικιλία και την εμβέλειά του, ξεκινώντας από τον μεσοπόλεμο αλλά επικεντρώνοντας, κυρίως, στ...

Άγνωστες πτυχές γνωστών λογοτεχνών μας περιέχει το νέο τούτο βιβλίο του γνωστού λογοτέχνη Κώστα Σαρδελή. Και κατά τούτο είναι πρωτότυπο και ξεχωρίζει από όλα τα άλλα τα σχετικά με τη λογοτεχνία μας. Κωστής Παλαμάς, ο ήρωας των Ελληνικών Γραμμάτων, είναι μια όψη του μεγάλου ποιητή που ερευνάται και εξαίρεται από το συγγραφέα. Η γλώσσα του Καρκαβίτσα, το ύψος και η γλώσσα του Καραγάτση, η ορθοδοξία του Γιώργου Θεοτοκά, η σιωπή των διανοουμένων και η φωνή του Γιάννη Ρίτσου, επίσης, αναδεικνύονται πλευρές των έργων τους που ερευνώνται για πρώτη φορά. Το διήγημα και το αστικό μ...

Η κυριολεξία είναι το ζητούμενο κάθε λογοτεχνικής αφήγησης, ακόμη και όταν αυτή καταφεύγει στους τρόπους της μεταφοράς. Καμιά αφήγηση δεν θέλει να μην είναι ρεαλιστική, ενώ όλοι οι μυθιστοριογράφοι πιστεύουν ότι είναι ρεαλιστές. Μέσα από την Ιστορία της μυθιστοριογραφίας, ο αφηγηματικός ρεαλισμός έχει αναδειχθεί σε μεγάλο δάσκαλο της αφήγησης, και ανάμεσα στους σημαντικούς μαθητές του περιλαμβάνονται και οι απείθαρχοι, οι αναθεωρητές, οι επικριτές ή και οι αρνητές. Σύμφωνα με αυτή τη διευρυμένη αντίληψή του, ο ρεαλισμός δεν αναγνωρίζεται μόνο στην ιστορική του άποψη (που το...

Πώς κατεβαίνει σε ένα μικρό παιδί η ιδέα να γίνει συγγραφέας; Πώς προπονείται για να πετύχει τον στόχο του; Τι μαθαίνει από τον παππού του, τι από την είρωνα οικογένειά του, τι από τους δασκάλους; Πού μαθήτευσαν οι νέοι στη δεκαετία του '70; Σε ποια ανήλιαγα κομματικά γραφεία και σε ποιες ταβέρνες έμαθαν να διαβάζουν και να σκέφτονται για τον κόσμο; Πώς ισορροπεί κανείς ανάμεσα στον έρωτα για τη λογοτεχνία και στη συζυγική αγάπη για τη φιλολογία; Πότε η ανηθικότητα σε ένα κείμενο είναι πηγή απόλαυσης και πότε πηγή αγανάκτησης; Πώς έζησε η Πηνελόπη στον λογοτεχνικό 20ό αιώνα...

Η κυριολεξία είναι το ζητούμενο κάθε λογοτεχνικής αφήγησης, ακόμη και όταν αυτή καταφεύγει στους τρόπους της μεταφοράς. Καμιά αφήγηση δεν θέλει να μην είναι ρεαλιστική, ενώ όλοι οι μυθιστοριογράφοι πιστεύουν ότι είναι ρεαλιστές. Μέσα από την Ιστορία της μυθιστοριογραφίας, ο αφηγηματικός ρεαλισμός έχει αναδειχθεί σε μεγάλο δάσκαλο της αφήγησης, και ανάμεσα στους σημαντικούς μαθητές του περιλαμβάνονται και οι απείθαρχοι, οι αναθεωρητές, οι επικριτές ή και οι αρνητές. Σύμφωνα με αυτή τη διευρυμένη αντίληψή του, ο ρεαλισμός δεν αναγνωρίζεται μόνο στην ιστορική του άποψη (που το...

Η κυριολεξία είναι το ζητούμενο κάθε λογοτεχνικής αφήγησης, ακόμη και όταν αυτή καταφεύγει στους τρόπους της μεταφοράς. Καμιά αφήγηση δεν θέλει να μην είναι ρεαλιστική, ενώ όλοι οι μυθιστοριογράφοι πιστεύουν ότι είναι ρεαλιστές. Μέσα από την Ιστορία της μυθιστοριογραφίας, ο αφηγηματικός ρεαλισμός έχει αναδειχθεί σε μεγάλο δάσκαλο της αφήγησης, και ανάμεσα στους σημαντικούς μαθητές του περιλαμβάνονται και οι απείθαρχοι, οι αναθεωρητές, οι επικριτές ή και οι αρνητές. Σύμφωνα με αυτή τη διευρυμένη αντίληψή του, ο ρεαλισμός δεν αναγνωρίζεται μόνο στην ιστορική του άποψη (που το...