Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Πρόκειται για μια συναρπαστική αφήγηση της κοσμοϊστορικής σύγκρουσης ανάμεσα στο ελεύθερο ελληνικό πνεύμα και στη μεγαλύτερη δύναμη της εποχής, την κραταιά αυτοκρατορία των Αχαιμενιδών βασιλέων. Με τρόπο γλαφυρό και επιστημονικά τεκμηριωμένο, σε συνδυασμό με πλούσιο φωτογραφικό υλικό, αναλυτικά σχεδιαγράμματα μαχών και καλλιτεχνικές αναπαραστάσεις στολών των αντιμαχομένων, που φιλοτεχνήθηκαν αποκλειστικά για το βιβλίο αυτό, ζωντανεύουν οι μεγάλες συγκρούσεις στον Μαραθώνα, στις Θερμοπύλες, στη Σαλαμίνα και στις Πλαταιές, οι οποίες προκαλούν ακόμη και σήμερα τον παγκόσμιο θα...

Οι Έλληνες επινόησαν την πολιτική, καθώς και τους θεσμούς που θα επέτρεπαν τη λειτουργία της. Οι θεσμοί αυτοί αναπτύχθηκαν αρχικά μέσα σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο, την Πόλη. Όμως, παρότι παντού συναντάμε Βουλή, συμβούλιο και άρχοντες, οι όροι πρόσβασης στο δικαίωμα του πολίτη και οι σχετικές εξουσίες των παραπάνω θεσμών δημιούργησαν δύο διαφορετικά πρότυπα: από τη μια πλευρά τη δημοκρατία, που φτάνει στην πλήρη ολοκλήρωσή της κατά τον 5ο και 4ο αιώνα π.Χ. στην Αθήνα· από την άλλη, την ολιγαρχία, που παρουσιάζει αμέτρητες παραλλαγές, αλλά για την οποία αναφορά αποτελεί, ιδίω...

Η ιστορία «δεν υπάρχει από μόνη της». Ο Pierre Vidal-Naquet έδειξε, μέσα από πλήθος έργων, ότι μια ιστορική αφήγηση δεν είναι ποτέ μονοφωνική, αλλά μιλά με πολλές φωνές. Επιπλέον, η ανάγνωση κάθε αφήγησης εξελίχθηκε με το πέρασμα των αιώνων, σύμφωνα με τις ιδεολογικές και πολιτικές ανησυχίες κάθε εποχής. Ο ιστορικός της αρχαίας Ελλάδας γίνεται λοιπόν κάποιες φορές και ιστορικός του Μεσαίωνα ή του 18ου αιώνα ή της σύγχρονης εποχής... Αυτές τις πολλαπλές αναγνώσεις ο Pierre Vidal-Naquet ονομάζει «μεγάλη απόκλιση». Το παρόν έργο ενώνει δύο ενότητες κειμένων γραμμένων μ' αυτήν...

Όλοι έχουμε ακούσει το όνομα του Ομήρου, όλοι ξέρουμε τους κεντρικούς ήρωες της Ιλιάδας και της Οδύσσειας, των δύο αυτών ποιημάτων που είναι ο θεμέλιος λίθος του ευρωπαϊκού πολιτισμού και η απαρχή της λογοτεχνίας μας - η τραγωδία διαμέσου της Ιλιάδας, η κωμωδία διαμέσου της Οδύσσειας. Ο Πιέρ Βιντάλ-Νακέ εξηγεί το μυστήριο του ενός Ομήρου ή των πολλών Ομήρων, χαρτογραφεί τους τόπους της μάχης, τους σταθμούς ή το ταξίδι, μας δείχνει πως ο Όμηρος περιγράφει με τον τρόπο του τα πρώτα δείγματα της δημοκρατικής κοινωνίας με τις σχέσεις μεταξύ ελευθέρων πολιτών και δούλων, μεταξύ...

Αυτό που έχει να επιδείξει ο Ελληνισμός σε όλη την ανθρωπότητα είναι όσα δημιούργησε κατά την Κλασική Εποχή. Ποτέ άλλοτε το Θέατρο, το Δράμα, η Ιστορία, η Φιλοσοφία, η Ρητορική δε γνώρισαν τόση άνθιση. Η Κλασική Εποχή αποτέλεσε την πηγή, από την οποία όλοι οι λαοί άντλησαν και αντλούν, ήπιαν δροσερό νερό για να ξεδιψάσουν και συνεχίζουν ακόμα και σήμερα να πίνουν. Τότε ακριβώς άρχισαν οι πρώτες απορίες, οι πρώτοι προβληματισμοί και ο σπόρος για την Επιστήμη φύτρωσε. Από τον Όμηρο και τα έπη του, όπου ύμνησε την ανδρεία, ενώ την ίδια στιγμή οι γυναίκες έκλαιγαν γοερά, καθώς...

Ο ολιγαρχικός -λέει ο Θεόφραστος- είναι κάποιος που βγαίνει από το σπίτι του το μεσημέρι, με τα μαλλιά του ούτε πολύ μακριά ούτε πολύ κοντά και με τα νύχια του περιποιημένα, και από τον Όμηρο θυμάται και απαγγέλλει μόνο ένα στίχο: «κακή είναι η κυβέρνηση των πολλών, ένας ας είναι ο ηγέτης». [...]

Μια περίοδος παρακμής περιμένει να λυτρωθεί από μια άλλη νέα που θα φέρει την ακμή. Ο παρακμασμένος Μυκηναϊκός πολιτισμός περίμενε τους άλλους Έλληνες να ορμήσουν για τη γένεση μιας νέας εποχής. Αυτή την πρωτόγνωρη περίοδο της ακμής πραγματεύεται τούτο το βιβλίο. Τα αφρισμένα κύματα της θάλασσας, που πάντοτε αποτελούσε τη μεγάλη αγαπημένη του Ελληνισμού, άνοιξαν την αγκαλιά τους και έδειξαν το νέο δρόμο που πρέπει να ακολουθούν οι Έλληνες, ώστε να προκόψουν. Πράγματι τότε, εκείνοι οι πρόγονοί μας, από πολλά σημεία ξεκίνησαν για να θεμελιώσουν το είναι τους και να κατακτήσ...

Ο Θουκυδίδης σπάνια πραγματευόταν την ηθική υπευθυνότητα, αλλά δεν αδιαφορούσε για την ηθική, όπως έχει εσφαλμένα υποστηριχθεί. Βέβαια, ήταν πρωταρχικά ιστορικός κι όχι φιλόσοφος· αλλά ήταν φιλοσοφών ιστορικός, γι' αυτό και ενδιαφερόταν όχι μόνο για τις πράξεις και τα βάσανα των λαών και των ατόμων σε ιστορικό επίπεδο, αλλά ακόμη και για την κατάσταση των ψυχών τους σε ψυχολογικό και φιλοσοφικό επίπεδο.

Πώς είδαν οι λαοί το Μ. Αλέξανδρο; 1. Οι Πέρσες τον είδαν υπερασπιστή της εθνικής θρησκείας τους, της πυρολατρείας. 2. Οι Βαβυλώνιοι τον ταύτισαν με το μυθικό ήρωά τους, Γιλγαμές. 3. Οι Άραβες με το Σεβάχ το Θαλασσινό. 4. Οι Αιγύπτιοι τον λάτρεψαν ως θεό (3ος αιώνας μ.Χ.) 5. Στο Κοράνιο, ο Μωάμεθ, τον ενέταξε στους προφήτες της προϊσλαμικής εποχής. 6. Στη δυτική παράδοση πρόβαλε, έλαμψε και ρίζωσε σαν μεσαιωνικός ιππότης. 7. Στον Ελληνικό χώρο άγγιξε τα λαϊκά στρώματα. Η "Φυλλάδα του Μ. Αλεξάνδρου", συγκίνησε τους απλούς ανθρώπους, έγινε θρύλος, έγινε μυθικός ήρωας,...

Δεν είναι σπάνιο φαινόμενο οι άνθρωποι να θυσιάζουν τα γεγονότα στο βωμό των ψευδαισθήσεών τους. Η μοίρα που επιφύλαξαν στο Θουκυδίδη αποτελεί λαμπρό παράδειγμα. Ο ιστορικός αφηγήθηκε τη μεγάλη διένεξη μεταξύ της Αθήνας και της Σπάρτης. Το έργο του, που έμεινε ημιτελές, συμπληρώθηκε και εκδόθηκε από τον Ξενοφώντα. Μια τροποποίηση όμως στην τεχνική της μεταγραφής, που επιτελέστηκε στην ελληνιστική Αλεξάνδρεια, επέφερε σύγχυση στα χειρόγραφα του Θουκυδίδη και του Ξενοφώντα. Για να άρουν τις αντιφάσεις που προέκυψαν, οι κριτικοί της αρχαιότητας αισθάνθηκαν υποχρεωμένοι να κατα...

Ο Perry Anderson μελετά κατ' αρχάς τις κοινωνικές και πολιτικές δομές της "δημοκρατικής" Αθήνας, της "ολιγαρχικής" Σπάρτης, τις πορείες επέκτασης και καταστροφής τους και μαζί της καταστροφής ολόκληρου του ελληνικού κλασσικού οικοδομήματος κάτω από το βάρος των αντιφάσεών του και την εξωτερική πίεση των Μακεδόνων. Στη συνέχεια, και αφού σταθεί στον ελληνιστικό κόσμο ως απότοκο της μακεδονικής επέκτασης, στρέφει το βλέμμα του στην αναδυόμενη ρωμαϊκή δύναμη, στην οικονομική και γεωγραφική της επέκταση, στους κοινωνικούς και πολιτικούς της θεσμούς, ακολουθώντας την πορεία της...

"Στοχασθείτε: ποια ήταν η στάθμη του πανανθρώπινου πολιτισμού, όταν οι Έλληνες παρουσιάστηκαν στο προσκήνιο της Ιστορίας; Τι κληρονόμησαν απ' τους Αιγαίους; Και τι διδάχτηκαν απ' τους πολιτισμούς της Αιγύπτου και της Ασίας; Η σκαπάνη του αρχαιολόγου έφερε στο φως αυτούς τους προελληνικούς πολιτισμούς. Τους γνωρίζουμε πια αρκετά καλά· εκτιμούμε τις κατακτήσιες τους στο κοινωνικό και το αισθητικό πεδίο. Διαπιστώνουμε την απελπιστική γύμνια τους στο πνευματικό και το γνωστικό· κι ισχυριζόμαστε, με κάθε βεβαιότητα, πως δεν ήσαν σε θέση να δώσουν τίποτα παραπάνω από τα ελάχιστα...

[...] Στην ελληνική μυθολογία, μέσα από το ταξίδι των Αργοναυτών και μέσα από τις αφηγήσεις του Ηροδότου, του πρώτου μεγάλου Έλληνα ιστορικού της Κλασικής εποχής, η Μαύρη Θάλασσα παρουσιάζεται σαν μια βόρεια μυθική χώρα που προσφέρεται για εξερεύνηση και εμπορική εκμετάλλευση. Τα ελληνικά καράβια μετέφεραν μέταλλα και άλλες πρώτες ύλες, δημητριακά και αλίπαστα πίσω στην Ελλάδα, ενώ οι ελληνικές αποικίες, που ιδρύθηκαν στα παράλια από τον 7ο π.Χ. αιώνα, έφεραν και μεταφύτευσαν στη Μαύρη Θάλασσα τους ελληνικούς πολιτειακούς, θρησκευτικούς και πολιτιστικούς θεσμούς. Πρόκειται...

Το βιβλίο γράφτηκε το 1948. Η καθυστέρηση της έκδοσης του έδωκε τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει και νεότερη βιβλιογραφία. Τα συστήματα των πηγών του δεύτερου και τέταρτου Δουλοπόλεμου, τα βρίσκει ο Αναγνώστης σε παλαιότερες μελέτες μου πάνου στα θέματα τούτα. Ο ρόλος των δουλικών κινημάτων δε στάθηκε αποφασιστικός για την ιστορία του Αρχαίου Κόσμου. Οι Δούλοι έχουν το υπερτέρημα του πλήθους με το μέρος τους, μα σ' όλα τ' άλλα υστερούνε. Δεν έχουνε την τέχνη του πολέμου και τη συνεπακοή, ούτε και την πολιτική των ελεύτερων πείρα. Η καταγωγή τους από λογίς έθνη, εθνότητες και...