Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στον συλλογικό αυτό τόμο μελετάται για πρώτη φορά τόσο διεξοδικά η σχέση του Νίκου Καζαντζάκη με την πολιτική. Πανεπιστημιακοί, ειδικοί ερευνητές του έργου του, πολιτικοί, διπλωμάτες και δημοσιογράφοι παρουσιάζουν ποικίλες πτυχές αυτής της σχέσης μέσα από πρωτότυπη έρευνα, που φέρνει στο φως άγνωστα ή ελάχιστα γνωστά στοιχεία. Εξετάζονται η εξέλιξη και το βάθος της πολιτικής σκέψης του Καζαντζάκη, οι δεσμοί του με τις μεγάλες ιδεολογίες -ιδιαίτερα με τον κομμουνισμό και τον φασισμό-, η ενεργή πολιτική του δράση (οι σχέσεις του με τα πολιτικά κόμματα και τον Ελευθέριο Βενιζέ...

Στο συλλογικό αυτό έργο εξετάζονται οι διάφορες πτυχές του Νατουραλισμού, ενός σημαντικού λογοτεχνικού ρεύματος, που με κύριο εκπρόσωπο τον Εμίλ Ζολά αναπτύχθηκε στη Γαλλία και διαδόθηκε γρήγορα σ' όλες τις λογοτεχνίες της Ευρώπης στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Οι μελέτες που περιλαμβάνονται, αναφέρονται στον Ζολά και το έργο του, στη μορφή που πήρε ο νατουραλισμός στις ξένες λογοτεχνίες, στη σχέση του ρεύματος αυτού με ομόλογα ρεύματα, όπως ο ρεαλισμός κι ο βερισμός, στην επίδραση που άσκησε σε άλλες τέχνες, όπως είναι το θέατρο, η ζωγραφική ή η μουσική. Κυρίως όμως εξετ...

Γιατί εξακολουθεί να μας απασχολεί τόσο η γενιά του '30; Ποια μυστηριώδης αύρα έλκει μελετητές, κριτικούς και λογοτέχνες στα πεπραγμένα της; Πώς εξηγείται η διαρκής αναφορά παλαιότερων και νεότερων σε αυτήν; Iδεοληψία, θαυμασμός, άγχος επίδρασης, κρυφή ζήλια ή κριτική αναθεώρηση; Συνιστά, εντέλει, η γενιά του '30 γραμματολογικό μόρφωμα, ή λογοτεχνικό και πολιτισμικό μύθο; Πρέπει να δούμε τον μύθο της ως μέρος μιας ευρύτερης πολιτισμικής, και όχι μόνο λογοτεχνικής, ιστορίας; Το παράδοξο με τη γενιά του '30 είναι ότι αποθεώθηκε και πολεμήθηκε όσο καμιά άλλη, και αυτή η αν...

Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (1851-1911), ένας από τους μεγαλύτερους Ευρωπαίους διηγηματογράφους, εισήλθε στην πολιτεία της λογοτεχνίας από την πύλη του μυθιστορήματος: "Η μετανάστις" (1879), "Οι έμποροι των εθνών" (1882), "Η Γυφτοπούλα" (1884). Τα τρία αυτά πρώιμα μυθιστορήματα δεν προσείλκυσαν όση προσοχή τους αναλογούσε, γιατί τα διηγήματα του συγγραφέα συγκέντρωσαν όλο σχεδόν το αναγνωστικό και κριτικό ενδιαφέρον. Με δεδομένο πάντως το παντοτινό αξιολογικό προβάδισμα των διηγημάτων του, ο μυθιστοριογράφος Παπαδιαμάντης χρειάζεται να ξανασυζητηθεί και να επανεκτιμηθεί, κάτ...

Το παρόν βιβλίο αποτελεί μια μελέτη για τον ποιητή και κριτικό, Νικόλα Κάλα (1907-1988),ο οποίος με το ρηξικέλευθο πνεύμα του, τάραξε τα νερά των ελληνικών γραμμάτων, στην δεκαετία του 1930. Με τον ξεριζωμό του από την Ελλάδα, το 1937, έζησε και πέθανε στη Νέα Υόρκη. Η ποίηση και τα κριτικά κείμενά του στα γαλλικά και στα αγγλικά αποτελούν ανεξίτηλη παρακαταθήκη για τους ποιητές, ζωγράφους και κριτικούς της τέχνης και της λογοτεχνίας αυτού του νέου αιώνα.

Μελέτη για τη συστηματική διερεύνηση της σχέσης των μεσοπολεμικών μυθιστορημάτων του Κ. Πολίτη με το μοντερνιστικό, ευρωπαϊκό κυρίως, μυθιστόρημα. Στο α) μέρος ερευνάται ο μοντερνισμός στο ευρωπαϊκό και αμερικανικό μυθιστόρημα και στο β) μέρος εξετάζεται ο μοντερνισμός στην Ελλάδα και η περίπτωση του Κοσμά Πολίτη, με επίκεντρο τα έργα Λεμονόδασος, Εκάτη, Eroica και το Γυρί. Πρόκειται για κείμενα που ανατρέπουν την κάθετη ανάγνωσή τους και εμπλέκουν τον αναγνώστη σ' ένα παιχνίδι με κείμενα και αφηγηματικές τεχνικές.

Ο μεταφραστής Σεφέρης δε βρίσκεται, δυστυχώς, στο ύψος του ποιητή· ούτε του στοχαστή. Οι μεταφράσεις της Έρημης Χώρας και του Φονικού στην εκκλησιά του Έλιοτ και οι "μεταγραφές" της Αποκάλυψης και του Άσματος ασμάτων περιέχουν αδιαμφισβήτητα λάθη και ποικίλα ολισθήματα. Παρέμειναν ωστόσο για πολλά χρόνια στο απυρόβλητο και συνεχίζουν και σήμερα να θεωρούνται άψογες και αναντικατάστατες, και να ανατυπώνονται με αξιοσημείωτη συχνότητα. Το ανά χείρας βιβλίο καταγράφει, με τη δέουσα επιμέλεια και αυστηρότητα, τις αδυναμίες των σεφερικών μεταφράσεων· παράλληλα, επισημαίνει και σ...

Η λέξη, "το σκάνταλο", δεν είχε προβλεφτεί όταν γράφονταν τα κείμενα του βιβλίου. Αυτά, χωρίς ιδιαίτερο προγραμματισμό και σε χρόνους ανύποπτους του ενός για το άλλο, αναφέρονται στο θέμα τους, τον Μακρυγιάννη, με τον τρόπο της λογοτεχνικής κριτικής, όπως την εννοεί ο συγγραφέας τους. Παρατηρήσεις και σχόλια στη συγγραφική τέχνη του απομνημονευματογράφου, όπως έρχεται κι αυτή στο φως σε επιμέρους "επεισόδια" του έργου του, στα εκφραστικά λεγόμενα μέσα, στο ήθος και το ύφος του. Το σκάνταλο προέκυψε ύστερα. Γράφει ο Μακρυγιάννης: "Θα έλεγαν ότι κι όντως, εγώ είμαι το σκάντα...

Το 2005 συμπληρώθηκαν τα εβδομηντάχρονα του καθηγητή Παναγιώτη Μουλλά. Ό,τι διέκρινε και συνεχίζει να διακρίνει τον διδακτικό λόγο του είναι η αμεσότητα μιας παρουσίας. Με άγρυπνο ενδιαφέρον ο Παν. Μουλλάς στάθηκε κοντά στους μαθητές, τους συναδέλφους και τους συνοδοιπόρους του. Και πάντοτε φρόντιζε να διανθίσει το λόγο και τα επιχειρήματά του με ιστορίες από τη μαθητεία στους δικούς του δασκάλους, σαν να ήθελε να συστήσει τις προσωπικές του οφειλές: στον Κ.Θ. Δημαρά, τον Λίνο Πολίτη, τον Κάρολο Κουν. Οι μαθητές του, με τη σειρά τους, για να τον τιμήσουν, ετοίμασαν έναν ιδι...

Η κορυφαία ποιητική σύνθεση του νεοελληνικού 20ού αιώνα, ο "Μπολιβάρ" του Νίκου Εγγονόπουλου, γράφεται στην Κατοχή, τον χειμώνα 1942-’43, ταυτόχρονα με την εμβληματική διάλεξη του Γιώργου Σεφέρη, "Ένας Έλληνας - ο Μακρυγιάννης". Εκείνη τη στιγμή, ο καθένας επιλέγει με ποια πλευρά είναι : η γενιά του ’30 ταυτίζεται με την κυβέρνηση του Καΐρου, ενώ ο Εγγονόπουλος ταυτίζεται, ανοιχτά, με την πλευρά του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ. Ο Εγγονόπουλος αντιπαραθέτει τον πρωταγωνιστή του ποιήματος Μπολιβάρ, τον "διαφωτισμένο" Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, στο αρχέτυπο του λαϊκισμού, τον Μακρυγιάννη του...

Η εργασία "Ο Κάρλες Ρίμπα και η νεοελληνική λογοτεχνία", η οποία τιμήθηκε με το Βραβείο Δοκιμίου Josep Vallverdu το 2011, εκπονήθηκε με αφορμή τον εντοπισμό, στο Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο της Αθήνας (Ε.Α.Ι.Α.), επτά ανέκδοτων επιστολών του Κάρλες Ρίμπα και μίας της συζύγου του, Κλεμεντίνα Αρδερίου, οι οποίες απευθύνονταν στη σπουδαία ελληνίδα ισπανίστρια Ιουλία Ιατρίδη. Εκκινώντας από την εν λόγω αλληλογραφία (και από τις επιστολές της Ιατρίδη προς τον Ρίμπα που εντοπίστηκαν στο Εθνικό Αρχείο της Καταλονίας), ο συγγραφέας επιχειρεί να ρίξει φως στους λόγους π...

Το βιβλίο αποτελεί μια επιλογή δεκατεσσάρων επιστημονικών ανακοινώσεων που παρουσιάστηκαν στο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο "Νίκος Καζαντζάκης 2007: Πενήντα χρόνια μετά" (Πανεπιστήμιο Κρήτης, Ηράκλειο & Ρέθυμνο, 18-21 Μαΐου 2007). Στόχος του Συνεδρίου ήταν να διαγραφεί η τοποθέτηση της σύγχρονης επιστημονικής κοινότητας απέναντι στο έργο του Καζαντζάκη, ενός συγγραφέα που εξακολουθεί, όπως φαίνεται και από τα συμπεριλαμβανόμενα μελετήματα, να αποτελεί "σημείον αντιλεγόμενον". Είναι χαρακτηριστικό ότι για το magnum opus του Καζαντζάκη, την Οδύσεια, υπάρχουν περιορισμένης μάλ...

Ο δεύτερος τόμος της σειράς "Μελέτες για τον Καζαντζάκη" δομείται γύρω από τη βασική υπόθεση του Ρόντερικ Μπήτον ότι ο Καζαντζάκης ως πεζογράφος εφαρμόζει μοντερνιστικές και μεταμοντερνιστικές συγγραφικές πρακτικές. Ο Βρετανός κριτικός συνδέει τα κείμενα του Kαζαντζάκη με κείμενα του Έλιοτ (μυθική μέθοδος), του Πάουντ, του Μαρκέζ (μαγικός ρεαλισμός) και του Μπόρχες, προσφέροντας με αυτή την κριτική του πρόταση μια καινούργια οπτική γωνία για το πεζογραφικό έργο του Kρητικού συγγραφέα. Η θέαση αυτή δεν αποτελεί απλώς ανανέωση στον τρόπο ανάγνωσης των κειμένων του σημαντικού...

Η προσέγγιση της Βιβής Θεοδοσάτου θυμίζει ακριβώς αυτή την "αγνή" ματιά του ψυχαναλυτικού πληροφορημένου αναγνώστη, που βήμα με βήμα αναγνωρίζει κάτω από τα λεγόμενα και γραφόμενα τις υπόγειες δυνάμεις που διατρέχουν το δημιουργό κατά τη διάρκεια της δουλειάς του. Όσο και αν φαίνεται κάπως δύσκολο, η Βιβή Θεοδοσάτου κατάφερε να διατρέξει με σεβασμό το σύνολο έργο του γνωστού λογοτέχνη, όπως άλλωστε το έκανε και για το έργο της Ρέας Γαλανάκη, Γιώργου Χειμωνά, Γεωργίου Βιζυηνού και Μαργαρίτας Καραπάνου... Η δύναμη της ματιάς της και η ήρεμη προσέγγιση, χωρίς ιδεοληπτικούς προ...