Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

ΑΝΤΙΓΟΝΗ Ούτε ο Δίας των ζωντανών ούτε η Δίκη των νεκρών μου απαγόρευσαν να κάνω ό,τι έκανα. Αυτοί νομοθετούν πραγματικά. Ή μήπως νομίζεις πως εσύ, ένας θνητός, μπορείς να δίνεις διαταγές που αντιβαίνουν στο άγραφο κι ακλόνητο δίκαιο των θεών! Αυτό δεν είναι προσωρινό. Ισχύει πάντα και παντού. Κανείς δεν ξέρει από πότε και κανείς, όση εξουσία κι αν έχει, δεν θα με κάνει να το παραβώ.

Δεν γεννήθηκα να μοιράζομαι μίσος αλλά αγάπη.

Ο Πολιτισμικός Οργανισμός του Δήμου Αθηναίων με την παρούσα έκδοση επιδιώκει τη συστηματική παρέμβασή του στο χώρο του βιβλίου και ειδικότερα σε αυτόν των μεταφράσεων του αρχαίου δράματος. Αφορμή για την πρωτοβουλία αυτή ο Οργανισμός πήρε από την αίτηση που του υπέβαλε ο γνωστός δημοσιογράφος Ανδρέας Ζούλας, προτείνοντας την έκδοση σε μετάφραση των τριών τραγωδιών, Αισχύλου Προμηθεύς Δεσμώτης, Σοφοκλέους Αντιγόνη και Ευριπίδου Βάκχαι, καθώς και της κωμωδίας του Αριστοφάνους Λυσιστράτη. Παραδίδουμε σήμερα σε τέσσερις ιδιαίτερα προσεγμένους και καλαίσθητους τόμους τις μετα...

Ο Σοφοκλής είναι ο δεύτερος της τριάδας των μεγάλων ποιητών της δραματικής ποίησης της αρχαίας Ελλάδας. Παρουσιάζει στα έργα του πρόσωπα εξιδανικευμένα που προβάλλουν ως πρότυπα για την ανθρώπινη αυμπεριφορά. Η πλοκή των έργων του είναι τεχνικότατη και η διαγραφή των χαρακτήρων των προσώπων εναργής και ζωηρή. Από το πλούσιο έργο του μας σώζονται επτά τραγωδίες: "Αίας", "Αντιγόνη", "Ηλέκτρα", "Οιδίπους τύραννος", "Τραχίνιαι", "Φιλοκτήτης", "Οιδίπους επί Κολωνώ". Η συνολική επεξεργασία του τόμου έγινε με την επιμέλεια του φιλολόγου Θ.Γ. Μαυροπούλου και περιλαμβάνει: πρόλογ...

[...] Οι μεταφράσεις μου και στην περίπτωση των τραγωδιών του Σοφοκλή ακολουθούν τον κανόνα της ισοσυλλαβίας κατά στίχο αρχαίου κειμένου και αντιστοίχου στίχου της μετάφρασης. Τον κανόνα αυτόν εφήρμοσα για πρώτη φορά στις τραγωδίες του Αισχύλου και επεχείρησα να τον επαναλάβω και στη μεταφραστική προσπάθεια που παρουσιάζεται στην παρούσα έκδοση. Ευτυχώς τούτο κατέστη δυνατό και στις επτά τραγωδίες. [...] Οι επτά σωζόμενες τραγωδίες του Σοφοκλή κατά χρονολογική σειρά διδαχής τους είναι: "Αίας" (460-450 π.Χ.), "Αντιγόνη" (442), "Τραχίνιαι" (438) "Οιδίπους Τύραννος" (434-43...

Η "Αντιγόνη" του Σοφοκλή είναι έργο πυκνού πολιτικού προβληματισμού. Η ηρωίδα αρθρώνει διαυγή πολιτικό λόγο, δρα πολιτικά. Είναι η βασιλοκόρη που δε διστάζει να συγκρουστεί με την εξουσία και να πληρώσει το τίμημα. Μιλά, όταν όλοι σιωπούν. Επαναστατεί, όταν όλοι υπακούουν. Αυτή, μία γυναίκα. Η νέα μετάφραση του εμβληματικού έργου του Σοφοκλή, γειωμένη στον λόγο του σήμερα, υπάκουη στον εσωτερικό ποιητικό ρυθμό, υπήρξε παραγγελία του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος για την παράσταση της Νεανικής Σκηνής το 2009-2010.

Η παρούσα επανέκδοση των επτά σωζόμενων τραγωδιών του Σοφοκλή σε μετάφρασή μου, γίνεται σε συνεργασία με την Real Media ΑΕ, σε μια προσπάθεια να γίνουν προσιτά σε ευρύτερο κοινό τα αθάνατα αυτά έργα. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των μεταφράσεων αυτών, πέραν της μεγαλύτερης δυνατής πιστότητας και ακρίβειας, είναι η ισοσυλλαβία κατά στίχο αρχαίου κειμένου και αντίστοιχου στίχου της μετάφρασης. Την ισοσυλλαβία επεδίωξα για πρώτη φορά στην μετάφραση της τραγωδίας του Αισχύλου "Προμηθεύς δεσμώτης", και την ακολούθησα ως κανόνα και μεταφραστικό εργαλείο στις λοιπές τις τραγωδίες...

Είναι δύσκολο να σταθεί κανείς με νηφαλιότητα απέναντι σ’ ένα κείμενο, όπως η Αντιγόνη του Σοφοκλή, που έχει καθαγιαστεί από αιώνες θεατρικών και φιλολογικών αναγνώσεων. Ακόμα δυσκολότερο είναι να μην επιχειρήσει να το αποφλοιώσει ιδεολογικά νομίζοντας πως έτσι θα το κατανοήσει βαθύτερα. Αν όσοι επιδόθηκαν κατά καιρούς με πάθος στην ανάλυση της περίφημης τραγωδίας μπορούσαν να μπουν στο μυαλό του δημιουργού της, τον καιρό που αυτός το παρουσίαζε στο Αθηναϊκό κοινό, το 442/441 π.Χ., σίγουρα θα απογοητεύονταν. Όμως η ποίηση, ακόμα και η δραματική ποίηση, είναι η τέχνη του σ...

Η Αντιγόνη, το παλαιότερο από τα σωζόμενα δράματα του Σοφοκλή, είναι, κατά την κρίση του Hegel, το εξοχότερο και αρτιότερο έργο στον αρχαίο και σύγχρονο κόσμο. Στην εποχή μας ζυμώθηκε μέσα στους μεγάλους πολέμους του 20ού αιώνα, στους άταφους νεκρούς, την ενοχή εκείνων που επέζησαν· πέρασε στα χέρια σπουδαίων δημιουργών - R. Rolland, J. Anouilh, B. Brecht, A. Gide, H. Boll, M. Yourcenar, S. Heavey, Γ. Ρίτσου, Άρη Αλεξάνδρου - φωτίζοντας το "δεινόν" του ανθρώπου, τη "δαιμόνια μηχανή¨ όλων των εκδοχών της εξουσίας. Ο G. Steiner κατέγραψε τις εκατοντάδες Αντιγόνες που παίχτηκα...

Στο "Ανθολόγιο θεατρικών μονολόγων: Αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς" ανθολογούνται τα έργα των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων από την κλασική μέχρι και την ύστερη αρχαιότητα. Υπάρχουν εισαγωγές στην τραγωδία, την αρχαία, μέση, νέα κωμωδία, το μίμο, και στα είδη των ελληνιστικών χρόνων μέσω των βιογραφικών στοιχείων των συγγραφέων, ή της παρουσίασης των μύθων, ή της ενότητας έργων (π.χ. Θεών Διάλογοι, Εταιρικοί Διάλογοι), τα οποία παρατίθενται σε κάθε περίπτωση, οι μονόλογοι που έχουν επιλεγεί απ' το κάθε ένα ξεχωριστά και τέλος η ταυτότητα της έκδοσης και του μεταφραστή που επιλέχθ...

Η διάρθρωση του έργου σε δυο άνισα, από άποψη έκτασης, μέρη γίνεται φανερή με την αποχώρηση στο τέλος του πρώτου, και μεγαλύτερου, τμήματος (765), όλων των προσώπων που έχουν συμμετάσχει στη δράση, και υπογραμμίζεται, μετά το τρίτο στάσιμο, με μια καινούρια αφετηρία που μοιά­ζει με πρόλογο. Και στα δύο μέρη, μετά α­πό μια κατάσταση έσχατης απελπισίας, ακολουθεί η σωτηρία με την εμφάνιση ενός νέου προσώπου. Και στα δύο μέρη πρόκειται για τη μοίρα μιας γυναίκας· μέσα σ' αυτόν τον μορφολογικό παραλληλισμό δημιουργεί εντυπωσιακή αντίθεση η βασική διαφορά ανάμεσα στα πρόσωπα της...

Η σύζυγος του Έκτορα Ανδρομάχη μεταφέρεται στη Φθία ως λάφυρο του γιου του Αχιλλέα Νεοπτόλεμου. Αποκτούν γιο, τον Μολοσσό. Η σύζυγος του Νεοπτόλεμου Ερμιόνη προσπαθεί μαζί με τον πατέρα της Μενέλαο να σκοτώσει την Ανδρομάχη και τον γιο της. Ο γέροντας Πηλέας αποτρέπει τον φόνο. Ο Ορέστης, παλιός μνηστήρας της Ερμιόνης, σκοτώνει τον Νεοπτόλεμο. Η εμφάνιση της Θέτιδας κλείνει το δράμα: ο γιος της Ανδρομάχης θα γίνει ο γενάρχης του φύλου των Μολοσσών, ενώ ο Πηλέας θα ζήσει ως αθάνατος κοντά στη Θέτιδα και θα ξα¬να¬συναντήσει τον γιο του, τον Αχιλλέα.

Στην τραγωδία αυτή περιγράφεται η δραματική σύγκρουση ανάμεσα σε δύο γυναίκες, την Ανδρομάχη, χήρα του Έκτορα και τώρα σκλάβα του γιου του Αχιλλέα Νεοπτόλεμου, και την Ερμιόνη, γυναίκα του Νεοπτόλεμου. Η Ερμιόνη κατηγορεί την Ανδρομάχη, η οποία έχει ήδη ένα παιδί από το Νεοπτόλεμο, ότι εξαιτίας της ο Νεοπτόλεμος δεν επιθυμεί την ίδια, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να κάνει παιδί μαζί του. Η σύγκρουση οδηγείται στα άκρα όταν ο Μενέλαος, ο βασιλιάς της Σπάρτης και πατέρας της Ερμιόνης, αποφασίζει να θανατώσει το γιο της Ανδρομάχης. Η τραγωδία γράφεται κατά τη διάρκεια του Πελο...

Ο Ευριπίδης είναι ο τρίτος της τριάδας των μεγάλων ποιητών της δραματικής ποίησης της αρχαίας Ελλάδας. Χαρακτηρίζεται ρεαλιστής συγγραφέας, καθώς δίνει τους χαρακτήρες των προσώπων των έργων του όπως είναι περίπου στην πραγματικότητα, και "από σκηνής φιλόσοφος", επειδή αντιμετωπίζει στοχαστικά τα θέματα που επεξεργάζεται. Από το πλούσιο έργο του μας σώζονται ένα "σατυρικό δράμα", ο "Κύκλωψ", και δεκαοκτώ τραγωδίες: "Άλκηστις", "Ανδρομάχη", "Μήδεια", "Ηρακλείδαι", "Ιππόλυτος", "Εκάβη", "Ικέτιδες", "Ηρακλής μαινόμενος", "Τρωάδες", "Ιφιγένεια η εν Ταύροις", "Ηλέκτρα", "Ελέν...

Θα μπορούσαν όλα στο Άργος να κυλήσουν ήρεμα από κει και πέρα. Ο Άδραστος είχε επιστρέψει και ανέλαβε το θρόνο της πόλης. Συμφιλιώθηκε με τον Αμφιάραο, τον θεόπνευστο μάντη, και μάλιστα του έδωσε την αδελφή του Εριφύλη για γυναίκα. Ακόμα και η άφιξη στο Άγρος δύο σκληροτράχηλων ξένων δεν έμοιαζε να ταράζει τη γαλήνη και την ευημερία του λαμπρού βασιλείου. Ο Άδραστος τους πάντρεψε με τις κόρες του. Ώσπου στη ζωή της πόλης και όλων των Ελλήνων μπήκε ένα θεϊκό στολίδι, που όμοιό του δεν είχε ξαναγγίξει χέρι θνητής. Τα πάντα πια ακροβατούν ανάμεσα στις βουλές των θεών και στη...