Νεοελληνική λογοτεχνία - Ερμηνεία και κριτική

Ξαναδιαβάζοντας τον Παπαδιαμάντη

Παρρησία (2008)

Όταν διαβάζω Παπαδιαμάντη, αισθάνομαι ότι μου λείπει ταπείνωση και πιέζω τον εαυτό μου με αυτομεμψία, για να φέρω στην επιφάνεια της ψυχής μου λίγο την αίσθηση της δροσιάς της. Γιατί πριν νάρθει αυτή η αίσθηση μέσα μου, σαν άνθρωπος του αιώνος τούτου αναζητώ κι εγώ πλοκή, περιπέτεια, ηθικά διδάγματα και προ παντός ηθικές αρχές, για να κρίνω κυρίως και να καταδικάσω τους κακούς και να αναγνωρίσω και να ευλογήσω τους καλούς. Ο Παπαδιαμάντης όμως βλέπει με μάτια ανοιχτά όλους τους ανθρώπους, που παίζουν το ρόλο του ο καθένας στα διηγήματά του, χωρίς να σου αφίνει υπόνοια ότ...

Ξαναδιαβάζοντας τον Παπαδιαμάντη

Παρρησία (2008)

Όταν διαβάζω Παπαδιαμάντη, αισθάνομαι ότι μου λείπει ταπείνωση και πιέζω τον εαυτό μου με αυτομεμψία, για να φέρω στην επιφάνεια της ψυχής μου λίγο την αίσθηση της δροσιάς της. Γιατί πριν νάρθει αυτή η αίσθηση μέσα μου, σαν άνθρωπος του αιώνος τούτου αναζητώ κι εγώ πλοκή, περιπέτεια, ηθικά διδάγματα και προ παντός ηθικές αρχές, για να κρίνω κυρίως και να καταδικάσω τους κακούς και να αναγνωρίσω και να ευλογήσω τους καλούς. Ο Παπαδιαμάντης όμως βλέπει με μάτια ανοιχτά όλους τους ανθρώπους, που παίζουν το ρόλο του ο καθένας στα διηγήματά του, χωρίς να σου αφίνει υπόνοια ότ...

Ξενάγηση στη νεοελληνική πεζογραφία

Μεταίχμιο (2004)

Το βιβλίο αυτό φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως «οδηγός» για μια σωστή ξενάγηση στη νεοελληνική πεζογραφία. Να βοηθήσει δηλαδή τον αναγνώστη στην καλύτερη γνωριμία με τη νεοελληνική πεζογραφία και το λόγο της, με σημαντικούς πεζογράφους και τα έργα τους, με την τεχνική και την τέχνη της αφηγηματικής γραφής και της ανάγνωσης. Στο πρώτο μέρος δίνει με τρόπο απλό και εύληπτο βασικά στοιχεία αφηγηματολογίας και εκθέτει πολύ συνοπτικά την εξελικτική πορεία της νεοελληνικής πεζογραφίας από το 1830 ως το 1990 σε συνδυασμό με τα λογοτεχνικά ρεύματα και την ιστορική ζωή. Στο δεύτερο μ...

Ο "πολιτικός" Νίκος Καζαντζάκης

Εκδόσεις Ι. Σιδέρης (2010)

Στο βιβλίο τούτο ο καταξιωμένος στον ελληνικό και διεθνή χώρο συγγραφέας πραγματεύεται τη σχέση του Νίκου Καζαντζάκη προς την πολιτική θεωρία και πράξη. Αυτή η προβληματική σφράγισε τη ζωή και το έργο του φημισμένου λογοτέχνη και διανοητή, όσο κι αν έμεινε τελικά πολτικός μόνο σε εισαγωγικά. Ο "πολιτικός" Καζαντζάκης έχει ένα έντονα πρωτεϊκό στοιχείο. Είναι πολυπρόσωπος. Στον γεμάτο μεταφυσική αγωνία αγώνα του για μεγαλοσύνη "πέρασε" από πολλές ιδέες. Ο Μανολιός του στο "Ο Χριστός ξανασταυρώνεται", για παράδειγμα, γρονθοκοπείται με τον, κατά κάποιους, γκουρού της γενιάς "be...

Ο "Τελευταίος σταθμός" του Γ. Σεφέρη

Πρότυπες Θεσσαλικές Εκδόσεις (2007)

Ο "Τελευταίος σταθμός" λειτουργεί σαν καθρέφτης εθνικής αυτογνωσίας και σ' αυτό το σημείο βρίσκεται τόσο η επικαιρότητά του, όσο και το διαχρονικό του μήνυμα. Ο ελληνισμός, στις πιο κρίσιμες μέχρι τότε στιγμές της ιστορίας του, στεκόταν ανίκανος να εξαργυρώσει τις θυσίες και τις νίκες του στον Μεγάλο Πόλεμο, έμοιαζε με ήρωα που προχωρούσε στα σκοτεινά υπό την κηδεμονία τρίτων, καθώς οι ηγέτες του στάθηκαν ανίκανοι να αποδεχθούν, ότι οι Έλληνες "είμαστε εις το εμείς κι όχι εις το εγώ", όπως διεκήρυττε μετά την Επανάσταση ο στρατηγός Μακρυγιάννης.

Ο Jakob Philipp Fallmerayer και η γένεση του ελληνικού ιστορισμού

Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισμού - Μνήμων (1982)

H μελέτη αυτή πρωτοδημοσιεύτηκε γερμανικά με τον τίτλο "Jacob Philipp Fallmerayer und die Entstehung des neugriechischen Historismus" στο περιοδικό του Μονάχου "Sudostforschungen", τ. ΧΧΙΧ, έτ. 1970, σ. 43-90. Η παρούσα δημοσίευση, σ' ελληνική μετάφραση, έγινε δυνατή χάρη στην πρόσκληση και την επιθυμία της "Εταιρείας Μελέτης Νέου Ελληνισμού" να συμπεριλάβουν την παλιά, όχι όμως και παλιωμένη, όπως φαίνεται, εκείνη εργασία στη σειρά των εκδόσεων. Στη μετάφραση αυτή αποδίδεται πιστά το αρχικό κείμενο χωρίς ουσιαστικές αλλαγές, μ' εξαίρεση τις παραπομπές και σημειώσεις, στι...

Ο αγώνας του '21 και η υπονόμευσή του

Άγρα (2016)

Είδες να μαδάνε τη κότα και ο αέρας να συνεπαίρνει τα πούπουλα ; Έτσι πάει το έθνος. Τί θα κάμετε ; θ’ αφήστε / Να αποκτήσωμεν εμείς / Λευθεριάν, ή θα την λύστε / Εξ αιτίας Πολιτικής ; O Σολωμός, που τον διακρίνει μια ξεχωριστή ευρωπαϊκή παιδεία, ο Σολωμός, που παρακολουθεί στενά τα ευρωπαϊκά κινήματα ιδεών μέσα από την έμμονη έγνοια του για τις ελληνικές προοπτικές, αποδεικνύεται και ένας ιδιαίτερα πολύτιμος "αυτόπτης μάρτυρας", ο οποίος βίωνε με ένταση την πορεία του Αγώνα, αναζητώντας το νόημα κάτω από τα συμβάντα, με απόλυτη συνείδηση ότι ήταν σύγχρονος με έ...

Ο αληθινός Ζορμπάς και ο Νίκος Καζαντζάκης

Δρόμων (2003)

[...] Το γενικό διάγραμμα του βιβλίου το χώρισα σε τρία βασικά μέρη. Στο πρώτο προσπάθησα να δώσω τη υφή του τοπίου της Μάνης και ατόφιους το Ζορμπά και τον Καζαντζάκη, έτσι καθώς πρόβαλλαν από τα πραγματικά γεγονότα και τ' αναθυμήματα της Στούπας. Στο δεύτερο κάνω μια αντιπαραβολή των ιδεών και των αντίθετων χαρακτήρων των δύο αυτών, όπως ξεπηδούν μέσα από τις γραμμές του μυθιστορήματος "Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά". Στο τρίτο μέρος που μπαίνω στη ψυχανάλυση των δύο ηρώων, επιχειρώ και μια διείσδυση στον κύκλο των ιδεών του βιβλίου. Παίρνω θέσεις ξετινάζω όπου νομίζ...

Ο αληθινός Παλαμάς

Αλφειός

Ο αφηγηματικός λόγος

Εκδόσεις των Φίλων (1979)

[...] Ο τόμος αυτός ξεκινά από μια σειρά δοκίμια όπου διατυπώνονται οι θεμελιακές θέσεις του Χουρμούζιου για τη λογοτεχνία και πιο συγκεκριμένα, για την πεζογραφία σε άμεση και διαρκή συνάρτηση με τον ελληνικό χώρο. Για κείνον, πέρα από την ηθογραφική παραγωγή του περασμένου και του πρώτου τετάρτου του δικού μας αιώνα, η λογοτεχνία μας υποφέρει από ένα βαρύ και σοβαρό νόσημα: της λείπει η ελληνοκεντρικότητα, ο ελληνικός χαρακτήρας, όχι στα θέματα που επιλέγει, αλλά στο ήθος. Από το ίδιο νόσημα υποφέρει και η νεοελληνική λογοτεχνική κριτική. [...] (από την εισγαγωγή του Κ...

Ο Γιώργος Ιωάννου και τα πεζογραφήματά του

Γρηγόρη (2005)

Από το πρωτότυπο λογοτεχνικό και φιλολογικό έργο του Ιωάννου προσεγγίζουμε εδώ τα πέντε καθαρά λογοτεχνικά του βιβλία: "Για ένα φιλότιμο", "Η σαρκοφάγος", "Η μόνη κληρονομιά", "Επιτάφιος θρήνος" και "Καταπακτή", γιατί σ' αυτά λειτουργεί περισσότερο ως λογοτέχνης. Τα "πεζογραφήματά" του με την εξομολογητική διάθεση, το βιωματικό χαρακτήρα, τα θέματα από τη ζωή και την κοινωνία της Θεσσαλονίκης και της Αθήνας, μαζί με τη ρέουσα γλώσσα και την πρωτοτυπία του ύφους και του είδους, συνθέτουν τη συγγραφική προσωπικότητά του και τον κατατάσσουν στους πιο αξιόλογους δημιουργούς τη...

Ο Γιώργος Κοτζιούλας και το συγγραφικό του έργο

Δρόμων (2019)

Ο Γιώργος Κοτζιούλας γεννήθηκε το 1909 στην Πλατανούσα της Ηπείρου και πέθανε το 1956 στην Αθήνα. Ασχολήθηκε με όλα σχεδόν τα είδη του νεοελληνικού λόγου: ποίηση, πεζογραφία, κριτική, δοκίμιο, θέατρο, χρονογράφημα. Έγραψε ακόμη ιστορικές αναμνήσεις, λαογραφικά και γλωσσοφιλολογικά σημειώματα και ημερολογιακές σελίδες. Ήταν δεινός φιλόλογος και έκανε μεταφράσεις ποιητικών και πεζών κειμένων από την αρχαία ελληνική και λατινική γραμματεία και από τη νεότερη παγκόσμια λογοτεχνία. Στο αφιέρωμα αυτό εκλεκτοί πανεπιστημιακοί και ειδικοί ερευνητές, με τις επιστημονικές ανακοινώσε...

Ο δάσκαλος στη λογοτεχνία

Έλλην (1993)

Ο Δημήτρης Καλοκύρης διαβάζει Εμμανουήλ Ροΐδη

Ελληνικά Γράμματα (2005)

Στη σειρά "Νεοέλληνες κλασικοί/Οδηγίες χρήσης", σύγχρονοι συγγραφείς μας προτείνουν τον προσωπικό τους "Οδηγό ανάγνωσης" για Νεοέλληνες κλασικούς πεζογράφους. Κάθε ανάγνωση αναλαμβάνει να περιλάβει στον τόμο τα απαραίτητα στοιχεία που καθιστούν το έργο που θα προκύψει χρηστικό εργαλείο (εισαγωγή, εκτενή αποσπάσματα από το συνολικό έργο του σχολιαζόμενου συγγραφέα, διαφωτιστικά σχόλια, βιογραφικά στοιχεία κλπ.). Η προσωπική ανάγνωση που προκύπτει από αυτή την "παραγγελία" εκφράζει, άλλοτε περισσότερο άλλοτε λιγότερο, την εκλεκτική συγγένεια του σύγχρονου συγγραφέα προς τον π...

Ο διερωτών των αοράτων οδών

Γραφομηχανή (2019)

Το βιβλίο "Ο διερωτών των αοράτων οδών" αποτελεί μια κριτική ανάγνωση έργων του Γιώργου Παναγιωτίδη και εκπονήθηκε στο πλαίσιο του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών "Δημιουργική γραφή" του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας. Προσεγγίζονται ερμηνευτικά και αναλύονται δύο από τα λογοτεχνικά του έργα: η ποιητική συλλογή "Δι' οδών" (2002) και το μυθιστόρημα "Ερώτων και Αοράτων" (2007), το οποίο απέσπασε το 1ο Βραβείο Μυθιστορήματος του περιοδικού "Διαβάζω" το 2008. Ως ερευνητικά εργαλεία χρησιμοποιήθηκαν λεξικά λογοτεχνικών όρων, λεξικά συμβόλων, δημοσιευμένα κριτικά κείμενα π...

Ο δικός μας Μενέλαος Λουντέμης

Δωρικός (2005)

... Συνέχιζε να γράφει. Να γράφει... Εκεί στο υπόγειο της "Στρέλνας", γωνία Πατησίων και Στουρνάρη, δίχως να βλέπει ουρανό με άστρα. Κι' όσο περνούσαν οι μέρες, του έλειπαν οι καθαρές νύχτες του ελληνικού βορρά με τα πολλά αστέρια, αυτά που θα μετρούσε σ' όλη του τη ζωή. Μα πάντα ονειρευόταν. Όπως από τότε, μικρό παιδί, που τη μέρα δούλευε στο τουβλάδικο και το βράδυ ονειρευόταν τις κερασιές που θ' άνθιζαν και κείνη τη χρονιά. Από τότε που έβλεπε τα πλοία να μην αράζουν. Ίσως γιατί και ο ίδιος δεν έλεγε ν' αράξει πουθενά, από παιδάκι που ρίχτηκε στη βιοπάλη. ... Έπιασε π...

Ο δικός μου Νίκος Καζαντζάκης

ΑΛΔΕ Εκδόσεις (2015)

Στο βιβλίο αυτό περιλαμβάνονται τρεις συγκριτολογικές μελέτες και βιβλιοκριτικές για όλα τα μυθιστορήματα και τα θεατρικά έργα του Νίκου Καζαντζάκη, καθώς και για την "Ασκητική" και το "Συμπόσιο". Μέσα από αυτά τα κείμενα μπορείτε να γνωρίσετε τα έργα του Καζαντζάκη. Επίσης μπορείτε να συγκρίνετε την πρόσληψη του συγγραφέα με τη δική σας πρόσληψη για αυτά που έχετε διαβάσει ή που θα διαβάσετε.

Συνολικά Βιβλία 870
243.186 Βιβλία
122.585 Συντελεστές
4.631 Εκδότες
Με την υποστήριξη του ΒιβλιοNet και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου