Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

[...] Τώρα, στη δική μου περίπτωση, το θέμα της αυτοετερογραφίας περιπλέκεται από την παιδιόθεν ελληνο-γαλλική μου διγλωσσία. "Δύο ψυχές ζούνε στο στήθος μου", λέει ο Φάουστ ο Μέγας στον σχολαστικό Βάγκνερ, που 'χει μόνο μία ψυχή. Ο δίγλωσσος, και δη ο συγγραφέας, θυμίζει κάπως, μου φαίνεται, κείνα τα μυθικά τέρατα, γοργόνες, κένταυρους, αγριόκυκνους του Άντερσεν, τ' αμφίβια που έχουν μεν δύο ζωές, αλλά μισές, εναλλασσόμενες. Όταν γράφω ελληνικά, λ.χ. όπως σήμερα, χάνονται τα γαλλικά. Και αντιστρόφως. [...] Αποφάσισα λοιπόν κι εγώ να γίνω άνθρωπος ολόκληρος κι όχι ημι-άνθρ...

Έχει την αξίωση να θεωρηθεί "Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας" αυτό το βιβλίο; Όχι βέβαια. Γι' αυτό και φρόντισα να προσθέσω στον τίτλο του εκείνο το λίγη. Κατ' αρχάς, μετά βίας καλύπτει την εικοσαετία 1985-2005, ένα διάστημα κωμικά σύντομο. Κι ακόμη, οι συγγραφείς και τα έργα που θίγονται εδώ, επελέγησαν αυθαίρετα και δεν χαρτογραφούν παρά το προσωπικό μου γούστο. Υποψιάζομαι δε ότι στο βάθος μιλάω λιγότερο γι' αυτούς και τη δουλειά τους, και περισσότερο για τα δικά μου. [...] Τα τριάντα εννιά κείμενα που ακολουθούν, ανήκουν σε ποικίλα είδη. Συνεντεύξεις που πήρα απ...

... Συνέχιζε να γράφει. Να γράφει... Εκεί στο υπόγειο της "Στρέλνας", γωνία Πατησίων και Στουρνάρη, δίχως να βλέπει ουρανό με άστρα. Κι' όσο περνούσαν οι μέρες, του έλειπαν οι καθαρές νύχτες του ελληνικού βορρά με τα πολλά αστέρια, αυτά που θα μετρούσε σ' όλη του τη ζωή. Μα πάντα ονειρευόταν. Όπως από τότε, μικρό παιδί, που τη μέρα δούλευε στο τουβλάδικο και το βράδυ ονειρευόταν τις κερασιές που θ' άνθιζαν και κείνη τη χρονιά. Από τότε που έβλεπε τα πλοία να μην αράζουν. Ίσως γιατί και ο ίδιος δεν έλεγε ν' αράξει πουθενά, από παιδάκι που ρίχτηκε στη βιοπάλη. ... Έπιασε π...

Πώς αντιδρά η λογοτεχνία την εποχή της βίας; Πώς συμπεριφέρεται ο καλλιτέχνης σε στιγμές απόγνωσης, πείνας, διαρκούς κινδύνου; Η λογοτεχνία των ταραγμένων χρόνων 1940-1950 επιφυλάσσει πολλές εκπλήξεις. Μετά την καλλιτεχνική πανστρατιά του '40, η κατάπαυση κάθε αγωνιστικού φρονήματος: η φυγή σε ιδεατά "νησιά", ο αισθητισμός, ο εξεζητημένος ερωτισμός ακόμα και εκδηλώσεις συμπάθειας προς τους αντιπάλους. Από το '43 και έπειτα, η αντίσταση και η ηγεμονία της αριστεράς. Στον εμφύλιο, σφοδρές διαμάχες αλλά και λανθάνουσες συγκλίσεις. Οι "εθνικές αξίας" στη διελκυστίνδα. Τέλ...

