Νεοελληνική λογοτεχνία - Ερμηνεία και κριτική

Πάτρα: Πολιτιστική πολυμορφία και εαυτότητα

Περί Τεχνών (2004)

Όπως φαίνεται και από τον τίτλο του έργου αυτού, "Πάτρα: Πολιτιστική πολυμορφία και εαυτότητα" πρόκειται για υλικά που έχουν άμεση σχέση με την πόλη, αλλά και την ευρύτερη Αχαΐα, μέρη και θέματα θεωρημένα που σκοπεύουν να χρησιμεύσουν συμβολικά ως μικρογραφίες του Ελληνισμού. Συνιστούν απότοκα συγκυριών που μου δόθηκαν για να τα μελετήσω και να τα αναπτύξω για το κοινό. Πρόκειται για θέματα και ζητήματα που στόχο έχουν την παρουσίαση προβληματισμών και γεγονότων ιστορικών, πολιτιστικών, καλλιτεχνικών και επιστημονικών που καλύπτουν φλέγοντα και πολύ επίκαιρα ζητήματα και τα...

Κήρυγμα ηρωισμού

Ίκαρος (2004)

Το "Κήρυγμα ηρωισμού" εντόπισα στο Τμήμα Χειρογράφων της Εθνικής Βιβλιοθήκης (Φ. 1019/ΙΒ΄). Αποτελείται από σαράντα δύο σελίδες, με το ίδιο υδατογραφημένο, χειροποίητο χαρτί που χρησιμοποιήθηκε στην α' έκδοση του "Αλαφροΐσκιωτου", σε παραπλήσιο σχήμα (29χ21)· η γραφή της πένας του Σικελιανού είναι αναγνωρίσιμη και σχετικώς ευανάγνωστη· μεγαλογράμματη, καλλιγραφημένη, αραιών αράδων γραφή, φανερώνει ότι αυτό το χειρόγραφο είχε ενώπιόν του ο ποιητής εκείνο το χειμωνιάτικο βράδυ του 1909. (από τα προλεγόμενα του Κώστα Μπουρναζάκη)

Ξενάγηση στη νεοελληνική πεζογραφία

Μεταίχμιο (2004)

Το βιβλίο αυτό φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως «οδηγός» για μια σωστή ξενάγηση στη νεοελληνική πεζογραφία. Να βοηθήσει δηλαδή τον αναγνώστη στην καλύτερη γνωριμία με τη νεοελληνική πεζογραφία και το λόγο της, με σημαντικούς πεζογράφους και τα έργα τους, με την τεχνική και την τέχνη της αφηγηματικής γραφής και της ανάγνωσης. Στο πρώτο μέρος δίνει με τρόπο απλό και εύληπτο βασικά στοιχεία αφηγηματολογίας και εκθέτει πολύ συνοπτικά την εξελικτική πορεία της νεοελληνικής πεζογραφίας από το 1830 ως το 1990 σε συνδυασμό με τα λογοτεχνικά ρεύματα και την ιστορική ζωή. Στο δεύτερο μ...

Νίκος Καββαδίας

Εκδόσεις Καστανιώτη (2004)

Αν αυτό το βιβλίο έχει, όπως πιστεύω, κάποια ξεχωριστή αξία και διαφέρει από πολλά που έχουν δει το φως, ως την ώρα, για τον Καββαδία, είναι γιατί σ' αυτό μιλάει ο ίδιος ο Καββαδίας. Σώζεται ο ίδιος ο προφορικός μαγικός του λόγος και πολλές από τις ιστορίες του γύρω από την "αμαρτωλή" και "αθώα" ζωή του. Ιστορίες που συχνά τις διηγιόταν σε φίλους του μαγεύοντάς τους. Ιστορίες αξεχώριστα πραγματικές και φανταστικές. Κι αυτές τις αφηγήθηκε στο μαγνητόφωνό μου, πενήντα μέρες πριν φύγει απ' τον κόσμο. Και έχει αξία που μιλάει σ' αυτό ο ίδιος για τις γυναίκες. Τις πολλές γυναίκ...

