Νεοελληνική λογοτεχνία - Ερμηνεία και κριτική

Το παρακείμενο και η ...- (δια)κειμενικότητα ως σχόλιο στο πεζογραφικό έργο του Τάσου Αθανασιάδη (και στα 21 εγκιβωτισμένα ποιήματα του πεζογράφου)

Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη (2009)

[...] Το Πρώτο Μέρος της έρευνας, μακριά από το να λειτουργεί στο πλαίσιο μια "απομονωτικής σημειωτικής", οδηγείται σταθερά προς μια "συνδυαστική σημειωτική", μέσω της μελέτης παρακειμενικών στοιχείων όπως τα μότο, οι αφιερώσεις, οι υποσημειώσεις, ενώ το Δεύτερο Μέρος διευρύνει ακόμη περισσότερο την εμβέλεια του ερμηνευτικού σχήματος (για το οποίο η αρχική ιδέα δόθηκε από τις θέσεις των Chatman και Rimmon-Kennan για την παρουσία του αφηγητή μέσα στο κείμενο), αφού ανοίγεται στους (κάποτε επικίνδυνα) αχανείς χώρους της Διακειμενικότητας. [...] [...] Ως στόχος, και, ελπίζω,...

Μου αφήνεις πενήντα δραχμές για τσιγάρα;

Εκδόσεις Πανεπιστημίου Μακεδονίας (2009)

[...] Το ανά χείρας βιβλιαράκι απογράφει και συνοψίζει την εμπειρία από τις σεμιναριακές, προπτυχιακές και μεταπτυχιακές ασκήσεις δημιουργικής γραφής πάνω στο διήγημα του Βαλτινού (στις Πρέσπες, στην Καστοριά, στη Θεσσαλονίκη, στα Μουδανιά, στη Δράμα, στα Γιαννιτσά, στην Αλόννησο, κ.α.) έτσι ώστε όποιος είχε λάβει μέρος να τα βρει εδώ όσα είπαμε συγκεντρωμένα· ή, εκείνος που θα πρωτοενδιαφερθεί, να μπορεί να επαναλάβει την διαδρομή, πάνω-κάτω, από μόνος του: χωρίς τους συνασκούμενους και "άνευ διδασκάλου". Τελειώνοντας σεμνύομαι να συναριθμώ τον εαυτό μου στους φίλους του...

Η "οικολογία" στα έργα του Παπαδιαμάντη

Αναπτυξιακή Σκιάθου Δημοτική Επιχείρηση (2009)

Ελέχθη ότι "εκεί που γεννιέται ένα λουλούδι έχει περάσει ο Θεός". Πρέπει λοιπόν να έκανε αισθητή την παρουσία του ο μέγας Θεός-Δημιουργός "ζωγραφών άνθη" στην γη της Σκιάθου, που κατά γενική ομολογία είναι -η καλύτερα ήταν- ένας Παράδεισος. Μέλημα μας τώρα και διακαής πόθος μας είναι να παραμείνει, όπως ήταν! Δεν ήταν τυχαίο η Σκιάθος να γεννήσει έναν υμνητή της χλωρίδας και της πανίδας του ευλογημένου τούτου τόπου, έναν σφοδρό εραστή της φύσης και των "έργων του Θεού", τον δικό μας Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, που προβάλλεται στον παρόν πόνημα της κ. Βούλας Λαμπροπούλου....

Τα ευρισκόμενα

Εταιρεία Κερκυραϊκών Σπουδών (2009)

Μία συλλογή των έργων του μεγάλου Δημοτικιστή Ηλία Σταύρου, με την επιμέλεια του μύστη της Επτανησιακής Σχολής, Καθηγητή Θεοδόση Πυλαρινού. "Το έργο του Ηλία Σταύρου είναι πολύμορφο και ποιοτικά άνισο. Ως προς το πρώτο σκέλος, έχει συνθέσει πεζά και ποιήματα, έχει γράψει ένα θεατρικό έργο, έχει μεταφράσει το γνωστό έργο του Πλουτάρχου "Περί παίδων αγωγής", το οποίο σχετίζεται με τα παιδαγωγικά του ενδιαφέροντα, και έχει συγγράψει πολλά άρθρα και μελετήματα που αναφέρονται στην ελληνική εκπαίδευση, κυρίως την Πρωτοβάθμια και τη σχετική με τα νήπια, ζητήματα που άπτονται...

Τα συρτάρια της γνώμης του

Τόπος (2009)

"...του οποίου η γνώμη παρείχε πλείονα συρτάρια αφ' όσα εργαστήριον φαρμακοπώλου." (Πάπισσα Ιωάννα, ε’ έκδοση, 1888, σ. 144) Η λογοτεχνία δεν είναι μόνο τέχνη της γραφής. Όπως κάθε τέχνη είναι ταυτόχρονα παιχνίδι. Λιγότερο ή περισσότερο "σοβαρό", ανάλογα με τις προθέσεις του συγγραφέα. Ο Εμμανουήλ Ροΐδης, πνευματώδης και καλλιεργημένος συγγραφέας, και μάλιστα πέρα από τον μέσο όρο των αναγνωστών της εποχής του, με χαρακτηριστική εμμονή, μεταμφιέζει το κείμενό του σε παίγνιο του λόγου. Στρεβλωμένα παραθέματα, παραποιημένες παραπομπές, αμφίσημα λάθη, αναγραμματισμοί...

Α. Ρ. Ραγκαβής: ένας "στρατευμένος" στον 19ο αιώνα

Τόπος (2009)

Έρωτες, εξωτικές περιπέτειες, ταξίδια, δόλια μυστικά, σκοτεινές συνωμοσίες, συγκρούσεις και ανατροπές, αναγνωρίσεις και αποκαλύψεις, αυτοκτονίες και ρομαντικοί θάνατοι, απογοητεύσεις και ευτυχισμένοι γάμοι: αυτή είναι, αν διαβαστεί σε πρώτο επίπεδο, η πεζογραφία του Αλέξανδρου Ρίζου Ραγκαβή (1809-1892), όπως διαπιστώνει και ο αναγνώστης που θα διαβάσει σ' αυτόν τον τόμο τρεις από τις πιο γνωστές του ιστορίες που έχουν αποδοθεί στη σημερινή γλώσσα ("Λέιλα", "Το χρυσό μαστίγιο", "Γκλουμυμάουθ"). Ωστόσο ο Ραγκαβής, μέσα από τις ιστορίες του, υπηρετεί πολύ έξυπνα ένα κοινων...

Παλίμψηστο Καβάλας

Εκδόσεις Καστανιώτη (2009)

Στο βιβλίο αυτό ανθολογούνται και εξετάζονται πεζά και ποιητικά κείμενα 16 πεζογράφων και 13 ποιητών -ιδιαίτερα από το συμβατικό όριο 1960 και εξής-, στα οποία η πόλη της Καβάλας μαζί με την ευρύτερη περιφέρειά της διαθλάται, μετασχηματίζεται σε λογοτεχνική πόλη, δημιουργεί την ιδιαίτερη μυθοποιητική της παράδοση και επωμίζεται αισθητικούς και ιδεολογικούς ρόλους. Στην εισαγωγή τους οι ανθολόγοι και επιμελητές του βιβλίου, φιλόλογοι-νεοελληνιστές Ευριπίδης Γαραντούδης και Μαίρη Μικέ, μετά τη διευκρίνιση ότι στόχος του παρόντος τόμου δεν είναι η συγκρότηση ενός καβαλιώτι...

Η κριτική για τον Άλκη Θρύλο

Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη (2009)

[...] Αν χωρίζαμε, εκδοτικά, την παρουσία του Άλκη Θρύλου σε δύο περιόδους, θα είχαμε την περίοδο 1915 έως 1928, και την περίοδο 1961 έως 1971 (χρονιά του θανάτου του), περίοδο κατά την οποία, μετά από πολύχρονους δισταγμούς, θα φροντίσει ο ίδιος τη συγκέντρωση και την ταξινόμηση των κειμένων του, και που θα εκδοθούν μέσα στο διάστημα αυτό σε πολλούς τόμους. [...] Για τη δεύτερη, εκδοτικά, περίοδο του Άλκη Θρύλου, δεν χρειάζεται να γίνει ξεχωριστός λόγος, αφού σ' αυτήν αναφέρεται το σύνολο των κριτικών που συγκεντρώνονται στον παρόντα τόμο. [...] Δεν αποκλείεται να ζημιώθ...

Ο Θεός του Καζαντζάκη και η απόλυτη αλήθεια

Μαΐστρος (2009)

Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια σύντομη μονάχα αναδρομή στη "μακρά πορεία" του Καζαντζάκη, που δεν έπαψε πάντα, χωρίς τελειωμό, "να κυνηγά τον Θεό", όπως λέει ο ίδιος, "στον αδειανό αέρα", που "δεν έχει γυρισμό". Και, μαζί με τον Θεό, σαν ένας κυνηγός πάλι, όπως ο φιλόσοφος, κι αυτός, "ο ανήσυχος Κρητικός", ν' αναζητά σ' όλη του τη ζωή την αλήθεια στην ολοκληρωτική της μορφή, την "απόλυτη αλήθεια". Η θρησκευτική ταυτότητα του Νίκου Καζαντζάκη έχει απασχολήσει πολύ και όχι πάντα με τη δέουσα για κάθε έρευνα νηφαλιότητα. Ο φιλόσοφος, θεολόγος και γνωστός μελετητής της λογ...

Και μόνος και μετά πολλών ή όπως όπως...

Γαβριηλίδης (2009)

Πρόκειται για έναν τόμο με μικρές αυτοτελείς ενότητες δοκιμιακού μάλλον χαρακτήρα, για πρόσωπα κι έργα της λογοτεχνίας, κοντά στο είδος των ημερολογιακών καταγραφών. Η ευχαρίστηση που αντλεί ο γράφων από το γραμματειακό είδος, την οποία προσπαθεί να μεταδώσει στον αναγνώστη, έχει να κάνει κυρίως με την ευκολία που επιτρέπει αυτό το είδος. Ευκολία που προφανώς δεν ακυρώνει το λεγόμενο "καλό γράψιμο" ούτε την απόλαυση της ανάγνωσης.

Επί πτίλων αύρας νυκτερινής

Γαβριηλίδης (2009)

Εγκώμιον του διηγηματογράφου από διηγηματογράφο είναι ολόκληρο το βιβλίο. Ο θαυμασμός του εγκωμιαστή για τον μεγάλο ομότεχνό του δεν καταλύει το ρηθέν υπό του αρχαίου κεραμεύς κεραμεί κοτέει και αοιδός αοιδώ, αφού ο κότος προϋποθέτει ότι αναγνωρίζεις του άλλου τη μαστοριά, αλλά, για να το πω με λέξη της Γραφής, το πληροί: κεραμεύς κεραμέα, ή καλύτερα, αοιδός αοιδόν αινέει, ήτοι ο Παπαδημητρακόπουλος τον Παπαδιαμάντη. "Εγκώμιον του διηγηματογράφου" τιτλοφορείται το ένα από τα κείμενα του βιβλίου. Στην πραγματικότητα, εγκώμια είναι και τα υπόλοιπα τέσσερα που έχουν συνταχθ...

Φώτης Κόντογλου: Η γραφή του ως διακείμενο

Σοκόλη (2009)

Η παρούσα μελέτη του έργου του Φώτη Κόντογλου, υπό το πρίσμα των σχέσεων διακειμενικότητας, έφερε στο φως ενδιαφέρουσες αποκαλύψεις για τη γραφή του και τους μηχανισμούς της. Συγκεκριμένα, καταφαίνεται πως ο Φ. Κόντογλου εκμεταλλεύθηκε στο έπακρο την τεχνική του δανεισμού από άλλα κείμενα, επιλογή που ερμηνεύεται με αναγωγή στη λαϊκή και τη βυζαντινή κοσμοθεωρία και αισθητική, όπου βασικές κοινές παράμετροι είναι η επανάληψη, η αντιγραφή, η παράταξη, η προσήλωση στις νόρμες και, γενικά, η αποφυγή του νεωτερισμού. Έτσι, αυτό που επέκριναν στον Φ. Κόντογλου ως συντηρητισμό,...

Ο Καζαντζάκης μοντερνιστής και μεταμοντέρνος

Εκδόσεις Καστανιώτη (2009)

Ο δεύτερος τόμος της σειράς "Μελέτες για τον Καζαντζάκη" δομείται γύρω από τη βασική υπόθεση του Ρόντερικ Μπήτον ότι ο Καζαντζάκης ως πεζογράφος εφαρμόζει μοντερνιστικές και μεταμοντερνιστικές συγγραφικές πρακτικές. Ο Βρετανός κριτικός συνδέει τα κείμενα του Kαζαντζάκη με κείμενα του Έλιοτ (μυθική μέθοδος), του Πάουντ, του Μαρκέζ (μαγικός ρεαλισμός) και του Μπόρχες, προσφέροντας με αυτή την κριτική του πρόταση μια καινούργια οπτική γωνία για το πεζογραφικό έργο του Kρητικού συγγραφέα. Η θέαση αυτή δεν αποτελεί απλώς ανανέωση στον τρόπο ανάγνωσης των κειμένων του σημαντικού...

Η επίδραση του Νίτσε στην Ελλάδα

Εκδόσεις Παπαζήση (2009)

Το αντικείμενο πραγμάτευσης της συγκεκριμένης μελέτης είναι ο ελληνικός νιτσεϊσμός. Στο πλαίσιό της εξετάζονται θεμελιώδεις όψεις της πρόσληψης του Νίτσε στην Ελλάδα, όπως είναι η περίπτωση των περιοδικών "Τέχνη" και "Διόνυσος", καθώς επίσης και αυτές των Π. Βλαστού και Ν. Καζαντζάκη. Πιο διακριβωμένα, η ίδια πάντοτε μελέτη καταλήγει στα εξής συμπεράσματα: Ο νιτσεϊσμός των δύο περιοδικών λαμβάνει τη μορφή του εθνικισμού και του κοινωνικού ανισοτισμού, ακόμη και του κοινωνικού δαρβινισμού στην περίπτωση του συνεργάτη της "Τέχνης", του Π. Νιρβάνα. Ο νιτσεϊσμός του Βλαστού εμφ...

Η γενιά του Καρυωτάκη

Νεφέλη (2009)

Μελετώντας το φευγαλέο, τη νοσταλγία και την αίσθηση του ανεκπλήρωτου, βασανισμένοι από αναπάντητα ερωτήματα, ο Άγρας, ο Καρυωτάκης, ο Λαπαθιώτης, ο Ουράνης, η Πολυδούρη, ο Σκαρίμπας, ο Φιλύρας, στρέφουν την ελληνική ποίηση στην επίμονη διερεύνηση των εσωτερικών τοπίων της ποίησης και του ποιητή. Στο βιβλίο εξετάζονται οι αιωρήσεις της ποίησής τους ανάμεσα στις λέξεις και τη μουσική, την πραγματικότητα και τη φαντασία, την ανάγκη της επικοινωνίας και την επίγνωση της ετερότητάς τους. Εξετάζεται επίσης η σχέση των ποιητών αυτών με τη Γενιά του '30: μια σχέση αμοιβαίας από...

Από το ένα στο άλλο σύνορο

Γαβριηλίδης (2009)

Η κίνηση συνιστά μια βασική παράμετρο του χώρου, όποιου χώρου, από το γεωγραφικό χώρο ως τον πολιτισμικό, μια διαρκής αλληλεπίδραση ασκείται ώστε να συμπεριλάβει ό,τι θα μπορούσε να εμφανιστεί ως μεταβλητό ή αμετάβλητο, προσδιορισμένο ή απροσδιόριστο, συνέχεια ή λύση. Κατά συνέπεια, η αναφορά στην έννοια του συνόρου σύμφωνα με αυτήν την προοπτική σημαίνει την αποδοχή μιας θεμελιώδους αντίφασης: όσο περισσότερο τα σύνορα παρουσιάζονται ως προφανή τόσο λιγότερο υφίστανται, μέχρι του σημείου εκείνου όπου γίνονται αδιόρατα. Αντίθετα, όσο περισσότερο τα σύνορα παρουσιάζονται ως...

Μελέτες για την νεοελληνική πεζογραφία

Ελληνικά Γράμματα (2009)

Ο τόμος συγκεντρώνει μία σειρά άρθρων και ανακοινώσεων, που έγραψε ο καθηγητής νέων ελληνικών στο Εθνικό Ινστιτούτο Ανατολικών Γλωσσών και Πολιτισμού στο Παρίσι, Henri Tonnet, με σκοπό τη χαρτογράφηση ενός ανεξερεύνητου πεδίου ή τη σύνοψη μιας διαχρονικής εξέλιξης στη νεοελληνική αφηγηματική πεζογραφία. Το ενδιαφέρον του παρόντος τόμου επικεντρώνεται στους δύο αιώνες που επηρέασαν καθοριστικά τη νεοελληνική μυθοπλασία, τον 18ο και 19ο αιώνα. Το εγχείρημα έγκειται στην εκ του σύνεγγυς ανάγνωση όσο το δυνατόν περισσότερων και πιο ποικιλόμορφων κειμένων. Η προσεκτική ανάγνω...

Ο ίσκιος της γραφής

Άγκυρα (2009)

Εννέα συγκριτολογικά σημειώματα και μελέτες για τον Γιάννη Σκαρίμπα και τις "συνομιλίες" του μέσα από το πεζογραφικό και ποιητικό του έργο με τους Πιραντέλο, Χόφμαν, Κλάιστ, Μπαλζάκ, Προυστ, Μπύχνερ, Τσέλαν, Ντόρρο κ.ά. Πραγματικοί, ωστόσο, οικοδεσπότες και συνομιλητές τους είναι οι πλασματικοί ήρωες του χαλκιδαίου συγγραφέα, ο Μαριάμπας, ο Σουρούπης, ο Πιττακός, και πολλές από τις αινιγματικές ηρωίδες του όπως η Νινόν, η Μαρή, η Δολόξα. Η λογοτεχνία του Γιάννη Σκαρίμπα γεννήθηκε κυρίως στο κλίμα του ελληνικού μεσοπολέμου, για να μας δείξει ότι "ο μεσοπόλεμος είναι δι...

Ποικίλα ελληνικά

Στιγμή (2009)

Στα "Ποικίλα ελληνικά" συγκεντρώνονται εργασίες του Στυλιανού Αλεξίου των ετών 2000-2008, πάνω σε θέματα σχετικά με την αρχαία Ελλάδα, το Βυζάντιο και τη νεοελληνική λογοτεχνία. Εξετάζονται τα ταξίδια του ομηρικού Οδυσσέα, η ναυτική τοιχογραφία της Σαντορίνης, η ποιητική του "Διγενή Ακρίτη", του "Ερωτόκριτου", του "ριζίτικου", του δημοτικού τραγουδιού και του σολωμικού έργου. Ερμηνεύονται δύσκολες σολωμικές λέξεις. Στη βιβλιοκρισία της γερμανικής μετάφρασης του Σολωμού από τον H. C. Gunther επισημαίνονται συνοπτικά όλες οι αδυναμίες της έκδοσης Πολυλά. Άλλες εργασίες αφορού...

Συγκριτική φιλολογία

Ελληνικά Γράμματα (2009)

"Οι λογοτεχνίες αλληλοερωτεύονται" Paul Valery Η φράση αυτή του Paul Valery αποδίδει με ποιητικό τρόπο την έννοια της Συγκριτικής Φιλολογίας. Στόχοι της συγκεκριμένης επιστήμης είναι η θεώρηση μιας εθνικής λογοτεχνίας από σκοπιά που υπερβαίνει τα εθνικά σύνορα και η σύγκρισή της με μια άλλη ξένη λογοτεχνία, ενώ στο πεδίο έρευνάς της συμπεριλαμβάνονται και οι συγκρίσεις με άλλες τέχνες (μουσική, ζωγραφική κ.ά.) ή με άλλους τομείς της πνευματικής δραστηριότητας (φιλοσοφία, πολιτική, θρησκεία κ.ά.). Με το βιβλίο της "Συγκριτική φιλολογία: Από τη θεωρία στην πράξη", η...

Συνολικά Βιβλία 870
243.186 Βιβλία
122.585 Συντελεστές
4.631 Εκδότες
Με την υποστήριξη του ΒιβλιοNet και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου