Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ένα σημαντικό κομμάτι της σύγχρονης ιστορίας μας πραγματεύεται αυτό το βιβλίο, την ίδρυση του Ελληνικού λαικού απελευθερωτικού ναυτικού, του ΕΛΑΝ, και ο πιο κατάλληλος να μας μιλήσει για το θέμα αυτό δεν είναι άλλος από τον αντάρτη που πρωτοστάτησε στην ίδρυσή του και υπήρξε και ο αρχηγός του. Μια από τις σημαντικότερες μορφές του αντάρτικου, ο καπετάν Ζαχαριάς, μας μιλάει για την πορεία του στο αντάρτικο, την απόφαση για την ίδρυση του ΕΛΑΝ και για όσα ακολούθησαν την απελευθέρωση της χώρας μας και την εν συνεχεία υποδούλωσή της και πάλι στους Άγγλους και στους Αμερικανούς...

Θα ήθελα σε μια σύντομη αφήγηση να προσπαθήσω να σου δώσω τους κυριότερους σταθμούς της Εθνικής Αντίστασης στη Σάμο. Να σου εξηγήσω πώς η Σάμος, ένα μικρό νησί -μισή τουφεκιά τόπος -με την καθολική αντίσταση του λαού της και υπό την καθοδήγηση της μοναδικής αντιστασιακής του οργάνωσης, του ΕΑΜ, όχι μόνο απασχόλησε τη μεραρχία Κούνεο, αλλά ανάγκασε το αξονικό επιτελείο της Ρόδου κατά τον Αύγουστο του 1943 ν' αποστείλει στη Σάμο καινούριες ενισχύσεις από ένα σύνταγμα μελανοχιτώνων και ν' απασχολήσει αποβατικά πολεμικά πλοία για τη μεταφορά των δυνάμεων πεζικού από τη Ρόδο στη...

Ο "Ένοπλος Δωσιλογισμός" αποτελεί την κορυφαία εκδήλωση του "δωσιλογισμού" στην Ελλάδα και αγγίζει χιλιάδες Έλληνες πολίτες που στελέχωσαν τις (παρα)στρατιωτικές οργανώσεις που ιδρύθηκαν ή υποστηρίχθηκαν απόλυτα από τις Γερμανικές Αρχές και εντάχθηκαν στους ναζιστικούς μηχανισμούς καταστολής της Αντίστασης. Ο "Ένοπλος Δωσιλογισμός", με όλες τις "εθνικιστικές" ομάδες και τις κρατικές δομές ασφαλείας (Τάγματα Ασφαλείας, Ειδική Ασφάλεια, Μηχανοκίνητο Αστυνομίας Πόλεων και οργανώσεις τύπου "Χ") που συνέπραξαν σ' αυτόν, αποτέλεσε αφενός μεν τη "χρυσή εφεδρεία" των γερμανι...

Κάθε ιδέα, όσο υψηλή κι αν είναι, καταλήγει να γίνεται -σε μεγάλο τουλάχιστον βαθμό- ασύμπτωτη με τον εαυτό της, όταν με αυτήν μεταμφιέζεται η σκοπιμότητα. Αυτό συνέβη στα χρόνια της εθνικής αντίστασης, με τις αρχές που διακήρυξαν τότε όλες, ανεξαίρετα, οι ανταρτικές οργανώσεις, συνολικά ή κατά περιόδους. Ο ΕΛΑΣ, η συντριπτικά μεγαλύτερη δύναμη του ένοπλου αγώνα, σήκωσε το κύριο βάρος του, δίνοντας εκατοντάδες σημαντικές και με πολλές θυσίες μάχες κατά των κατοχικών στρατευμάτων. Το ίδιο έπραξαν, στο μέτρο τους, και άλλες ομάδες ανταρτών που πολέμησαν κατά των κατακτητών...

Κάθε ιδέα, όσο υψηλή κι αν είναι, καταλήγει να γίνεται -σε μεγάλο τουλάχιστον βαθμό- ασύμπτωτη με τον εαυτό της, όταν με αυτήν μεταμφιέζεται η σκοπιμότητα. Αυτό συνέβη στα χρόνια της εθνικής αντίστασης, με τις αρχές που διακήρυξαν τότε όλες, ανεξαίρετα, οι ανταρτικές οργανώσεις, συνολικά ή κατά περιόδους. Ο ΕΛΑΣ, η συντριπτική μεγαλύτερη δύναμη του ένοπλου αγώνα, σήκωσε το κύριο βάρος τους, δίνοντας εκατοντάδες σημαντικές και με πολλές θυσίες μάχες κατά των κατοχικών στρατευμάτων. Το ίδιο έπραξαν, στο μέτρο τους, και άλλες ομάδες ανταρτών που πολέμησαν κατά των κατακτητών....

Πολλά γράφηκαν και λέχθηκαν για τη στάση μου στο αντάρτικο, την προσχώρηση μου στον ΕΛΑΣ, τον αγώνα του ΕΛΑΣ. Έγιναν κριτικές ευνοϊκές μα και αντίθετες. Κάθε ένας κρίνει με το χαρακτήρα του, νομίζοντας τις σκέψεις του σαν μόνον ορθές· άλλος πάλι έχει προκατάληψη κρίνει με κακή πίστη και άλλος κρίνει κακά από άγνοια. Υπάρχουν ακόμη και συμπαθούντες τον απελευθερωτικόν αγώνα που δεν ξαίρουν τα γεγονότα. Οι εαμικές εφημερίδες, τα περιοδικά και διάφορες μονογραφίες έγραψαν αρκετά και μπορούσε όποιος ενδιαφερόταν και ήθελε, να μάθει τι έγινε στην Ελλάδα τα χρόνια της κατοχής...

[...] Δεν έχω συνηθίσει να βγάζω μεγάλους λόγους. Μια φορά κι ένα καιρό έβγαζα, τώρα θα ας πω μόνο δυο λόγια. [...] Ένα άλλο ζήτημα που θέλω να πω. Μη παίρνετε υπόψη ό,τι διαβάζετε στα βιβλία. Έχω, χιλιάδες μπορούσα να σας αναφέρω τόσα και τόσα παραδείγματα. Υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι στα βιβλία τους με τοποθετούν ότι ήμουν στην τάδε μάχη, στη[ν] τάδε μάχη και είπα αυτό και έκανα τούτο και ... εγώ δεν ήμουν και τους λέω ότι δεν ήμουν εγώ παιδιά, κάνετε λάθος. Όχι ήσουν και μαζί και στο βιβλίο ότι ήμουν. Αυτά δεν είναι αστεία. Είναι πολύ σοβαρά πράγματα [...] Μην, λοιπόν, π...

[...] Δεν έχω συνηθίσει να βγάζω μεγάλους λόγους. Μια φορά κι ένα καιρό έβγαζα, τώρα θα ας πω μόνο δυο λόγια. [...] Ένα άλλο ζήτημα που θέλω να πω. Μη παίρνετε υπόψη ό,τι διαβάζετε στα βιβλία. Έχω, χιλιάδες μπορούσα να σας αναφέρω τόσα και τόσα παραδείγματα. Υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι στα βιβλία τους με τοποθετούν ότι ήμουν στην τάδε μάχη, στη[ν] τάδε μάχη και είπα αυτό και έκανα τούτο και ... εγώ δεν ήμουν και τους λέω ότι δεν ήμουν εγώ παιδιά, κάνετε λάθος. Όχι ήσουν και μαζί και στο βιβλίο ότι ήμουν. Αυτά δεν είναι αστεία. Είναι πολύ σοβαρά πράγματα [...] Μην, λοιπόν, π...

Στο βιβλίο αυτό θα διαπιστώσει ο αναγνώστης έναν ύμνο, όπως θα νομίσει, για τον Άρη Βελουχιώτη που όμως δεν είναι ύμνος, είναι καταγραφή γεγονότων που αφορούν όχι μόνο τον ύψιστο αυτόν αγωνιστή και πατριώτη, αλλά όλους εκείνους οι οποίοι στάθηκαν αποφασιστικά δίπλα του, ένοπλοι στην ίδια χρονική περίοδο που κατά την οποία οι λεγόμενες κεφαλές του Έθνους, οι πολιτικές ιδίως, αλλά και οι στρατιωτικές αποδείχθηκαν ανάξιες. Άλλοι, την περίοδο εκείνη που κατείχετο η χώρα από ξένα στρατεύματα (1941-1944), ήσαν υποχρεωμένοι να δράσουν, εγείροντας ενωμένο το Έθνος, και τελείως ά...

"Επί Μεταξά βιάσθηκαν γυναίκες, υπέστησαν μαρτύρια χιλιάδες άνθρωποι, σκοτώθηκαν και γκρεμίστηκαν από τα μπαλκόνια της Ασφάλειας γέροι, έγιναν τόσα εγκλήματα, μα κανείς απ' αυτούς δεν είπε τίποτα. Μα τώρα φωνάζουνε ότι ο Άρης σφάζει. Ναι, σφάξαμε και είμαστε έτοιμοι να ξανασφάξουμε αν χρειαστεί. Ποιους όμως σφάξαμε; Εμείς είμαστε πιο πονόψυχοι απ' αυτούς. Απόδειξη είναι ότι εμείς είμαστε κείνοι που τρώγαμε χρόνια τώρα τις καρπαζιές και καταδιωκόμασταν. Σφάξαμε κείνους που πρόδιναν στους κατακτητές τους Έλληνες, κείνους που κλέβανε το λαό και διαπράττανε εγκλήματα..."...

Με "Το τελευταίο σιωπητήριο", την "Ενέδρα" και τούτο το βιβλίο μου, συμπληρώνεται μια τριλογία, ένας κύκλος της πιο καυτής και στυγνής, της πιο αιματοβαμμένης κι επώδυνης, αλλά και της πιο ηρωικής κι ένδοξης περιόδου της δεκαετίας 1940-1950. Όλα τα κεφάλαια αυτών των βιβλίων μου αναφέρονται σ' αυτή την εποχή του πολέμου, της Κατοχής, της Εθνικής Αντίστασης και του Εμφύλιου. Καταγράφονται περιστατικά, καταστάσεις, γεγονότα, πρόσωπα και πράγματα, που δείχνουν το μεγαλείο του μακροχρόνιου κι αφάνταστα δύσκολου αγώνα του Ελληνικού Λαού και των διαλεχτών παιδιών του της Εθνικής...

Ο Κρίστοφερ Μόνταγκιου Γουντχάους (1917-2001) αμέσως μετά τις λαμπρές σπουδές του στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης βρέθηκε να υπηρετεί στο Βρετανικό Στρατό στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Μέλος, και αργότερα διοικητής, της Βρετανικής Συμμαχικής Αποστολής στην κατεχόμενη Ελλάδα, έλαβε μέρος στην ελληνική αντίσταση κατά των Γερμανών, εκτελώντας επιτυχημένες αποστολές και πρωταγωνιστώντας στα πολιτικά πράγματα της χώρας. Το 1945 ήταν μέλος της βρετανικής πρεσβείας στην Αθήνα και τον επόμενο χρόνο διετέλεσε γενικός γραμματέας της Συμμαχικής Αποστολής Παρατηρητών των Ελλην...

Το βιβλίο αυτό προσπάθησα να το παρουσιάσω σαν κάτι το ξεχωριστό και σχεδόν άγνωστο. Μέχρι τώρα όλα τα βιβλία που έχουν βγει για το αντάρτικο της κατοχής αναφέρονται στην Αντίσταση που αποφάσισαν λίγοι άνθρωποι και την έκαναν χιλιάδες. Ένας απ' αυτές τις χιλιάδες εξιστορεί ολόκληρη τη ζωή του στο αντάρτικο, αρχίζοντας από το ξεκίνημα και φθάνοντας στην επιστροφή του. Σκέτα σ' αυτή τη ζωή του αντάρτη που ο ίδιος την περιγράφει αναφέρεται το βιβλίο. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι το βιβλίο αυτό προσπαθεί να γνωρίσει στον αναγνώστη τον άγνωστο αντάρτη. Μια έννοια ξεχωριστή και ακ...

"Έρχεται η άνοιξη και η πεδιάδα αυτή γίνεται όμορφη και γαληνεύει, περιβαλλόμενη από ψηλές χιονισμένες βουνοκορυφές. Και γίνεται συναρπαστική με τις πορτοκαλιές". "Σου στέλνω ένα φύλλο από ένα τριαντάφυλλο της Μεσσηνίας, που μάζεψα δίπλα στον ατίθασο [Μεσσηνιακό] Κόλπο, που αγαπά τους ήρωες". "Είναι παράξενη αυτή η θαυμάσια κοιλάδα: περιβόλια με οπωροφόρα δέντρα, κυματισμούς φυλλωμάτων και πορτοκαλιές..."· (Ο Λώρενς Ντάρελ για την Καλαμάτα)

Τα κείμενα του συλλογικού αυτού έργου συγκροτήθηκαν από κείμενα τευχών του περιοδικού "Ε- Ιστορικά". Περιέχονται οι ενότητες: Νίκος Ζαχαριάδης - Θεόδωρος Σαμπατακάκης, "Από την Αδριανούπολη στο Σουργκούτ" - Σεραφείμ Σεφεριάδης, "Δεκαετία του '20: Κόμμα και συγκυρία" - Αλέξανδρος Δάγκας, Γιώργος Λεοντιάδης, "Η εξεύρεση ηγέτη" - Νίκος Μαραντζίδης, "Ζαχαριάδης 1936 - 1945: μια τόσο μακρινή απουσία" - Γιώργος Μαργαρίτης, "Ο Ζαχαριάδης στον εμφύλιο πόλεμο" - Πάνος Δημητρίου, "Τα γεγονότα της Τασκένδης" - Γιώργος Α. Λεονταρίτης, "Το τέλος του Νίκου Ζαχαριάδη" Άρ...