Νεοελληνική λογοτεχνία - Ερμηνεία και κριτική

Σολωμικά

poema (2017)

[...] Δεκαεπτά χρόνια μετά την τελική έκδοση των δοκιμών μου στη σπαραγμένη γλώσσα και στις σιωπές του Διονυσίου Σολωμού, πιστεύω ότι η ευεργεσία της ανάγνωσης δεν εγκατέλειψε το κινδυνώδες έργο του δημιουργικού αναθεωρητισμού (για να δανειστώ την ορολογία του Harold Bloom) που υποκίνησε τις δοκιμές μου αυτές, και έτσι ελπίζω να συνεχίσει να αναζωογονεί τα ερμηνευτικά εγχειρήματα και να αναδεικνύει την ανάγκη της αναμόχλευσης των παθών τα οποία συγκροτούν τα έργα και τις ημέρες των ποιήσεων του Σολωμού. Αλλά επιπλέον, καινούργια ίχνη μπορεί να συμβάλλουν προς την κατεύθυνσ...

Μια συνάντηση με τον "Ξεπεσμένο δερβίση" του Αλ. Παπαδιαμάντη

Αρμός (2017)

Συναντώντας τον μυστηριώδη "Ξεπεσμένο δερβίση" μέσα από το ομώνυμο διήγημα, ο Γ. Κυθραιώτης παρακολουθεί τον Παπαδιαμάντη καθώς ο τελευταίος χτίζει μιαν αφηγηματική ποιητική με καινοφανείς για την εποχή του τεχνικές, για να στηρίξει καλλιτεχνικά τη δική του θέαση του κόσμου. Όπως μεθοδικά καταδεικνύει ο Κυθραιώτης, εξετάζοντας θέματα που αφορούν τον αφηγηματικό χρόνο, την πλοκή, τις συντακτικές δομές, τον αφηγητή και τα πρόσωπα του διηγήματος, ο Ξεπεσμένος δερβίσης αναιρεί τη μια μετά την άλλη τις συμβάσεις του αφηγηματικού ρεαλισμού, εισάγοντάς μας σε μια ποιητική που καθι...

Η μεταμυθοπλασία στη νεοελληνική πεζογραφία

Βιβλιόραμα (2017)

Κάθε αισθητικό ρεύμα προκύπτει μέσα από την ιστορία των μορφών· δεν παρθενογεννάται μίαν ωραίαν πρωίαν. Βέβαια, όλοι σχεδόν οι τρόποι και οι τεχνικές έχουν υπάρξει και δοκιμαστεί, στη μακρά διαδρομή της ιστορίας της τέχνης. Αυτό όμως που συμβαίνει με την εμφάνιση ενός νέου ρεύματος είναι πως, κάποια στιγμή, ορισμένοι τρόποι και τεχνικές συνθέτουν ένα καινούριο αισθητικό πρόταγμα, κι έτσι διαυγάζονται μέσα στην πραγματικότητά του, μέσα στην αλήθεια του, ανανοηματοδοτούνται.

"Ένιωσα τη ζωή· εκείνη δε με αντιλήφθηκε"

Επέκεινα (2017)

Η παρούσα μελέτη εκκινεί από τη φροϋδική και τη λακανική ψυχαναλυτική θεωρία και εστιάζεται στο έργο του Σολωμού όχι όμως με στόχο μια ετεροχρονισμένη κατάβαση στο ασυνείδητο του απόντα ποιητή διαμέσου της επιφάνειας της λογοτεχνικής γραφής του και του χωνεμένου στους χαρακτήρες των έργων ποιητικού εγώ -αποσβεσμένου άλλωστε "μέσα εις την απόλυτην αλήθεια", κατά την εκτίμηση του Ιάκωβου Πολυλά, του πρώτου συστηματικού μελετητή και εκδότη του Σολωμού. Η παρούσα μελέτη στέκεται προσεκτικά στα ίδια τα λογοτεχνικά κείμενα, τα διαβάζει κριτικά και επιχειρεί να ανασύρει πίσω από τ...

Ματιές ενόλω ΙΙ

Μελάνι (2017)

Οι "Ματιές ενόλω ΙΙ" περιλαμβάνουν δώδεκα δοκίμια, τα οποία δημοσιεύτηκαν τη δεκαετία 2005-2015 σε περιοδικά του κέντρου και της περιφέρειας. Πρόκειται για κείμενα που έρχονται να προσεγγίσουν αντίστοιχους ποιητές του μεταπολέμου, τρεις της πρώτης γενιάς (Σαχτούρης, Λειβαδίτης, Κωσταβάρας), τέσσερις της δεύτερης (Κέντρου-Αγαθοπούλου, Δημουλά, Λυκιαρδόπουλος, Νικηφόρου) και πέντε της γενιάς του '70 (Γκανάς, Μαυρουδής, Μπράβος, Μαρκόπουλος, Φωστιέρης). Αντίθετα, οι "Ματιές ενόλω" του 2003 συγκέντρωναν δοκίμια των χρόνων 1996-2003 και πραγματεύονταν το έργο οχτώ μεταπολεμικών...

Λογοτεχνικές συναντήσεις

Διαπολιτισμός (2017)

Ο Νίκος Καζαντζάκης στον κινηματογράφο

Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός (2017)

Το βιβλίο αυτό επικεντρώνεται στη σχέση του Νίκου Καζαντζάκη με τον κινηματογράφο, μια σχέση η οποία μελετάται πάνω σε δύο βασικούς άξονες: την ενασχόληση του ίδιου του Κρητικού δημιουργού με τη συγγραφή κινηματογραφικών σεναρίων και τις μεταφορές μυθιστορημάτων του στον κινηματογράφο από διαφορετικούς σκηνοθέτες και σεναριογράφους. Παρουσιάζονται τα σενάρια που γράφει ο Καζαντζάκης σε διάφορες φάσεις της δημιουργικής πορείας του (1928, 1931-1932, 1956), επιχειρείται μια συστηματική συγκριτολογική ανάγνωση των μυθιστορημάτων του "Ο Χριστός ξανασταυρώνεται", "Βίος και πολιτε...

Όταν ο Νίκος Καζαντζάκης συνάντησε τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη

Αρμός (2017)

Το παρόν βιβλίο αποτελεί ένα ταξίδι στην ανυπότακτη σκέψη του μεγάλου Κρητικού Νίκου Καζαντζάκη με τον μεγάλο Σκιαθίτη Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη. Η συγγραφέας φέρνει για πρώτη φορά με τρόπο συστηματικό ενώπιόν μας εκείνα τα στοιχεία από το έργο των δύο συγγραφέων που επιτρέπουν την αντίδοση ιδιωμάτων φύσεων διαφορετικών. "Άγιος των γραμμάτων" ο ένας, "Μέγας αιρετικός" ο άλλος.

Νίκος Καζαντζάκης - Κ.Γ. Καρυωτάκης, Η "Αισιοδοξία" ως αντεστραμμένη "Ασκητική"

Μικρή Άρκτος (2017)

[...] "Εκείνο που θα προσπαθήσω να δείξω είναι ακριβώς ότι το ποίημα ["Αισιοδοξία"] δεν μόνο μια τυχαία, σχεδόν επικαιρική, μνήμη Καζαντζάκη, ούτε αποτελεί απλώς μια "Αιχμή κατά συναδέλφου" από μέρους του Καρυωτάκη (Αργυρίου, 2001). Αντίθετα πρόκειται για ένα συνειδητό ποίημα αντιπαράθεσης με την κοσμοθεωρία της "Ασκητικής", συντεθειμένο με υλικά (λέξεις και εικόνες) αντλημένα (εν είδει αντιδανείων) από το κείμενό της, με σκοπό να την υπονομεύσει ειρωνικά, καταδεικνύοντας την ανεδαφικότητα και ουτοπικότητά της, και προβάλλοντας ως μόνη ρεαλιστική την καρυωτακική αντίλ...

Ήτον πνοή, ίνδαλμα αφάνταστον, όνειρον...: Διηγήματα ερωτικά

Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2017)

Τα ερωτικά διηγήματα του Παπαδιαμάντη, κείμενα εξαιρετικής αφηγηματικής τέχνης, περιγράφουν με ένταση, πυκνότητα, μυστικό παλμό και χάρη ταυτόχρονα, τον έρωτα που πυρπολεί τον άνθρωπο και τον τρελαίνει, καθώς και την απάρνηση του πάθους, με το μεγαλείο και τη μελαγχολία της. Μιλούν για το πόσο ηρωικό είναι να σκοτώσει κανείς μέσα του τον δράκο του πόθου, αλλά και για την "αγρία χαρά" εκείνου που επιλέγει να ζει μέσα στο βάσανό του. Ο Νοσταλγός τού επέκεινα, ο αθεράπευτα μελαγχολικός Παπαδιαμάντης, βλέπει τον γήινο έρωτα ως συγκαλυμμένο ναρκισσισμό, ενώ θεωρεί πως οι μόνες σ...

Για το ιστορικό "υπόβαθρο" της λογοτεχνίας

Εκδόσεις Παπαζήση (2017)

Ως προς τη σύνθεση του παρόντος βιβλίου θα μπορούσαν να υπομνησθούν τα εξής: 1. Πρόκειται για "ερευνητική πρόταση", καταρχήν εγκεκριμένη σε διεθνή "διαγωνισμό Φιλοσοφίας", που θα χρηματοδοτηθεί όμως με την ολοκλήρωση του οικείου κειμένου, δηλαδή του κυρίως "παραδοτέου". Με την τελεσφόρηση μιας τέτοιας διαδικασίας είναι πιθανόν να "δικαιωθεί" ο Bourdieu που αξίωνε να αξιολογείται εκ των υστέρων κάθε "ερευνητικό πρόγραμμα" και έτσι μόνο να χρηματοδοτείται... 2. Συμμετείχαν, σε έναν χρονικό ορίζοντα τεσσάρων εβδομάδων, δεκτρείς φοιτήτριες και δεκατρείς φοιτητές μεταπτυχια...

Πού μας πάει αυτό το αίμα;

Εκδόσεις Πατάκη (2017)

Συνθετική μελέτη με βασική θεματολογία την αναπαράσταση της αυτοδικίας, όπως αυτή προκύπτει από καταξιωμένα έργα της νέας ελληνικής λογοτεχνίας, με προϋπόθεση τη δημιουργική τους μετάπλαση, τη μυθοπλασία. Αποτελείται από πέντε επιμέρους ενότητες με τους ακόλουθους τίτλους: "Ύβρις και τίσις", "Η μνήμη", "Για λόγους τιμής", "Βεντέτες και άλλα". Ειδικότερη κατηγορία αποτελεί η ενότητα με τον τίτλο "Από την Κατοχή στην Αντίσταση και στον εμφύλιο σπαραγμό", όπου, με βάση συγκεκριμένα λογοτεχνικά έργα, ερευνάται το φαινόμενο της βιαιότητας, του μίσους, της εκδίκησης, με επακόλουθ...

Η εσωτερική εξορία

Πανοπτικόν (2018)

Το βιβλίο αυτό φωτίζει ένα μεγάλο, και αδικαιολόγητα σκιασμένο από τους μηχανισμούς της δημοσιότητας, κομμάτι των νεοελληνικών γραμμάτων - αλλά δεν είναι μια γραμματολογική ιστορία. Ο συγγραφέας του μιλάει από θέση πολιτικής και πνευματικής συστράτευσης με τον αστερισμό των διανοητών στους οποίους είναι αφιερωμένα τα δοκίμιά του, όντας και ο ίδιος μέρος, κατά κάποιον τρόπο, της ιστορίας που αφηγείται. Μέσ' από μια σειρά θεματικών αναφορών στο έργο του Μανόλη Λαμπρίδη, του Βύρωνα Λεοντάρη, του Γεράσιμου Λυκιαρδόπουλου και του Στέφανου Ροζάνη, αναπλάθει στα διάκενα την προϊστ...

Νίκος Καζαντζάκης ο κοσμοπαρωρίτης

Μουσείο Μπενάκη (2018)

Η έκδοση κυκλοφόρησε σε συνδυασμό με την ομότιτλη έκθεση που πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο Μπενάκη και φιλοξενήθηκε σε τρία κτήριά του (Κτήριο Πειραιώς, Πινακοθήκη Γκίκα, Μουσείο Μπενάκη Ισλαμικής Τέχνης) από τις 21 Δεκεμβρίου 2017 μέχρι τις 25 Φεβρουαρίου 2018. Τα επιστημονικά κείμενα εξετάζουν κρίσιμα ερωτήματα του έργου, της πρόσληψης, της κριτικής και της επικαιρότητας του έργου του κρητικού συγγραφέα, ενώ το πλούσιο φωτογραφικό υλικό και το Χρονολόγιο διευκολύνουν την αποτελεσματικότερη επαφή του αναγνώστη με τον συγγραφέα και την εποχή του.

Μούσες και δαιμόνια

Αρμός (2018)

Το παρόν βιβλίο αποτελείται από κριτικά κείμενα για τα βιβλία της Ελένης Λαδιά, από τον Νοέμβριο του 2000 έως σήμερα. Τα κείμενα αυτά αποτελούν μία αναλυτική / συνοπτική εικόνα του έργου της.

Βωβόν ξύλον

Εύμαρος (2018)

Πρόκειται για μια προσωπική αφήγηση με ντοκουμέντα, το ημερολόγιο μιας ερευνητικής ανάγνωσης, ο τρόπος που διάβασα το Παπαδιαμαντικό έργο (ένα μέρος του δηλαδή). Η ανάγνωση ως κουτί θαυμάτων. Μια διαδρομή που νιώθω την ανάγκη να αφηγηθώ. Δεσίματα του λόγου, συμβολικές δρακοντοκτονίες, διπλά και ομοιώματα, σημάδια, μνημονοτεχνική των Κολλυβάδων, η ατέλειωτη εφηβεία της Φραγκογιαννούς, οι μαγικοί κήποι, η γλώσσα των μογιλάλων, το τραγούδι του κυρ Βοριά, το αντηχείο του κοχυλιού, τα πάθη της ταραντέλας, το "αυτίον της γης" και άλλοι μαργαρίτες της διαδρομής που κατά και...

Δημήτρης Δημητριάδης: Παραβιάζοντας τα όρια

Σαιξπηρικόν (2018)

Το παρόν βιβλίο "Δημήτρης Δημητριάδης: Παραβιάζοντας τα όρια" συγκεντρώνει τα Πρακτικά της πρώτης Επιστημονικής Διημερίδας, αφιερωμένης στη ρηξικέλευθη και πολυφωνική γραφή του Δημητριάδη. Τη διοργάνωση της Επιστημονικής Διημερίδας, η οποία πραγματοποιήθηκε στις 26-27 Μαίου 2016, είχε το Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Θεωρητικές προσεγγίσεις: Διονύσης Καββαθάς, Ηλίας Παπαγιαννούλης, Λίνα Ρόζη, Αφροδίτη Σιβετίδου, Γιώργος Σαμπατακάκης, Έλενα Τορναρίτη, Έλση Σακελλαρίδου, Δήμητρα Μήττα, Ελένη Κ...

Μπροστά σε αλλότριες προκλήσεις

Οδός Πανός (2018)

Η ανάπτυξη πάντως του δοκιμίου και της κριτικής, και η ανάπτυξη μιας ιδέας και ενός κειμένου γύρω από ένα βιβλίο επηρεάζεται τα μέγιστα από προσωπικές απόψεις, το ύφος του συγγραφέα, τα συναισθήματα, τα όποια βιώματα, τις γνώσεις και την έμπνευση. Αποτελεί βύθιση στο συγκεκριμένο έργο κάποιου άγνωστου στις περισσότερες των περιπτώσεων, η οποία στη συνέχεια προσφέρει μια δοκιμή λόγου, ή έστω φιλότιμη προσπάθεια ανάδυσης ιδεών. Οι αποκλίσεις από την συνήθη χρήση του λόγου, η μεταφορά των εικόνων και η πρωτοτυπία στη χρήση της λέξεων και φράσεων στη διάρθρωση του όλου κειμένου...

Ο Παπαδιαμάντης, η Ελλάδα και ο κόσμος μας

Εκδόσεις Πατάκη (2018)

Έναν διάλογο με το πρόσφατο δοκίμιο του Λάκη Προγκίδη "Υπό τήν παπαδιαμαντικήν δρυν" ανοίγει εδώ ο Γιάννης Κιουρτσάκης, πιστεύοντας ότι, πέρα από τις όποιες αντιρρήσεις, μας κάνει να δούμε με νέο βλέμμα και τον Παπαδιαμάντη και την Ελλάδα και τον σημερινό μας κόσμο. Δείχνοντας πως το μυθιστόρημα -τέχνη γεννημένη στην ατομοκεντρική Δύση των Νέων Χρόνων- αντιπαραθέτει το μυστήριο του συγκεκριμένου ατόμου στη χρησιμοθηρική αφαίρεση ενός Ανθρώπου αφέντη και καταναλωτή της φύσης, ο Προγκίδης αγγίζει τη ρίζα της ύβρεως που ρημάζει σήμερα τον πλανήτη. Θεωρώντας, εξάλλου, ότι...

Ο μοντερνιστής κριτικός Νικόλας Κάλας

Αρμός (2018)

Το παρόν βιβλίο αποτελεί μια μελέτη για τον ποιητή και κριτικό, Νικόλα Κάλα (1907-1988),ο οποίος με το ρηξικέλευθο πνεύμα του, τάραξε τα νερά των ελληνικών γραμμάτων, στην δεκαετία του 1930. Με τον ξεριζωμό του από την Ελλάδα, το 1937, έζησε και πέθανε στη Νέα Υόρκη. Η ποίηση και τα κριτικά κείμενά του στα γαλλικά και στα αγγλικά αποτελούν ανεξίτηλη παρακαταθήκη για τους ποιητές, ζωγράφους και κριτικούς της τέχνης και της λογοτεχνίας αυτού του νέου αιώνα.

Συνολικά Βιβλία 870
243.186 Βιβλία
122.585 Συντελεστές
4.631 Εκδότες
Με την υποστήριξη του ΒιβλιοNet και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου