Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο Γιώργος Θεοτοκάς, πολυσχιδής συγγραφέας και τολμηρός διανοούμενος, δεν δίσταζε να γράφει για ποικίλα θέματα: από τη ρωσική επανάσταση και τα μεσαιωνικά μνημεία της Ελλάδας μέχρι τον υπερρεαλισμό και το λογοτεχνικό ύφος... Προσπαθούσε πάντοτε να παίρνει θέση, να εκφέρει άποψη, να προβλέπει τις εξελίξεις. Κι ακόμη, διόλου τυχαίο, είναι ένας από τους πρώτους Έλληνες που μίλησαν για την ενωμένη Ευρώπη. Με τη συγκεντρωτική αυτή έκδοση των κριτικών του δοκιμίων διαγράφονται σημαντικές λογοτεχνικές τάσεις και απόψεις στη διάρκεια του εικοστού αιώνα, ενώ ολοκληρώνεται η εικόνα τ...

Ο Παπαδιαμάντης νοιάστηκε για τα πάντα, όχι σαν ανέστιος πολυπράγμων ή εντυπωσιοθήρας, αλλά ως βαθύτατος ανθρωπολόγος και κοινωνικός ανθρωπογνώστης που φιλοσοφεί τη ματαιότητα των ανθρωπίνων πραγμάτων: υπήρξε ο αυθεντικός λογοτέχνης που αρέσκεται να παίρνει θέση για τη μοίρα του κόσμου του. Γι' αυτό ο θησαυρισμός των γνωμολογικών του στιγμών αποδεικνύει ακόμη και σήμερα την επάρκεια του παπαδιαμαντικού πνεύματος και την κλασική ενέργεια του λόγου του: ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης διδάσκει γραφή, διδάσκει και ζωή. Κι όλα αυτά με την προσδοκία να λυτρώσει τη χαμένη ευαισθησία μ...

Το βιβλίο αυτό περιλαμβάνει έξι μελετήματα διαρθρωμένα σε τρία συγκριτικά "δίπτυχα", τα οποία δορυφορούν ένα προλογικό μελέτημα για τη μεθοδολογία τους, που συνδυάζει τη σημειωτική με τη ψυχανάλυση και, σε παράρτημα, ένα κείμενο του Peter Brooks για την ψυχαναλυτική προσέγγιση των λογοτεχνικών κειμένων. Εξετάζονται, έτσι, τρία αντικείμενα: η διαχείριση παρεμφερών θεμάτων και η τακτική συγκάλυψης-αποκάλυψης, σε δείγματα αφηγητών από τη διηγηματογραφία της Νέας Αθηναϊκής Σχολής (Παπαδιαμάντης, Βλαχογιάννης)· η άρνηση της τεκνογονίας και η απαξίωση της οικογένειας ως θεσμού στ...

[...] Τώρα, στη δική μου περίπτωση, το θέμα της αυτοετερογραφίας περιπλέκεται από την παιδιόθεν ελληνο-γαλλική μου διγλωσσία. "Δύο ψυχές ζούνε στο στήθος μου", λέει ο Φάουστ ο Μέγας στον σχολαστικό Βάγκνερ, που 'χει μόνο μία ψυχή. Ο δίγλωσσος, και δη ο συγγραφέας, θυμίζει κάπως, μου φαίνεται, κείνα τα μυθικά τέρατα, γοργόνες, κένταυρους, αγριόκυκνους του Άντερσεν, τ' αμφίβια που έχουν μεν δύο ζωές, αλλά μισές, εναλλασσόμενες. Όταν γράφω ελληνικά, λ.χ. όπως σήμερα, χάνονται τα γαλλικά. Και αντιστρόφως. [...] Αποφάσισα λοιπόν κι εγώ να γίνω άνθρωπος ολόκληρος κι όχι ημι-άνθρ...

Έχει την αξίωση να θεωρηθεί "Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας" αυτό το βιβλίο; Όχι βέβαια. Γι' αυτό και φρόντισα να προσθέσω στον τίτλο του εκείνο το λίγη. Κατ' αρχάς, μετά βίας καλύπτει την εικοσαετία 1985-2005, ένα διάστημα κωμικά σύντομο. Κι ακόμη, οι συγγραφείς και τα έργα που θίγονται εδώ, επελέγησαν αυθαίρετα και δεν χαρτογραφούν παρά το προσωπικό μου γούστο. Υποψιάζομαι δε ότι στο βάθος μιλάω λιγότερο γι' αυτούς και τη δουλειά τους, και περισσότερο για τα δικά μου. [...] Τα τριάντα εννιά κείμενα που ακολουθούν, ανήκουν σε ποικίλα είδη. Συνεντεύξεις που πήρα απ...

... Συνέχιζε να γράφει. Να γράφει... Εκεί στο υπόγειο της "Στρέλνας", γωνία Πατησίων και Στουρνάρη, δίχως να βλέπει ουρανό με άστρα. Κι' όσο περνούσαν οι μέρες, του έλειπαν οι καθαρές νύχτες του ελληνικού βορρά με τα πολλά αστέρια, αυτά που θα μετρούσε σ' όλη του τη ζωή. Μα πάντα ονειρευόταν. Όπως από τότε, μικρό παιδί, που τη μέρα δούλευε στο τουβλάδικο και το βράδυ ονειρευόταν τις κερασιές που θ' άνθιζαν και κείνη τη χρονιά. Από τότε που έβλεπε τα πλοία να μην αράζουν. Ίσως γιατί και ο ίδιος δεν έλεγε ν' αράξει πουθενά, από παιδάκι που ρίχτηκε στη βιοπάλη. ... Έπιασε π...

Πώς αντιδρά η λογοτεχνία την εποχή της βίας; Πώς συμπεριφέρεται ο καλλιτέχνης σε στιγμές απόγνωσης, πείνας, διαρκούς κινδύνου; Η λογοτεχνία των ταραγμένων χρόνων 1940-1950 επιφυλάσσει πολλές εκπλήξεις. Μετά την καλλιτεχνική πανστρατιά του '40, η κατάπαυση κάθε αγωνιστικού φρονήματος: η φυγή σε ιδεατά "νησιά", ο αισθητισμός, ο εξεζητημένος ερωτισμός ακόμα και εκδηλώσεις συμπάθειας προς τους αντιπάλους. Από το '43 και έπειτα, η αντίσταση και η ηγεμονία της αριστεράς. Στον εμφύλιο, σφοδρές διαμάχες αλλά και λανθάνουσες συγκλίσεις. Οι "εθνικές αξίας" στη διελκυστίνδα. Τέλ...

Στη σειρά "Νεοέλληνες κλασικοί / Οδηγίες χρήσης", σύγχρονοι συγγραφείς μας προτείνουν τον προσωπικό τους "Οδηγό ανάγνωσης" για Νεοέλληνες κλασικούς πεζογράφους. Κάθε ανάγνωση αναλαμβάνει να περιλάβει στον τόμο τα απαραίτητα στοιχεία που καθιστούν το έργο που θα προκύψει χρηστικό εργαλείο (εισαγωγή, εκτενή αποσπάσματα από το συνολικό έργο του σχολιαζόμενου συγγραφέα, διαφωτιστικά σχόλια, βιογραφικά στοιχεία κ.λπ.). Η προσωπική ανάγνωση που προκύπτει από αυτή την "παραγγελία" εκφράζει, άλλοτε περισσότερο άλλοτε λιγότερο, την εκλεκτική συγγένεια του σύγχρονου συγγραφέα προς...

Στη σειρά "Νεοέλληνες κλασικοί / Οδηγίες χρήσης", σύγχρονοι συγγραφείς μας προτείνουν τον προσωπικό τους "Οδηγό ανάγνωσης" για Νεοέλληνες κλασικούς πεζογράφους. Κάθε ανάγνωση αναλαμβάνει να περιλάβει στον τόμο τα απαραίτητα στοιχεία που καθιστούν το έργο που θα προκύψει χρηστικό εργαλείο (εισαγωγή, εκτενή αποσπάσματα από το συνολικό έργο του σχολιαζόμενου συγγραφέα, διαφωτιστικά σχόλια, βιογραφικά στοιχεία κ.λπ.). Η προσωπική ανάγνωση που προκύπτει από αυτή την "παραγγελία" εκφράζει, άλλοτε περισσότερο άλλοτε λιγότερο, την εκλεκτική συγγένεια του σύγχρονου συγγραφέα προς...

Στη σειρά "Νεοέλληνες κλασικοί/Οδηγίες χρήσης", σύγχρονοι συγγραφείς μας προτείνουν τον προσωπικό τους "Οδηγό ανάγνωσης" για Νεοέλληνες κλασικούς πεζογράφους. Κάθε ανάγνωση αναλαμβάνει να περιλάβει στον τόμο τα απαραίτητα στοιχεία που καθιστούν το έργο που θα προκύψει χρηστικό εργαλείο (εισαγωγή, εκτενή αποσπάσματα από το συνολικό έργο του σχολιαζόμενου συγγραφέα, διαφωτιστικά σχόλια, βιογραφικά στοιχεία κλπ.). Η προσωπική ανάγνωση που προκύπτει από αυτή την "παραγγελία" εκφράζει, άλλοτε περισσότερο άλλοτε λιγότερο, την εκλεκτική συγγένεια του σύγχρονου συγγραφέα προς τον π...

O Ροΐδης είναι σήμερα περισσότερο γνωστός ως συγγραφέας της Πάπισσας Ιωάννας. Ένα μυθιστόρημα που σκανδάλισε και προφανώς συνεχίζει να σκανδαλίζει τους «φιλόθρησκους», αλλά ταυτόχρονα σαγηνεύει το ευρύ και «αμαρτωλό» κοινό. Στην επικαιρότητα εμφανίζεται ακόμη κατά καιρούς ως ανήλεος σαρκαστής της ελληνικής κοινωνίας και οξύχολος μυκτηριστής της ελληνικής πολιτικής σε διάφορα κείμενα που προσφεύγουν παραθεματικά στην αυθεντία του. Η προοπτική της παρούσας ανάγνωσης συντίθεται γύρω από δύο αλληλένδετες έννοιες: το ύφος και την πολεμική. O Ροΐδης χρησιμοποιεί το ύφος σαν ξί...

Στο βιβλίο αυτό επιχειρείται ένα ταξίδι σε νεοελληνικά πεζογραφικά κείμενα του 19ου και του 20ού αιώνα από τον "Πατούχα" και την "Πρώτη αγάπη" του Ι. Κονδυλάκη, την "Eroica" του Κ. Πολίτη και την "Αλληλογραφία" του Ι.Μ. Παναγιωτόπουλου, μέχρι τον "Κήπο των Πριγκίπων" του Ν. Μπακόλα και την "Πολιορκία" του Α. Κοτζιά ή τη "Μικρά Αγγλία" της Ι. Καρυστιάνης με σκοπό να διερευνηθούν η αφήγηση και οι τεχνικές της. Υπό αυτή την έννοια τα μελετήματα αυτού του τόμου κινούνται μέσα στο θεωρητικό πλαίσιο της αφηγηματολογίας, τα διαπερνά όμως και ένας έντονος προβληματισμός γύρω από τη...

Ποιες είναι οι διαφορές ανάμεσα σ' ένα μοντέρνο και σ' ένα μεταμοντέρνο μυθιστόρημα; Είναι ο μοντερνισμός "εκμαυλιστής του κόσμου"; Είναι ο σύγχρονος ρεαλισμός "διαφθορέας της πραγματικότητας"; Μπορούν να θεωρηθούν ο Βιζυηνός και ο Παπαδιαμάντης μοντερνιστές; Υπήρξε ποτέ μοντερνισμός, με την αυθεντική έννοια του όρου, στην Ελλάδα; Σε ποιον βαθμό η λεγόμενη "Γενιά του Τριάντα" υπήρξε μοντερνιστική; Με ποιον τρόπο μπορεί να συγκλίνει η νεωτερική με την αριστερή κριτική της λογοτεχνίας; Το παρόν δοκίμιο επιχειρεί να απαντήσει σ' αυτά και σ' άλλα παρεμφερή ερωτήματα επιζητώντα...

Το βιβλίο αυτό περιέχει τον βασικό κορμό από το ιστορικό και φιλολογικό έργο του Δημήτρη Χατζή. Έργο στις παρυφές της λογοτεχνικής του δημιουργίας, που όμως αποτελεί υφάδι και δομικό στοιχείο της δημιουργίας αυτής. Ακολουθώντας τις δραματικές τύχες της ελληνικής αριστεράς, από την Κατοχή και τον Εμφύλιο μέχρι την εικοσιπενταετή του εξορία, ο Χατζής επεξεργάστηκε με όλες του τις δυνάμεις την υπέρβαση του διλήμματος: απελευθέρωση από το ορθόδοξο κομματικό δόγμα αφενός, διαμόρφωση μιας νέας συγκροτημένης και συλλογικής δημιουργικότητας αφετέρου. Στο μεταίχμιο αυτό, κεντρικό...

Δεύτερη έκδοση της από καιρό εξαντλημένης συγκριτολογικής μελέτης του Κώστα Στεργιόπουλου όπου ανιχνεύονται όσες επιδράσεις υπάρχουν στο έργο του Καρυωτάκη, και από δικούς μας και από ξένους και από σχολές και από ρεύματα, ξεκινώντας από τα πρώτα νεανικά του ποιήματα ως τα τελευταία του κείμενα και παρακολουθώντας βήμα προς βήμα τους σταθμούς της πορείας του. Ταυτόχρονα με χρονολογική σειρά, εξετάζονται τα ποιήματα κατά πηγές και κατά πρότυπα, ώστε, από σταθμό σε σταθμό, να γίνεται άμεσα αντιληπτή η έκταση κάθε μιας από τις επιδράσεις του και να διαγράφεται καθαρά ποιες από...

[...] Συνοψίζοντας, θα λέγαμε ότι ο Ιντιάνος, παρά τις κριτικές αστοχίες του και παρόλο που περιόρισε σημαντικά τις λογοτεχνικές ενασχολήσεις του στα χρόνια της ωριμότητας, μπορεί να θεωρηθεί από τους πλέον αξιόλογους κριτικούς του κυπριακού χώρου. Με ορισμένα δημοσιεύματά του (λ.χ., για τον Κάλβο και τον Σολωμό) κατάφερε να κερδίσει την εκτίμηση λογοτεχνών και λογίων του ευρύτερου ελληνισμού. Κάποτε συνδιαλέγεται με απόψεις ελλήνων κριτικών, του Παλαμά και του Άγρα, του Μαλάνου και του Παράσχου ή υιοθετεί θεωρητικές αρχές της διεθνούς λογοτεχνικής κριτικής· ή κάποτε δεσμεύ...

Το 2005 συμπληρώθηκαν τα εβδομηντάχρονα του καθηγητή Παναγιώτη Μουλλά. Ό,τι διέκρινε και συνεχίζει να διακρίνει τον διδακτικό λόγο του είναι η αμεσότητα μιας παρουσίας. Με άγρυπνο ενδιαφέρον ο Παν. Μουλλάς στάθηκε κοντά στους μαθητές, τους συναδέλφους και τους συνοδοιπόρους του. Και πάντοτε φρόντιζε να διανθίσει το λόγο και τα επιχειρήματά του με ιστορίες από τη μαθητεία στους δικούς του δασκάλους, σαν να ήθελε να συστήσει τις προσωπικές του οφειλές: στον Κ.Θ. Δημαρά, τον Λίνο Πολίτη, τον Κάρολο Κουν. Οι μαθητές του, με τη σειρά τους, για να τον τιμήσουν, ετοίμασαν έναν ιδι...

Σε τούτα τα μη αμιγώς λογοτεχνικά κείμενα, ο Δημήτρης Νόλλας δεν έχει την προστασία της φόρμας, του αμιγούς έργου τέχνης. Εδώ, στις εφημερίδες ή τα περιοδικά, στις ομιλίες ή στις επιστολές, στα σημειώματα και τα φαξ, γράφει χωρίς δίχτυ προστασίας, χωρίς την αφαίρεση που υπάρχει ενδιάθετα στο έργο τέχνης, χωρίς απόσταση και μετουσίωση. Εδώ μιλά σε ανθρώπους, για συγκεκριμένα θέματα, σχεδόν ευτελή και φθαρτά μα πραγματικά, άρα κινδυνώδη. Ώστε είτε θα καταφύγει στη λειασμένη και ακίνδυνη ηθικολογία είτε, όπως πράττει, θα ρισκάρει. Για να μιλήσει από ψυχής. Αυτό κάνει σε τούτα...