Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Τα ερωτικά διηγήματα του Παπαδιαμάντη, κείμενα εξαιρετικής αφηγηματικής τέχνης, περιγράφουν με ένταση, πυκνότητα, μυστικό παλμό και χάρη ταυτόχρονα, τον έρωτα που πυρπολεί τον άνθρωπο και τον τρελαίνει, καθώς και την απάρνηση του πάθους, με το μεγαλείο και τη μελαγχολία της. Μιλούν για το πόσο ηρωικό είναι να σκοτώσει κανείς μέσα του τον δράκο του πόθου, αλλά και για την "αγρία χαρά" εκείνου που επιλέγει να ζει μέσα στο βάσανό του. Ο Νοσταλγός τού επέκεινα, ο αθεράπευτα μελαγχολικός Παπαδιαμάντης, βλέπει τον γήινο έρωτα ως συγκαλυμμένο ναρκισσισμό, ενώ θεωρεί πως οι μόνες σ...

Ο τόπος μας είναι κλειστός. Τις άδειες στέρνες του, που ηχούν, τις προσκυνούμε, κατά τον ποιητή. Είναι ο κλειστός τόπος άραγε που αποθαρρύνει την μετωνυμική επεκτατικότητα της όρασης και ευνοεί την μεταφορική ταύτιση της ακοής; Είναι από την άλλη, η κλειστότητα επαρχιωτισμός; Και τι βάζουμε απέναντι στον επαρχιωτισμό; Ποια είναι η κλειστότητα του Παπαδιαμάντη; Πόσο μας εξαπατά; Προέβη όντως στη "μεγάλη προδοσία", σπάζοντας το περίγραμμα του ανατολικού μονοφωνικού τοπίου και δραπετεύοντας στη Δύση της αντίστιξης και του μυθιστορήματος; Τέτοια ερωτήματα με κυκλώνουν εδώ και κ...

Βιβλιοκριτικές που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό "Νέα Εστία" και αναφέρονται σε βιβλία των Παναγιώτη Κουσαθανά, Νίκου Δαββέτα, Ρέας Γαλανάκη, Έλενας Χουζούρη, Σοφίας Νικολαΐδου, Τάκη Θεοδωρόπουλου, Ελένης Γιαννακάκη, Αχιλλέα Κυριακίδη, Χρήστου Χρυσόπουλου, Ιωάννας Καρυστιάνη, Θανάση Βαλτινού, Έρσης Σωτηροπούλου και Γιάννη Μακριδάκη. "Έχω τη γνώμη πως η λογοτεχνική κριτική οφείλει να είναι υποκειμενική, όχι μόνο για τη διασφάλιση άλλοθι αλλά πρωτίστως για να λαμβάνει υπόψη πως υπόκειται στο κείμενο. Η ανάγνωση οφείλει να υποτάσσεται στο κείμενο, να ακολουθεί και όχι να προτ...

Σε τούτο τον τόμο συγκέντρωσα μελετήματα και μικρότερα δοκίμια αναφερόμενα σε λογοτέχνες και δημιουργούς, ή σε θέματα και σε μορφές του πνεύματος και της πολιτικής, που γράφτηκαν με διάφορες ευκαιρίες. Μια επέτειος ή ένας θάνατος, ένα πνευματικό συμπόσιο, μια αναδρομή ή μια νοσταλγική αναπόληση, αποτελούν την αφετηρία και την αφορμή για μια γοργορότερη ή διαρκέστερη περιδιάβασή μου στο χώρο της ιστορίας, της λογοτεχνίας και της κριτικής. Τα περισσότερα κείμενα του βιβλίου δημοσιεύθηκαν σε εφημερίδες και περιοδικά (κυρίως στη"Νέα Εστία") και παρουσιάζονται εδώ στην οριστική...

Oι μελέτες που αποταμιεύτηκαν σε τούτο τον τόμο, με τίτλο "Θέματα και μορφές στο κύλισμα των καιρών. Συμβολή στη μελέτη της Ιστορίας και της Παιδαγωγικής της Λογοτεχνίας" αποσκοπούν στην κριτική προσέγγιση και αποτίμηση ενός μέρους, μικρού ποσοτικά βεβαίως, της πνευματικής δραστηριότητας , που σφράγισε σε ένα βαθμό, τη λογοτεχνική προσφορά στον τόπο, σημαντικών ή λιγότερο γνωστών εκπροσώπων της νεοελληνικής γραμματείας. Στα κείμενά μου προσπάθησα να κατανοήσω τους λογοτέχνες πηγαίνοντας το βλέμμα μου πέρα από τα επιφαινόμενα. Αναζήτησα τη σάρκα του λόγου και επιχείρησα να κ...

Στο πρώτο τέταρτο του αιώνα μας άρχισε να ορθώνεται μεστωμένη η μεγάλη προσωπικότητα του Νίκου Καζαντζάκη. Στο δεύτερο τέταρτο του αιώνα μας, η προσωπικότητα αυτή έδειξε ολάκερο τον απαρομοίαστο πνευματικό της δυναμισμό και με ασίγαστο δημιουργικό οίστρο, με αυστηρότητα και θαυμαστή πειθαρχία πνεύματος και σώματος, ύψωσε ένα πολύμορφο, επιβλητικό έργο που προκάλεσε -όπως όλων των μεγάλων πνευματικών μορφών τα έργα- ένθερμο έπαινο και ψόγο. Τώρα, ένα σχεδόν τέταρτο αιώνα μετά το θάνατό του, προβάλλει για τις γρηγορούσες συνειδήσεις που μ' αγωνία εφορεύουν τον πνευματικ...

Στον παρόντα τόμο συγκεντρώνονται σε επιλογή, μελέτες ή δοκιμές 40 περίπου χρόνων, αναφερόμενες σε δημιουργούς της τέχνης του λόγου ή σε μορφές του πνεύματος, γραμμένες με την ευκαιρία κάποιας επετείου ή του θανάτου ορισμένων ή στις εκδηλώσεις πνευματικού συμποσίου (όπως του Πανεπιστημίου των Πατρών ή στην αίθουσα της "Λυρικής Σκηνής" υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού ή στην αίθουσα του φιλολογικού συλλόγου "Παρνασσός"), για να ζήσουν τη μονιμότερη ζωή του βιβλίου συγκεντρωμένες. Συνιστούν μια αντικριστή έκφραση "θεωρίας", μια "Θεωρητική δοκιμή", παράλληλα με την "...

Ο τόμος επιγράφεται με τον τίτλο του εκτενέστερου αρχαιόθεμου δοκιμίου που περιλαμβάνει. Το συνοδεύουν, ωστόσο, κείμενα που αφορούν κυρίως σε θέματα της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας, ερμηνευτικά, αξιολογικά, μεταφρασεολογίας και ποιητικής. Το σύνολο, είκοσι (δύο σε πρώτη δημοσίευση). Το παλαιότερο, του 1989, τα περισσότερα όμως της τελευταίας δεκαπενταετίας. Άλλη μια ευκαιρία να απολαύσει κανείς τον ιδιαίτερο λόγο και τη "λοξή" ματιά του Λουκά Κούσουλα σε δοκίμια όπου ο φιλόλογος δεν προδίδει τον καλλιτέχνη.

Όταν ένας συγγραφέας διαβάζεται, λόγω του όγκου και της πολυμορφίας των γραφτών του, αποσπασματικά, η δημιουργία μιας εξίσου αποσπασματικής εικόνας του έργου του και ο παρεπόμενος της σχηματισμός εντυπώσεων και εκτιμήσεων λιγότερο έγκυρων καθίστανται συχνά αναπόφευκτα. Αν ο μελετητής του συγκεκριμένου συγγραφέα αποφασίσει να λάβει υπόψη του την ήδη διαμορφωμένη άποψη της αναγνωστικής κοινής γνώμης, θα διαπιστώσει κάποτε ότι θα πρέπει να προσαρμόσει ανάλογα τον τρόπο με τον οποίο θα "χειριστεί" το υλικό που έχει μπροστά του-έτσι, η εργασία που θα, προκύψει μπορεί να προσλ...

Ο "Ιμπέριος", ένα εκτενές αφηγηματικό ποίημα με περιπετειώδες και ρομαντικό περιεχόμενο, άγνωστου συγγραφέα, πρωτοτυπώθηκε στη Βενετία το 1543 και αποτέλεσε εκδοτικό φαινόμενο με 26 εκδόσεις έως το 1806. Το ποίημα ανήκει στην εναρκτήρια παραγωγή της νεοελληνικής λογοτεχνίας, με την οποία τα πρώτα ελληνικά τυπογραφεία κατασκεύασαν το αρχικό αναγνωστικό κοινό της νέας ελληνικής λογοτεχνίας. Η κομψή πλοκή των μόλις 1.046 στίχων εξακολουθεί να συγκινεί σήμερα. Ο πρίγκιπας της Προβηγκίας Ιμπέριος αναχωρεί από το οικογενειακό σπίτι για ένα μεγάλο ταξίδι στον κόσμο αναζητώντας την...

Η Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας του Mario Vitti, που εκδόθηκε στα ελληνικά σε μια πρώτη μορφή το 1978, έχει επικρατήσει διεθνώς στον χώρο του πανεπιστημίου και του καλλιεργημένου κοινού. Γράφτηκε τώρα ξανά από την αρχή ώστε να συμπεριληφθούν τα πιο πρόσφατα λογοτεχνικά έργα και να αξιοποιηθούν όσες μελέτες δημοσιεύθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες στην Ελλάδα και άλλου. Διακρίνεται για τη μέθοδο προσέγγισης των λογοτεχνικών κειμένων, όσο και των λογοτεχνικών φαινομένων που τα πλαισιώνουν, με ιδιαίτερη έμφαση στη δυναμική σύλληψη των αλλαγών που φέρει η κάθε εποχή. Η...

Το κύριο θέμα της Βελισαριάδας είναι ο φθόνος των αρχόντων που εξανεμίζει τις ελπίδες για την επιβίωση του Βυζαντίου. Αντίθετα, ο λαός δίνει σωστές συμβουλές στον αυτοκράτορα και αγαπάει τον αφοσιωμένο και πιστό Βελισάριο. Υπάρχουν πολλά κοινά μεταξύ του αληθινού και του μυθικού Βελισαρίου και γι'αυτό έμεινε ζωντανός στη μνήμη των ανθρώπων παίρνοντας διαστάσεις θρύλου. Το δημοκρατικό και αντιαρχοντικό πνεύμα του ποιήματος προϋποθέτει την κοινωνική κατάσταση του 14ου αιώνα και την ανάδειξη του λαού ως πολιτικής δύναμης.

[...] Δεν είμαι ενήμερος πόσο η νεώτερη Ελλάδα, ως χώρα, έχει απεικονιστεί στα έργα των Ιταλών λογοτεχνών όμως την έλξη, που ασκεί η Ιταλία στους Έλληνες λογοτέχνες θα τη χαρακτήριζα... ερωτική. Κάθε άξιος λογοτέχνης μας αισθάνεται την ανάγκη να κάνει τον πνευματικό "μήνα του μέλιτος" στην Ιταλία. Στο οδοιπορικό αυτού του ταξιδιού, μέσα στην έξαρση του έρωτά του, την εξιδανικεύει όπως ο εραστής την αγαπημένη του. Σχεδόν κάθε άξιος ταξιδευτής θ' αφιερώσει σελίδες στην παραμονή του στην Ιταλία. Θυμίζω τις μοναδικές για τη λυρική θέρμη τους περιγραφές του Ζαχαρία Παπαντωνίου,...