Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Πώς κατεβαίνει σε ένα μικρό παιδί η ιδέα να γίνει συγγραφέας; Πώς προπονείται για να πετύχει τον στόχο του; Τι μαθαίνει από τον παππού του, τι από την είρωνα οικογένειά του, τι από τους δασκάλους; Πού μαθήτευσαν οι νέοι στη δεκαετία του '70; Σε ποια ανήλιαγα κομματικά γραφεία και σε ποιες ταβέρνες έμαθαν να διαβάζουν και να σκέφτονται για τον κόσμο; Πώς ισορροπεί κανείς ανάμεσα στον έρωτα για τη λογοτεχνία και στη συζυγική αγάπη για τη φιλολογία; Πότε η ανηθικότητα σε ένα κείμενο είναι πηγή απόλαυσης και πότε πηγή αγανάκτησης; Πώς έζησε η Πηνελόπη στον λογοτεχνικό 20ό αιώνα...

Ο τόμος είναι μια συστηματική προσπάθεια καταγραφής των δημιουργών και των λογοτεχνικών βιβλίων του βορειοελλαδικού χώρου από την έναρξη περίπου της λογοτεχνικής παραγωγής μέχρι σήμερα. Είναι αποτέλεσμα μιας μακρόχρονης έρευνας (πάνω από δέκα χρόνια) για τον εντοπισμό και την καταγραφή των δημιουργών και των έργων τους, καθώς και για την τεκμηρίωση των δεδομένων, σε ευρύτατη βιβλιογραφία (βιογραφικά λεξικά, γραμματολογικά έργα, εγκυκλοπαίδειες, πρακτικά συνεδρίων, μελέτες, βιβλιογραφικές εργασίες, τα λογοτεχνικά και φιλολογικά περιοδικά της Βόρειας Ελλάδας και όσα περιοδικά...

[...] Η καθαρά ανθρώπινη πλευρά της Αδελίνας Γκυττάρ, της γνωστότερης ως μαντάμ Ορτάνς, βάρυνε ίσως πιο πολύ από την "ιστορικότητα", την ψυχολογική πλευρά και τη "γραφικότητα" στη λογοτεχνική της "αξιοποίηση". Και στους τέσσερις συγγραφείς ή ποιητές που ιστόρησαν τη ζωή της είναι ευδιάκριτη η φυσική συμμετοχή σ' ότι αφηγούνται ή παρουσιάζουν λυρικά. Τούτη η συμμετοχή είναι πιο κραυγαλέα, με μελοδραματικούς τόνους, στο διήγημα "Ορτάνς" της Γαλάτειας Καζαντζάκη, πιο "στοχαστική" στο απόσπασμα από το "Χρονικό μιας πολιτείας" του Παντελή Πρεβελάκη, πιο "υπαρξιακή" στο ποίημα "Ο...

Στη σειρά "Νεοέλληνες κλασικοί / Οδηγίες χρήσης", σύγχρονοι συγγραφείς μας προτείνουν τον προσωπικό τους "Οδηγό ανάγνωσης" για Νεοέλληνες κλασικούς πεζογράφους. Κάθε ανάγνωση αναλαμβάνει να περιλάβει στον τόμο τα απαραίτητα στοιχεία που καθιστούν το έργο που θα προκύψει χρηστικό εργαλείο (εισαγωγή, εκτενή αποσπάσματα από το συνολικό έργο του σχολιαζόμενου συγγραφέα, διαφωτιστικά σχόλια, βιογραφικά στοιχεία κ.λπ.). Η προσωπική ανάγνωση που προκύπτει από αυτή την "παραγγελία" εκφράζει, άλλοτε περισσότερο άλλοτε λιγότερο, την εκλεκτική συγγένεια του σύγχρονου συγγραφέα προς...

Κάθε αισθητικό ρεύμα προκύπτει μέσα από την ιστορία των μορφών· δεν παρθενογεννάται μίαν ωραίαν πρωίαν. Βέβαια, όλοι σχεδόν οι τρόποι και οι τεχνικές έχουν υπάρξει και δοκιμαστεί, στη μακρά διαδρομή της ιστορίας της τέχνης. Αυτό όμως που συμβαίνει με την εμφάνιση ενός νέου ρεύματος είναι πως, κάποια στιγμή, ορισμένοι τρόποι και τεχνικές συνθέτουν ένα καινούριο αισθητικό πρόταγμα, κι έτσι διαυγάζονται μέσα στην πραγματικότητά του, μέσα στην αλήθεια του, ανανοηματοδοτούνται.

Γιατί να διαβάσω μια βιβλιοκριτική; Γιατί να εμπιστευθώ έναν κριτικό και τι παραπάνω ξέρει αυτός από εμένα; Γιατί δεν βαθμολογούν τα βιβλία με αστεράκια, όπως κάνουν στις κριτικές κινηματογράφου; Γιατί να λάβω υπόψη μου την υποκειμενική του σκοπιά; Μα δεν είναι όλοι οι κριτικοί λογοτεχνίας ξεπουλημένοι στους εκδοτικούς οίκους και στα ποικίλα συμφέροντα; Ποια κριτική ασκούν οι διάφοροι βιβλιοϊστολόγοι; Πόσο η βιβλιοκριτική παρεμβαίνει ενεργά στην πνευματική ζωή της Ελλάδας; Σ’ αυτά και άλλα ανάλογα ερωτήματα απαντούν οι ίδιοι οι κριτικοί (ή τα προσπερνάνε) δείχνοντας έτσι...

Συγκροτώντας με τα "Τετράδιά" της η "Ευθύνη" την πινακοθήκη των εξαιρετικών μορφών του Νέου Ελληνισμού, θεώρησε καθήκον της να σταθεί και να γιορτάσει πνευματικά τα εβδομηντάχρονα του Παντελή Πρεβελάκη. Γιατί το έργο του υψώνεται σοβαρό και στέρεο, με ιερή προαίρεση αθανασίας, δίδαγμα και μάθημα των Ελλήνων. Στο έργο αυτό έχει εκφραστεί με αξιοζήλευτη γλώσσα η δραματική συνείδηση του Ελληνισμού και η τραγικότητα των καιρών μας, κι αποτελεί αναπαλλοτρίωτη κατάθεση του Έθνους, τιμή του λαού και καύχηση. Το "Τετράδιο" έπρεπε κανονικά να συγκροτήσουν μελετήματα γραμμένα για...

Στη μελέτη του "Η οδύσ[σ]εια των λέξεων" ο Νίκος Μαθιουδάκης παρουσιάζει την οδύσσεια των λέξεων μέσα σε ένα λογοτεχνικό δημιούργημα, από την έμπνευση και τη γραφή τους από τον συγγραφέα μέχρι την ανάγνωση και την κατανόησή τους από τον αναγνώστη, επικεντρώνοντας την έρευνά του στην "Οδύσεια" του Καζαντζάκη, η οποία αποτελεί θεματικά τη συνέχεια της "Οδύσσειας" του Ομήρου. Ασχολείται με τις στρατηγικές κατανόησης της ποιητικής γλώσσας της "Οδύσειας" του Καζαντζάκη, προκειμένου να εντοπιστούν οι μέθοδοι που ακολουθεί ο εκάστοτε αναγνώστης για να αποκωδικοποιήσει τη σημασί...

Όπως περισσότερο ή λιγότερο κάθε συγκεντρωτική έκδοση φιλολογικών εργασιών, έτσι και η παρούσα επιδιώκει να υπηρετήσει συνδυαστικά και στο μέτρο του δυνατού τους επόμενους στόχους: ερμηνεία· αξιολόγηση· ανοικτή διδακτική πρόταση· κοινωνική υπόμνηση. Εξάλλου, το περίπου συμπτωματικό γεγονός ότι όλα τα μελετήματα αυτού του τόμου επικεντρώνονται κάθε φορά δε μιαν "επωνυμία", δηλαδή σχολιάζουν ορισμένα έργα ορισμένου συγγραφέα, ίσως εκ των υστέρων υπογραμμίζει ενδεικτικά και κάποια από τα ζητούμενα που προσδιορίσαμε προηγουμένως: προπαντός, τη διαρκή ανάγκη επίγνωσης της σημασί...

Η παρτίδα την οποία θα παρακολουθήσετε εδώ, σε κάθε της λεπτομέρεια, αφορά την ανάγνωση ενός βιβλίου. Το βιβλίο αυτό είναι η "Ορθοκωστά" και το έχει γράψει ο Θανάσης Βαλτινός. Η τσόχα έχει στρωθεί, τασάκια και τσιγάρα υπάρχουν αρκετά. Ο καφές βράζει. Τα κινητά κλειστά, οι παίκτες έχουν λάβει θέσεις. Αποσφραγίζεται η τράπουλα, ενώπιον όλων. Ο ένας ανακατεύει, ο δεύτερος κόβει. Είναι η σειρά μου. Ανοίγω την παρτίδα τραβώντας ένα χαρτί, δηλαδή τη σελίδα 321: "Έπαιξα μια πρέφα κύριε στρατοδίκη..." Κώστας Βούλγαρης "...παρ' όλα αυτά πιστεύω ότι η "Ορθοκωστά" αποτελεί απαύγα...

Το ομιχλώδες κλίμα του παράκτιου βορρά που συνθέτει αισθήσεις αλλά και απηχήσεις της προσφυγικής Ανατολής, το βυζαντινό βάθος της πόλης από τον καιρό που ήταν πολυφυλετική και πανορθόδοξη, οι παρακαταθήκες του παρακείμενου Αγίου Όρους, του Παλαμισμού αλλά και των πρωτοκομμνουνιστών Ζηλωτών, η Ιουδαϊκή εσωτερικότητα, η κοσμοπολίτικη σφραγίδα που απέκτησε από τις ιστορικές της περιπέτειες η πόλη, η επιρροή από τη βαλκανική ενδοχώρα που φτάνει μέχρι ένα κεντρο-ευρωπαϊκό κλίμα, έκαναν τη βυζαντινή και βαλκανική Θεσσαλονίκη να νιώθει πάντα πολύ πιο κοντά στην Κεντρική και τη Βόρ...

Η προκείμενη, δεύτερη, έκδοση συμπληρώνει την πρώτη εκείνη κατάδυση στο ιδιοφυές συγγραφικό κατόρθωμα ενός πολύτιμου φίλου, η οποία αποτυπώθηκε πριν από είκοσι ένα χρόνια, με την ασυναγώνιστη τυπογραφική μαστοριά του Φίλιππου Βλάχου. Θα πρέπει ίσως να ονομαστεί μεταθανάτια, καθώς συμπληρώθηκε ήδη ολόκληρη επταετία από τον παράλογο χαμό του Γιώργου Χειμωνά, που συγκλόνισε δικούς και φίλους. [...] Αν έχει νόημα μια όψιμη ομολογία για τούτο το πόνημα, συμπυκνώνεται ίσως στην ελπίδα ότι δεν παραβαίνει την καθοριστική αρχή του πρωτότυπου έργου όπου ο λόγος παράγεται και προάγ...

Η ποίηση στις μεγάλες της στιγμές φωτίζει αποκαλυπτικά την ύπαρξή μας σ' ότι αυτή πρωταρχικό κρύβει μέσα της. Το πρωταρχικό αυτό, που με τη σφραγίδα του οντογενιτικά και φυλογενετικά, μας γεννά και μας πλάθει, μένει χωρίς την ποίηση επικαλυμμένο και απρόσιτο. Όντας εγκοιτασμένο μέσα στους μύθους, τα οράματα και τις άφωνες εμπειρίες και πράξεις των λαών εγγράφεται,όπως και τα αρχέγονα βιώματα και συμβαίνοντα της προσωπικής μας ζωής, ιδιαίτερα της παιδικής, μέσα στον χώρο, που τον σκεπάζει σε μεγάλο βαθμό η λήθη, το σκοτάδι του ασυνειδήτου ή του υποσυνείδητου. [...]

Είναι η σάτιρα είδος; Ποιά είναι η σχέση της με την ειρωνεία; Πώς ορίζονται η ειρωνεία και το χιούμορ; Πώς λειτουργεί η παρωδία; Και πώς διαμορφώνονται οι έννοιες αυτές από εποχή σε εποχή; Οι παραπάνω όροι, που συνιστούν την ποιητική της ανατροπής, αποτελούν διεθνώς πεδίο διαφωνιών και αντιφάσεων, εξαιτίας της δυσκολίας που παρουσιάζεται κατά τον προσδιορισμό των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους και της δυναμικής τους διάδρασης. Ωστόσο, οι όροι αυτοί, τις τελευταίες δεκαετίες, έχουν αποκτήσει έναν ιδιαίτερο ρόλο στον χώρο της κριτικής και της θεωρίας της λογοτεχνίας, λειτου...

Η πολιτισμική ποιητική βλέπει το λογοτεχνικό κείμενο ως σημείο συνάντησης διαφορετικών λόγων και λειτουργεί ως ένα διαδραστικό πλέγμα που συστεγάζει, συναιρεί και συνθέτει κοινωνικές, ιστορικές, πολιτικές και τεχνοτροπικές αναζητήσεις στον χώρο της ελληνικής πεζογραφίας αλλά και πέρα από αυτόν. Το παρόν βιβλίο προσφέρει εναλλακτικές θεωρήσεις πεζογράφων και νέες αναγνώσεις κειμένων της νεοελληνικής πεζογραφίας από την ανεξαρτησία μέχρι τις μέρες μας, θέτοντας νέα ερωτήματα και επανατοποθετώντας τα λογοτεχνικά κείμενα στα συμφραζόμενα της εποχής τους και της δικής μας. Στέκε...