Μ. Καραγάτσης

Σαββάλας (2004)

Το πορτραίτο του συγγραφέα Μ. Καραγάτση συνδέεται με τους ζωντανούς και τόσο πραγματικούς ήρωες των μυθιστορημάτων του, από τους οποίους οι βασικοί τουλάχιστον χαρακτήρες αποτελούν προσωπεία του ίδιου του συγγραφέα, ανταποκρίνονται και εκφράζουν τόσο την ανθρώπινη ψυχή όσο και τις κοινωνικές παραμέτρους που ερμηνεύουν συγκεκριμένες συμπεριφορές. Δεν είναι περίεργο λοιπόν που τα μυθιστορήματά του αποτελούν ακόμα και σήμερα αναγνωστική απόλαυση. Το έργο του Καραγάτση αναμετρήθηκε με το χρόνο και δίκαια κατέκτησε τη σημαντικότερη θέση των συγχρόνων του πεζογράφων, ισάξια της ο...

Μετρημένα λόγια

Αλεξάνδρεια (2004)

Με τα κείμενα αυτού του βιβλίου, ο καταξιωμένος πεζογράφος Χριστόφορος Μηλιώνης έρχεται να επιβεβαιώσει, εμπράκτως, την άποψη ότι ένας σύγχρονος συγγραφέας δεν μπορεί πλέον να αρκεστεί στο προσωπικό του βίωμα ούτε στη μυθοπλαστική διαδικασία. Οφείλει να παρακολουθεί τα ποικίλα δρώμενα της εποχής και του τόπου του με άγρυπνο μάτι και κριτική παρεμβατική διάθεση. Συνέπεια μιας τέτοιας πεποίθησης αποτελούν τα κείμενα αυτού του βιβλίου, κείμενα καρποί των προβληματισμών που δημιούργησε στον συγγραφέα η αντιστασιακή στάση του απέναντι σε ότι θεώρησε αντίθετο με τις ηθικές ή αισθ...

Δικτατορία, πόλεμος και πεζογραφία 1936-1944

Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2004)

Όταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος επέστρεψε το 1928 θριαμβευτικά στην εξουσία, έθεσε δύο στόχους στην εξωτερική και εσωτερική πολιτική του: τη διασφάλιση των συνόρων, όπως αυτά διαμορφώθηκαν μετά τη Μικρασιατική καταστροφή του 1922, και τον εκσυγχρονισμό της ελληνικής οικονομίας, με τη δημιουργία μιας ισχυρής φιλελεύθερης αστικής τάξης. Την ίδια εποχή νέοι συγγραφείς, κυριώς πεζογράφοι, επιχειρούν να διαδραματίσουν, με το έργο και την αρθρογραφία τους, πρωταγωνιστικό ρόλο στην πνευματική ζωή της χώρας. Στόχος τους είναι ο "εκσυγχρονισμός" της ελληνικής λογοτεχνίας και κυρίως τη...

Βυζάντιο και Μακεδονία στο έργο της Π. Σ. Δέλτα

Ερμής (2004)

Η μελέτη εξετάζει τη συνύφανση της λογοτεχνίας με την Ιστορία, όπως αυτή συντελείται στο έργο της Π. Σ. Δέλτα και προσδιορίζεται από τη σχέση ανάμεσα στον εθνικισμό, ως σύστημα σκέψης, το δημοτικισμό και την εκλαΐκευση της βυζαντινής Ιστορίας και του Μακεδονικού Αγώνα. Η ενσωμάτωση ιστοριογραφικών στοιχείων, οι διακειμενικές σχέσεις και η ερμηνεία της Ιστορίας από τη Δέλτα εξετάζονται και αναλύονται στα εξής έργα της: "Για την πατρίδα" (1909), "Τον καιρό του Βουλγαροκτόνου" (1911), "Το γκρέμισμα" (1983), "Τα μυστικά του Βάλτου" (1937). Η συγγραφέας επεξεργάστηκε τα μυθιστορ...

Η παρτίδα

Βιβλιόραμα (2004)

Η παρτίδα την οποία θα παρακολουθήσετε εδώ, σε κάθε της λεπτομέρεια, αφορά την ανάγνωση ενός βιβλίου. Το βιβλίο αυτό είναι η "Ορθοκωστά" και το έχει γράψει ο Θανάσης Βαλτινός. Η τσόχα έχει στρωθεί, τασάκια και τσιγάρα υπάρχουν αρκετά. Ο καφές βράζει. Τα κινητά κλειστά, οι παίκτες έχουν λάβει θέσεις. Αποσφραγίζεται η τράπουλα, ενώπιον όλων. Ο ένας ανακατεύει, ο δεύτερος κόβει. Είναι η σειρά μου. Ανοίγω την παρτίδα τραβώντας ένα χαρτί, δηλαδή τη σελίδα 321: "Έπαιξα μια πρέφα κύριε στρατοδίκη..." Κώστας Βούλγαρης "...παρ' όλα αυτά πιστεύω ότι η "Ορθοκωστά" αποτελεί απαύγα...

Ανδρέας Καρκαβίτσας

Σαββάλας (2004)

Ο Ανδρέας Καρκαβίτσας υπήρξε κορυφαίος εκπρόσωπος της λογοτεχνικής γενιάς του ’80. Τα έργα του αγαπήθηκαν με πάθος τόσο από τους αναγνώστες, όσο και από σπουδαία ονόματα της κριτικής και του γενικότερου πνευματικού κόσμου. Η παρουσία του στα ελληνικά γράμματα υπήρξε εκρηκτική, αλλά και σύντομη: έγραψε τα αριστουργήματά του πολύ νωρίς, γύρω στα τριάντα του, και (περίπου στα σαράντα) σταμάτησε αιφνιδίως τη λογοτεχνική του παραγωγή. Υπήρξε πρόσωπο τραγικό και ένα πνεύμα, το οποίο κινήθηκε πολύ πέρα (και μπροστά) από τους ορίζοντες του καιρού του. Στο βιβλίο αυτό παρακολουθ...

Σκαλαθύρματα

Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (2004)

Διαδρομές

Δωδώνη (2004)

Σήμερα περισσότερο από κάθε άλλη φορά είναι ανάγκη ν' ανατρέχουμε στις αστείρευτες πηγές της γνήσιας ελληνικής δημιουργίας. Ν' αξιοποιούμε δημιουργικά το κεφάλαιο της πνευματικής μας κληρονομιάς, να συνδυάζουμε τη γνώση του παρελθόντος με τα αιτήματα του μέλλοντος. Αλίμονο στον άνθρωπο τον αποκομμένο από τις ρίζες του. Είναι σαν να αρνείται την ίδια την ψυχή του. Οι ζωντανές πηγές της εθνικής μας παράδοσης, παλιές και νεότερες αποτελούν ένα θησαυρό για την παιδευτική μας προσπάθεια. Στηριζόμενοι στο έδαφος που μας προσφέρει η πνευματική μας κληρονομιά μπορούμε να εκτιμούμε...

"Ετούτο το κορμί το τόσο αμαρτωλό..." Έρευνα στον μυθικό κόσμο του Νίκου Καββαδία

Άγρα (2004)

Αυτό που δημιουργεί τη δύναμη και τη μοναδική γοητεία των έργων του Νίκου Καββαδία είναι βέβαια πρώτα μια ειδική, εντελώς πρωτότυπη ευαισθησία, και μαζί μια εξίσου πρωτότυπη -πρωτοφανής, τουλάχιστον ως σύνολο- μυθολογία και μια απέραντη σειρά από αξέχαστες εικόνες, μέσω των οποίων εκφράζεται αυτή η μυθολογία. Το παρόν βιβλίο προτείνει μια συνθετική προσπέλαση του όλου έργου του Καββαδία, συμπεριλαμβανομένων των σκόρπιων κειμένων, ποιητικών και πεζών, που δεν έχουν συμπεριληφθεί σε συλλογές, και αποδίδει κεντρική θέση στη Βάρδια. Εξετάζοντας τα διάφορα μοτίβα και επεισόδια,...

Περιδιαβάζοντας

Κέδρος (2004)

Ποίηση και μετάφραση

Στιγμή (2004)

Περιοδικό Διαγώνιος: η κριτική κατά την πρώτη πενταετία (1958-1962)

Νησίδες (2004)

Το περιοδικό "Διαγώνιος" εκδόθηκε το 1958 στη Θεσσαλονίκη και εντυπωσίασε με την ποιότητα και την αρτιότητά του. Είναι πια καιρός ν' αρχίσει η αποτίμηση του ρόλου του στην πνευματική ζωή της Θεσσαλονίκης. Αυτό επιχειρεί να κάνει ο λογοτέχνης και μελετητής Γιώργος Μολυβίδης, ξεκινώντας από τα κείμενα κριτικής ποίησης, πεζογραφίας, δοκιμίου και ζωγραφικής που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό κατά την πρώτη πενταετία και υπογράφονται κυρίως από τον Ντίνο Χριστιανόπουλο, τον Π. Μουλλά, τον Ηλία Πετρόπουλο. Όπως τονίζει ο συγγραφέας, επέλεξε να ασχοληθεί με τα κείμενα κριτικής κατά τ...

Το βιβλίο και ο χρόνος 1979-1991

Εκδόσεις Καστανιώτη (2004)

Η ειρωνική γλώσσα

Στιγμή (2004)

Αρκετά από τα κείμενα αυτού του βιβλίου, που γράφτηκαν στο διάστημα των τελευταίων δεκαεφτά χρόνων, είναι αναθεωρητικής φύσεως. Επιχειρούν να δείξουν ότι η επικρατούσα άποψη για ορισμένα θέματα της λογοτεχνίας και της κριτικής μας είναι ασύστατη, κυρίως γιατί στηρίζεται σε λανθασμένα δεδομένα. Άλλα κείμενα του βιβλίου προσπαθούν να περιγράψουν με μεγαλύτερη ακρίβεια κάποια φαινόμενα της νεοελληνικής γραμματείας. Τέλος, ορισμένα αποτελούν κριτική συγκεκριμένων έργων. Στη βάση του βιβλίου βρίσκεται η πεποίθηση ότι το λογοτεχνικό και κριτικό παρελθόν και παρόν μας δεν έχει μελ...

Συγγραφείς και κείμενα: 1945-1956, 1960

Ερμής (2004)

Ο πέμπτος τόμος της σειράς "Συγγραφείς και κείμενα" περιλαμβάνει βιβλιοκρισίες του Βάσου Βαρίκα δημοσιευμένες στην εφημερίδα "Τα Νέα" από τον Οκτώβριο του 1945 ως τον Ιούνιο του 1955, οπότε και συνέχισε τον εβδομαδιαίο σχολιασμό της εκδοτικής κίνησης στην εφημερίδα "Το Βήμα". Σε παράρτημα περιλαμβάνει βιβλιοκριτικές που δημοσιεύτηκαν στο "Βήμα" το 1956 και κατά τη διάρκεια του 1960, οι οποίες από παραδρομή δεν αποτέλεσαν, όπως έπρεπε, τμήμα του τέταρτου τόμου της σειράς. Ως προς την επιλογή των κειμένων ισχύουν και εδώ οι δυο προϋποθέσεις που ήδη αναφέρθηκαν στο "Σημείωμα τ...

Εκ των υστέρων

Δημοτική Επιχείρηση Κοινωνικής Πολιτιστικής και Τουριστικής Ανάπτυξης Δήμου Δράμας (2004)

"Αυτή η έκδοση της Δ.Ε.Κ.ΠΟ.Τ.Α. αποκλίνει κάπως από την πάγια εκδοτική γραμμή της επιχείρησης, αφού αντικείμενό της δεν είναι ούτε η Δράμα ούτε η ιστορία της. Η απόκλιση αυτή αποφασίστηκε για να τιμηθεί ένας διανοούμενος της πόλης μας, ο φιλόλογος και ποιητής Γρηγόρης Πεντζίκης. Η τιμή αυτή τού οφείλεται όχι μόνο για τη συνολική πνευματική του παρουσία στην πολιτιστική ζωή της πόλης μας αλλά και για την προθυμία με την οποία στήριξε όλα αυτά τα χρόνια τις φιλολογικές εκδηλώσεις της Δ.Ε.Κ.ΠΟ.Τ.Α. με τις ενδιαφέρουσες εισηγήσεις του πάνω σε θέματα της λογοτεχνίας μας. Αυτές...

Συνολικά Βιβλία 870
243.186 Βιβλία
122.585 Συντελεστές
4.631 Εκδότες
Με την υποστήριξη του ΒιβλιοNet και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου