Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Πόσοι από εμάς γνωρίζουν τον "άγνωστο Μεσαίωνα"; Πόσοι υποψιάζονται ότι πίσω από την κυρίαρχη αντίληψη περί σκοταδισμού και οπισθοδρόμησης κρύβεται μια σημαντική πολιτισμική άνθηση; Ο διανοούμενος του Μεσαίωνα, στοχαστής και δάσκαλος, ρήτορας και φιλόσοφος, ένας πραγματικός τεχνίτης του πνεύματος, θα οδηγήσει στη μεγάλη άνθηση του 12ου και 13ου αιώνα, του "άγνωστου Μεσαίωνα": από τις συντεχνίες των λογίων-φοιτητών μέχρι την ίδρυση των πρώτων πανεπιστημίων, από τις μονομαχίες διαλεκτικής και ρητορικής μέχρι την ειδίκευση σε διάφορους επιστημονικούς τομείς, ένας μικρόκοσμος...

"Οι βρυκόλακες του Μεσαίωνα" Στο δοκίμιο αυτό ο Ροΐδης αποδεικνύει ότι οι βρυκόλακες να και προχριστιανικά γεννήματα της λαϊκής "αξιοποιήθηκαν" στη συνέχεια στο έπακρο από τους ρασοφόρους προκειμένου να τρομοκρατούν τους "πιστούς", να τους εκμεταλλεύονται ανενόχλητοι και το χειρότερο να συγκαλύπτουν τα εγκλήματά τους. "Ορέστης και Πυλάδης" Ένα μοναδικό δοκίμιο του 19ου αιώνα γραμμένο υπό την επήρεια του χασίς. Ο Ροΐδης πάντα περίεργος και φιλομαθής, υποβάλλει τον εαυτό του σε μια τοξική εμπειρία και στη συνέχεια καταθέτει το βίωμα και τα συμπεράσματά του.

Η ανάδειξη της φιλανθρωπίας ως αντικειμένου των ιστορικών επιστημών δεν είναι τίποτα άλλο παρά η εξιστόρηση των προσπαθειών για επιβίωση μιας κοινωνίας σε μια δεδομένη χρονική περίοδο. Από την άποψη της ιστορικής προσέγγισης, η μελέτη της φιλανθρωπίας στις μεσαιωνικές κοινωνίες της Δυτικής Ευρώπης δεν αποτελεί παρά συστατικό στοιχείο που διευκολύνει τις ανθρωπολογικού τύπου γενικεύσεις στη μεσαιωνική κοινωνική ιστορία και αποδίδει στην καθαρή οικονομική ιστορία τη θέση που της αναλογεί δίπλα στην πολιτισμική ιστορία και στη μελέτη των νοοτροπιών της περιόδου από τον 11ο έως...

Ένα βιβλίο για το χρήμα, τα δάνεια, τους τόκους, το πιστωτικό σύστημα αποκτά ιδιαίτερη αξία στην Ελλάδα της οικονομικής κρίσης. Ένα βιβλίο γραμμένο, μάλιστα, από τον Jacques Le Goff, τον μάστορα, με την έννοια του μεσαιωνικού magister, της Ιστορίας αλλά και τον τεχνίτη του λόγου, είναι ένα μαστόρεμα πάνω σε σκληρά υλικά, στον άφθιτο σίδηρο, και ο Le Goff γίνεται αυτό που σημαίνει το επίθετό του, ο μάστορας σιδηρουργός. Ο "Μεσαίωνας και το χρήμα" δεν απευθύνεται μόνο σε εκείνους που ασχολούνται με τον Μεσαίωνα ή απλώς αγαπούν τον Μεσαίωνα ή θαυμάζουν τον Le Goff· παρουσιά...

Ο Ζακ Λε Γκοφ, γνωστός ιστορικός ειδικευμένος στον Μεσαίωνα, στο βιβλίο του "Ο Μεσαίωνας, μια ιστορία για παιδιά" αποκαλύπτει και τις ικανότητές του ως παιδαγωγός. Υπό τύπον απαντήσεων σε ερωτήσεις μαθητών, ο συγγραφέας ξεδιπλώνει με μεγάλη σαφήνεια, συντομία και λογοτεχνική αφηγηματικότητα τις πολυάριθμες και σύνθετες πλευρές του Μεσαίωνα, αυτής της μακράς περιόδου που αποτελεί το κοινό ιστορικό παρελθόν της σημερινής Ευρώπης. Ο Λε Γκοφ περιγράφει τη «σκοτεινή» όψη μιας εποχής που σηματοδοτήθηκε από τη φτώχεια, τους λοιμούς, τις δεισιδαιμονίες, το κυνήγι των μαγισσών κα...

Στην Ευρώπη του 16ου και του 17ου αιώνα και στις αποικίες του Νέου Κόσμου εξαπολύθηκε ένας πόλεμος εναντίον των γυναικών. Το κυνήγι των μαγισσών διέσχισε τα σύνορα και επεκτάθηκε από τη Γαλλία και την Ιταλία στη Γερμανία, την Ελβετία, την Αγγλία, τη Σκωτία, τη Σουηδία, μέχρι το Μεξικό και το Περού. Αποτελούσε μια σχεδιασμένη απόπειρα εξευτελισμού των γυναικών, διαμονοποίησής τους και καταστροφής της κοινωνικής τους δύναμης. Ποιοι φόβοι υποκίνησαν αυτήν την ενορχηστρωμένη πολιτική γενοκτονίας; Γιατί χρησιμοποιήθηκε τόσο πολλή βία; Και γιατί ο κύριος στόχος της ήταν οι γυναίκ...

Για να κατανοηθεί η μεσαιωνική αντίληψη περί έρωτα, πρέπει να διερευνηθεί το πολιτισμικό και κοινωνικό πλαίσιο της συγκεκριμένης εποχής, δεδομένου μάλιστα ότι ειδικότερα ο 12ος αι. είναι αυθεντικά αναγεννησιακή εποχή. Ένας από τους βασικούς άξονες του μεσαιωνικού πολιτισμού είναι ο Έρωτας. Ο μεσαιωνικός άνθρωπος συνειδητοποιούσε με απορία και δέος τον έρωτα ως Ιανό: ως δύναμη καταστροφής, αλλά και ως πηγή ευτυχίας. [...] Το θαυμάσιο αυτό έργο της Andrea Hopkins στηρίζεται ακριβώς στην πραγματεία του Ανδρέα Καπελλάνου. Είναι, επομένως, απαραίτητη στη σημείο αυτό η συνοπτική...

Ο δυτικός μεσαίωνας καλύπτει συμβατικά το διάστημα από την κατάρρευση του δυτικού τμήματος της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας έως την ανάδυση της νεoτερικής Ευρώπης. Ο όρος media tempestas ανιχνεύεται για πρώτη φορά σε λογοτεχνικά κείμενα του 15ου αιώνα, με τους όρους media aetas, media antiquitas και media tempora να έπονται τον 16ο αιώνα και τον όρο medium aevum τον 17ο αιώνα. Ο πρώτος ιστορικός που αξιοποίησε πρακτικά τη διαίρεση της ιστορίας σε τρεις περιόδους, την αρχαιότητα, τον μεσαίωνα και τη νεοτερικότητα, ήταν ο Κρίστοφ Κέλλερ ή Cellarius, ο οποίος εισήγαγε το τριπλό α...

Ο δυτικός μεσαίωνας καλύπτει συμβατικά το διάστημα από την κατάρρευση του δυτικού τμήματος της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας έως την ανάδυση της νεοτερικής Ευρώπης. Ο όρος media tempestas ανιχνεύεται για πρώτη φορά σε λογοτεχνικά κείμενα του 15ου αιώνα, με τους όρους media aetas, media antiquitas και media tempora να έπονται τον 16ο αιώνα και τον όρο medium aevum τον 17ο αιώνα. Ο πρώτος ιστορικός που αξιοποίησε πρακτικά τη διαίρεση της ιστορίας σε τρεις περιόδους, την αρχαιότητα, τον μεσαίωνα και τη νεοτερικότητα, ήταν ο Κρίστοφ Κέλλερ ή Cellarius, ο οποίος εισήγαγε το τριπλό α...

Ο δυτικός μεσαίωνας καλύπτει συμβατικά το διάστημα από την κατάρρευση του δυτικού τμήματος της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας έως την ανάδυση της νεοτερικής Ευρώπης. Ο όρος media tempestas ανιχνεύεται για πρώτη φορά σε λογοτεχνικά κείμενα του 15ου αιώνα, με τους όρους media aetas, media antiquitas και media tempora να έπονται τον 16ο αιώνα και τον όρο medium aevum τον 17ο αιώνα. Ο πρώτος ιστορικός που αξιοποίησε πρακτικά τη διαίρεση της ιστορίας σε τρεις περιόδους, την αρχαιότητα, τον μεσαίωνα και τη νεοτερικότητα, ήταν ο Κρίστοφ Κέλλερ ή Cellarius, ο οποίος εισήγαγε το τριπλό α...

Ο γάλλος συγγραφέας, καθηγητής της μεσαιωνικής ιστορίας, Συλβαίν Γκουγκενέμ αμφισβητεί την αντίληψη ότι η Δύση ανακάλυψε την ελληνική γνώση κατά τον Μεσαίωνα χάρη στις αραβικές μεταφράσεις. Αποδεικνύει ότι η Ευρώπη διατηρούσε πάντα επαφή με τον ελληνικό κόσμο. Το αββαείο του Μον-Σαιν-Μισέλ, ιδιαίτερα, αποτελούσε ένα δραστήριο κέντρο μετάφρασης των έργων του Αριστοτέλη ήδη από τον 12ο αιώνα, ενώ οι πρώτες μεταφράσεις των ευρωπαίων λογίων προηγήθηκαν αρκετές δεκαετίες των αραβικών, οι οποίες ήταν κυρίως έργο των χριστιανών Αράβων. Ακόμα και ο τομέας της ισλαμικής φιλοσοφίας (...

Περιλαμβάνονται τα κείμενα: - Ν. Καραπιδάκης: "Από το ρομαντισμό στο μακρύ Μεσαίωνα. Ιστοριογραφία και επιστημολογία μιας ιστορικής περιόδου." - Σ. Πριόβολου: "Goliardi, Carmina Burana.Ένα φως στο Μεσαίωνα." - Σ. Κονταράτος: "Η πόλη και η αρχιτεκτονική της στην Κεντρική και Δυτική Ευρώπη κατά τον ύστερο Μεσαίωνα." - Σ. Μακρής: "Η πολιτική φιλοσοφία στον ύστερο Μεσαίωνα. Η "φωτεινή" πλευρά της σελήνης και οι απαρχές του κλασικού φιλελευθερισμού. Η περίπτωση του Marsiglio of Padua." - Μ. Βέλλας: "Το φως του σκοτεινού Μεσαίωνα." - Σ. Βέλτσος: "Επιστημονική σκέψη στο Με...

Ανάμεσα στους μεγάλους καλλιτέχνες ο Ιερώνυμος Μπος αποτελεί μοναδική περίπτωση. Έχαιρε πάντα υψηλής εκτίμησης από ισχυρούς συλλέκτες και είχε πολλούς θαυμαστές. Αν και σώζεται ένας σημαντικός πυρήνας του έργου του, οι πληροφορίες που έχουμε για τη ζωή του και για τις ιδέες του είναι λιγοστές, σχεδόν ανύπαρκτες. [...] Αποτελεί, άραγε, αυτή η "σιωπή" μέρος μια καλά υπολογισμένης στρατηγικής; Ήθελε ο Μπος να κρυφτεί πίσω από το έργο του, ώστε αυτό να κρατήσει για πάντα αναμμένη τη φλόγα του αινίγματος; Δεν θα πρέπει να απορρίπτουμε την πιθανότητα μιας θετικής απάντησης, αν λά...

Η μελέτη της ιστορίας των πολιτισμών, με τη βοήθεια της εσωτερικής φιλοσοφίας, μας ανοίγει τα μάτια μπρος στο γεγονός ότι σε κάθε πολιτισμό υπάρχει ο αέναος νόμος του ρυθμού της γέννησης, της ακμής, της παρακμής και του θανάτου. Σε αυτό το βιβλίο έχουμε συλλέξει όλες τις θεωρίες και τα στοιχεία που μας δείχνουν την εμφάνιση μιας επερχόμενης "Νύχτας" του πολιτισμού, ενός "Νέου Μεσαίωνα". Αν και δεν μπορούμε να αλλάξουμε την πορεία της φύσης, μπορούμε ωστόσο να προετοιμαστούμε, ατομικά και ομαδικά, και να έχουμε μια πιο ενεργή και υπεύθυνη στάση μπροστά στις δυσκολίες π...

Περιέχονται οι εισηγήσεις: - Κώστας Λάππας, "Τα χρόνια του Μ. Μανούσακα στο Μεσαιωνικό Αρχείο" - Ιωάννης Κ. Χασιώτης, "Ο Μ. Ι. Μανούσακας και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης" - Χρύσα Μαλτέζου, "Μανούσος Μανούσακας, διευθυντής του Ελληνικού Ινστιτούτου Βενετίας: η ματιά των υποτρόφων και συνεργατών του". - Βασίλειος Βλ. Σφυρόερας, "Αναμνήσεις από τη συνεργασία μου με τον Μ. Μανούσακα στο Μεσαιωνικό Αρχείο" - Arnold Van Gemert, "Η πάλη του ιστορικού με τον φιλόλογο" - Δημήτριος Ζ. Σοφιανός, "Οι παλαιογραφικές έρευνες του Μ. Μανούσακα" - Μιχάλης Λασιθιωτάκης, "Έλληνες λ...

Το σώμα έχει την ιστορία του. Μια ιστορία που εγγράφεται στο χρόνο, που μετεξελίσσεται στις κοινωνίες, στους πολιτισμούς. Άμεσα συνυφασμένη με ιδέες, θεσμούς, πρακτικές, νοοτροπίες και ταυτότητες. Η ιστορία του σώματος στον Μεσαίωνα συνιστά ένα ουσιαστικό κομμάτι της Ιστορίας έτσι όπως τη σκιαγραφούν στο βιβλίο αυτό ο Ζακ Λε Γκοφ και ο Νικολά Τρουόνγκ. Αρθρωμένο γύρω από μια θεμελιώδη αντίθεση ανάμεσα στην περιφρόνηση και στην εξύμνηση, το σώμα στον μεσαιωνικό κόσμο συνιστά και συστήνει τον τόπο του παράδοξου. Η αμφιταλάντευση αυτή είναι εμφανής παντού: στη Σαρακοστή και...

[...] Παρότι οι περισσότεροι ιστορικοί αποφεύγουν να συσχετίζουν την πολιτική πραγματικότητα με το αντικείμενο των ερευνών τους, προσωπικά θεωρώ ότι σύγχρονα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής μπορούν να αποτελέσουν γόνιμα ερεθίσματα για ιστορικό προβληματισμό, ιδιαίτερα μάλιστα επειδή η τροπή των εξελίξεων συχνά ξεφεύγει από διαμορφωμένα στερεότυπα και προβλέψεις. Υπ' αυτή την έννοια, οι απαρχές σύγχρονων προβλημάτων που αφορούν τη Μακεδονία, τη Θράκη και τη Μικρά Ασία, περιοχές στις οποίες ο ελληνισμός συμβίωσε επί αιώνες με γειτονικούς λαούς, μπορούν να αναζητηθούν ακόμη και...

Είναι απόλυτα αλαζονικό και πιθανόν άχρηστο να παρουσιάσει κανείς τον Georges Duby, τον ιστορικό του Μεσαίωνα. Σ' αυτού του είδους τα πορτραίτα υπάρχει πάντα κάτι από τους παλιούς πανηγυρικούς λόγους ή, χειρότερα ακόμη, κάτι από τους επικήδειους που με παγώνει αλλά και μ' ενοχλεί, γιατί υπονοεί ότι αυτός ο νους έφερε σε πέρας τις έρευνές του, ικανοποίησε τις περιέργειές του, σταμάτησε να παράγει. Στην πραγματικότητα δεν συμβαίνει τίποτα απ' όλα αυτά. Μια, πάντα σχετική, βέβαια, οικειότητα με έναν τέτοιο ερευνητή, μου επιτρέπει να διαβεβαιώσω ότι ο Duby ακολουθεί την πορεία...

Τρίτη έκδοση ενός βιβλίου που έχει σταθεί αφορμή πολλών συζητήσεων και όπως έχει γραφτεί, "είναι βιβλίο που μας άνοιξε τα μάτια σε πολλά". Δεν είναι βιβλίο ιστορίας, αλλά δοκίμιο πάνω σε βασικές έννοιες που δεσπόζουν στη νεώτερη σκέψη, μια προσπάθεια να ανιχνευθεί το πώς έγιναν κοινή συνείδηση ορισμένες έννοιες και διακρίσεις. Ο συγγραφέας απαντά στα ερωτήματα όπως: πώς και ποιοί όρισαν τη διαφορά ανάμεσα σε ανατολικό και δυτικό κόσμο, γιατί η Ελλάδα ανήκει στην Ανατολή και όχι στην Δύση, ποιες είναι οι διαφορές ανάμεσα στην ελληνική μεσαιωνική και στην αντίστοιχη δυτική σκ...