Στη σειρά "Νεοέλληνες κλασικοί / Οδηγίες χρήσης", σύγχρονοι συγγραφείς μας προτείνουν τον προσωπικό τους "Οδηγό ανάγνωσης" για Νεοέλληνες κλασικούς πεζογράφους. Κάθε ανάγνωση αναλαμβάνει να περιλάβει στον τόμο τα απαραίτητα στοιχεία που καθιστούν το έργο που θα προκύψει χρηστικό εργαλείο (εισαγωγή, εκτενή αποσπάσματα από το συνολικό έργο του σχολιαζόμενου συγγραφέα, διαφωτιστικά σχόλια, βιογραφικά στοιχεία κ.λπ.). Η προσωπική ανάγνωση που προκύπτει από αυτή την "παραγγελία" εκφράζει, άλλοτε περισσότερο άλλοτε λιγότερο, την εκλεκτική συγγένεια του σύγχρονου συγγραφέα προς...

Στη σειρά "Νεοέλληνες κλασικοί / Οδηγίες χρήσης", σύγχρονοι συγγραφείς μας προτείνουν τον προσωπικό τους "Οδηγό ανάγνωσης" για Νεοέλληνες κλασικούς πεζογράφους. Κάθε ανάγνωση αναλαμβάνει να περιλάβει στον τόμο τα απαραίτητα στοιχεία που καθιστούν το έργο που θα προκύψει χρηστικό εργαλείο (εισαγωγή, εκτενή αποσπάσματα από το συνολικό έργο του σχολιαζόμενου συγγραφέα, διαφωτιστικά σχόλια, βιογραφικά στοιχεία κ.λπ.). Η προσωπική ανάγνωση που προκύπτει από αυτή την "παραγγελία" εκφράζει, άλλοτε περισσότερο άλλοτε λιγότερο, την εκλεκτική συγγένεια του σύγχρονου συγγραφέα προς...

Στη σειρά "Νεοέλληνες κλασικοί/Οδηγίες χρήσης", σύγχρονοι συγγραφείς μας προτείνουν τον προσωπικό τους "Οδηγό ανάγνωσης" για Νεοέλληνες κλασικούς πεζογράφους. Κάθε ανάγνωση αναλαμβάνει να περιλάβει στον τόμο τα απαραίτητα στοιχεία που καθιστούν το έργο που θα προκύψει χρηστικό εργαλείο (εισαγωγή, εκτενή αποσπάσματα από το συνολικό έργο του σχολιαζόμενου συγγραφέα, διαφωτιστικά σχόλια, βιογραφικά στοιχεία κλπ.). Η προσωπική ανάγνωση που προκύπτει από αυτή την "παραγγελία" εκφράζει, άλλοτε περισσότερο άλλοτε λιγότερο, την εκλεκτική συγγένεια του σύγχρονου συγγραφέα προς τον π...

Το βιβλίο αυτό περιλαμβάνει έξι μελετήματα διαρθρωμένα σε τρία συγκριτικά "δίπτυχα", τα οποία δορυφορούν ένα προλογικό μελέτημα για τη μεθοδολογία τους, που συνδυάζει τη σημειωτική με τη ψυχανάλυση και, σε παράρτημα, ένα κείμενο του Peter Brooks για την ψυχαναλυτική προσέγγιση των λογοτεχνικών κειμένων. Εξετάζονται, έτσι, τρία αντικείμενα: η διαχείριση παρεμφερών θεμάτων και η τακτική συγκάλυψης-αποκάλυψης, σε δείγματα αφηγητών από τη διηγηματογραφία της Νέας Αθηναϊκής Σχολής (Παπαδιαμάντης, Βλαχογιάννης)· η άρνηση της τεκνογονίας και η απαξίωση της οικογένειας ως θεσμού στ...

Ο Γιώργος Θεοτοκάς, πολυσχιδής συγγραφέας και τολμηρός διανοούμενος, δεν δίσταζε να γράφει για ποικίλα θέματα: από τη ρωσική επανάσταση και τα μεσαιωνικά μνημεία της Ελλάδας μέχρι τον υπερρεαλισμό και το λογοτεχνικό ύφος... Προσπαθούσε πάντοτε να παίρνει θέση, να εκφέρει άποψη, να προβλέπει τις εξελίξεις. Κι ακόμη, διόλου τυχαίο, είναι ένας από τους πρώτους Έλληνες που μίλησαν για την ενωμένη Ευρώπη. Με τη συγκεντρωτική αυτή έκδοση των κριτικών του δοκιμίων διαγράφονται σημαντικές λογοτεχνικές τάσεις και απόψεις στη διάρκεια του εικοστού αιώνα, ενώ ολοκληρώνεται η εικόνα τ...

Ο Παπαδιαμάντης νοιάστηκε για τα πάντα, όχι σαν ανέστιος πολυπράγμων ή εντυπωσιοθήρας, αλλά ως βαθύτατος ανθρωπολόγος και κοινωνικός ανθρωπογνώστης που φιλοσοφεί τη ματαιότητα των ανθρωπίνων πραγμάτων: υπήρξε ο αυθεντικός λογοτέχνης που αρέσκεται να παίρνει θέση για τη μοίρα του κόσμου του. Γι' αυτό ο θησαυρισμός των γνωμολογικών του στιγμών αποδεικνύει ακόμη και σήμερα την επάρκεια του παπαδιαμαντικού πνεύματος και την κλασική ενέργεια του λόγου του: ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης διδάσκει γραφή, διδάσκει και ζωή. Κι όλα αυτά με την προσδοκία να λυτρώσει τη χαμένη ευαισθησία μ...

Ο Καζαντζάκης είναι σήμερα Παγκόσμιος Στοχαστής και Συγγραφέας. Η "Διεθνής Εταιρεία Φίλων Ν. Καζαντζάκη" (μη κερδοσκοπικό Σωματείο που εδρεύει στη Γενεύη) έχει σήμερα αντιπροσώπους και τμήματα σε 93 χώρες του Κόσμου, και στις Πέντε Ηπείρους. Είναι ο καλύτερος Πρεσβευτής της Ελλάδας και της Κρήτης στον πλανήτη μας. Όμως είναι και ο πιο κατατρεγμένος. Μια λαθεμένη άποψη, που ιδιαίτερα υπάρχει στην Ελλάδα, είναι ότι αφορίστηκε. Εντούτοις ο Καζαντζάκης ήταν Ένθεος και δεν ξέφυγε από το γράμμα της Αγίας Γραφής, αυτό υπερασπίζεται και η παρούσα έκδοση. Αποσπάσματα από την Αγία Γ...

Ο τόμος είναι μια συστηματική προσπάθεια καταγραφής των δημιουργών και των λογοτεχνικών βιβλίων του βορειοελλαδικού χώρου από την έναρξη περίπου της λογοτεχνικής παραγωγής μέχρι σήμερα. Είναι αποτέλεσμα μιας μακρόχρονης έρευνας (πάνω από δέκα χρόνια) για τον εντοπισμό και την καταγραφή των δημιουργών και των έργων τους, καθώς και για την τεκμηρίωση των δεδομένων, σε ευρύτατη βιβλιογραφία (βιογραφικά λεξικά, γραμματολογικά έργα, εγκυκλοπαίδειες, πρακτικά συνεδρίων, μελέτες, βιβλιογραφικές εργασίες, τα λογοτεχνικά και φιλολογικά περιοδικά της Βόρειας Ελλάδας και όσα περιοδικά...

Oι "Δύσκολες νύχτες" και "Tο σπίτι μου", στα οποία πρέπει να προστεθεί το "Θέλετε να χορέψομε Mαρία;" και, κάπως λιγότερο, τα υπόλοιπα έργα της Aξιώτη, απευθύνονται σε αναγνώστη άγρυπνο και διατεθειμένο να καταβάλει συνεχή προσπάθεια. Oφείλει να είναι έτοιμος να αποδεχτεί τις υφολογικές εκπλήξεις κάθε φορά που παρουσιάζονται, να προχωρήσει μέσα στο δαίδαλο των ανακόλουθων σχημάτων, των παρενθετικών προτάσεων, των ημιτελών φράσεων, των προτάσεων όπου η κανονική σειρά των λέξεων διαταράσσεται, να δεχτεί τις απροσδόκητες φρασεολογίες και το ιδιωματικό λεξιλόγιο (είναι παρόν σχ...

Τα ελληνικά δημοτικά τραγούδια, εξέχον είδος της προφορικής λογοτεχνίας, χαρακτηρίζονται όχι μόνο από τη γοητεία και το μεγαλείο του λόγου τους και των μύθων τους, αλλά και από τον πλούτο και τη σπουδαιότητα της σκέψης τους. Το παρόν βιβλίο αναδημοσιεύει σειρά σημαντικών άρθρων, εμπλουτισμένη με τη δημοσίευση εν μέρη ανέκδοτων παραλλαγών του ενός τραγουδιού. Η συγγραφέας, θεωρώντας ότι τα τραγούδια αποτελούν τη βασιλική οδό για την προσπέλαση του συλλογικού φαντασιακού των Ελλήνων, χρησιμοποιεί μια διεπιστημονική μέθοδο: φιλολογική, ανθρωπολογική και λεξικογραφική. Η ίδια...

Ζητήματα όπως εκείνα της "πρωτοπορίας", του "μοντερνισμού", της "νεωτερικότητας" και άλλων συναφών όρων και εννοιών έχουν κατά πολύ απασχολήσει κριτικούς, ακαδημαϊκούς, θεωρητικούς της λογοτεχνίας και των τεχνών, και γενικά υπεύθυνους του πολιτισμού, τόσο στο διεθνή όσο και στον ελλαδικό χώρο. Εντούτοις, αντί να προσδιορίζουν ή να παρέχουν ερμηνείες ή διευκρινίσεις φερ' ειπείν, στην ποίηση, στη λογοτεχνία, στις τέχνες, όροι όπως "μοντέρνος" ή "μοντερνιστικός", "μεταμοντέρνος", "σύγχρονος", "νεώτερος" ή "νεωτερικός" κλπ. το μόνο που κάνουν είναι να δημιουργούν σύγχυση. Δεν π...

"O Παπαδιαμάντης είναι ο πιο μεγάλος πεζογράφος της νέας ελληνικής λογοτεχνίας", έγραφε το 1943 ο Σεφέρης· για να τον συγκαταλέξει λίγα χρόνια αργότερα (1952) ανάμεσα στους μεγάλους Έλληνες ποιητές. Αυτός ο διπλός χαρακτηρισμός είναι ενδεικτικός της παπαδιαμαντικής γραφής. Έργο ποιητικό που τυχαίνει να είναι γραμμένο σε πρόζα, ή πεζογραφικό ποιητικής υφής, το έργο του Σκιαθίτη συγγραφέα αποτέλεσε πρόκληση και γόνιμο πεδίο άσκησης για την κριτική. Γι' αυτό και μια ουσιώδης επιλογή κειμένων για το έργο αυτό ήταν απαραίτητη. Η παρούσα ανθολογία περιλαμβάνει 45 κείμενα (σε ακέ...

Είναι η σάτιρα είδος; Ποιά είναι η σχέση της με την ειρωνεία; Πώς ορίζονται η ειρωνεία και το χιούμορ; Πώς λειτουργεί η παρωδία; Και πώς διαμορφώνονται οι έννοιες αυτές από εποχή σε εποχή; Οι παραπάνω όροι, που συνιστούν την ποιητική της ανατροπής, αποτελούν διεθνώς πεδίο διαφωνιών και αντιφάσεων, εξαιτίας της δυσκολίας που παρουσιάζεται κατά τον προσδιορισμό των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους και της δυναμικής τους διάδρασης. Ωστόσο, οι όροι αυτοί, τις τελευταίες δεκαετίες, έχουν αποκτήσει έναν ιδιαίτερο ρόλο στον χώρο της κριτικής και της θεωρίας της λογοτεχνίας, λειτου...

Η λέξη, "το σκάνταλο", δεν είχε προβλεφτεί όταν γράφονταν τα κείμενα του βιβλίου. Αυτά, χωρίς ιδιαίτερο προγραμματισμό και σε χρόνους ανύποπτους του ενός για το άλλο, αναφέρονται στο θέμα τους, τον Μακρυγιάννη, με τον τρόπο της λογοτεχνικής κριτικής, όπως την εννοεί ο συγγραφέας τους. Παρατηρήσεις και σχόλια στη συγγραφική τέχνη του απομνημονευματογράφου, όπως έρχεται κι αυτή στο φως σε επιμέρους "επεισόδια" του έργου του, στα εκφραστικά λεγόμενα μέσα, στο ήθος και το ύφος του. Το σκάνταλο προέκυψε ύστερα. Γράφει ο Μακρυγιάννης: "Θα έλεγαν ότι κι όντως, εγώ είμαι το σκάντα...