Δημοτική ποίηση

Κρητικές μαντινάδες

Ίαμβος (2009)

Η κρητική παράδοση αποτελεί ένα ζωντανό οργανισμό, στοιχείο που καταφαίνεται από τους σύγχρονους κρήτες οι οποίοι όχι μόνο διατηρούν τα παραδομένα σε αυτούς λαογραφικά στοιχεία του τόπου τους, αλλά και προσθέτουν σε αυτά νέα δεδομένα, συντελώντας με αυτόν τον τρόπο στην ενδυνάμωση και στην πολιτιστική εξέλιξη της μεγαλονήσου. Οι μαντινάδες, που ανήκουν στα δημοτικά τραγούδια της μεγαλονήσου, αποτελούν το κλασσικό λαϊκό ποιητικό είδος της Κρήτης με το οποίο οι κάτοικοι αυτού του νησιού εκφράζουν τις σκέψεις, τη ζωή και τις εν γένει αντιλήψεις και παραδόσεις τους.

Κρητικές μαντινάδες

Εκδόσεις Καστανιώτη (2011)

Εις την ψυχή του Κρητικού βρίσκονται δυο νεράιδες, η μια του γράφει μουσική κι η άλλη μαντινάδες. Ακολουθώντας κι εγώ τη νεράιδα της ψυχής μου συνεχίζω να συλλέγω με αγάπη και μεράκι κρητικές μαντινάδες. Έτσι δημιουργήθηκε η τρίτη αυτή συλλογή ενάντια στους χαλεπούς καιρούς και στις δυσκολίες που μας περιβάλλουν, επειδή: Οι μαντινάδες κι οι σκοποί γλυκαίνουν τη ζωή μας και μαρτυρούν τη λεβεντιά που κρύβει το νησί μας. Παντέρμη Κρήτη, όσο περνούν και φεύγουνε οι χρόνοι, η αγάπη που ’χω στην καρδιά για σένα μεγαλώνει. Πολλοί ρωτούν να μάθουνε τι είναι οι μαντι...

Κρητικά αξεμουριστά

Mystis Editions (2011)

Πρόκειται για μια συλλογή ελευθερόστομου λαογραφικού υλικού από την Κρήτη που καλύπτει μια χρονική περίοδο δύο αιώνων. Σ' έναν καλαίσθητο τόμο καταγράφεται το ελευθερόστομο λεξιλόγιο και οι εκφράσεις της κρητικής διαλέκτου, ελευθερόστομα τραγούδια, μαντινάδες, παροιμίες, ανέκδοτα, αινίγματα, παιχνίδια, πετσώματα, γητειές, παραμύθια, ευτράπελες αφηγήσεις, sms και γενικά όλες τις εκφάνσεις του αθυρόστομου λαϊκού λόγου. Πιστεύουμε ότι πρόκειται για ένα έργο σταθμό στην κρητική λαογραφία και σημαντική συμβολή των εκδόσεων Mystis στη λαογραφική έρευνα. Μέχρι σήμερα ο κ...

Κόκκιν' αχείλι εφίλησα

Άγρα (2019)

Ένα από τα πιο αγαπημένα δημοτικά τραγούδια εξεικονίζει με τρόπο συναρπαστικό το ταχύτατο ταξίδι του φιλιού, του κόκκινου φιλιού, από τα χείλη που σμίγουν στην πλάση που φιλοξενεί τους ερωτευμένους και πανηγυρίζει μαζί τους: Κόκκιν’ αχείλι εφίλησα κι έβαψε το δικό μου, / και στο μαντίλι το ’συρα κι έβαψε το μαντίλι, / και στο ποτάμι το ’πλυνα κι έβαψε το ποτάμι, / κι έβαψε η άκρη του γιαλού κι η μέση του πελάγου. / Κατέβη ο αιτός να πιεί νερό κι έβαψε τα φτερά του, / κι έβαψε ο ήλιος ο μισός και το φεγγάρι ακέριο. Οι έξι στίχοι, που διασώθηκαν σε ποικίλες παραλλαγές, έχο...

Καταλόγια

Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη (2017)

Τα "Καταλόγια. Στίχοι περί έρωτος αγάπης" είναι μια ανώνυμη συλλογή δημώδους ερωτικής ποίησης, πιθανότατα του πρώτου μισού του 15ου αιώνα. Αποτελεί την παλιότερη σωζόμενη του είδους της και στο μόνο χειρόγραφό της, που την παραδίδει χωρίς το τέλος της, απαρτίζεται από 54, μικρά ή μεγαλύτερα, αφηγηματικά ή λυρικά, ποιήματα (ή 715 στίχους). Πραγματολογικά και λεκτικά στοιχεία κάποιων ποιημάτων δείχνουν πως ο δημιουργός ή ανθολόγος τους είναι ελληνόγλωσσος και με ελληνικό, κυρίως, πολιτισμικό υπόβαθρο, που ζει όμως σε πολυεθνικό/πολυπολιτισμικό περιβάλλον, πιθανότατα δυτικοκρα...

Κάποιοι τραγουδούν δίπλα μας

Ροές (2007)

Όταν ξεφυλλίζεις τα δημοτικά τραγούδια, δοκιμάζεις ένα αίσθημα αιωνιότητας και απεραντοσύνης. Επιθυμείς να ζήσεις, να ερωτευτείς, να γεννήσεις παιδιά, να γίνεις μάνα, πατέρας, γαμπρός, να πας στον πόλεμο, να γυρίσεις από τη μάχη, κι ακόμα, να πεθάνεις, όπως στα τραγούδια. Για ολόκληρες εποχές το δημοτικό τραγούδι ήταν για τον Αλβανό το χρονικό της ζωής του, η ιστορία, οι γνώσεις, η ηθική, η σοφία, αρχείο εθνικής μνήμης, μήνυμα που περνούσε από γενιά σε γενιά αντικαθιστώντας το σχολείο, τα βιβλία, τις εφημερίδες, το πανεπιστήμιο, την ακαδημία. Γιατί το δημοτικό τραγούδι δ...

Ηπειρωτικό μοιρολόι

Δώμα (2018)

Συνηθίζουμε ν’ αντιλαμβανόμαστε τη μουσική σαν μια μορφή ψυχαγωγίας -σαν μια πολυτέλεια, τελικά σαν κάτι το περιττό. Και πράγματι η μουσική που συνήθως ακούμε αυτόν το σκοπό έχει: να διασκεδάσει. Ποια ήταν όμως η πρωταρχική λειτουργία της μουσικής; Για ποιο λόγο άρχισαν κάποτε οι άνθρωποι να τραγουδούν και να χορεύουν; Ο Κρίστοφερ Κινγκ, βραβευμένος μουσικός παραγωγός και μανιώδης συλλέκτης δίσκων γραμμοφώνου, υποστηρίζει ότι η μουσική στην πρωταρχική της μορφή είναι ένα γιατρικό για τις πληγές της ψυχής -κάτι εξίσου απαραίτητο με τον αέρα και την τροφή. Σταδιακά η μο...

Ηπειρώτικα τραγούδια με ιστορία

Το Ανώνυμο Βιβλίο (2016)

Μια ουσιαστική γνωριμία με τον τρόπο σύνθεσης των γνωστότερων δημοτικών τραγουδιών. Η αναζήτηση του αρχικού ερεθίσματος, του τόπου και των ανθρώπων που παρουσιάζονται στο κάθε τραγούδι αποτελεί μια γοητευτική διαδικασία, που περιγράφεται εύστοχα, με καθαρότητα αλλά και με όλες τις απαραίτητες λεπτομέρειες. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ: - Ιστορικά τραγούδια Η άλωση της Κωνσταντινούπολης Το παιδομάζωμα Η Δεροπολίτισσα Το Λέπενο Η εμποροπανήγυρη της Διπαλίτσας Οι παπάδες απ' τη Σωπική Του τζελεπή Πετράκη Το Δελβινάκι Η Τζαβέλαινα [Της Δέσπως] Ο Μάρκο Μπότσαρης Ο...

Ήθη και έθιμα της Κρήτης

Ιδιωτική Έκδοση (2005)

Η μάνα στη δημοτική μας ποίηση

Ιδιωτική Έκδοση (1997)

[...] Αρχικά, ως μια μικρή δοκιμιογραφική μελέτη με τον τίτλο "Η μάνα στο δημοτικό τραγούδι", που αναφερόταν στο νεότερο δημοτικό, είχε δημοσιευθεί το 1953 σε πέντε μεγάλες συνέχειες στην εφημερίδα "Πελοπόννησος" της Πάτρας. Το 1958 εκδόθηκε το Α΄μέρος, διευρυμένο, με τον τίτλο "Η μάνα στη δημοτική μας ποίηση", ενώ το 1962 είδε το φως της δημοσιότητας και το Β΄μέρος που αναφερόταν στα τραγούδια του Ακριτικού Κύκλου. Οι δυο αυτές μικρές μελέτες είχαν αποσπάσει τότε τα πιο ευμενή σχόλια της κριτικής. Σήμερα αυτές, ενωμένες σ' έναν τόμο και επαυξημένες με ενδιαφέρουσες περ...

Η κακοπαντρεμένη

Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη (2010)

"Η κακοπαντρεμένη" ή "Ρίμα για τον γέρο και το κορίτσι" είναι ένα ανώνυμο, σατιρικό και διδακτικό ποίημα του 15ου αιώνα ή των αρχών του 16ου, με θέμα τον ηλικιακά και κοινωνικά αταίριαστο γάμο μιας νέας κοπέλας με έναν γέρο, που δίνει ως πλούσιο "αντίπροικο" ρούχα, χρήματα, ακόμη και ακίνητα. Με αφηγήτρια (ίσως και συγγραφέα) μια πολύπειρη κι ελευθερόστομη γυναίκα, το ποίημα απευθύνεται κυρίως στα ανύπαντρα κορίτσια, προειδοποιώντας για τις συνέπειες ενός τέτοιου γάμου. Ο βρομερός, αδύναμος και ερωτικά ανίκανος γέρος σύζυγος, οι πικρές εμπειρίες της νεαρής γυναίκας που μόνη...

Η αισθητική της ρωμιοσύνης

Φιλιππότη (1983)

[...] Το μικρό αυτό βιβλίο δεν είναι μια εγκυκλοπαίδεια του δημοτικού τραγουδιού. Έχει ορισμένο στόχο. Δεν ασχολείται για παράδειγμα, με θέματα μετρικής, ή θέματα τραγουδιού και χορού -στοιχεία βεβαίως αναπόσπαστα δεμένα με το δημοτικό ποίημα- ούτε με ζητήματα της λαογραφικής επιστήμης στην περιοχή του δημοτικού τραγουδιού, παρά εντελώς συμπτωματικά και περιστασιακά. Κύριος στόχος είναι τα προβλήματα μιας "αισθητικής του κοινού", έτσι όπως αυτά φανερώνονται μέσα από το δημοτικό τραγούδι. Σε συνέχεια, σύντομη συγκριτική σπουδή με τις σημερινές αισθητικές θεωρίες (στρουκτουρα...

Ζητήματα ποιητικής, φιλολογίας και λαογραφίας

Κίχλη (2016)

Τα ένδεκα συγγενικά μελετήματα που περιλαμβάνονται στην παρούσα έκδοση είναι γραμμένα ανάμεσα στο 1989 και το 2009 και συνδέονται θεματικά. Δεν αποτελούν κεφάλαια ενός βιβλίου, αλλά αυτοτελείς σπουδές ενός πολύπλευρου ζητήματος, που δεν είναι άλλο από το λογοτυπικό ύφος της μεσαιωνικής δημώδους ποίησης, του δημοτικού τραγουδιού και των πρώιμων έργων της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις έχομε να κάνομε με ποιητικά είδη που στηρίζονται σε τυπικά, επαναλαμβανόμενα στοιχεία και ποικίλα στιχουργικά σχήματα, τα οποία επιβιώνουν ή μεταλλάσσονται από εποχή σε...

Έρευνα στη δημοτική μας ποίηση, Α': ο γάμος

Ιδιωτική Έκδοση (1965)

Δημοτική ποίηση δεν είναι άλλο παρά η έκφραση, το καθρέφτισμα της λαϊκής ψυχής. Οι πίκρες, οι χαρές, οι συμφορές και οι λαχτάρες, οι σκέψεις και προσδοκίες, οι ελπίδες και τα όνειρα μ' ένα λόγο όλες οι ευτυχισμένες ή δυστυχισμένες στιγμές της οικογενειακής ή εθνικής ζωής. Ο λαός μας εξομολογείται με τα τραγούδια του, μας αποκαλύπτει τον εαυτό του για το τραγούδι του είναι το αυθόρμητο λυρικό ξέσπασμα μιας ισχυρότατης ψυχικής του δόνησης. Ο άνθρωπος του λαού δεν έχει την ικανότητα να στοχαστεί, να χαρεί, να κλάψει μέσα του, σαν τον μορφωμένο. Δεν γνώρισε ποτέ τον εσωτερικό δ...

Επιλογή από κρητικές μαντινάδες

Εκδόσεις Καστανιώτη (2008)

Έζησα τα παιδικά και νεανικά μου χρόνια στην Κρήτη, σε μια εποχή όπου οι άνθρωποι, αθώοι ακόμα και ρομαντικοί, μαζεύονταν για να γλεντήσουν όλοι μαζί και να μοιραστούν τις χαρές και τις λύπες τους αυτοσχεδιάζοντας μαντινάδες. Μετά την Κατοχή μετακόμισα στην Αθήνα, όπως και τόσοι άλλοι, αναζητώντας μια καλύτερη μοίρα. Η ψυχή μου όμως έμεινε πίσω στην ιδιαίτερη πατρίδα μου. Η δεύτερη αυτή συλλογή κρητικών μαντινάδων είναι το αποτέλεσμα της αγάπης και της νοσταλγίας μου για την Κρήτη και της επιθυμίας μου να διασώσω και να μεταφέρω στις επόμενες γενιές τις παραδόσεις του τό...

Επειδή σ' αγάπησα και σ' αγαπώ ακόμη

Μεταίχμιο (2010)

Αρχαιότητα, ηρωικά ποιήματα, ιπποτικά μυθιστορήματα, κρητικό θέατρο, δημοτική παράδοση, νεότερη ποίηση: μια πανδαισία στίχων από την ελληνική γραμματεία ταξιδεύουν τον αναγνώστη από τη γλύκα της πρώτης αγάπης ως το στερνό φιλί, από το παράφορο σαρκικό πάθος ως την αγάπη που αντιστέκεται στο πέρασμα του χρόνου και βαθαίνει, από την περιγραφή των θέλγητρων μιας κόρης ή ενός παλικαριού ως την αγάπη την ασώματη... Επέστρεφε σνχνά και παίρνε με, αγαπημένη αίσθησις επέστρεφε και παίρνε με -

Επειδή σ' αγάπησα και σ' αγαπώ ακόμη

Μεταίχμιο (2011)

Αρχαιότητα, ηρωικά ποιήματα, ιπποτικά μυθιστορήματα, κρητικό θέατρο, δημοτική παράδοση, νεότερη ποίηση: μια πανδαισία στίχων από την ελληνική γραμματεία ταξιδεύουν τον αναγνώστη από τη γλύκα της πρώτης αγάπης ως το στερνό φιλί, από το παράφορο σαρκικό πάθος ως την αγάπη που αντιστέκεται στο πέρασμα του χρόνου και βαθαίνει, από την περιγραφή των θέλγητρων μιας κόρης ή ενός παλικαριού ως την αγάπη την ασώματη... Επέστρεφε σνχνά και παίρνε με, αγαπημένη αίσθησις επέστρεφε και παίρνε με -

Εν η ψυσιή μου που μιλά

Εκδόσεις Επιφανίου (2011)

Ελληνικά μοιρολόγια

Δεδεμάδης (2013)
Συνολικά Βιβλία 78
243.186 Βιβλία
122.585 Συντελεστές
4.631 Εκδότες
Με την υποστήριξη του ΒιβλιοNet και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου