Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στο αφήγημα "Διατί η μηλιά δεν έγεινε μηλέα" (1885) απαντούν και συναρτώνται πίσω από το μετωνυμικής κοπής σύμβολο της μηλιάς όχι μόνο οι συγκαιρινοί προβληματισμοί για την παιδεία, τη γλώσσα και το μέλλον του έθνους, αλλά και παλαιά φιλοσοφικά προβλήματα που βρίσκονταν προς τα τέλη του 19ου αιώνα ξανά στο προσκήνιο της ευρωπαϊκής διανόησης: η διαμάχη μεταξύ νομιναλισμού και ρεαλισμού, η καταγωγή της ανθρώπινης γλώσσας (φύσει/θέσει), η λογικοκρατία και η αισθησιοκρατία. Μέσα από μια φιλολογική, ιστορική και φιλοσοφική προσέγγιση του αφηγήματος καταδεικνύεται η διαπλοκή φιλο...

Ο δρόμος της κριτικής δεν είναι στρωμένος με άνθη. Έχει δύσκολα περάσματα, εμπόδια, κακοτοπιές, που καθιστούν την ενασχόληση με την κριτική κάθε άλλο παρά εύκολη. Ιδιαίτερα σε μια χώρα όπως η δική μας στην οποία η κριτική αντιμετωπίζεται με αυξημένη δυσπιστία, ο κριτικός που θα θελήσει να κάνει σωστά τη δουλειά του (δηλαδή να κρίνει και να αξιολογεί τα λογοτεχνικά έργα κατά συνείδηση), θα κληθεί να καταβάλει ένα τίμημα. Διότι ακόμη και στην περίπτωση που η κριτική του είναι θετική, εάν διατυπώσει κάποιες (ελάχιστες) επιφυλάξεις για ορισμένα ασθενή, κατά τη γνώμη του, σημεία...

Στην παγκόσμια λογοτεχνική παραγωγή σπουδαία έργα αποτυπώνουν πόλεις, οι οποίες επαναδημιουργούνται με τη γραφή, αναλαμβάνουν διακριτές λειτουργίες και επωμίζονται αισθητικούς και ιδεολογικούς ρόλους. Στη συγκεκριμένη μελέτη αποδεικνύεται ότι οι Θεσσαλονικείς πεζογράφοι, καθένας ανάλογα με τα βιώματα, τους προβληματισμούς και τις επιδιώξεις του, "συνομίλησαν" με την πόλη τους. Στη μεταγραφή αυτή σε έντεχνο λόγο η Θεσσαλονίκη μεταμορφώθηκε και συχνά μυθοποιήθηκε, πάντως σε κάθε περίπτωση αναδείχτηκε σε μία από τις σημαντικότερες πόλεις της λογοτεχνίας. Η Θεσσαλονίκη του Πεντ...

Η νεοελληνική λογοτεχνία ξεκινάει πριν από τους ύμνους του εθνικού ποιητή Δ. Σολωμού και τα κλέφτικα τραγούδια του 1821, περιλαμβάνει τις διεθνείς αναγνωρίσεις, μεταξύ αυτών τα βραβεία Νόμπελ, και φτάνει ως τις μέρες μας. Τα διάφορα έργα και προβλήματα αναλύονται στη βάση των ιστορικών συνθηκών μέσα στις οποίες καλλιεργήθηκαν σχεδόν όλα τα γνωστά είδη λογοτεχνίας, ενίοτε με τρόπο ανανεωτικό. Δεν υπάρχουν δύο Ελλάδες, αλλά τρεις. Η αρχαία Ελλάδα μάς κληροδότησε τον κλασικό πολιτισμό, η μεσαιωνική σταθεροποίηση την ορθοδοξία και η νεότερη συνέχισε μετά την πτώση της Κωνστ...

Στον παρόντα τόμο αναδημοσιεύονται και εξετάζονται μελέτες, κριτικές, σημειώματα και ειδήσεις που δημοσιεύτηκαν σε έντυπα, ελληνικά και του εξωτερικού, για τον Βιζυηνό και το έργο του, από την πρώτη του εμφάνιση στα γράμματα (Ποιητικά πρωτόλεια, 1873) ώς τον θάνατό του (μέσα Απριλίου του 1896). Η έρευνα της κριτικής υποδοχής του Βιζυηνού απλώνεται σε όλο το έργο του, όχι μόνο το λογοτεχνικό αλλά και το επιστημονικό. Στην Εισαγωγή παρουσιάζονται βασικοί σταθμοί στην κριτική πρόσληψη του Βιζυηνού, φωτίζονται θολές όψεις της υποδοχής του, εντοπίζονται οι άξονες από όπου εκκινε...

Στα κλέφτικα μονοπάτια του Χρήστου Μηλιόνη ανταμώνουμε την Ιστορία της Ελλάδας και τη δημιουργικότητα της γραφής του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Ο Μηλιόνης είναι η ιστορική μορφή του 18ου αιώνα που έδρασε στα δύσκολα χρόνια της σκλαβιάς ως αδούλωτος Έλληνας και ο άγιος των Ελληνικών Γραμμάτων, έχοντας την αγωνία για την πορεία του Νέου Ελληνισμού, το 1885 γέννησε το μοναδικό του ηρωικό διήγημα αφιερωμένο σ’ αυτόν. Η ιστορία του θρυλικού κλεφταρματολού με το γενναίο αντιστασιακό φρόνημα διασώθηκε από την προφορική παράδοση ως δημοτικό άσμα και στάθηκε πηγή έμπνευσης για τον Παπ...

Τα "Μυστικά τοπία" είναι το τρίτο βιβλίο με πεζά κείμενα του ποιητή Γιάννη Κοντού. Είναι συνέχεια και συμπλήρωμα της ποιήσεώς του. Έχουν γραφτεί την τελευταία δεκαετία. Περιλαμβάνουν πρόσωπα και το έργο τους, που για τον συγγραφέα καθόρισαν τη ζωή του και τους προσανατολισμούς του. Άλλα ζουν ανάμεσά μας, άλλα δεν υπάρχουν πια: Γιώργος Σεφέρης, Γιάννης Τσαρούχης, Νανά Καλλιανέση, Μποστ, Κώστας Καρυωτάκης, Νίκος Καββαδίας, Ναπολέων Λαπαθιώτης, Δημήτρης Ποταμίτης, Τάσος Λειβαδίτης, Γιώργος Θεοτοκάς, Κική Δημουλά, Αρθούρος Ρεμπό, Βλαδίμηρος Μαγιακόφσκι, Βέρα Ζαβιτσιάνου, Έλλη Α...

Μάλλον χρόνιες εξομολογήσεις, τα "προσωπικά κείμενα" κατάφεραν να ξεφύγουν από την τροχιά εκείνη των στίχων μα που μιλούν πάλι εν ενόματί τους, συγκεντρώνονται εδώ (μνήμες ζωντανών μετά θάνατον τα πιο πολλά) και αφιερώνονται στους ορατούς συνοδοιπόρους. Ο προφορικός και γραπτός τους λόγος, οικεία, θαρρώ, και με όλα τα δικαιώματα συμπαρατάσσεται.

Από τη μία πλευρά η παρωδία, υπονομευτική, περιπαιχτική, παιγνιώδης, σατιρική, κριτική, δημιουργική μίμηση και άσκηση γραφής που διευρύνει τον ορίζοντα γνώσης και κατανόησης τόσο του παρωδού όσο και του αναγνώστη-δέκτη της για το κείμενο-στόχο. Από την άλλη πλευρά ο ποιητής Γιώργος Σεφέρης, σοβαρός, σκοτεινός και μελαγχολικός, που διερωτάται για το νόημα της ζωής, σημαδεμένος με έναν ξεριζωμό, ζώντας "αντιποιητικά" ως διπλωμάτης τη δίνη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, τις ταραχώδεις και δυσάρεστες εποχές της ελληνικής ιστορίας του 20ού αιώνα, τις δύο δικτατορίες, του Μεταξά και...

Μια συναρπαστική φιλολογική έρευνα. Μια λογοτεχνική διαδρομή από την Κωνσταντινούπολη στην Αλεξάνδρεια της εποχής του Καβάφη, κι από κει στο Κογκό και τέλος στην Αθήνα. Η βιογραφία και η εργογραφία του Θύμιου Ξανθόπουλου, ιδρυτικού μέλους του λογοτεχνικού περιοδικού της αλεξανδρινής διασποράς "Αργώ", μας αποκαλύπτεται μέσα από τις δημοσιεύσεις του, τις βιβλιοπαρουσιάσεις, τα διηγήματα και τις μεταφράσεις του, καθώς και μέσα από γραπτά τρίτων, σημειώματα και επιστολές. Σε διαρκή εξερεύνηση της λογοτεχνίας και της ύπαρξης, ο Θύμιος Ξανθόπουλος με τη γοητευτική φυσιογνωμία του...

Γραμμένο στα 1979, το βιβλίο αυτό δεν είναι μόνο μία μελέτη αναφοράς για τον στοχαστή Σεφέρη, η κοσμοθεωρία του οποίου αναπτύσσεται εδώ με τρόπο φωτεινό που διαλύει πολλές παρεξηγήσεις. Μας βοηθάει ακόμα -και απ' αυτή την άποψη είναι πιο επίκαιρο από ποτέ- να σκεφτούμε τη θέσης της Ελλάδας μέσα στον σύγχρονο κόσμο, να αναζητήσουμε τα θεμέλια πάνω στα οποία θα μπορούσαμε σήμερα να χτίσουμε έναν εύρωστο ελληνικό πολιτισμό και, τελικά, να καταλάβουμε με ποιαν έννοια ο ελληνισμός θα ήταν δυνατό να ξαναγίνει μια οικουμενική ιδέα για τους δύσκολους καιρούς μας.

Τα κείμενα κριτικής που περιλαμβάνονται στην έκδοση αυτή γράφτηκαν και δημοσιεύτηκαν σε έντυπα του κέντρου και της περιφέρειας από το 1993 ως το 2013. Πρόκειται για μια επιλογή 45 κειμένων, τα οποία αναφέρονται σε επιμέρους έργα αντίστοιχων μεταπολεμικών συγγραφέων, ποιητών (20), πεζογράφων (20) και κριτικών (5), όπως υποδηλώνει κι ο τίτλος άλλωστε "Ματιές ενμέρει", τίτλος που αντιδιαστέλλεται από αυτόν της έκδοσης του 2003 "Ματιές ενόλω", η οποία πραγματευόταν εκτεταμένα το συνολικό έργο οχτώ μεταπολεμικών ποιητών. Η έκταση των κειμένων δεν έχει απαραιτήτως αξιολογικό χαρα...

Με θέμα τα έργα του Νίκου Καζαντζάκη "Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά" και "Καπετάν Μιχάλης", η έκδοση φιλοξενεί τέσσερα μελετήματα του Μιχαήλ Πασχάλη, Ομότιμου Καθηγητή Κλασικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, που εστιάζονται στις διακειμενικές σχέσεις των δύο κρητικών μυθιστορημάτων με τη Θεία Κωμωδία του Δάντη, τις τραγωδίες του Σαίξπηρ, τον Όμηρο και τον Πλάτωνα.